MODLITWY GERTRUDY MIESZKÓWNY
Gertruda Mieszkówna (ok. 1025-1108) była córką Mieszka II i Rychezy. Wychowywała się w jednym z niemieckich klasztorów benedyktyńskich. Wydana za mąż za księcia ruskiego Izjasława, większość życia spędziła na Rusi. Z mężem dzieliła tragiczne losy wygnania, przeżyła też śmierć dwóch swoich synów. Brzemię losu skłoniło ją do utrwalenia dramatycznych stanów duszy w łacińskich, pisanych ozdobną prozą modlitwach. Gertruda układała je sama lub też, co bardziej prawdopodobne, z pomocą zaufanego kapelana. Modlitwy te zostały wpisane do kodeksu zawierającego także tzw. Psałterz trewirski z X wieku; obecnie zabytek ten nosi w całości miano Kodeksu Gertrudy. Najbardziej osobistym dziełem pierwszej prawdopodobnie autorki polskiej są modlitwy w intencji umiłowanego syna Jaropełka-Piotra, pełne matczynej troski i lęku o jego życie.
Modlitwa do Chrystusa
Chryste, najwyższa mocy Boga, majestacie niepodzielny w jedności, całą treścią modlitwy mojej wzywam imienia Twojego świętego: wysłuchaj mnie, gdy serce wraz ze mną opłakuje i uznaje grzechy, uczynki oraz zbrodnie myśli wyznaje; złam, Panie, podstępy diabelskie, udaje bowiem wargami i samą mową chwyta w niewolę. Wejrzyj Panie na me łzy błagalne, a gdy łez braknie, zlej na mnie odpuszczenie Twej tkliwości, strzeż we mnie wiary bez zmazy i pogódź mnie zawsze w pokoju z bliźnimi, owoce Twe Chleba i Wina z właściwą hojnością rozdaj; przed Tobą uchylam karku, przed Tobą upadam na kolana, Ciebie wyznaję Panem Bogiem, żeś jest jeden w Trójcy Świętej; złam Panie moc nieprzyjaciół naprzeciw mnie, wybaw mnie od niebezpieczeństw, chroń mnie we wszelkich sprawach i oskarżeniach, broń mnie chorą i złożoną niemocą, i pozwól, by to, czego dopełnić nie mogłam, było jakby dopełnione.
Modlitwa do Matki Bożej za syna Jaropełka-Piotra
Święta Mario, Dziewico wieczna, przez umiłowanie Syna Bożego, który Cię umiłował aby Cię wynieść ponad chóry anielskie:
Wysłuchaj mnie i módl się za jedynego syna mego Piotra.
Święta Mario, wspieraj go i wstaw się za nim: aby Bóg uwolnił go i strzegł od wszelkiego złego i od wszelkiego niebezpieczeństwa, i od wszelkich trudności i utrapień,
Święta Mario, Dziewico dziewic, wspieraj go,
Święta Mario, Pani i Królowo całego świata, wspieraj go,
Święta Mario, nadziejo nędzarzy, módl się za nim i wspieraj bardzo smutnego i ogarniętego lękiem,
Święta Mario, najdobrotliwsza pociecho uciekających się do Ciebie, wspieraj go i módl się za grzechy i zaniedbania jego,
Święta Mario, wysłuchaj, proszę, mnie nędzną, która się do Ciebie uciekam, by jedyny syn mój odczuł Twą pomoc, on, który się udaje do Twego wsparcia,
Święta i chwalebna, najmilsza Bogu ze wszystkich niewiast...