Patofizjologia - wyklad 3 zimowy 17.10.2006

Adaptacja na poziomie genetycznym jest odzwierciedleniem adaptacji srodowiskowej. Cala suma dzialajacych czynnikow daje swoje odwzorowanie w gentoypie.

Rozne osobniki w zyciu osobniczym obciazone sa przez rozne czynnikisrodowiskowe. Adaptacja fenotypowa zachodzaca w okresie postnatalanym ma znaczenie w powstawaniu chorob.

Adaptacja epigenetyczna tj adaptacja do spodziewanego srodowiska. Krotki okres zycia prenatalnego i postnatalnego w ktorym otwiera sie okienko podatnosci na choroby. Caly szereg chorob determinowanych jest zlym srodowiskiem plodu, a opornosc wynika z dobrego srodowiska w ktorym rozwijal sie plod. We wczesnym okresie pre i postnatalnym rozwiajacy sie organzim zdobyw opornosc albo sklonnosc do chorob, daje ona mozliwosc uprzedniego przygotowania sie na dany patogen, broniac sie badz zwiekszajac wirulencje.

Postepowanie w sztuce lekarskiej w sposob racjonalny i empiryczny.

Empiryczne podejsce do aktywnosci lekarza - polega na tym ze w czasie studiow, kursow, zainteresowani studenci ucza sie rozpoznac chorobe, ucza sie zapoznac sie z jej objawami i na tej podstawie wprowadzaja utarte stereotypowe postepowanie.

Racjonalne podejscie do aktywnosci lekarza - nie poslugujemy sie jako glownym czynnikiem postepowania leczniczego diagnozy, postepowanie prowadzi do postawienia diagnozy logicznej po uprzednim znalezieniu funkcjonalych zmian w funkcjonowaniu pewnych narzadow.

Choroba to czesto odpowiedz organizmu na patogen. Odpowiedz chorobowa ktora sie pojawi nie wyniki z tego ze uszkodzenie jakiejs bariery spowoduje ze jakis organ zostal uszkodzony i dostal sie do innej przestrzeni tylko przez to ze makrofagi rozpoznaja dany patogen i wywoluja reakcje na nie.

Etiologia - jako nauka o przyczynach. Stara sie poznacz czynniki przyczynowe, podzielic je, i okreslic w jakich sytuacjach wywoluja one chorobe.

Jezeli podizelimy czynniki chorobowe to zawsze trzeba pamieta ze oprocz glownego czynnika chorobowego w kazdej jednostce chorobowej dzialaja 2 inne czynniki ktore wplywaja na to czy choroba sie rozwinie czy nie. Jednym z nich jest otaczajace srodowisko, drugim jest podatnosc genetyczna organizmu ktora wyraza sie w 2 formach: opornosc - resistentio, podatanosc.

Rozumienie kazdej choroby polega na tym ze oprocz rozwazania choroby musimy zwraca uwage na te 2 dodatkowe elementy.

Czynniki chorobotworcze ktore dzialaja na organizm, nie wywyoluja zmiany w calym ustroju lecz ustroj reaguje 6 zmianami ustrojowymi tj:

- przerwanie ciaglosci tkanek

- degenracje w tkankach

- uszkodzenie naczyn krw

- zapalenie

- zaburzenia wzrostu i roznicowania

- zmiany rozwojowe

Te 6 typow odpowiedzi moze miec miejsce przy jakikim kolwiek dzialaniu czynnika etiologicznego. Np parwowirus u kotow powoduje takie same zmiany mitotyczne w nablonku jelit takie same jak promieniowanie jonizujace.

Czynniki decydujace o tym ze czynniki etiologiczne wywoluja chorbe zaleza od

- natezenia dzialania czynnika

- czynnik chorobotworczy musi dzialac odpowiednio dlugo

- podatnosc genetyczna

- stan odzywienia organizmu - stres pokarmowy

Zeby rozwinela sie np spinadifida - rozszczepienie kregoslupa, koniecznym warunkiem jest zeby matka noszaca plod wystawiona byla na brak kwasu foliowego.

Neuroptie rozwijaja sie wowczas gdy organizm wystawiony jest na bra ryboflawiny, selenu, b karotenu, wit E.

Miocarditis u mysz na tle coxsacci wirusow - warunkiem roziwniecia sie zapalenia miesnia sercowego jest wystawienie gryzoni na brak witami E i selenu.

Niedobor choliny wplywa na wystapienie dyskinezji.

Czynniki etiologiczne ktore zaraz podzielimy, chce zwrocic uwage ze oprocz czynnikow etilologicznych ktore decyduja or rozwoju chorby, mozemy miec rowniez doczynienia z czynnikami predysponujacymi i ryzyka.

Czynniki predysponujace - to czynniki ktore tkwia w organizmie, uzaleznione sa od plci, wieku.

Czynniki ryzyka- sa to czynniki zwiazane ze srodowiskiem.

Podzial czynnikow etiologicznych

- pochodzenia zewnetrznego

- prost - same w sobie sa w stanie wywolac chorobe np wirus wscieklizny

- zlozone - powoduja choroba wowczas gdy naklada sie kilka czynnikow.

- pochodzenia wewn

- genetyczne

- plec

- wiek

Czynniki fizyczne

- urazy mechaniczne - przedmioty tnace, materialy wybuchowe

- urazy elektryczne - porazenie piorunem, prady o wysokiej czestotliwosci

- wplyw temperatury - udar cieplny, sloneczny, goraczka, oparzenia, odmrozenia, wstrzas z oziebienia

- energia promieniwania - promieniowanie UV, X, kosmiczne, korpuskularne

- ciesnienie - nadcisnienie, podcisnienie

Czynniki chemiczne

- toksyny biologiczne - toksyny bakterii i grzybow, jady wezy i stawonogow

- pestycydy - fosfoorganiczne i pochodne weglowodory chlorowane DDT

- herbicydy - pochodne typu chlorofenoksy

- srodowiskowe - metale ciezkie, azotany, dwufenole

- zywieniowe nadmiar wit A i D

Czynniki biologiczne

- niekomorkowe

- prokariota

- eukariota

- wielokomorkowce

Niedobory zewnetrzne

Niedobory zywieniowe

- niedobory energetyczne, bialka, witamin, soli

Srodowiskowe

- wody

- niedotlenienie

- zmniejszenie ekspozycji na promienie sloneczne

Defekty wewnetrzne

Mutagenne

Genetyczne

Promieniowanie uv 280 - 400 wywoluje wplyw korzystny i nikorzystny.

Korzystne dzialania:

- immunostymulacja

- dzialanie przeciwbakteryjne

- powoduje przejscie 7 dehydrocholesterolu w prowitamine D3 - cholekalcyferol - promieniowane 5 - 15 min, gdy promieniowanie jest dluzsze powstaje lumisterol i tachysterol.

Fotodermatyzmy - stanyw ktorych pewne substanje pochodzeni roslinnego dostaja sie do skory i przy ekspozycji na pastwisku obecnosc tych substancji powoduje okreslony zmiany patologiczne.

Glownie na ich powstawanie wlpywa stan watroby.

Dziurawiec powoduje zmiany skorne - hyperycyzm.

Majtyzm - uczulenie na skladniki kukurydzy

Koniczyna szwedzka rowniez moze wywyolywac uczulenie

Urazy jako czynniki mechaniczne dzialajac na ustroj powoduja zmiany lokalne. Moga rowniez dzialac ogolnie np wstrzasy powodowane na tle dzialania ogolnego czynnikow mechanicznych.

Jezeli organizm poddany jest dzialaniu czynnika urazowego moze dojsc dowstrzasu ktory charakteryzuje sie niewydolnoscia krazenia. Charakteryzuje sie zmniejszeniem objetosci wyrzutowej serca, objetosci krwi krazacej, odruchowa wasokonstrukcja obszarow np nerkowych. U psa moga wsytpic zmiany watrobowe wskute obkurczenia naczyn watroby. Jego czynnikiem sa oparzenia, znieczulenie ogolne, dehydrtacja, promieniwanie jonizujace.

Przyczyna wstrzasu jest utrata krwi- wstrzas hypowolemiczny, badz znaczne rozluznienie naczyn krwionosnych - wstrzas neurogenny.

Wplyw tepmeratury

Temeratura moze dzialac miejscow - oparzenia - congelactio, odmrozenia, odmroziny - periones

Oparzenia - wyrozniamy 4 stadia

- erytomatozum

- bullozum

- nekrotikans

- karbonizacium

Oparzenia w stadium ery i bul dotycza czesci powierzchownej skory - 2 warstwy. Nekr i karb obejmuja 4 warstwy skory

Skuki oparzen moga byc lokalne tj destrukcja tkanki, rowniez moga byc ogolne, dochodzi do utraty plynow, rozwija sie wstrzas hypowolemiczny, mogoa powodwac obrzek krtani, obrzek pluc, utrata plynow towarzyszaca oparzeniom moze powodowac uszkodzenia nerek, sepse.

Oparzenia sloneczne - np pies moze wejsc w rezonansowy typ oddcyhania, zianie, jezyk moze uledz poparzeniu. Np ryby moga zostac poparzone przez slonce podczas plywania blisko lustrawody

Odmrozenia - conedlationes.

- erytomatozum

- bullozum

- nekrotikans

- karbonizacium

Odmroziny - sa to stany w ktorym np uszy, konce palcow sa zasinione, nieustannie blade. Jest to stan w ktorym gra naczyniowa zostala wyeliminowana z powodu dlugotrwalego zimna.

Choroby zpowodowane wysoka temperatura

- wyczerpanie cieplne - prostracja cieplna - charakteryzuje sie to zmeczeniem organzimu w wysokich temperatuach i zapascia krazeniowa. Nie zawsze wiaze sie z podniesieniem temperatury wewnetrznej, np psy nie sa zdolne do wysilku fizycznego gdy tepmeratura srodowiska jest za wysoka

- dretwienie cieplne - dotyczy zwierzat wykorzystywanych do celow sporotwych. Wysilek fizyczny w wysokich temeperaturachprowadzi do tracenia wodu i chlorkow co porwadzi do dretwienia i skurczu miesni.

- udar cieplny - heat shock - charakteryzuje go wysoka goraczka i zapasc naczyniowa

Udar cieplny jest czesto fatalny - smierc. Wysoka temperatura srodowiska jest zawsze szkodliwa ale nie zawsze wywiera tak spektakularne efekty.

Wysoka temperatura ujawnia sie nie tylko w tych 3 stanach, moze prowadzic do:

- podniesienia temp wewn

- utrate wzrost

- utrate apetytu etc.

Czynniki etiologiczne pozatemperaturowe szoku cieplnego

- wilgotnosc

- brak wentylacji

- zaburzenie krazenia i oddychania

- SDA - specyfic dynamic action - pokarm bialkowy u psow jest podwzgldem energetycznym niezwykle kosztowny energetycznie. 100 kcal bialaka wymaga 130 kcal ciepla. 10o kcla cukru wymaga 106 kcal ciepla, 100 kcal tluszczu powoduje rozproszenie 104 kcal ciepla.

---