Żywienie, PROMIENIOWANIE IR,WIDZIALNE, PROMIENIOWANIE ULTRAFILETOWE


PROMIENIOWANIE PODCZERWONE

Promieniowanie podczerwone ( cieplne ) dzieli się na trzy zakresy:

Naturalne źródła promieniowania podczerwonego: słońce, księżyc, gwiazdy, mgławice ( p. kosmiczne) chmury, gazy, para wodna, pyły atmosferyczne, skały, wody, drzewa, zwierzęta, człowiek.

Sztuczne źródła promieniowania podczerwonego : urządzenia do ogrzewania, procesy technologiczne stosowane w przemyśle, hutnictwie, wysokoprężne lampy rtęciowe, lampy lukowe, żarowe, silniki samolotów odrzutowych itp. wszelkie ciała ogrzane do względnie wysokich temperatur.

Wnikając do tkanek energia promieniowania z zakresu IR niemal całkowicie zamieniana jest na ciepło, powodując ich nagrzanie i odczuwanie ciepła lub gorąca przez organizm

Ze względu na małe kwanty promieniowania IR nie powoduje w organizmach żywych reakcji fotochemicznych.

Zdolność przenikania w głąb tkanek zależy od długości fali.

IR-A przenika głęboko do ciała (nawet na kilkanaście cm)

IR- B na 1-2 cm

IR-C skupia się na powierzchni ciała (wnika na głębokość

0,5mm).

Długość promieniowania podczerwonego zależy od temperatury ciał emitujących to promieniowanie.

Np. przy temperaturze 100ْC przeważają promienie o długości 3000-5000nm (czyli promieniowanie IR-B i C), przy temp. 500 ْC promienie o długości 800-1500 czyli podczerwień A.

Na duże natężenia promieniowania podczerwonego narażeni są: hutnicy, spawacze, palacze w kotłowniach.

Działanie promieniowania podczerwonego na organizm może mieć charakter ogólny lub miejscowy

Działanie ogólne

Ekspozycja na promieniowanie podczerwone w warunkach wysokiej wilgotności i temperatury prowadzi do wyczerpania i udaru cieplnego.

Stała ekspozycja na promieniowanie podczerwone obniża odporność niespecyficzną

Odczyn miejscowy

Występuje w okolicy ciała eksponowanej na promieniowanie podczerwone, objawia się:

Rumień powstający w wyniku przekrwienia w miarę zwiększania się czasu ekspozycji i natężenia promieniowania podczerwonego staje się bardziej wyraźny i rozległy. Występuje uczucie ciepła, potem pieczenia, aż do bólu.

Wystąpienie pęcherzy na skórze, wskazuje na oparzenie II stopnia, a wysokie natężenia promieniowania podczerwonego mogą dawać zmiany oparzeniowe III stopnia.

Przewlekłe narażenie na promieniowanie podczerwone powoduje zmiany skórne pod postacią wzmożonej pigmentacji, występowania miejsc przebarwionych i odbarwionych, oraz miejsc, w których występuje nieznaczny zanik skóry

Promieniowanie podczerwone jest szkodliwe dla narządu wzroku.

Penetracja gałki ocznej przez IR zachodzi również , gdy oko jest przesłonięte powieką (decyduje przenikalność tkanek miękkich dla IR).

Narażenie na duże i /lub/ długotrwałe natężenie promieniowania podczerwonego wywołuje:

Ochrona przed promieniowaniem podczerwonym:

U osób zatrudnionych w warunkach narażenia na promieniowanie podczerwone jako ochronę stosuje się:

Zastosowania medyczne promieniowania IR:

W zastosowaniach terapeutycznych oprócz efektu termicznego wykorzystuje się stymulujące działanie promieniowania IR związanego z rezonansowym przekazywaniem kwanów energii strukturom biologicznym.

Działanie biostymulacyjne obejmuje aktywacje procesów energetycznych i procesów syntez w komórce, aktywacje procesów odpornościowych.

Promieniowanie IR wykorzystywane jest do leczenia:

IR stosuje się wszędzie tam, gdzie pożądane są zabiegi ciepłolecznicze ( lampy sollux) np.

PROMIENIOWANIE WIDZIALNE

Naturalnym źródłem promieniowania widzialnego jest słońce. Promieniowanie widzialne obejmuje fale elektromagnetyczne o długości 380-760 nm.

Światło słoneczne wywiera na człowieka działanie w wielu płaszczyznach:

Wpływa również na wiele funkcji biologicznych ustroju :

Właściwości bodźcowe promieniowania słonecznego wykorzystuje się w fizykoterapii, odnowie biologicznej, przy hartowaniu organizmu, kształtowaniu odpowiedniego klimatu świetlnego w pomieszczeniach.

Odpowiednie naturalne oświetlenie i nasłonecznienie powinno być brane pod uwagę przy lokalizacji obiektów rekreacyjno- wypoczynkowych.

Analizator wzroku, kontroluje większość czynności człowieka, w tym pracę wzrokową dlatego jakość oświetlenia istotnie wpływa na komfort pracy.

Oświetlenie powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanej pracy.

Podstawowe znaczenie mają tu dwie wielkości fizyczne

NATĘŻENIE OŚWIETLENIA - czyli ilość światła padającego na daną powierzchnię. Jednostką natężenia oświetlenia jest lux

LUMINACJA - wielkość fotometryczna określająca gęstość powierzchniową natężenia światła (ilość światła odbijanego od powierzchni) i decydująca o subiektywnym wrażeniu jasności; incz. jaskrawość, blask, jasność powierzchniowa)

Dokładność widzenia i szybkość spostrzegania od natężenia oświetlenia oglądanego przedmiotu.

Kuchnie, jadalnie, świetlice (pomieszczenia, gdzie wykonuje się czynności o ograniczonych wymaganiach wzrokowych) najmniejsze dopuszczalne natężenie światła - 200 lx

sale lekcyjne (przeciętne wymagania wzrokowe) -300 lx.

Prace b. precyzyjne np. szycie, kreślenie, montaż bardzo drobnych części np. jubilerskich, elektronicznych najmniejsze dopuszczalne natężenie światła powinno wynosić 500-1000 luksów

Zabiegi medyczne - co najmniej 2000 luksów.

Przy wykonywaniu prac wymagających dużego natężenia światła należy używać oświetlenia złożonego, tzn. oświetlenia ogólnego całego pomieszczenia i dodatkowego silnego oświetlenia miejsca pracy (oświetlenie miejscowe)

Natężenie oświetlenia ogólnego powinno stanowić co najmniej 1/5 złożonego natężenia oświetlenia (oświetlenie miejscowe i oświetlenie ogólne razem).

Przystosowanie po przejściu z ciemności do dobrze oświetlonego pomieszczenia trwa od 20s (u młodych ludzi) do 10 minut u starszych.

W odwrotnej sytuacji czas przystosowania jest dłuższy 40-60 minut.

Przy szybkim obniżaniu natężenia światła sprawność widzenia zostaje upośledzona na skutek braku pełnej adaptacji.

Do pracy wykonywanej przez osoby starsze natężenie oświetlenia powinno być większe.

W miarę starzenia się zmniejsza się przepuszczalność aparatu przeziernego dla fal krótszych czyli barwy niebieskiej i fioletowej. Obniża się również zakres i szybkość akomodacji oka ( przystosowanie wzroku do ostrego widzenia przedmiotów w różnej odległości). Osłabiona jest również adaptacja do ciemności i jasności.

Istotne znaczenie dla dokładności i ostrości widzenia ma kontrast między przedmiotem, a tłem oraz barwa światła.

Narząd wzroku jest najbardziej czuły na barwę zieloną, odpowiadającą długości fali 550 nm.

Przy mniejszych lub większych długościach czułość wzroku maleje w sposób ciągły dążąc do zera, którego granicę z jednej strony stanowi UV, z drugiej IR.

Stosowanie odpowiedniej kolorystyki środowiska ułatwia pracę, dzięki tworzeniu kontrastów barwnych i elementów przyciągających wzrok.

Zaleca się różnicowanie barw między dużymi powierzchniami ( ściany, meble, powierzchnie urządzeń) i małymi , lecz istotnymi elementami takimi jak: przyciski, dźwignie, wyłączniki.

Przy tworzeniu kontrastów szczególnie między dużymi powierzchniami należy stosować różne barwy, lecz o podobnym współczynniku odbicia światła. Pozwala to na równomierny rozkład luminacji ( jaskrawości, jasności).

Należy unikać barw błyszczących, czystych kolorów- takie układy jednostronnie obciążają siatkówkę i dają objawy obrazów powidokowych ( wrażenie wzrokowe utrzymuje się po zniknięciu obserwowanego przedmiotu).

Zbyt duże różnice w luminacji w polu widzenia mogą powodować niekorzystne zjawisko określane jako olśnienie.

Wyróżnia się następujące rodzaje olśnienia:

CIENISTOŚĆ OŚWIETLENIA - warunki oświetlenia przedmiotu pozwalające na powstawanie cieni.

Oświetlenie bezcieniowe przedmiotu ma miejsce jedynie w doskonale rozproszonym świetle, gdy przedmiot ten jest jednakowo oświetlany ze wszystkich stron.

W innych warunkach powstają cienie tym ostrzejsze im silniej przedmiot jest oświetlany z jednej strony.

Oświetlenie bezcieniowe pożądane jest w takich pracach jak :

Zbyt duża cienistość utrudnia pracę wzrokową, ponieważ zwiększają się różnice w luminacji w różnych częściach pola widzenia.

Pewien stopień cienistości jest jednak czasem pożądany

Obecność cieni zwiększa perspektywę, bryłowatość przedmiotów pozwala lepiej orientować się w przestrzeni.

Sztuczne źródła światła

W elektrycznych źródłach światła wykorzystywane są dwa zjawiska:

ŻARÓWKI emitują światło o przewadze czerwonego i żółtego, ze znacznym ograniczeniem fioletowego i niebieskiego, co ogranicza prawidłowe rozróżnianie barw.

Inną wadą żarówek jest promieniowanie cieplne, umieszczona w pobliżu człowieka może dawać uczucie gorąca, bóle głowy.

ŚWIETLÓWKI (niskoprężne lampy rtęciowe - to długie rury wypełnione argonem po włączeniu prądu między elektrodami rtęciowymi znajdującymi się na końcach rury następują wyładowania elektryczne w parach rtęci, którym towarzyszy emisja promieniowania UV.

Pokrycie wnętrza rury odpowiednim luminoforem przekształca światło UV w światło widzialne, światło emitowane może wykazywać niedobór barwy czerwonej i żółtej, jednak zastosowanie odpowiednich luminoforów pozwala uzyskać światło o dowolnym składzie widmowym.

Zaletą świetlówki jest mała luminacja i duża skuteczność świetlna.

Wadą jest tętnienie światła, związane z zasilaniem prądem zmiennym o częstotliwości 50Hz.

W lampach żarowych tętnienie światła jest znacznie mniejsze.

Tętnienie światła jest nieprzyjemnie odbierane, powoduje szybsze zmęczenie.

Może powodować powstawanie zjawiska stroboskopowego, które polega na tym, że poruszający się przedmiot oglądany w świetle pulsującym sprawia wrażenie jakby poruszał się w drugim kierunku, to samo dotyczy przedmiotów wykonujących się ruchy obrotowe.

Zjawiska stroboskopowe być przyczyną groźnych wypadków podczas pracy.



Wyszukiwarka