Motyw tanca w polskiej literaturze (na wybranych przykladach).
Taniec smierci - polonez - tango - walc - chocholi taniec. Sa to tance, które staly sie "bohaterami" polskiej literatury, nabraly symbolicznego wymiaru. "Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Smiercia" - autor zwraca sie do czytelników - szczególnie tych, którzy nie zwracaja uwagi na to, ze sami tez kiedys umra - z przestroga, ze smierc dosiegnie kazdego. W utworze nawiazuje do charakterystycznego motywu sredniowiecza - Dance macabre czyli taniec smierci. Smierc zaprasza do tanca wszystkich, od krolów po kmiotków, zrównuje stany, nasmiewa sie z ziemskich wartosci. Celem jest przestroga, iz zycie ziemskie jest tylko chwila wobec wiecznosci i wszelkie ziemskie dobra sa dla czlowieka marnoscia nie warta zabiegów i staran, natomiast zycie wieczne jest prawdziwa wartoscia, do której warto dazyc.W renesansie taniec opiewa urode zycia i swiata - przykladem jest "Piesn swietojanska o sobótce", w której autor przedstawia uroczystosc swietojanska polegajaca na tancach dziewczat wokól rozpalonego ogniska. Tancza parami i spiewaja piesni kultywujac w ten sposób tradycje ludowe. Wies jest spokojna i wesola, jej mieszkancy po skonczonej pracy z czystym sumieniem moga bawic sie i tanczyc. Odswietnie ubrane panny flirtuja z kawalerami, którzy popisuja sie odwaga i zrecznoscia. Motyw tanca posluzyl tu Kochanowskiemu do przedstawienia uroków wsi, ustabilizowanego i samowystarczalnego zycia ludzi mieszkajacych z dala od miejskiego gwaru: "Wsi spokojna, wsi wesola, który glos twej chale zdola".Polonez pochodzi z "Pana Tadeusza" A. Mickiewicza. Jest symbolem pojednania, optymizmu, nadzieja na przyszlosc. Jest takze symbolem przemijajacej Polski szlacheckiej z jej wadami i zaletami, z cala szlachecka tradycja oraz jest podkresleniem patriotyzmu jako nadrzednej wartosci czlowieka.Taniec chocholi to taniec tragiczny - konczy slynne "Wesele" S. Wyspianskiego. Wprawia w monotonny, letargiczny krag uspionych bohaterów dramatu, którzy nie umieli skorzystac z wielkiej szansy wspólnego czynu powstanczego. Taniec ten ma charakter symboliczny - jest to ocena swiadomosci spoleczenstwa gluchego na wszystko, jakby pograzonego we snie. A jednak nie jest to taniec zupelnie pesymistyczny, Chochol zawodzi zalobnie, lecz jest przeciez róza zawinieta w slome na czas zimy - jest idea odlozona na lepsze czasy. Poza tym polskie oberki w czasie wesela sluza Wyspianskiemu do podkreslenia odrebnosci dwóch srodowisk: chlopskiego i inteligencji. Chlopi kultywuja tradycje, nosza ludowe stroje i czapki z pawimi piórami, czuja sie emocjonalnie zwiazani z rodzinna ziemia, a inteligencja brata sie z ludem holdujac panujacej modzie, nie rozumie jednak uczuc patriotycznych ludu. Tango ma podobna role w dramacie Mrozka pod tym wlasnie tytulem. Konczy walke - próby intelektualnego ladu, który chcial przywrócic Artur. Tango symbolizuje tu powtarzalnosc historii i prawidlowosc rewolucji, a na koniec tanczy je zwyciezca prymitywny, reprezentujacy sile i totalitaryzm - Edek. Lecz tango jest jeszcze bardziej pesymistyczne niz taniec chochola. Oznacza bowiem zwyciestwo taniej, masowej kultury, kleske idei uduchowionej czy chocby intelektualnej. Walc to tytul pieknego wiersza Cz. Milosza - taniec, który wypelnia sale balowa na Sylwestra roku 1910. Uspokaja, kolysze, wprawia przestrzen w ruch. Lecz podobnie jak w Weselu, nadchodza i zaklócaja jego rytm wizje wojen stulecia, które nadejda. Przed ich straszliwym obrazem bohaterka ucieka znów w takt walca.