Materiały pomocnicze do wykładu "Metodologia badań naukowych" dla studiów licencjackich na kierunku pielęgniarstwa Akademii Medycznej w Warszawie. (tłumaczenie dr hab. A. Grzanka)
Masaż terapeutyczny w leczeniu obrzęku limfatycznego (fragmenty [1])
[Znaczenie tematu]
Obrzęk limfatyczny OL (ang. Limphedema, LE) dotyka setek milionów ludzi na świecie. Ręczny drenaż limfy jako specjalna forma terapii z użyciem masażu, razem z bandażowaniem uciskowym (ang. CB - compression bandaging) jest integralnym składnikiem łączonej fizjoterapii (ang. CPT - combined physical therapy) i jest zalecanym w skali międzynarodowym optymalnym leczeniem.
[Przegląd wiedzy i cel badań]
Mimo, że związek między masażem i pożytecznym wpływem na krążenie limfy był dostrzegany od wielu lat, podłoże tych mechanizmów i skuteczność pozostają do wykazania w przekonywujący sposób. Dane doświadczalne z naszego modelu na szczurach dotyczące obstrukcyjnego OL sugerują, że sam masaż jest w stanie zredukować objętość OL tak skutecznie jak CB i CPT, przynajmniej we wczesnej fazie procesu patologicznego. We wstępnych retrospektywnych badaniach klinicznych także uzyskaliśmy dane pokazujące, że sam masaż w grupie pacjentów z łagodnym stabilnym OL górnej kończyny był tak samo skuteczny w redukcji objętości jak CPT (masaż dał spadek 80,6±0,2% w porównaniu z 72,6±0,2%, średnia±odchylenie standardowe, brak statystycznej istotności). Te badania początkowe kładą podwaliny i dają racjonalną podstawę opartą na dowodach do zaprojektowania i zrealizowania rozszerzonej, prospektywnej, randomizowanej próby klinicznej samego masażu w wielu typach i stanach OL u dzieci i dorosłych.
(...)
Próby kliniczne: Metody
Objętość kończyny jest określana jako wynik pomiarów obwodu ramienia co 4 cm od dłoni do pachy i obliczana z zastosowaniem zmodyfikowanej formuły dla ściętego stożka:
(h)(C2+Cc+c2)/12π
(h=wysokość stożka; C=obwód na szczycie; c=obwód podstawy)
Formułę stosuje się w celu określenia objętości każdego z segmentów. Objętości segmentów są sumowane dla uzyskania całkowitej objętości kończyny[3] -[6] . Pokazano [8] , że poprawnie obliczone objętości ściśle korelują z wynikami wypierania wody (złoty standard dla pomiarów objętości kończyny). Użycie metody wypierania wody jest uciążliwe bowiem wymaga odkażania pojemnika po użyciu przez każdego pacjenta. Ponadto mogą być odnotowane nieprawidłowe objętości jeśli badany nie jest ostrożny przy zanurzaniu w wodzie (powodując rozchlapanie). Obliczane pomiary objętości, choć nie identyczne z wynikami wypierania wody, są zgodne między wyszkolonymi terapeutami (błąd odtwarzalności bliski 1%), są łatwe do wykonania i pozwalają w wiarygodny i odtwarzalny sposób śledzić zmiany w czasie. Objętość OL jest określana przez odjęcie objętości niezajętego ramienia od ramienia limfedemicznego. Aby określić procentowy wzrost objętości wskutek OL, objętość ramienia z obrzękiem limfatycznym jest dzielona przez objętość ramienia przeciwstronnego i ten stosunek jest mnożony przez 100. W okresach śledzenia i zakończenia leczenia określane były: redukcja objętości kończyny (różnica objętości przed- minus po- leczeniu), redukcja objętości obrzęku limfatycznego ( różnica objętości obrzęku limfatycznego przed- minus po-) i procentowa redukcja objętości obrzęku limfatycznego. W każdym momencie czasu, mierzone są oba ramiona w celu określenia obwodów a potem obliczania objętości. Zmiany w charakterystyce ciała badanego (utrata lub przyrost wagi, zatrzymanie płynów, ćwiczenia, itd.) mają odbicie w tych pomiarach i brak pomiarów przeciwstronnego ramienia w każdym punkcie pobierania danych może prowadzić do błędnych wyników.
Piśmiennictwo
[1] Bernas M, Witte M, Kriederman B, Summers P, Witte C: Massage Therapy in the Treatment of Lymphedema, IEEE Eng. Med. Biol. Mag., Vol 24, No 2, ss. 58-68, March/April 2005.
[3] Bernas M, Witte M, Witte C, Belch D, Summers P: Limb volume mesurement in lymphedema, Lymphology. vol. 29 (Suppl), ss.199-202, 1996.
[3] Latchford S, Casley-Smith J.R: Estimating limb volumes and alteration in peripheral edema from circumferences measured at different intervals. Lymphology, vol. 30, no. 4 ss.161-4, Dec. 1997.
[6] Casley-Smith J.R: Measuring and representing peripheral oedema and its alterations. Lymphology, vol. 27, no. 2 ss.56-70, June 1994.
[8] Stranden E: A Comprision between surface measurements and water displacement volumetry for the quantification of leg edema, J. Oslo City Hosp., vol. 31, no. 12, ss. 153-55, Dec. 1981.
Po polsku również: http://www.borgis.pl/czytelnia/nm_bol/16.php
Zawarty tu materiał ma charakter dydaktyczny. Mechaniczne rozpowszenianie zabronione. Cytowanie musi być połączone z wymienieniem stosownych źródeł podanych w piśmiennictwie.