OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

KIEROWCA WÓZKA WIDŁOWEGO

Zagadnienia bezpieczeństwa i hi­gieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych określa Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 ma­ja 2002 r. (Dz. U. nr 70/2002, poz. 650). Rozporządzenie to mówi m.in. o tym, że:

1. Obsługa i konserwacja wózków oraz przeprowadzanie okresowych przeglądów i napraw powinny być wykonywane zgodnie z do­kumentacją techniczno-ruchową opracowaną przez producenta.

2. Do obsługi wózka może być dopuszczony pracownik, który ukończył 18 lat i uzyskał upraw­nienia operatora, zgodnie z od­rębnymi przepisami, lub imienne zezwolenie do obsługi wózka wystawione przez pracodawcę, ważne na terenie zakładu pracy tego pracodawcy.

3. Zezwolenie to może być wydane pracownikowi po ukończeniu z wynikiem pozy­tywnym szkolenia dla kierowców wózków zorganizowanego przez pracodawcę, według programu opracowanego lub zatwierdzone­go przez jednostkę organizacyjną wyznaczoną przez ministra właści­wego do spraw gospodarki.

4. Kie­rowcy posiadający uprawnienia do prowadzenia wózków jezdniowych mogą obsługiwać również wózki zasilane gazem, pod warunkiem, że wymiany butli gazowych będą dokonywać pracownicy posiada­jący uprawnienia do wykonywania tych czynności (o ile sami kierowcy takich uprawnień nie posiadają).

5. Przed przekazaniem wózka do użytkowania pracodawca powi­nien zapewnić kontrolę jego stanu technicznego, w tym kontrolę ele­mentów, układów i mechanizmów; w szczególności należy sprawdzić prawidłowość działania układu kierowniczego, hamulcowego i na­pędowego, mechanizmów pod­noszenia oraz osprzętu, a także sprawność oświetlenia i sygnali­zacji, prawidłowość działania urzą­dzeń pomiarowo-kontrolnych oraz elementów i urządzeń zabezpie­czających kierowcę i osoby współ­uczestniczące w czynnościach transportowych. Przeprowadzenie kontroli powinno być odnotowane w dokumentach eksploatacyjnych wózka.

6. Przed przystąpieniem do pracy z użyciem wózka pracodawca lub jego przedstawiciel powinien przekazać kierowcy wózka ak­tualne informacje o warunkach pracy, a w szczególności o: masie ładunków, ich właściwościach fizycznych i chemicznych oraz rodzajach opakowań tych ładun­ków, zagrożeniach pożarowych, wybuchowych, chemicznych i in­nych mogących wystąpić w po­mieszczeniach, w których wózek ma być eksploatowany.

7. Kierowca powinien uzyskać również in­formacje o: stanie technicznym dróg i trasie przejazdu wózka oraz wymaganiach dotyczących orga­nizacji pracy związanej z użyt­kowaniem wózka, w tym o środ­kach, jakie należy stosować dla zachowania bezpieczeństwa podczas pracy. Informacje doty­czące bezpieczeństwa pracy na stanowisku należy przekazywać kierowcy wózka, m.in. podczas szkolenia z zakresu BHP okre­ślonego w odrębnych przepisach oraz każdorazowo w przypadku zmiany warunków wykonywania pracy.

8. Ładunki transportowane wózkami powinny być rozmieszczone i za­mocowane tak, aby nie stwarzały zagrożeń wypadkowych.

9. Niedopuszczalne jest używanie w pomieszczeniach pracy wózków z silnikami spalinowymi zasilanymi benzyną etylizowaną lub zawierającą inne substancje toksyczne.

10. Niedopuszczalne jest m.in.: używanie wózków w miejscach o nawierzchni i jej nachyleniu nie odpowiadającym warunkom określonym w dokumentacji techniczno-ruchowej wózka, używanie wózków w miejscach o niespraw­dzonej wytrzymałości podłoża lub o wytrzymałości mniejszej niż wymagana dla obciążonego wózka, używanie wózków w miej­scach nieoświetlonych, chyba że wózek wyposażony jest w światła odpowiednie do rodzaju i miejsca wykonywanej pracy, obciążanie wózka ponad jego dopuszczalną ładowność oraz używanie wózków w warunkach niestabilnego lub śliskiego podłoża uniemożliwiają­cego bezpieczne manewrowanie transportowanym ładunkiem.

Charakterystyka stanowiska pracy

Pracownik obsługuje wózki z silnikiem elektrycznym oraz z silnikiem spalinowym zasilanym benzyną lub gazem propan-butan albo gazem ziemnym. Do obowiązków kierowcy należy codzienna obsługa tech­niczna wózka, w tym ładowanie akumulatorów. Operator posiada odpowiednie uprawnienia, a także aktualne badania lekarskie oraz szkolenie BHP. Praca na stanowisku jest pracą zmianową.

Karta oceny ryzyka zawodowego dla stanowiska kierowcy wózków widłowych według PN-N-18002/2000

lp.

Zagrożenia

Możliwe źródła zagrożenia

Możliwe skutki zagrożenia

Przed oceną

Środki profilaktyczne

Po realizacji zadań

Ciężkość (C)

Prawdopodobieństwo (P)

Ryzyko (R)

Ciężkość (C)

Prawdopodobieństwo (P)

Ryzyko (R)

1.

Upadek na tym samym poziomie.

Śliskie i nierówne po­wierzchnie na terenie dojścia do pojazdu oraz w miejscu wyko­nywania prac.

Potłuczenia, złamania koń­czyn, zwich­nięcia, urazy wewnętrzne.

S

S

S

Stosowanie przez pracownika właściwego obuwia. Zapewnienie porządku na stanowisku pracy i w przejściach. Omawianie zagrożeń w czasie odpraw codziennych.

S

M

M

2.

Uderzenie. Przygnie­cenie.

Inne wózki jezdniowe. Przemieszczające się przewożone towary. Przewrócenie wózka.

Śmierć. Kalectwo.

D

S

D

Zachowanie szczególnej ostroż­ności. Przestrzeganie wymagań instrukcji stanowiskowej. Prawi­dłowe układanie przewożonych materiałów. Przewożenie ładunku w ilości nie przekraczającej dopusz­czalnej nośności wózka. Dostoso­wanie prędkości wózka do rodzaju i ukształtowania drogi transporto­wej. Stosowanie hełmu ochronnego.

S

M

M

3.

Oparzenia termiczne i chemiczne.

Gorące elementy silnika spalinowe­go. Łuk elektryczny występujący podczas zwarcia w przewodach przyłączeniowych akumulatora. Kwas akumulatorowy.

Rany oparzeniowe. Uszkodzenie narządu wzroku.

D

S

D

Przestrzeganie procedur. Stosowa­nie ochron osobistych oczu i ciała.

S

M

M

4.

Pożar. Wybuch.

Zaprószenie ognia podczas pracy w ma­gazynie materiałów łatwo palnych. Nie­szczelność instalacji gazowej.

Urazy. Oparzenia. Śmierć.

D

S

D

Zachowanie szczególnej ostroż­ności. Przestrzeganie procedur. Systematyczna kontrola sprawności instalacji gazowej. Omawianie zagro­żeń podczas odpraw codziennych.

S

M

M

5.

Skalecze­nia.

Obsługa bieżąca wóz­ka. Ostre, szorstkie krawędzie przewożo­nych towarów, palet, opakowań.

Urazy dłoni.

S

S

S

Stosowanie rękawic ochronnych. Zachowanie szczególnej ostrożności.

M

M

M

6.

Przeciąże­nie układu mięśniowo--kostnego.

Zbyt duży wysiłek fizyczny. Niewygodna pozycja podczas jazdy wózkiem.

Przepuklina. Choroby na­rządu ruchu.

S

S

S

Przestrzeganie norm transportu in­dywidualnego. Zapewnienie ergono­micznych i bezpiecznych warunków pracy w kabinie kierowcy.

S

M

M

7.

Zatrucia.

Spaliny.

Bóle głowy.

D

S

D

Niestosowanie wózków z silnikami spalinowymi, zasilanymi benzyną etylizowaną w pomieszczeniach pracy. Odpowiednia wentylacja pomieszczeń.

S

M

M

8.

Porażenie prądem elektrycz­nym.

Stanowisko ładowania akumulatorów. Urządzenia zasilane prądem elektrycznym 230/400 V.

Śmierć. Urazy ciała.

D

S

D

Sprawne zabezpieczenia przeciwpo­rażeniowe. Przestrzeganie instrukcji stanowiskowej. Systematyczna kon­trola stanu instalacji elektrycznej.

S

M

M

9.

Hałas.

Maszyny i urządzenia produkcyjne. Pojazdy silnikowe.

Uszkodzenia narządu słuchu.

S

S

S

Podejmowanie działań zmniejsza­jących emisję hałasu. Stosowanie w razie konieczności ochronników słuchu.

M

M

M

10.

Słabe oświetlenie miejsca pracy.

Źle dobrane punkty świetlne. Praca w miejscach nieoświe­tlonych.

Urazy ciała spowodowane wypadkami przy pracy. Osłabienie wzroku.

D

S

D

Dostosowanie poziomu natężenia oświetlenia do rodzaju wykonywanej pracy, zgodnie z normami. Sprawne oświetlenie własne pojazdu w miej­scach nieoświetlonych.

S

M

M

11.

Zmienne warunki atmosfe­ryczne.

Wysokie lub niskie temperatury w zależ­ności od pory roku. Opady atmosferyczne.

Przegrzanie lub prze­ziębienie organizmu.

S

S

S

Stosowanie ubrania odpowiedniego do warunków otoczenia. Profilak­tyczne posiłki i napoje.

M

M

M

12.

Stres.

Zbyt duże wymaga­nia w stosunku do możliwości pracow­nika. Praca w nocy i w godzinach nad­liczbowych. Konflikty. Mobbing.

Choroby ogólnoustrojowe. Nerwice.

S

S

S

Dostosowanie wymagań do możli­wości psychofizycznych pracownika. Przestrzeganie norm dotyczących czasu pracy. Doskonalenie metod instruktażu i szkoleń. Ustalenie jasnych zasad wynagradzania, premiowania i kar regulaminowych. Częste rozmowy kierownictwa zakła­du z pracownikami.

S

M

M

Karta oceny ryzyka zawodowego dla stanowiska kierowcy wózków widłowych według metody RISK SCORE

lp.	Zagrożenia	Możliwe źródła zagrożenia	Możliwe skutki zagrożenia	Przed oceną				Środki profilaktyczne	Po realizacji zadań
									Skutki (S)	Ekspozycja (E)	Prawdopodobieństwo (P)	Ryzyko (R)		Skutki (S)	Ekspozycja (E)	Prawdopodobieństwo (P)	Ryzyko (R)
1.	Upadek na tym samym poziomie.	Śliskie i nierówne powierzchnie na terenie dojścia do pojazdu oraz w miej­scu wykonywania prac.	Potłuczenia, złamania koń­czyn, zwichnię­cia, urazy wewnętrzne.	3	6	6	108 Średnie	Stosowanie przez pracownika właści­wego obuwia. Zapewnienie porządku na stanowisku pracy i w przejściach. Omawianie zagrożeń w czasie odpraw codziennych.	3	6	3	54 Małe
2.	Uderzenie. Przygniecenie.	Inne wózki jezdnio­we. Przemieszczają­ce się przewożone towary. Przewróce­nie wózka.	Śmierć. Kalectwo.	15	6	6	540 B. duże	Zachowanie szczególnej ostroż­ności. Przestrzeganie wymagań instrukcji stanowiskowej. Prawidłowe układanie przewożonych materiałów. Przewożenie ładunku w ilości nie przekraczającej dopuszczalnej no­śności wózka. Dostosowanie prędko­ści wózka do rodzaju i ukształtowa­nia drogi transportowej. Stosowanie hełmu ochronnego.	3	6	3	54 Małe
3.	Oparzenia termiczne i chemiczne.	Gorące elementy silnika spalinowego. Łuk elektryczny występujący podczas zwarcia w przewodach przyłączeniowych akumulatora. Kwas akumulatorowy.	Rany oparzeniowe. Uszkodzenie narządu wzroku.	7	6	6	252 Duże	Przestrzeganie procedur. Stosowanie ochron osobistych oczu i ciała.	3	6	1	18 B. małe
4.	Pożar. Wybuch.	Zaprószenie ognia podczas pracy w magazynie mate­riałów łatwo palnych. Nieszczelność instalacji gazowej.	Urazy. Oparzenia. Śmierć.	15	6	3	270 Duże	Zachowanie szczególnej ostrożności. Przestrzeganie procedur. Systema­tyczna kontrola sprawności instalacji gazowej. Omawianie zagrożeń pod­czas odpraw codziennych.	7	6	1	42 Małe
5.	Skaleczenia.	Obsługa bieżąca wózka. Ostre, szorst­kie krawędzie prze­wożonych towarów, palet, opakowań.	Urazy dłoni.	3	6	6	108 Średnie	Stosowanie rękawic ochronnych. Zachowanie szczególnej ostrożności.	1	6	3	18 B. małe
6.	Przeciążenie układu mięśniowo-kostnego.	Zbyt duży wysiłek fizyczny. Niewygodna pozycja podczas jazdy wózkiem.	Przepuklina. Choroby na­rządu ruchu.	3	6	6	108 Średnie	Przestrzeganie norm transportu in­dywidualnego. Zapewnienie ergono­micznych i bezpiecznych warunków pracy w kabinie kierowcy.	1	6	3	18 B. małe
7.	Zatrucia.	Spaliny.	Bóle głowy.	7	6	6	252 Duże	Niestosowanie wózków z silnikami spalinowymi, zasilanymi benzyną etylizowaną w pomieszczeniach pracy. Odpowiednia wentylacja pomieszczeń.	3	6	3	54 Małe
8.	Porażenie prądem elektrycznym.	Stanowisko ładowa­nia akumulatorów. Urządzenia zasilane prądem elektrycz­nym 230/400 V.	Śmierć. Urazy ciała.	15	6	3	270 Duże	Sprawne zabezpieczenia przeciwpo­rażeniowe. Przestrzeganie instrukcji stanowiskowej. Systematyczna kon­trola stanu instalacji elektrycznej.	3	6	1	18 B. małe
9.	Hałas.	Maszyny i urządze­nia produkcyjne. Pojazdy silnikowe.	Uszkodzenia narządu słuchu.	7	6	3	126 Średnie	Podejmowanie działań zmniejsza­jących emisję hałasu. Stosowanie w razie konieczności ochronników słuchu.	3	6	1	18 B. małe
10.	Słabe oświe­tlenie miejsca pracy.	Źle dobrane punkty świetlne. Praca w miejscach nie­oświetlonych.	Urazy ciała, spowodowane wypadkami przy pracy. Osłabienie wzroku.	15	6	3	270 Duże	Dostosowanie poziomu natężenia oświetlenia do rodzaju wykonywanej pracy zgodnie z normami. Sprawne oświetlenie własne pojazdu w miej­scach nieoświetlonych.	3	6	1	18 B. małe
11.	Zmienne warunki atmosferyczne.	Wysokie lub niskie temperatury w zależ­ności od pory roku. Opady atmosfe­ryczne.	Przegrzanie lub przeziębie­nie organizmu.	7	6	3	126 Średnie	Stosowanie ubrania odpowiedniego do warunków otoczenia. Profilaktycz­ne posiłki i napoje.	3	6	1	18 B. małe
12.	Stres.	Zbyt duże wyma­gania w stosunku do możliwości pracownika. Praca w nocy i w godzi­nach nadliczbowych. Konflikty. Mobbing.	Choroby ogólnoustrojowe. Nerwice.	3	6	6	108 Średnie	Dostosowanie wymagań do możli­wości psychofizycznych pracownika. Przestrzeganie norm dotyczących czasu pracy. Doskonalenie metod instruktażu i szkoleń. Ustalenie jasnych zasad wynagradzania, premiowania i kar regulaminowych. Częste rozmowy kierownictwa zakła­du z pracownikami.	3	6	3	54 Małe

---