W7 21.11

STOPA POLONIA

Stawka Polonia

Wprowadzona w 2005r, jest czynnikiem dostosowania do wskaźników funkcjonujących w Eurosystemie. W efekcie powstała wspólna inicjatywa NBP i ACI Polska stworzenie stawki POLONIA (Polish Overnight Index A...). NBP oblicza stawkę jako średnią ważoną rentowności oraz kwot transakcji przekazanych prze uczestników fixingu POLONIA. Jest to jednocześnie stawka referencyjna dla depozytów o terminie overnight przyjmowanych i udzielanych przez uczestników fixingu. Ponieważ stawka ta, w odróżnieniu od WIBOR O/N obejmuje wszystkie transakcje zawarte pomiędzy uczestnikami fixingu, lepiej niż WIBOR O/N oddaje rzeczywista cenę pieniądza o terminie O/N na rynku. Poziom stawki odzwierciedla rzeczywiste oprocentowanie krótkoterminowych lokat międzybankowych.

Stawka POLONIA publikowana jest przez NBP na stronie serwisu informacyjnego Roters.

Podstawowe stopy procentowe NBP

Stopa procentowa	Oprocentowanie	Obowiązuje od dnia
Stopa referencyjna	6,00	2008-06-26
Stopa lombardowa	7,50	2008-06-26
Stopa depozytowa	4,50	2008-06-26
Stopa redyskonta weksli	6,25	2008-06-26
Stopa rezerwy obowiązkowej
- od wkładów złotowych płatnych na żądanie	3,5	2003-10-31
- od terminowych wkładów złotowych	3,5	2003-10-31
- od wkładów w walutach obcych płatnych na każde żądanie	3,5	2003-10-31
- od wkładów terminowych w walutach obcych	3,5	2003-10-31
- od środków uzyskanych z tytułu sprzedaży pap. wart. z ... przyrzeczeniem odkupu (repo)	0	2004-06-30
- oprocentowanie środków rezerwy obowiązkowej	0,9	2004-05-01

Rynek pieniężny

Bony pieniężne są kupowane na rynku pierwotnym przez dealerów; co pewien czas dokonuje się pomiaru aktywności dealerów i sporządza się listę najbardziej aktywnych. Kandydaci na Dealera Rynku Pieniężnego podlegają ocenie NPP na podstawie jednolitych kryteriów.

W latach 1990-2007 NBP najczęściej stosował następujące instrumenty polityki pieniężnej:

- rezerwa obowiązkowa

- emisja bonów pieniężnych NBP

- repo / reverse repo (czasami od 93 do 97) - operacje warunkowe

- outnight (od 94-97, 2000-03) - operacje bezwarunkowe

- kredyty na inwestycje centralne (90-97)

- kredyt redyskontowy (90-01)

- kredyt lombardowy

- depozyt na koniec dnia (01-07)

- limity kredytowe (90-92)

- depozyty dla ludności (97 - powódź)

- kredyt techniczny (01, 07)

- emisja / wykup obligacji NBP (99, 01)

Od 01.01.2007 dostęp do podstawowych operacji otwartego rynku posiadają wszystkie banki, które:

- uczestniczą w systemie SORBNET

- posiadają rachunek w Rejestrze Papierów Wartościowych prowadzonym przez NBP

- posiadają aplikację ELBOW

Rezerwa obowiązkowa

Rezerwę obowiązkową stanowi część środków pieniężnych na rachunkach bankowych i środków uzyskanych ze sprzedaży papierów wartościowych oraz innych środków przyjętych przez bank, podlegających zwrotowi. Rezerwy obowiązkowe są wyliczane i utrzymywane w zł. Środki z tego rachunku mogą być wykorzystane do bieżących rozliczeń pieniężnych. Tworzenie rezerw obowiązkowych ma charakter powszechny i obligatoryjny dla wszystkich banków.

Rezerwy obowiązkowe nie są odprowadzane od transakcji zawieranych na rynku międzybankowym. Są z nich zwolnione banki w trakcie realizacji programu naprawczego, banki w trakcie likwidacji i te, które przyjmują depozyty wykorzystywane na wspieranie rozwoju określonego regionu.

Wszystkie banki pomniejszają kwotę naliczonej rezerwy obowiązkowej o równowartość 500tys euro. Środki rezerwy są oprocentowane na poziomie 0,9 stopy redyskontowej weksli. Są to działania będące wynikiem dostosowania do standardów unijnych.

Banki centralne monitorują wywiązywanie się instytucji kredytowych z obowiązku utrzymywania rezerwy na podstawie codziennych sprawozdań, przekazywanych drogą elektroniczną. Wszystkie dane są agregowane w banku centralnym i służą do uzyskania obrazu poziomu płynności w sektorze bankowym.

Stosowany w Polsce system rezerw obowiązkowych podlegał modyfikacji, której celem było zmniejszenie obciążeń banków i zwiększenie ich konkurencyjności na rynku krajowym. Zmiany dotyczyły ujednolicenia wskaźnika wobec wszystkich rodzajów depozytów, zmniejszenia jego wysokości, wprowadzenia oprocentowania środków na rachunkach rezerw, pomniejszenia kwoty naliczanej rezerwy oraz dostosowania długości okresu utrzymywanej rezerwy. Malejące różnice między poziomem rezerwy wymaganej a utrzymywanej świadczyło o poprawie zarządzania aktywami w bankach, na co wpłynęło m.in.: codzienne ogłaszanie stanu rachunku w banku, a także wprowadzenie nowych metod, tj. kredyt techniczny czy depozyt na koniec dnia.

Operacje kredytowo-depozytowe, tzw. stałe ułatwienie

Celem tych operacji jest dostarczenie lub wycofanie z rynku pieniężnego płynnych środków na okres 24 godzin. Operacje kredytowo-depozytowe obejmują:

- kredyt lombardowy na 1 dzień

-depozyt na koniec dnia

Te dwie metody realizacji polityki pieniężnej określają krańcowy i minimalny koszt pozyskania pieniądza na rynku międzybankowym. W 2001r. utworzono tzw. symetryczny korytarz stóp procentowych banku centralnego, co oznacza, że rozpiętość liniowa w punktach procentowych między stopą referencyjną, depozytową i lombardową jest taka sama.

Ustalenie pasma wahań poprzez operacje kredytowo-depozytowe pozytywnie wpłynęło na stabilizację stóp rynku międzybankowego.

Kredyt lombardowy jest przeznaczony na pokrycie niedoborów płynności. Jest to kredyt udzielany pod zabezpieczenie, które stanowią papiery wartościowe (emitowane przez Skarb Państwa i NBP), np.: bony pieniężne, bony skarbowe i obligacje.

Depozyt na koniec dnia pojawił się w Polsce w 2001 i jako wyraz dostosowania do standardów unijnych. Jego celem jest umożliwienie bankom komercyjnym deponowania środków w NBP z terminem zwrotu w następnym dniu operacyjnym.

Operacje depozytowo-kredytowe dokonywane są z inicjatywy banków komercyjnych, przyczyniają się do stabilizacji.

W 2001r. pojawia się w Polsce po raz pierwszy tzw. kredyt techniczny, który wzbogaca system refinansowania banków komercyjnych. Jest to tzw. kredyt w ciągu dnia i jest wykorzystywany do rozliczeń z Eurosystemem. Jest to kredyt nieoprocentowany i zabezpieczony. Ułatwia bankom zarządzanie płynnością w ciągu dnia, zapewniając płynność rozrachunków międzybankowych w NBP. Zaciągany i spłacany w tym samym dniu operacyjnym.

Analizując metody realizacji polityki pieniężnej w Polsce można zauważyć, że przeprowadzono modyfikacje, wynikające z dostosowania do standardów unijnych. Celem tych zmian było wyrównanie konkurencji między bankami w Polsce i bankami w innych krajach UE oraz konstrukcja systemu bardziej elastycznego i bardziej efektywnego.

---