CUD jest znakiem empirycznym o charakterze nadzwyczajnym, który Bóg nawiązuje kontakt z człowiekiem, objawia nam zbawienia i wskazanie na różnicę Królestwa Bożego.
W P.Ś. nie ma słowa „cud”, ale jest wiele określeń, ale niepodobnych do nich (dynamis, semeoon, ergon) wyraża znakowy wymiar cudów. To dzieła przez, które Bóg komunikuje swą wolę zbawczą.
(terata, paradoksa, areka) - jest ich …..w P.Ś., też opisują cuda, wypowiadają aspekt nadzwyczajności zjawisk cudownych.
Sens cudów Jezusa:
Cud jest znakiem miłujące obecności Boga i zaproszeniem do wiary, niczego nie złamie, ale jest znakiem włączenia rzeczywistości w historię Bożej ekonomii. Jezus nie zawiesza i nie łamie praw natury lecz napawia, obrazuje możliwości jakie stwórca zawarł w stworzeniu całej historii.
3 ETAPY POZNANIA CUDÓW:
1. Spontanicznie religijne
2. Weryfikacja naukowa (historyczna i medyczna) - by stwierdzić ,że to zdarzenie jest niewytłumaczalne
3. Refleksja teologiczna, w której stwierdza się, że stanowisko jest samym działaniem Boga.
Cudem Jezusa jest tajemnica i cud zmartwychwstania. Zmartwychwstanie to nadzwyczajny dar Bożej wszechmocy, którą Jezus przeszedł ze stanu …….. do nowego nadprzyrodzonego życia w chwale Ojca.
Drugi stanowi fakt ponadhistoryczny i tajemnicę wiary gdyż dokonał się w rzeczywistości - eschatycznej, jest jednak dostępne w historii dzięki historycznym znakom: chrystofonii i pustego grobu.
ZMARTWYCH. W KATECHEZIE I LITURGII PIERWOTNEGO KOŚCIOŁA:
1.Najstarsze teksty o zmartwychwstaniu w PŚ: wyznania wiary (formuły wiary) -IV- V w. „Bóg go wskrzesił” „On żyje”
2.Hymny liturgiczne: Flp 2,6-II; ITm 3,16 - poniżenie i wywyższnie (nowe życie)
3.Aklamacje chwałą Jezusa: Kyrios ( ponad Rz 10,9; Maronata (przyjdz Panie Jezu)
4.Katechezy paschalne śp. Pawła i piotra opisane w Dz
- 5 mów św. Piotra: np.2, 22-36; 10,34-43 (sztandarowe), do Rządów w dano Korneliusza do pogan
- 2 mowy św. Pawła: 13,16-41; 17,22-32
-mowa diakona Szczepana: 7,1-53
PRZEKAZ EWANGELII O ZMARTWYCHWSTANIU:
I.PUSTY GRÓB:
Pewną rzeczą jest to, że Jezus umarł i został pogrzebany. Nie mógł być pochowany w grobie swoich przodków, ale czasem ciała oddawali rodzinie czy przyjaciołom. Wpływowy żyd Józef poprosił o ciało Jezusa i złożono go w grobie. Apostołowie musieli wiedzieć gdzie był grób Jezusa, …tego miesiąca gdzie jest ciało Jezusa udają się kobiety - 1 dnia o świcie dzień po szabacie. Było kilka kobiet, najbardziej 3 , by namaścić ciała, Mt- kobieta - zobaczyć pusty grób.
Cierpienie + śmierć - pogrzeb +grób *tego nikt nie opisuje pusty grób.
II. CHRYSTOFANIA:
Kościół od początku tworząc listę świadków zmartwychwstania. Najstarszą listę znajdujemy w Credo -Kefas, 12 apostołów, 500-set.
SENS: Zmartwychwstanie jest wydarzeniem transcendentnym i ponad historycznym. Utrzymuje łączność z historią przez fakt objawień, które były transcendentne Boga z immanencją człowieka.
Opisy spotkań ze Zmartwychwstałym o tajemniczej ciągłości, która objawiła się w uwielbionym ciele Jezusa.
Geneza,natura,struktura -kościoła
Stawiano 3 pytania:
-czy Jezus chciał założyć Kościół? Czy miał idee Kościoła
-czy założył Kościół
-czy tym kościołem jest kościół rzymsko- katolicki
Via notavum - droga znamion
Via primatus-droga prymatu
Wierzę w jedność, świętość, powszechność, apostolskość
„Tam gdzie prymat Piotra, tam Kościół
Kościół- starotestamentalna idea ludu wybranego (podstawa powstania K-ła_
Zezwolenie (kahal) - uroczyste zwołanie ludu wybranego
Kahal- ekklesia
Edam- synagoge - dom Boży
Izrael jako społeczność religijna
Z łac. Ecclesia - z tego przechodzi do języków romańskich -wł-chiesa, fr-eglise, hisz- iglessia
I germańskie: niem-kirche, ang - church
Łac. Castello- zamek,idę do zamku, kościoła
Fundagoo- założenie
Jezus Chrystus założył Kościół ,a rozpoczęło się
Kościół rodził się wraz z całym MT.
Międzynarodowa Komisja Narodowa 1985 wydała dokument o formowaniu się Kościoła „wybrane tematy z eklezjodości”
Nauka Kościoła rodziła się w duchu polemiki.
Dokument z 1985 r. „Wybrane tematy z eklezjologii” wymienia 10 faz w procesie formułowania się Kościoła:
1.Starotestamentalna obietnica dotycząca ludu Bożego. Obietnica, którą zakłada przepowiadanie Jezusa.
2.Skierowanie do wszytkich ludzi Jezusowe wezwanie do nawrócenia i wiary.
3.Powołanie i ustanowienie 12-stu jako znaku o odnowienie Izraela.
4.Nadanie imienia Szymonowi, przyznanie mu głównego miejsca w kręgu uczniów i jego posłannictwa.
5.Odrzucenie Jezusa przez przywódców Izraela.
6.Ustanowienie Eucharystii.
Stojąc w obliczu śmierci Jezus nie ustaje w zwiastowaniu powszechnego panowania Boga.
7.Odnowienie w wydarzeniach Zmartwychwstania wspólnoty Jezusa Chrystusa z jego Uczniami, rozpoczęcie życia eklezjalnego.
8.Posłanie Ducha Św., który czyni z Kościoła prawdziwe Boże dzieło.
9.Uformowanie Kościoła pośród pogan.
10.Oderwanie się Kościoła od synagogi.
Ad1: Zwołanie przez Pana Boga obietnic dotyczących Pana Jezusa miał się do czegos odwołać.
Ad5: Odrzucając Jezusa przez przywódców Izraela: Izrael w sensie religijnym nie był w stanie odrzucić tego swojego „bogactwa” i uwierzyć Jezusowi.
Ad10: Był to bolesny proces. Takei budowanie nowej torzsamosci.
Żadna z tych faz nie może być traktowana oddzielnie jako moment powstania Kościoła. Muszą być brane razem, łącząc je jako, ze Jezus tworzy jedność zgromadzenia Kościoła.
Katechizm Kościoła Kat (KKK): „Aby zgłębić tajemnicę Kościoła trzeba rozważyć jego zaczątek w Trójcy Św. oraz stopniową realizację w historii”.
RELACJA KRÓLESTWA BOZEGO DO KOŚCIOŁA:
W ustach Jezusa eklezja i synagoga nie istniało. Używał pojęcia „Królestwo Boze”. Wykorzystywał to pojęcie miał na myśli Kościół.
1) Królestwo Boże w ST:
Pewien ustanowiony przez Boga ład religijny, kosmiczny. Ta specyficzna cecha rozumienia to darmowe i łaskawe przymierze Narodu Wybranego z Bogiem.
ETAPY ROZWOJU W ST- przymierze z Mojżeszem na górze Synaj i teokracja izraelska.
W czasach Jezusa Królestwo Boże pojmowano na 3 sposoby:
I) Królestwo Boże to rzeczywistość polityczna polegająca na odzyskaniu narodowej niezależności oraz na obfitość doczesnych dóbr materialnych.
II) Królestwo Boże to rzeczywistość eschatologiczna, która będzie czasem i miejscem triumfu Izraela.
III) Królestwo Boże to rzeczywistość duchowa, polegająca na religijno - moralnej odnowie narodu.
5 RÓŻNYCH KONCEPCJI TEOLOGICZNYCH JAK KOŚCIÓŁ MA SIĘ DO RZECZYWISTOŚCI KRÓLESTWA BOŻEGO.
1) Wynikająca z Katolicyzmu
Ecclesia seu regnum Dei - Kościół, czyli Królestwo Boże. To był znak, ktoś w postaci Rzymsko - Katolickiej jest jedyną realizacją Królestwa Bożego. Tendencja skrajna
2) Tendencja modernistyczna:
Loisy (Joasi) - „Chrystus zapowiadał nadejście Królestwa Bozego,a przyszedł Kościół”. W skrajnej interpretacji ktoś byłby tylko instytucjonalnym wyrazem niespełnionych planów Jezusa.
3) Konc. Antropocentryczna - która w istocie też eliminuje Kościół. J.P. II Encyklika „Królestwo zmierza ku temu by stać się rzeczywiście całkowicie ludzką i zaświadczoną. Eliminuje, bo Królestwo Boże widzi się w planie wyzwolenia politycznego, kuturalnego, ale z wyłączeniem tego co transcedentalne.
4) Koncepcja instytucji -Kościół ma pełnić wyłącznie funkcje społeczne. Koncepcja instytucji, która martwi się o pokój na świecie, o biednych. Taski ONZ, Caritas. Nie ma łączności Jezusa. Taka organizacja społeczna.
5) Koncept. Umiarkowana - między Kościołem a Królestwem Bożym zachodzi ścisła symbioza. Królestwo Boże spełnia się wszędzie tam, gdzie działają pierwiastki prawdy i miłości Chrystusowej. Kościół nie jest celem samym w sobie będąc przyporządkowany Królestwie Bożym jest jego zalążkiem znakim i narzędziem i historyczną realizacją.
EKLEZJOLOGIA- nauka o Kościele, rodziła się w XVI w. w duchu polemicznym.
1.Piotr w tradycji biblijnej.
2.Sukcesja prymacjalna.
3.Dlaczego biskup Rzymu jest następcą Piotra?
Posłannictwo „iuso divino” z woli Bożej i postanowienia Bożego. Prymat, posługa Piotra. Credo Korynckie- 1 Kor 15,3-5- podkreślone, że umarł, zmartwychwstał i najważniejsze ukazał się Kefasowi(Piotrowi). Kryterium wiarygodności: świadkowie Zmartwychwstania, Ci co widzieli Zmartwychwstałego Pana.
List do Galatów 1, 18- miało(spotkanie) w Jerozolimie gdy Paweł udał się dla zapoznania z Kefasem. Drugie spotkanie również w Jerozolimie, Paweł po 14 latach znów się spotkał z Jakubem, Kefasem i Janem (kolumnami kościoła). Zdaje sobie sprawę z tego co robi- co głosi. Trzecie spotkanie Paweł przeciwstawia się Piotrowi.
Inwestytura- zapowiedź prymatu.
Najważniejsze symbole (na ich podstawie odp. Na pytanie co to prymat)
-skała- symbol skały jest używany gdy jest mowa o jedności, scalaniu, harmonii. Chrystologicznie i Eklezjalnie. Budowniczym Kościoła jest Chrystus, Piotr należy do budowli(nie jest nad nikim, nie jest poza, jest w kościele- jest częścią budowy). Piotr posiada historyczną władze skały, ma władze scalania, ale kamieniem węgielnym jest Chrystus.
-klucze- symbol oznacza władzę ( w danej społeczności). Kto posiada klucze na tym spoczywa obowiązek troski o innych. Przekazywanie kluczy jest getsem przekazania władzy. „Tobie dam klucze Królestwa Bożego”.Chrystus jest tym, który otwiera bramy Królestwa głosząc ewangelię.
-„związywać i rozwiązywać”- decyzja doktrynalna mocą której nakłada się jakieś zobowiązanie lub zdejmuje. Piotr na wzór Rabina orzeka czy dana prawda jest zgodna z ewangelią, czy dany czyn jest godny Królestwa Bożego.
PRYMAT
Jezus wybrał Piotra spośród 12 jako przewodniczącego. Chciał, by Piotr wyznaczył po sobie następcę, ma on być biskupem Rzymu. W PŚ jest wiele miejsc, gdzie osoba Piotra jest stawiana wyżej niż innych apostołów. On jest dla nich autorytetem, on jest pierwszym świadkiem zmartwychwstania, występuje jako pierwszy na liście apostołów po zmartwychwstaniu, jest przedstawicielem apostołów. Jest przy cudach Jezusa, tam, gdzie nie ma innych uczniów (przemienienie, córka Jaira itp.) Jezus chroni się w domu Piotra, jest wymieniony jako pierwszy na liście uczniów (najważniejsze) Jezus zmienia mu imię, co łączy się z nową misją, zamiast Szymon przyjmuje się Piotr (skała, opoka)
SUKCESJA PRYMATU ŚW. PIOTRA
Czy prymat Piotra jest przekazywany dalej, komu, w jakiej formie, który z kościołów miałby tutaj pierwszeństwo? Czy Jezus chciał, aby Piotr miał zastępców?
Eklezjologia katolicka stwierdza, że zgodnie z wolą Chrystusa ta najwyższa władza nie była tylko osobistym przywilejem Piotra, ale stanowi istotny element organizacyjny kościoła i trwa nieprzerwanie w urzędzie prymatu? W osobie Jezus zakotwiczył urząd, który sprawuje każdorazowy biskup Rzymu.
Sukcesja to uprawomocnienie urzędu i pełnomocnictwo w kościele przez ich ważne pochodzenie od Apostołów, których misja wiąże się bezpośrednio z wola Jezusa.
Zasada sukcesji jest konstytutywnym elementem kościoła, kryterium jego prawdziwości. Kościół ma wewnętrzne kryterium, jest od początku tym samym kościołem.
Cel misji Piotra to zapewnienie Kościołowi jedności i trwałości. W misji apostolskiej jest jeden element nieprzekazywalny - apostołowie byli świadkami zmartwychwstania i fundamentem kościoła.
Czy Piotr był w Rzymie?
Pobyt Piotra w Rzymie był kwestionowany w XIX i XX w. Jednak listy Klemensa Rzymskiego, Ignacego Antiocheńskiego, Dionizego z Koryntu i Ireneusza z Lyonu to potwierdzają.
Miejsce śmierci Piotra - Badania archeologiczne
Przekaz prezbitera Gajusa - początek II w. Świadectwo o grobach. Miejscem śmierci i pogrzebu piotra był Cyrk Nrona w okolicach Watykanu. Badania archeologiczne ujawniły, że dawna bazylika była umieszczona na dawnym cmentarzu pogańskim na zboczu góry. W wyniku wykopalisk odsłonięto pod prezbiterium miejsce otoczone grobami i symbolami chrześcijańskimi tam znaleziomo inskrypcje w języku gr PETRENI - możliwe znaczenia „Piotr jest tutaj”. Papież Paweł VI potwierdził w 1969 wiadomość o znalezieniu relikwii Piotra.
PRZYMIOTY WŁADZY PIOTROWEJ -
Najwyższa - nie podlega żadnej władzy ludzkiej
Pełna - obejmuje sprawy doktryny i moralności, może być ograniczona tylko przez prawo naturalne i pozytywne prawo Boże
Bezpośrednia - może być przez papieża sprawowana osobiście bez potrzeby pośrednictwa ani czyjegoś polecenia.
Powszechna - obejmuje wszystkich członków
Zwyczajna - przysługuje na mocy powierzonego urzędu bez sytuacji wyjątkowej
NIEOMYLNOŚĆ - Papież jest nieomylny w sprawach wiary i moralności. Ogół wierzących nie może się mylić (sensus fideii)
Podmiotem nieomylności jest Każdorazowy Biskup Rzymu, występuje jako najwyższy pasterz i nauczyciel. Musi być jasno napisane” świadomie angażuję pełnie władzy nauczycielskiej, ogłoszoną definitywnie prawdę zobowiązuje wszystkich wiernych do wierzenia”. Zakres nieomylności dotyka wiary i moralności. Nauczanie to nie potrzebuje aprobaty ani nie dopuszcza żadnej apelacji w oparciu o Ducha Św.
1