Elementy prawa miedzynarodowego

Etapy tworzenia umów miedzynarodowych

1. Rokowania (negocjacje)- uzgodnienie tekstu umowy

Umowy wielostronne - tekst uzgadnia się poprzez glosowanie i musi być 2/3 glosow. W tym 2/3 nie liczy się wstrzymujacych się od glosow.

Umowy dwustronne - bezpośrednie negocjacje pomiedzy panstwami.

2. Parafowanie - przedstawiciel panstwa pod tekstem umowy pisze swoje inicjaly co oznacza, ze tekst jest uzgodniony i nie podlega zmianom.

3. Podpisanie - zwiazanie się umowy miedzynarodowej tzn. noty werbalne nie potrzebuja podpisania. Jeżeli umowa jest w trybie zlozonym to jest jeszcze jeden etap - Ratyfikacja

Do podpisania umowy upowazniony jest pelnomocnik.

Pełnomocnictwo -to oficjalny dokument wystwiony przez kompetentny organ państwa. Niektóre osoby nie musza mieć tego dokumentu. Mowimy o domniemaniu pelnomocnictwa.

Sa tu 3 grupy tych osob:

1. Glowa panstwa, szefa rzadu i ministra spraw zagranicznych

2. Szef misji dyplomatycznej panstwa (ambasador) -on może tylko przyjac tekst umowy ale nie podpisac. On może tez przyjac tekst umowy dwustronnej.

3. Przedstawiciele panstw akredytowani przy organizacjach miedzynarodowych oraz akredytowani na konferencjach miedzynarodowych.

-moga tylko przyjac tekst umowy

-przyjecie tylko tekstu w organie miedzynarodowym lub na konferencji miedzynarodowej.

Zatwierdzenie - w stosunku do umow niższej rangi - resortowanie

Umowy miedzynarodowe w Polsce ratyfikuje TYLKO prezydent.

Kiedy umowa podlega ratyfikacji:

- jeżeli umowa tak stanowi

- jeżeli panstwa tak postanowily w trakcie negocjacji

- jeżeli przedstawiciel panstwa podpisal umowe z zastrzezeniem ratyfikacji

- z pelnomocnictwa danej osoby wynika, ze umowa musi być ratyfikowana.

Czas ratyfikacji:

Umowa nie powinna wskazywac do kiedy ma być ratyfikowana. Brak ratyfikacji ze strony danego panstwa wskazuje, ze panstwo nie przystepuje do danej umowy.

W przypadku umow dwustronnych brak ratyfikacji ze strony jednego z panstw sprawia, ze umowa nie obowiazuje.

W przypadku umow wielostronnych sa 3 klazule ratyfikacyjne:

1. si omnes - potrzebna jest ratyfikacja wszytkich panstw aby umowa weszla w zycie.

2. Ilosciowa zwykla - wymaga się okreslonej liczby ratyfikacji

3. Ilosciowa kfalifikowania - wymagana jest okreslona liczba ratyfikacji i okreslone sa konkretne panstwa, które musza te umowe ratyfikowac aby ona weszla w zycie.

W przypadku umow dwustronnych konieczna jest wymiana dokumentow ratyfikacyjnych.

W przypadku umow wielostronnych umowy ratyfikowane skladane sa do depozytariusza. Może nim być pnstwo, glowa panstwa lub organizacje miedzynarodowe.

To kiedy umowa wchodzi w zycie okresla sama umowa np. 30 dni.

Umowa może wejsc w zycie z dniem podpisania gdy nie trzeba ratyfikacji lub umowa w chodzi w zycie w dniu wymiany dokumentow ratyfikacyjnych lub w dniu zlozenia dokumentow u depozytariusza. Umowa aby weszla w zycie nie musi być nigdzie publikowana.

Rejestracja umowy miedzynarodowej:

Wszystkie umowy musza być zarejestrowane w sekretariacie ONC. Jeśli ta umowa nie jest zarejestrowana to w przypadku sporu nie można się odwolac np. do ONZ. Po wejsciu w zycie umowa obowiazuje i panstwa musza jej przestrzegac. Umowa obowiazuje od momentu wejscia w zycie i nie dziala w stecz. Chyba, ze panstwa się na to zgodzily.

Obowiazywanie umowy w przestrzeni:

Obowiazuje na calym terytorium panstwa ale sa tzw. umowy zlokalizowane, tzn. ze dotycza tylko czesci terytorium panstwa. Np. dotyczy tylko sfery powietrznej panstwa.

Podmotowy zakres obowiazywania umowy:

Czyli kogo obowiazuje? Np. panstwo trzecie nie jest strona umowy ale umowa może stanowic dla niego prawa i obowiazki jeśli to panstwo trzecie się zgodzi. Brak zgody pisemnej panstwa trzeciego sprawia, ze obowiazki wobec tego panstwa sa nieskuteczne. Jest tu wyjatek dla panstw, które sa agresorem. Dla tych panstw można narzucic obowiazki bez ich zgody.

Przedmiotowy zakres umowy miedzynarodowej:

Umowa obowiazuje w calosci. Wyjątkiem jest mozliwosc skladania do umowy zastrzezen.

ZASTRZEZENIE - jednostronne oswiadczenie panstwa skladane do momentu przystapienia, zatwierdzenia, ratyfikacji; podpisania umowy, w którym panstwo chce zmodyfikowac lub wykluczyc skutki prawne umowy w stosunku do siebie.

Zastrzezen nie ma dla umow dwustronnych.

3 przypadki kiedy nie można skladac zastrzezen:

• gdy umowa zabrania skladania zastrzezen

• gdy umowa zezwala tylko na jeden rodzaj zastrzezen a dane zstrzezenie do tego nie należy

• gdy zastrzezenie jest sprzeczne z celem lub przedmiotem umowy.

Sprzeciw kwalifikowany - umowa nie wchodzi

Sprzeciw zwykly - (w domu)

Niewaznosc umowy miedzynarodowj:

Stwierdzenie niewaznosci umowy powoduje, ze ta umowa nie wywoluje skutkow prawnych od samego poczatku.

Niewaznosc bezwzgledna - z mocy prawa i tak jest nawet jeśli strony nie zgodza się na te niewaznosc.

Niewaznosc wzgledna - panstwa musza się powolac na dana przeslanek.

Przeslanki bezwzgledne:

1. Przymus wobec przedstawiciela panstwa

2. Przymus wobec panstwa (grozba uzycia sily lub uzycia sily wobec panstwa).

3. Jeżeli umowa jest niezgodna z norma ias cogens.

Przeslanki wzgledne:

1. Przekroczenie kompetencji przez przedstawiciela panstwa do zawarcia umowy.

2. Przekroczenie pelnomocnictwa przez przedstawiciela panstwa.

3. Blad co do faktu lub sytuacji.

4. Oszustwo (podstep).

5. Przekupstwo przedstawiciela panstwa.

Wygasniecie umowy - utrata mocy obowiazujacej umowy miedzynarodowej od momentu powstania przyczyny wygasniecia umowy.

2 grupy przyczyn wygasniecia umowy:

1. Przyczyny przewidziane w samej umowie (np. uplyw czasu na jaki umowa zostala zawarta)

- wypowiedzenie umowy

- spelnienie warunku rozwiazujacego

2. Przyczyny nie przewidziane w umowie

• Jeśli panstwa tak postanowia

• Calkowite wykonanie umowy

• Przez norme ias cogens

• Jednostronne wycofanie sie z umowy

*istotne pogwalcenie umowy przez jedna strone

*trwala niemoznoscia wykonywania umowy

*zasadnicza zmiana okolicznosci ( rebas sic stantibas) - nie dotyczy umow, które ustalaja granice.

Podmiotowosc w prawie miedzynarodowym:

To posiadanie praw i obowiazkow wynikajacych bezposrednio z:

1. Zdolnosc prawa

2. Zdolnosc do czynnosci prawnych

• prawo negocjacji

• zdolnosc traktowa (prawo do zawierania umow)

• prawo do wystepowania z roszczeniami do sadow miedzynarodowych

• odpowiedzialnosc miedzynarodowa

Podmioty w prawie miedzynarodowym:

1. Panstwa

2. Organizacje miedzynarodowe

3. Stolica apostolska

4. Narod walczacy o niepodleglosc

5. Powstancy itp.

Panstwo - to podmiot pierwotny. Konsekwencja powstania panstwa jest powstanie jego przedmiotowosci.

4 elementy panstwa:

1. Terytorium

2. Ludnosc

3. Rzad

4. Zdolnosc rzadu do wystepowania na arenie miedzynarodowej w stosunkach zewnetrznych.

Panstwo nabywa zdolnosc do czynnosci prawncyh -musi być uznane przez panstwa miedzynarodowe.

2 rodzaje uznania:

1. Wyrazne

2. Dorozumiane - przez fakty np. zawarcie umowy

Inny podzial uznania:

1. Deklaratoryjne - nie tworzy się nowy podmiot ale potwierdzamy jego istnienie

2. Konstytutywne - to uznanie powoluje nowy podmiot np. powstancy

Uznanie rzadu: 3 sytuacje

1. w czasie wojny - np. rzadna emigracja

2. Gdy na terytorium jednego panstwa dziala wiecej niż 1 rzad

3. Dojscie do wladzy w drodze np. rewolucji, zamachu stanu itp. -gdy rzad powstanie w sposób nielegalny.

Doktryny uznania rzadu powstalych w sposób pozakonstytucyjny:

Doktryna TOBORA - Z roku 1907 doktryna legitymyzmu demokratycznego - nie należy uznawac rzadu, który doszedl do wladzy w sposób niekonstytucyjny, chyba ze ludnosc w drodze wyborow potwierdzi, ze ten rzad będzie ich reprezentantem.

Doktryna ESTRADY - Z roku 1913 - nikt nie ma prawa uznawac nowego rzadu ale nadal należy z nim utrzymywac kontakt.

Sa 2 przypadki gdy panstwo powstalo na mocy umowy:

1. 1882 r. - Liberia

2. 1948 r. - Izrael

Panstwo trwale neutralnie

W zamian za prawne miedzynarodowe gwarancje nienaruszalnisci granic zobowiazuje się do nieuczestniczenia w sojuszach minitarnych, zobowiazuje się, ze nie będzie bralo udzialu w konflikscie zbron\jnym, zobowiazuje się tez, ze na jego terytorium nie będzie obcych sil zbrojnych. Spolecznosc miedzynarodowa może ta neutralnosc danemu panstwu nadac poprzez umowe miedzynarodowa. (Szwajcara i Austria - od 1955 r.)

Mini panstwa (karlowate) - inne panstwa w ich imieniu prowadza polityke zagraniczna ale one sa czlonkami ONZ.

---