PRACA W STUDZIENKACH I KANAŁACH SIECI KANALIZACYJNEJ ORAZ W ZBIORNIKACH GNILNYCH
Przepisy ogólne
Przy robotach prowadzonych w kanałach, studzienkach i zbiornikach gnilnych mogą być zatrudnieni wyłącznie pracownicy, którzy ukończyli 18 lat, posiadają odpowiednie przeszkolenie zawodowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej, oraz pracownicy, którzy uzyskali zaświadczenia lekarskie o dopuszczeniu do wykonywania tego rodzaju prac.
Wszyscy pracownicy przed rozpoczęciem pracy powinni otrzymać narzędzia niezbędne do wykonywania pracy oraz sprzęt ochronny zabezpieczający ich przed szkodliwymi czynnikami występującymi na danym odcinku pracy, a w szczególności linki, szelki, aparaty izolujące, lampy bezpieczeństwa, aparaty do wykrywania gazów itd.
Narzędzia i sprzęt ochronny należy poddawać regularnej i dokładnej kontroli. Czynności te ma wykonywać przełożony pracownika (brygadzista, mistrz, kierownik). Narzędzia czy sprzęt posiadający usterki należy natychmiast wycofać z użycia.
Pracownik jest zobowiązany sprawdzić przydzielony mu sprzęt i narzędzia, a w razie stwierdzenia ich uszkodzenia natychmiast zgłosić to przełożonemu, żądając w zamian nieuszkodzonych.
Przeprowadzanie w kanale (studzience, zbiorniku gnilnym) napraw narzędzi lub sprzętu oraz zabieranie do kanałów (studzienek, zbiorników gnilnych) przedmiotów zbędnych lub tarasujących jest zabronione.
W razie zagrożenia dla życia lub zdrowia pracownik ma obowiązek niezwłocznie powiadomić o tym współpracowników i wszystkie zagrożone osoby, zwłaszcza znajdujące się w pobliżu, a ponadto swego bezpośredniego przełożonego (brygadzistę, mistrza, kierownika) oraz udzielić wszelkiej niezbędnej pomocy w celu usunięcia niebezpieczeństwa.
Palenie tytoniu w miejscach, w których grozi niebezpieczeństwo pożaru lub wybuchu gazu, jest surowo zabronione.
Praca w kanałach, studzienkach i zbiornikach
W razie prowadzenia robót na ulicach i drogach publicznych stanowisko pracy należy oznaczyć zgodnie z przepisami o bezpieczeństwie i porządku ruchu na drogach publicznych, a pracownicy wykonujący czynności na jezdni muszą być ubrani w kamizelki ochronne koloru pomarańczowego.
Teren prowadzenia robót powinien być ogrodzony lub zabezpieczony zastawami ochronnymi, oznakowany i oświetlony w porze nocnej. Na wypadek przerwy w dostawie prądu trzeba przewidzieć oświetlenie zastępcze.
Do podnoszenia pokryw włazowych należy używać tylko specjalnych haków lub innych podnośników przeznaczonych do tego celu, wykonanych z materiałów nieiskrzących (np. ze stali kwasoodpornej).
Przed wejściem od włazu należy przewietrzyć kanał (studzienkę, zbiornik) poprzez otwarcie dwóch przyległych skrajnych studni na danym odcinku pracy. Pokrywy włazowe na zawiasach trzeba zabezpieczyć przed samoczynnym zamknięciem. Przewietrzanie powinno trwać co najmniej 30 min.
Po przewietrzeniu należy sprawdzić obecność gazów za pomocą lampy bezpieczeństwa lub innej aparatury sygnalizacyjnej. Lampę bezpieczeństwa Davy'ego wpuszcza się na lince d studzienki (kanału, zbiornika gnilnego), pamiętając, że lampę należy zapalić na powierzchni w odległości kilku metrów od studzienki, aby nie wywołać wybuchu gazu wydobywającego się na zewnątrz pod wpływem wietrzenia (w razie obecności gazów palnych lub wybuchowych zapalą się one pod siatką lampy, dając jaskrawy, długi płomień, zaś w obecności gazów duszących lampa będzie się paliła małym płomieniem lub całkowicie zgaśnie. Jeżeli lampa pali się równym płomieniem, można przystąpić do pracy.
Trzeba pamiętać, że lampą tą można wykryć tylko takie gazy jak metan, gaz świetlny, dwutlenek węgla. Natomiast tlenek węgla i siarkowodór wykrywa się przyrządem do kontroli koncentracji gazów. W przypadku stwierdzenia gazów palnych lub szkodliwych nie wolno przystąpić do pracy, lecz natychmiast należy o tym fakcie powiadomić przełożonego.
Grupa pracowników wyznaczona do pracy w studzienkach lub kanałach powinna składać się co najmniej z 2 pracowników, a w zbiornikach gnilnych - z 3 pracowników, z których jeden ma być wyznaczony jako odpowiedzialny za całość prac.
Podczas pracy w kanale, studzience lub zbiorniku gnilnym należy zachować szczególną ostrożność i w razie zaobserwowania lub zasygnalizowania przez aparaturę napływu ścieków - natychmiast opuścić miejsce zagrożenia.
Stosowanie sprzętu ochronnego jest obowiązkowe.
Pracownik schodzący do studzienki, kanału czy zbiornika gnilnego powinien mieć założone szelki bezpieczeństwa i być ubezpieczony - przez pracownika czuwającego nad włazem - linką przymocowaną do stałego punktu.
Pracownik może wejść do studzienki tylko wówczas, jeżeli co najmniej 1 z pracowników pozostaje przy otworze na zewnątrz.
Pracownicy czuwający na zewnątrz zobowiązani są znać nazwiska osób znajdujących się w studzience, kanale lub zbiorniku gnilnym oraz mieć w pogotowiu:
Sprzęt ratowniczy i zabezpieczający, zapewniający bezpieczne wejście do strefy zagrożonej i udzielenie pomocy zagrożonym.
Elektryczną lampę akumulatorową lub bateryjną latarkę kieszonkową.
Apteczkę podręczną.
Sprzęt umożliwiający ewakuację poszkodowanego ze studzienki, kanału lub zbiornika gnilnego (szelki, pasy, liny itp.).
W czasie wykonywania pracy w studzience, kanale czy zbiorniku gnilnym nie wolno pracownikom zabezpieczającym opuszczać stanowiska.
Czuwający na zewnątrz mają obowiązek obserwować pracownika wzrokowo.
W razie stwierdzenia wypadku pracownicy czuwający na zewnątrz są zobowiązani natychmiast wydostać poszkodowanego ze studzienki, kanału czy zbiornika gnilnego, udzielić doraźnej pomocy i wezwać pogotowie lekarskie. Jeden z pracowników czuwających, o ile zachodzi potrzeba, ma obowiązek wejść do studzienki w celu udzielenia niezbędnej pomocy. Należy bezwzględnie korzystać wówczas ze sprzętu ratowniczego i zabezpieczającego - tak aby pracownik był w pełni zabezpieczony przed występującym w studzience niebezpieczeństwem. Kategorycznie zabrania się w takim wypadku wchodzenia do studzienki, kanału lub zbiornika gnilnego bez właściwego zabezpieczenia.
Do oświetlania używać hermetycznie zamkniętych elektrycznych lamp akumulatorowych o napięciu do 24V lub bateryjnych latarek kieszonkowych.
W razie zbliżającej się burzy lub ulewnego deszczu należy natychmiast opuścić studzienkę.
Praca w studzience, do której tłoczone są ścieki przez pompownie, jest dozwolona jedynie po uprzednim uzgodnieniu z kierownictwem warunków zapewniających bezpieczeństwo pracownika.
Pracownikom pracującym w kanałach, studzienkach i zbiornikach gnilnych zabrania się
Przystępowania do pracy w stanie nietrzeźwym.
Palenia ognia i tytoniu w kanalizacji oraz w bezpośrednim sąsiedztwie studzienek, kanałów i zbiorników gnilnych.
Używania narzędzi i sprzętu ochronnego niesprawnego technicznie bądź stosowania go niezgodnie z instrukcją.
Wchodzenia do kanału, studzienki lub zbiornika gnilnego, w których nie przeprowadzono prac przygotowawczych.
Wchodzenia do studzienki o średnicy mniejszej niż 400mm.
Wchodzenia do studzienek, kanałów, zbiorników gnilnych i przewodów kanalizacyjnych bez zastosowania właściwego sprzętu ochronnego, bez względu na obecność wymaganej zawartości tlenu w atmosferze, tj. 18-21%, oraz na brak substancji toksycznych.
Nie wolno używać w studzienkach kanalizacyjnych, w kanałach i zbiornikach gnilnych nieizolującego sprzętu ochrony dróg oddechowych (masek z pochłaniaczami).
Uwagi końcowe
Pracownicy, przed dopuszczeniem do pracy, muszą być zapoznani z treścią niniejszej instrukcji i przeszkoleni praktycznie w zakresie wykonywania omawianych prac.
Każdy pracownik ma obowiązek zapoznać się z niniejszą instrukcją i jest zobowiązany do ścisłego jej przestrzegania, co stwierdza własnoręcznym podpisem w książce szkoleń oraz w załączonym do instrukcji wykazie.
Instrukcja ma być wywieszona w miejscu widocznym i dostępnym dla pracowników.
Kierownicy oraz mistrzowie zobowiązani są do dopilnowania i wykonania powyższych zaleceń, i egzekwowania ich na bieżąco.
Specjalista ds. BHP
.................................
2