Wykład 6:
→Reguła Monroe - Kellie:
Vcz = Vm + Vk + V pmr + const.
--przyjmuje, że suma objętości: mózgu, płynu mózgowego i krwi wypełniającej łożysko naczyniowe mózgu jest wartością stałą gdyż wszystkie te elementy znajdują się w sztywnej nie podatnej na zmiany puszce kostnej, jaką jest czaszka. Dlatego też pojawienie się nowego elementu, jakim jest guz mózgu i jego wzrost prowadzi do wzrostu ciśnienia śródczaszkowego!. Wzrost objętości guza mózgu, musi być kompensowany zmniejszaniem się udziału pozostałych czynników wpływających na wielkość ciśnienia śródczaszkowego
--głównymi czynnikami wpływającymi na wielkość ciśnienia śródczaszkowego są: ilość produkowanego płynu mózgowo-rdzeniowego, stan naczyń tętniczych, żylnych i zatok, oraz ilość krwi przepływającej przez naczynia mózgowe
→Ciśnienie wewnątrzczaszkowe ICP:
-możemy zbadać wykonując nakłucie do kanału kręgowego
-zakres prawidłowy : 5-13 mmHg
∆ICP= 15-20 mmHg - zwiększona absorpcja i odpływ żylny (odpływ także PMR!)
∆ICP= 20-45 mmHg - proporcjonalne niedokrwienie
∆ICP >45 mmHg - całkowite niedokrwienie
∆ICP >55 mmHg - śmierć
?co powoduje chwilowy wzrost ICP?
-kaszel i kichnięcie
-robienie kupy
-stosunek płciowy i szczytowanie
→Objawy ↑ICP:
∙nieswoiste:
-ból i zawroty głowy
-nudności i wymioty
≡ jeśli przez 2 tygodnie po wypadku utrzymują się podejrzewa się krwiak!
∙swoiste:
-tzw. TRIADA CUSHINGA
-nadciśnienie tętnicze
-bradykardia
-zab.oddychania
-objawy oczne
→Opony mózgowe:
∙Opona twarda: zbudowana ze zbitej tkanki łącznej, w której wyróżnić można dwie blaszki: zewnętrzną i wewnętrzną.
-Blaszka zewnętrzna wewnątrz jamy czaszki zrasta się na większej powierzchni z kośćmi czaszki tworząc w ten sposób jej okostną.
-Blaszka wewnętrzna tworzy fałdy: sierp mózgu (pomiędzy dwiema półkulami mózgu) i namiot móżdżku (pomiędzy obiema półkulami a móżdżkiem), a w kanale kręgowym zrasta się z okostną tylko w otworach międzykręgowych. Pomiędzy ścianą kostną a oponą twardą zawarta jest przestrzeń nadtwardówkowa
∙Pajęczynówka mózgowia: otacza oponę miękką, między nimi znajduje się przestrzeń podpajęczynówkowa wypełniona płynem mózgowo-rdzeniowym. Obie opony są połączone delikatnymi pasemkami tkanki łącznej, tworząc w ten sposób system szczelin.
-Zarówno naczyniówka jak i pajęczynówka pełnią (jako jedyne) funkcje odżywcze w stosunku do struktur nerwowych, a poza tym stworzą układ krążenia płunu mózgowo-rdzeniowego. Pomiędzy pajęczynówką a oponą twardą występuje przestrzeń podtwardówkowa
∙Opona miękka: naczyniówka jest bardzo silnie unaczyniona, wnika we wszystkie zagłębienia i bruzdy mózgu, móżdżku, a także wnika do komór mózgu, gdzie tworzy sploty naczyniówkowe (biorące udział w produkcji płynu mózgowo-rdzeniowego)
→→Krwawienia śródczaszkowe:
KRWOTOK ŚRÓDMÓZGOWY
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
KRWIAK NADTWARDÓWKOWY
KRWOTOK PODPAJĘCZYNÓWKOWY
→Krwiak nadtawrdówkowy:
-kształty soczewki
-nastepuje pęknięcie kości
-blaszka wew.powoduje wgłębienie i ucisk na mózgowie
-wzrasta ICP!
→Krwiak podtwardówkowy:
-peknięcie kości
-pęknięcie żył mostowych
-krew wlewa się i powoduje ucisk na mózgowie
-następuje opłaszczenie mózgowia
→→Punkcja lędżwiowa:
-między L3-L4
-badamy objawy chorób infekcyjnych
-sprawdzenie połączenia między PMr a układem żylnym
→→Płyn Mózgowo - Rdzeniowy PMR:
∙wytwarzany:
-sploty naczyniówkowe
-ultrafiltracja przez BBB
-woda oksydacyjna
-0,3-0,4 ml/min - 500-600 ml/dobę
-objętość 2ml/kg
-układ komór zawiera 20 ml, kanał kręgowy 30 ml, wewnątrzczaszkowa przestrzeń podpajęcza 30 ml
→→ Koło tętnicze mózgu, koło tętnicze Willisa:
-Na koło składają się:
tętnica szyjna wewnętrzna - lewa i prawa
tętnica przednia mózgu - lewa i prawa
tętnica łącząca przednia - pojedyncza
tętnica łącząca tylna - lewa i prawa
tętnica tylna mózgu - lewa i prawa
→→ Próba Allena
-Służy do oceny krążenia obocznego, gdy zostanie zamknięta tętnica promieniowa. Celem testu jest określenie bezpieczeństwa cewnikowania tętnicy promieniowej.
-2 sekundy na powrót krwi
→→Przepływ krwi przez mózg CBF:
-mózg - 2% masy ciała, ok.1300 gr
-pobiera 15-20% rzutu serca
-zużywa 20% tlenu
-czynniki regulujące CBF:
-metabolizm
-temperatura
-paCO2
-paO2
-CBF całkowity:
-20 ml/100g/min - płaskie EEG
-15 ml/100g/min - znikają potencjały wywołane
-<10 ml/100g/min - śmierć komórki
--w przypadku niedokrwienia mózgu należy utrzymać prawidłowy poziom glikemii oraz temperaturę poniżej 37۫C
→→Przyczyny uszkodzenia barier mózgowych:
-niedotlenienie
-uraz/udar mózgu
-zakażenia OUN
-ostra hiperkapnia i hipokapnia
-stan drgawkowy
-stres osmotyczny
-mocznica
-niewydolność wątroby
-ciężkie nadciśnienie tętnicze
-zespół Alzheimera
-stwardnienie rozsiane
-leki
-wiek
-zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
-Hormonalna terapia zastępcza
→→Obrzęk mózgu:
∙naczyniowy
∙nienaczyniowy:
-komórkowy (cytotoksyczny)
-śródmiąższowy (wodogłowie wew. Obraz motyla!)
∙Obrzęk naczyniopochodny:
-uraz mózgu z krwiakiem lub stłuczeniem
-udar krwotoczny mózgu
-encefalopatia nadciśnieniowa
-guzy mózgu
-infekcje mózgu i opon mózgowych
∙Obrzęk cytotoksyczny:
-udar niedokrwienny mózgu
-hipoksja
-NZK!
-encefalopatia toksyczna
-czynnik metaboliczny (zbyt szybko obniżony poziom glikemii)
∙wtórne czynniki nasilające uszkodzenie mózgowia:
-hipotensja : SAP <95mmHg
-hipoksja pa02 <60 mmHg, SA <92%
-niedokriwstość: Ht <25 %, Hb <9g%
-hipertermia >37۫C, hipotermia <35۫C
-hiperkapnia pac)2 >40 mmHg, hipokapnia <30mmHg
-głębokie niedokrwienie mózgowia
-regionalne niedokrwnienie mózgowia - skurcz naczyniowy