MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ODPOWIEDZI DO ZADAŃ OTWARTYCH

Zasady oceniania:

• Za rozwiązanie wszystkich zadań otwartych można uzyskać maksymalnie 48 punktów.

• Model odpowiedzi uwzględnia jej zakres merytoryczny, ale nie jest ścisłym wzorcem sformułowania (poza odpowiedziami jednowyrazowymi).

• Za odpowiedzi do poszczególnych zadań przyznaje się wyłącznie pełne punkty.

• Za zadanie, za które można przyznać tylko jeden punkt, przyznaje się punkt wyłącznie za odpowiedź
  w pełni poprawną.

• Za zadania, za które można przyznać więcej niż jeden punkt, przyznaje się tyle punktów, ile prawidłowych elementów odpowiedzi (zgodnie z wyszczególnieniem w schemacie) przedstawił uczeń.

• Jeżeli podano więcej odpowiedzi (np. par organizmów) niż to wynika z polecenia w zadaniu, ocenie podlega tyle kolejnych odpowiedzi (liczonych od pierwszej), ile jest w poleceniu.

• Jeżeli podane w odpowiedzi informacje (również dodatkowe, które nie wynikają z polecenia w zadaniu) świadczą o zupełnym braku zrozumienia omawianego zagadnienia i zaprzeczają udzielonej odpowiedzi, odpowiedź taką należy ocenić na zero punktów.

Numer zadania	Oczekiwana odpowiedź	Maksymalna punktacja za zadanie
1.	leszczyna - 1 pkt. za poprawne wyjaśnienie - 1 pkt. - przykład wyjaśnienia: zapylenie krzyżowe polega na zapyleniu pyłkiem kwiatu innej rośliny tego samego gatunku lub pyłek jednej rośliny (leszczyny) trafia na słupek innej rośliny tego samego gatunku	2 pkt.
2.	- za poprawne dorysowanie miazgi (postać łuków: nad drewnem i pod łykiem) - 1 pkt. - za nazwanie tkanki miazgą - 1 pkt.	2 pkt.
3.	za poprawne wyjaśnienie - 1 pkt. - przykład wyjaśnienia: miazga odkłada do środka korzenia drewno wtórne, a na zewnątrz łyko wtórne.	1 pkt.
4.	drewno	1 pkt.
5.	za poprawne określenie związku - 1 pkt. przykład: słabo rozwinięte łożysko nie pozwala odżywiać płodu w długim czasie, co powoduje, że ciąża jest krótka	1 pkt.
6.	za podanie poprawnego przykładu ssaka - 1 pkt. za poprawne wymienienie 3 cech przystosowawczych - 2 pkt. za poprawne wymienienie 2 lub 1 cechy - 1 pkt. - przykłady odpowiedzi: np.: wieloryb, delfin, morświn - opływowy kształt ciała, przednie kończyny przekształcone w płetwy, silna redukcja kończyn tylnych, gruba warstwa tkanki tłuszczowej, krótka szyja	3 pkt.
7.	źródła azotu dla roślin: jony azotanowe (dla roślin motylkowych azot przyswajalny przez bakterie brodawkowe) 1 pkt. źródła azotu dla zwierząt: białka roślin (organiczne związki azotowe pobierane wraz z pokarmem) - 1 pkt.	2 pkt.
8.	za wyczerpujące wyjaśnienie, zawierające dwa elementy odpowiedzi - 2 pkt. - bakterie nitryfikacyjne przekształcają (utleniają) amoniak do azotynów, a następnie azotanów - przyswajalnej formy azotu dla wszystkich roślin - 1 pkt. - amoniak powstaje w wyniku rozkładu martwej materii organicznej (lub: amoniak jest toksyczny dla środowiska i nieprzyswajalny przez jakąkolwiek grupę organizmów) - 1pkt.	2 pkt.
9.	wymienia 3 warunki spośród wymienionych: woda, odpowiednia temperatura, nasłonecznienie, odpowiednie podłoże, atmosfera - 1 pkt.	1 pkt.
10.	- za poprawne przedstawienie szeregu: Słońce → rośliny → roślinożercy → → drapieżniki - 1 pkt. - za poprawne wpisanie w schemat energii: (energia świetlna między Słońcem a roślinami; energia chemiczna - między roślinami a roślinożercami oraz między roślinożercami a drapieżnikami) - 1 pkt. - za zaznaczenie strat energii przy roślinach, roślinożercach i drapieżnikach - 1 pkt.	3 pkt.
11.	- za poprawne uzasadnienie - 1 pkt. przykładowa odpowiedź: ochrona gatunkowa jest skuteczna wtedy, gdy wraz z gatunkiem chroni się jego środowisko życia	1 pkt.
12.	- za podanie przykładu ograniczenia konkurencji wewnątrzgatunkowej u roślin (np.: rozsadzanie, selekcja, usuwanie słabszych osobników, rzadsza rozsada) - 1 pkt. - za uzasadnienie celowości (np.: wzrost plonów, dorodniejsze osobniki) - 1 pkt.	2 pkt.
13.	- za uwzględnienie trzech grup : saprofitów, pasożytów i symbiontów - 2 pkt. - za uwzględnienie dwóch grup (spośród wymienionych) - 1 pkt.	2 pkt.
14.	- za podanie wyniku (kość zmiękła, utraciła twardość) - 1 pkt. - za poprawne sformułowanie wniosku (np.: kwas rozpuszcza sole mineralne zawarte w kości lub kość zawiera sole mineralne) - 1 pkt.	2 pkt.
15.	- za podanie prawidłowej przyczyny wzrostu tempa pracy serca (np.: zwiększone zapotrzebowanie na tlen) - 1 pkt. - za prawidłowe wyjaśnienie przyczyny powstania zakwasów (np.: oddychanie beztlenowe w mięśniach) - 1 pkt.	2 pkt.
16.	- za prawidłowe podanie 2 przykładów występowania: a) mięśni gładkich (np.: jajowody, moczowody, żołądek itd.) - 1 pkt. b) nabłonka migawkowego (np.: tchawica, oskrzela, jama nosowa, jajowody itd.) - 1 pkt. c) tkanki chrzęstnej (np.: nos, ucho spojenie łonowe, połączenia międzykręgowe itd.) - 1 pkt.	3 pkt.
17.	- za prawidłowe podanie 2 przystosowań: obecność naczyń włosowatych oraz obecność jednowarstwowego nabłonka (obecność cienkiego nabłonka) - 1 pkt.	1 pkt.
18.	- za wymienienie odczynnika Haynesa lub Fehlinga - 1 pkt. - za prawidłowe podanie wyniku: powstanie czerwony / ceglasty osad - 1 pkt.	2 pkt.
19.	- za poprawne wypełnienie każdego wiersza - 1 pkt. przykładowe odpowiedzi: zwężenie naczyń - redukcja strat ciepła; wydzielanie łoju - dodatkowa warstwa ochronna; drżenie mięśni - produkcja ciepła, energii ; „gęsia skórka” - zatrzymanie ciepłego powietrza między włosami	3 pkt.
20.	za poprawne wpisanie trzech informacji - 2 pkt. za poprawne wpisanie 2 informacji - 1pkt. glukagon, glikogenu, wzrost	2 pkt.
21.	Basia	1 pkt.
22.	- za wskazanie osoby chorej - 1 pkt. - za prawidłowe uzasadnienie - 1 pkt. - Zosia (Janek) - w moczu Zosi stwierdzono obecność białka (w moczu Janka stwierdzono liczne bakterie i zwiększoną liczbę leukocytów)	2 pkt.
23.	- za prawidłowe uzasadnienie: zmysł powonienia i zmysł smaku współdziałają w odbiorze bodźców chemicznych - 1 pkt.	1 pkt.
24.	- za prawidłowe wyjaśnienie - 1 pkt. przykład odpowiedzi: ponieważ dochodzi do reakcji między antygenem a przeciwciałem (dochodzi do reakcji między antygenem dawcy, a przeciwciałem biorcy)	1 pkt.
25.	- za wskazanie umaszczenia świnek - białe - 1pkt. - za uzasadnienie - 1pkt. przykłady uzasadnienia: - wszystkie świnki białe są homozygotami recesywnymi, więc ich potomstwo będzie wyłącznie białe, - czarna świnka może być homozygotą dominującą lub heterozygotą, nie ma więc pewności, że potomstwo dwóch czarnych świnek będzie wyłącznie czarne.	2 pkt.
26.	- za prawidłowe wyjaśnienie: w czasie podziału komórki chromosomy ulegają spiralizacji - stają się krótkie i grube - 1 pkt.	1 pkt.
27.	- za poprawne dopisanie kolejności zasad: A,G, T, C, G - 1 pkt. - za poprawne wpisanie wiązania podwójnego (między A i T) lub potrójnego (między C i G) - 1 pkt.	2 pkt.
SUMA PUNKTÓW:		48 pkt.

3

---