W jaki sposób planować roboty i prace budowlane oraz zapotrzebowanie na materiały?

 

Planowanie robót budowlanych na budowie może obejmować sferę techniczną i ekonomiczną.

Podstawowym celem planowania jest wyznaczenie zadań dla poszczególnych jednostek organizacyjnych w powiązaniu z niezbędnymi środkami produkcyjnymi.

Cele i zadania muszą być dokładnie skoordynowane we współdziałaniu tych jednostek.

Planowanie robót budowlanych na budowie polega na ustaleniu:

- technologii wykonania procesu produkcyjnego,
- metod pracy,
- niezbędnych urządzeń technicznych,
- zakresu wzajemnych świadczeń,
- wzajemnej synchronizacji wszystkich bezpośrednich wykonawców,
- realizacji wyznaczonych terminów,
- odpowiedniej organizacji.

Proces budowlany obejmuje zespół technologicznie powiązanych procesów  produkcyjnych t.j. robót budowlanych, które mogą występować na placu budowy lub zapleczu.

 

Dla potrzeb planowania należy ustalić strukturę procesu budowlanego, która obejmuje:

- proces pomocniczy występuje poza wznoszonym obiektem i stanowi podstawę realizacji procesów zasadniczych,
- proces zasadniczy występuje na budowie i obejmuje podstawowe roboty budowlane w ciągu technologicznym,
- proces prosty składa się z czynności roboczych powiązanych technologicznie i wykonywanych przez pracownika lub pracowników jednego zawodu względnie wykonywanych przez sprzęt budowlany jednoczynnościowy np. elementu żelbetowego,
- proces złożony składa się z równolegle przebiegających i powiązanych technologicznie oraz organizacyjnie procesów prostych pozwalających wytworzyć gotowy produkt budowlany np. kondygnacja budynku,
- operacja robocza jest to organicznie niepodzielna i jednorodna technologicznie część procesu technologicznego wykonana przez tych samych pracowników np. produkcja mieszanki betonowej,
- czynność robocza jest częścią operacji i obejmuje np. załadowanie mieszalnika betoniarki,
- ruchy robocze są najbardziej elementarną częścią procesu np. włączenie dźwigni mieszalnika.

Dla planowania szczegółowego w skali mikro przydatne są  ustalenia operacji roboczych, o czynnościach i o ruchach roboczych.

Dla planowania ogólnego w skali makro t.j. budowy lub zespołu budów przydatne są informacje obejmujące procesy proste i złożone oraz pomocnicze i zasadnicze z produktem finalnym procesu budowlanego.

Podczas planowania robót budowlanych należy uwzględnić:

- umiejscowienie poszczególnych robót w procesie produkcyjnym, technologicznym i organizacyjnym,
- instrukcje wykonania elementów procesu budowlanego,
- karty technologiczne,
- rysunki robocze projektu wykonawczego,
- metody i systemy pracy obejmujące technologie wraz z techniką bhp i zasadami  ergonomii,
- wykorzystanie czasu pracy,
- sposoby gromadzenia zapasów środków produkcji dla zapewnienia harmonizacji ciągów technologicznych,
- wyposażenie w materialne środki produkcji,
- optymalny system ewidencji i kontroli w fazie realizacji i rozliczenia procesu budowlanego,
- metody przedstawiające przebieg pracy na poszczególnych etapach procesu budowlanego.

Planowanie robót budowlanych na budowie musi więc obejmować wszystkie fazy procesu budowlanego t.j.:

- fazę przygotowania do budowy,
- fazę realizacji budowy,
- fazę rozliczenia budowy,
ponieważ w budownictwie występuje zespół kompleksowy ściśle ze sobą związanych zagadnień takich jak:
- projektowania technicznego,
- technologii robót,
- organizacji i wykonania budowy.

Należy również pamiętać, że wznoszenie budowli połączone jest z licznymi procesami budowlanymi takimi jak:

- wydobycie i obróbka surowców,
- przygotowanie materiału lub elementów konstrukcyjnych,
- transport zewnętrzny tzw. daleki materiałów, wyrobów i elementów.

Planowanie robót budowlanych obejmuje:
- wykonywanie budowli wraz z infrastrukturą,
- przebudowę obiektu,
- przygotowanie terenu,
- uporządkowanie terenu,
- remont obiektu.

W warunkach budowy planowanie ma charakter nie tylko pomocniczy, ale jest przede wszystkim elementem zarządzania.

Plan jest obowiązujący jako podstawowe zasady organizacji produkcji, a szczególnie produkcji budowlanej.

Wynika to ze specyfiki produkcji jaka występuje na budowie i ze złożoności całego procesu produkcji oraz zmienności warunków realizacji.

Planowanie zamierzeń produkcji budowlanej, t.j. wykonania budowy i robót budowlanych, może być dokonane następującymi metodami:
- matematycznymi,
- graficznymi,
- mieszanymi.

Metody matematyczne planowania mogą być stosowane przy dużych skomplikowanych budowlach lub o złożonej technologii oraz znacznej liczbie operacji roboczych.

Ocenia się, że  praktycznie powyżej 200 operacji roboczych na budowie pozwala stosować powyższe metody.

W metodach tych stosuje się modele sieciowe i systemy informatyczne oparte na elektronicznej technice obliczeniowej.

Metody graficzne należą do podstawowych elementów planowania robót lub budowy.

Występują w postaci wykresów, harmonogramów, schematów lub symbolicznych obrazów graficznych.

Metody te są nie tylko formą plastycznego przedstawiania koncepcji organizacyjnej i planu przebiegu produkcji, ale są również narzędziem prawidłowego planowania przebiegu tej produkcji.

Posługiwanie się tymi metodami umożliwia odpowiedni dobór elementów składowych produkcji oraz zharmonizowania czasów realizacji tych elementów.

Praktycznym i podstawowym  elementem  metod graficznych planowania budowy lub robót są harmonogramy budowlane.

Przedstawiają one  w sposób wykreślny zależność między zjawiskami występującymi w procesie budowlanym z uwzględnieniem funkcji czasu.

Istotnym elementem planowania robót budowlanych jest pełna informacja o fizycznej wielkości  i jakości robót budowlanych.

W tym celu na etapie planowania i realizacji robót należy dysponować dokumentem, w którym określa się ilość robót nazywanym przedmiarem robót.

Przedmiar robót  stanowi część składową dokumentacji projektowej, która służy do opisu przedmiotu realizacji procesu budowlanego.

Oznacza to, że  za jego sporządzenie odpowiada projektant.

Oprócz sfery technicznej przedmiar robót jest pierwszą i zarazem bardzo istotna częścią  ekonomiczną dokumentacji.

Jest podstawą sporządzenia kalkulacji kosztorysowej przez inwestorów, jak też przez wykonawców robót.

Zgodnie z podstawową regułą organizacji procesu budowlanego każda dyspozycja w zakresie realizacji musi być potwierdzona kontrolą i rozliczeniem.

W tym celu na budowie i każdej jednostce organizacyjnej powinien działać optymalny system ewidencji i kontroli procesu budowlanego.

System ten nie jest wymogiem formalnym, lecz systemem opartym na pełnym zaufaniu pomiędzy pracownikami realizującymi zadanie inwestycyjne.

Jest on wskazany dla obiektywnej oceny gospodarki materiałowej na budowie.

 

 

 

 

 

W artykule wykorzystano informacje pochodzące z „Poradnik Kierownika Budowy. Od przejęcia placu budowy do odbioru końcowego." Wydawnictwa Forum - więcej informacji znajdziecie Państwo na stronie www.e-forum.pl

---