Zasady funkcjonowania systemu bankowego w gospodarce rynkowej. Rodzaje banków.
Zasada dwupoziomowości
System bankowy w gospodarce rynkowej opiera się na zasadzie dwupoziomowości. Polega ona na tym, że na jednym poziomie jest Bank Centralny, na drugim jest sieć banków handlowych.
W gospodarce centralnie planowanej funkcjonuje model monobaku.
Funkcje banku centralnego
funkcja emisyjna (wyłączność emisji banknotów)
bank centralny jest bankiem państwa, tzn: prowadzi rachunki instytucji państwowych oraz jest instytucją kredytującą
bank centralny jest bankiem banków, tzn - prowadzi rachunki banków; banki handlowe mogą zwrócić się o kredyt do banku centralnego.
Rodzaje kredytów dla banków:
Redyskontowy (z powtórnym redyskontem weksla) - 24%
Lombardowy (kredyt pod papiery wartościowe - 27%)
Refinansowy (w rachunku otwartym)
Podstawowym celem działania banku centralnego jest regulowanie podaży pieniadza.
Narzędzia oddziaływania Banku Centralnego:
Polityka stóp procentowych
Rezerwy obowiązkowe
Polityka otwartego rynku
Limity kredytowe.
Rodzaje banków handlowych:
Banki uniwersalne (działają na rynku detalicznym i kwitowym)
Banki specjalistyczne (np. B.O.Śr.)
Banki inwestycyjne (zajmują się finansowaniem długoterminowych przedsięwzięć inwestycyjnych) Zyskuje pieniądze poprzez: emisję obligacji, listy zastawne. Tworzą konsorcja, wykupują upadające przedsiębiorstwa.
Banki i Kasy oszczędnościowe (nastawiają się na obsługę detaliczną) np. PKO