Rafał Jankowski
I rok, Pedagogika opiekuńczo - wychowawcza z gimnastyką korekcyjną
Nr albumu 3762
Gr. I
Praca zaliczeniowa
z komunikacji społecznej
Wałbrzych, 2003-12-17
Wykaż, że komunikacja społeczna jako przedmiot interdyscyplinarny stanowi obiekt zainteresowań wielu nauk. Wymień je i podaj ich charakterystykę.
Jaka jest różnica między strukturą „gwiazdy” i strukturą „koła” w grupach zadaniowych? Która z nich i w jakiej sytuacji jest bardziej korzystna dla efektywnego komunikowania się?
Wykaż, że komunikacja społeczna jako przedmiot interdyscyplinarny stanowi obiekt zainteresowań wielu nauk. Wymień je i podaj ich charakterystykę.
Komunikacja społeczna to nauka o procesach porozumiewania się ludzi.
Jest ona obszarem zainteresowań badawczych specjalistów z wielu dziedzin naukowych, do których należą:
semiotyka - nauka o przekazywaniu wszelkiego rodzaju komunikatów
lingwistyka - badania nad przekazywaniem komunikatów werbalnych; nauka o języku i jego zmianie
psychologia - badania procesów umysłowych i zachowania
psychologia społeczna - nauka o procesach interakcji w małych grupach
semantyka - dział lingwistyki
retoryka - sztuka efektywnego wykorzystywania słów w pisaniu i mówieniu
antropologia społeczna - nauka rozpatrująca człowieka jako istotę społeczną powiązaną ze światem kultury
socjologia - nauka o życiu grupowym człowieka, bada m.in. stosunki społeczne interpersonalne i grupowe
technologia informacyjna - poznawanie sposobów, dzięki którym technologia może być wykorzystana do takich procesów, jak tworzenie, magazynowanie, odzyskiwanie, przekaz informacji
Do wyżej wymienionymi nauk można także zaliczyć organizację i zarządzanie, marketing i ekonomikę.
W zależności od dyscypliny naukowej autorzy wskazują na inne cechy komunikacji społecznej. Najczęściej jest ona spostrzegana jako proces rozumienia, porozumiewanie się, sposoby oddziaływań, a także jako rodzaj działań społecznych. „Komunikowanie” jako pojęcie jest niejednoznaczne. Bywa rozumiane i rozpatrywane w różnych płaszczyznach. Może oznaczać albo przekaz - w jednym przypadku, albo wzajemną wymianę komunikatów międzyludzkich w innym. Aby uniknąć tego typu błędów stosuje się termin „komunikacji społecznej” - w socjologii - dla oznaczenia przekazu informacji pomiędzy ludźmi. I tak w obszarze tego pojęcia występuje wiele rodzajów komunikacji społecznej:
komunikacja horyzontalna (pozioma) - to przekaz informacji między jednostkami lub grupami zajmującymi w danej hierarchii społecznej takie same lub podobne pozycje;
komunikacja wertykalna (pionowa) - dotyczy przekazu informacji pomiędzy jednostkami lub grupami zajmującymi różne pozycje;
komunikacja werbalna - związana jest z przekazem informacji;
komunikacja niewerbalna - za pośrednictwem gestów i innych form ekspresji (mimika, ton głosu);
komunikacja symboliczna - dokonuje się za pośrednictwem symboli;
komunikacja formalna - odbywa się przez oficjalne kanały informacyjne, czyli struktury komunikowania pośredniczące w przekazie informacji między nadawcą i odbiorcą;
komunikacja nieformalna - odbywa się przez nieoficjalne kanały informacyjne;
komunikacja scentralizowana - przekaz odbywa się z pomocą jednostki, która zajmuje centralną pozycję w grupie;
komunikacja nie scentralizowana - przekaz polegający na tym, że wszyscy członkowie grupy mają możliwość swobodnej komunikacji między sobą;
komunikacja intencjonalna i nieintencjonalna;
komunikacja osobowa i nieosobowa - do ich opisu używa się kanałów komunikacyjnych;
Jedną z najbardziej rozwijających się w ostatnim okresie form komunikacji jest:
komunikacja masowa - zorganizowana i nieosobowa komunikacja społeczna odbywająca się za pośrednictwem środków masowego przekazu (np. radio, prasa, telewizja), dzięki niej możliwe jest jednoczesne dotarcie do dużej liczby osób na całym świecie;
Kanał komunikacyjny - jest to jedna z niezbędnych części w procesie komunikacji. Pośredniczy ona w przekazie informacji pomiędzy nadawcą i odbiorcą. Podstawowe kanały komunikacyjne to: kanał niewerbalny, ustny (oralny) i pisemny. Najwięcej informacji dostarcza kanał oralny, jest najbogatszym kanałem pod tym względem.
Komunikację społeczną można podzielić ze względu na wykorzystywane kanały komunikacyjne. Dzieli się ona na cztery główne rodzaje komunikacji, jakimi są:
komunikacja werbalna (słowna);
komunikacja niewerbalna (pozasłowna);
komunikacja ustna;
komunikacja pisemna, w tym komunikacja elektroniczna;
Jaka jest różnica między strukturą „gwiazdy” i strukturą „koła” w grupach zadaniowych? Która z nich i w jakiej sytuacji jest bardziej korzystna dla efektywnego komunikowania się?
Grupa zadaniowa - to grupa, w której następuje komunikowanie się ludzi w sytuacji, gdy mają oni wykonać jakieś wspólne zadanie. Każda grupa zadaniowa ma pewną strukturę władzy. W każdej takiej grupie jest przywódca, nazywany kierownikiem, oraz jego podwładni. Każdy uczestnik grupy, z wyjątkiem osób zajmujących najwyższe i najniższe piętro, pełni wobec osób niżej stojących w hierarchii rolę zwierzchnika, a wobec wyżej stojącego - rolę podwładnego.
Autonomię członka grupy i zakres stawianych mu wymagań warunkuje struktura komunikowania się. Do typowych sieci komunikowania się w grupach należą: struktura „koła” i struktura „gwiazdy”. Poniżej przedstawię je i omówię różnice między nimi.
Rys.1 Struktura gwiazdy Rys. 2 Struktura koła
Struktura gwiazdy - występuje wtedy, gdy w grupie zadaniowej zachodzi jednostronna komunikacja z kierownikiem. Brak jest komunikacji pomiędzy poszczególnymi członkami grupy, ponieważ znajdują się oni na peryferyjnych pozycjach. Ponadto, są uzależnieni od przekazu komunikatów przez osobę centralną A. Jeśli jest to kierownik, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że skupi on większość informacji. Omawiana sieć charakteryzuje się wysokim stopniem scentralizowania.
Struktura koła - w tej komunikacji przekazywanie informacji jest dwustronne i zachodzi pomiędzy wszystkimi członkami grupy według zasady „każdy z każdym”. W tym przypadku kierownik posiada więc taką samą pozycję w zakresie możliwości przesyłania i odbioru wiadomości jak każdy z uczestników grupy.
Na rysunkach nr 1 i 2 za pomocą strzałek zaznaczone zostały wszelkie możliwe kanały przekazywania informacji. Z ilustracji tych jasno wynika, że struktura koła dopuszcza pojawienie się znacznie większej liczby kanałów niż struktura gwiazdy.
Zaprezentowane sieci komunikowania się różnią się między sobą stanem takich własności, jak: prędkość i dokładność działania, organizacja, wyłanianie się przywództwa i kształtowanie się morale członków grupy.
Reasumując, wiedza o właściwościach sieci komunikacyjnych może służyć np. menedżerom do odpowiedniego modyfikowania struktury porozumiewania się w kierowanej grupie, ponieważ struktura komunikowania się może wpływać zarówno pozytywnie, jak i negatywnie na efektywność działań pracowników.
6
E
B
A
D
C
A
B
C
D
E