1908 - formalny początek psychologii sp.
1986 - upublikowano psychologię ludu
Elliot - PS. Sp. bada to co się dzieje w sercach i umysłach ludzkich pod wpływem innych ludzi
Ross - pisał jak inni oddziałują na innych
D. Myers - PS. Sp. to dyscyplina naukowa
PS. Behawiorystyczna - np. BANDURA
Stefan Czarnoski i Stanisław Ossowski - wprowadzili rozróżnienie ze świata wytworów ludzkich to, co cywilizacyjne ( cywilizacja) i kultura (świat ducha)
Cechy motywacji:
-credanda - eksponuje kierunek działania, co to dobre
- miranda - upiększenia, uatrakcyjnienia, cudowność
Proces akulturacji - proces wprowadzenia człowieka w świat kultury
Kultura indywidualna - np. wyścig szczurów, dbam o siebie
Kul. Kolektywistyczna - cenne są relacje z innymi
TURNER - 3-stopniowa struktura ukierunkowań naszych zachowań przez kulturę (System wartości KLACHHONN - wartości to geny; przekonania; normy reguły)
Więzi grupowe twórca - Th. LEARY
GOULDNER - Zasada wzajemności -pożyteczna
PATLACZ - skrajność zasady wzajemności (patologia)
GRUPY:
SHTAIN - 3 typy zadań: addytywne, koniunktywne, dysjunktywne
Grupa minimalna - TAJSZWELL
JONES EDWARD - zjawisko myślenia grupowego
5 typów władzy - YUNG i TABER
J.WIATR - różne typologie przywództwa
Model DEVROOMA (SEU)
Przywódcy działają aby zaspokoić oczekiwania zwolenników, intensywne włączanie podwładnych w proces podejmowania decyzji
Model ścieżki do celu - np. House
Model transakcyjny (m.in. Hollander)
Model NLW (LPC) (m.in. Fiedler) (zgranie)
Teoria cech - S. JILL
Przywódca jako kozioł ofiarny - gdy grupa nie osiąga zamierzonych celów, ludzie obwiniają za to przywódcę
Przywódca jako „ja idealne” - np. FREUD, podwładni patrzą na przywódcę jako na boga, chcieliby być tacy jak on - obecnie rzadko spotykana.
3 style wg LIKERT'A:
Autokratyczny, demokratyczny, liberalny
Style wg OBUCHOWSKIEGO
Przywódcy nastawieni na ludzi, przywódcy nastawieni na zadania
PIGMALION (jakby Rosenthala) - przywódca zakochuje się w swoim zadaniu i jest tym efektem zachwycony, że piękne, wspaniale wszystko poszło
GOLEM - negatywne oczekiwania, mówiono ludziom, że są niesprawni itp., a oni i tak osiągali lepsze wyniki, zło przekształciło się w coś dobrego.
Facylitacja - ułatwienie czegoś
TRIPLETT - kolarze grupowo jadą szybciej niż sam
ALLPORT - obecność innych zwiększa efektywność czynności pracującego
PESSIN - gorsze wyniki uczenia się przy większej liczbie osób
COTTRELL - człowiek zobaczy innego człowieka i od razu go ocenia
Test SROOPA w UJ. Facylit. Społ.-w obecności innych szybciej postrzegamy kolor czcionki, a czytanie opóźnione
ELLIOT SANNA - na poziom fac. Mają wpływ: oczekiwania wobec siebie i ocena innych
Efekt audytorium - w domu czytając komedię śmiejemy się, ale w teatrze smiejemy się bo inni się śmieją
Koakcja- współdziałanie CHEN
BROWN - w sytuacji koakcji wzrasta wykonanie
SZYMAŃSKI - teoria porównań społecznych
Próżniactwo społeczne- przeciwne do facylitacji
Interakcja - GOFMAN - wzajemny wpływ jednostek, znajdujący się w bezpośredniej fizycznej zależności w swoim postepowaniu
FRANTE - interakcja synchronizowana
Proces lustra społecznego - odzwierciedlenie siebie przez inne osoby
Teoria porównań społecznych - porównywanie cech charakteru (np. inteligencji)
PIERRE COLETTE - model czasowy, model zdarzeniowy, model
BYLES - badał reakcje przy rozwiązywaniu problemów
HOFFMAN podczas interakcji wyróżnia: scena, kulisy
MEAD G. interakcjonizm symboliczny - ludzie w dużej zbiorowości organizują działanie na cel w określonym kierunku, współpraca możliwa dzieki symbolom
BYRNE ERICK - ludzie w życiu społecznym odgrywają szereg gier
REKLAMA
AIDA - Uwaga zainteresowanie pragnienie działanie
Definicje wpływu społecznego:
LATEN - to dowolna zmiana wywołana rzeczywistą lub wyobrażoną zmianą w naszym zachowaniu
CIALDINI - Zasada wzajemności, zaangażowania, społecznej słuszności, sympatii, autorytetu, niedostępności
Perswazja-zjawisko przekonywania kogoś do jakiegoś postępowania, namawianie
Dwutorowy model przekazy perswazyjnego - perswazja centralna (sięga istoty rzeczy, decyzje ważne; HORLAND -punkt zakotwiczenia a) taktyka globalnego ataku np. krytyka przesądów b) taktyka małych kroków -poszukiwanie zakresu akceptacji
Perswazja peryferyczna - stosowana na co dzień; model ELM - CATTIOCHA - występuje błędna atrybucja- sprzedawcy nas zwodzą; model heurystyczny HSM - LACZAIKEL i EAGL - ludzie idą „na skróty”
KRUGLANSKI- jednotorowy model perswazji, wg niego zawsze zmierzamy do poznania
PSYCHOMANIPULACJE - to planowe działanie nadawcy, w celu wprowadzenia odbiorcy określony stan korzystny dla nadawcy
-zjawisko błyskotliwych ogólników
- zjawisko faktorydów-zjawiska, które zaczynają istnieć gdy media zaczynają o nich mówić
NEGOCJACJE
1.Chwyt „wędzony śledź”. W negocjacjach stosuje się tą technikę, aby zmylić przeciwnika w drodze do osiągnięcia celu.
2.Taktyka wyczekiwania. W negocjacjach niektórzy tak przewlekają, że partner traci cierpliwość i godzi się na byle co, aby tylko mieć z głowy.
3.Taktyka faktów dokonanych. Młode małżeństwo kupuje kanapę. Jej się podoba kanapa X, a jemu Y. nie mogą się zgodzić. On idzie do pracy, a ona kupuje swoją X.
4.Taktyka salami. Chcąc dokonać zmian robimy je pomalutku tak, aby nie było widać wyraźnie zmian w pierwotnej formie.
5.Taktyka widły. Negocjator nie wie, czego chce, więc co chwilę zmienia zdanie.
MODEL C-RID ustępstwa jednostronne
Dyrektywa NAPO - najlepsza alternatywa porozumienia
Adwokat diabła w negocjacjach wychwytuje wszystkie wady i niedociągnięcia
BAUMAISTER, ILKO - AUTOPREZENTACJA In. Proces manipulowania wrażeniami
LEARY - autopr. To proces kontrolowania sposobu w jaki widzą nas inni
MYERS - autopr. To wszelkie wyrazy ekspresji oraz zachowanie ukierunkowane na wywołanie pożądanego wrażenia naszej osoby (naturalna, sztuczna)
Cele autoprezentacji:
1.Jones i Pittman - określili cel autoprezentacji jako uzyskanie od innych osób określonych dóbr
2.Autoprezentacja jest taktyką życiową, polegającą na zwiększeniu zysków i zmniejszeniu strat - interakcja. Prezentujemy się dobrze, aby uzyskiwać różnego rodzaju korzyści.
3.Wg Myersa autoprezentacja jest uzyskaniem (wytworzeniem) zwartego obrazu własnego JA. Wytworzy się korzystne JA odzwierciedlone (JA odzwierciedlone - to jak widzą nas inni).
4.Autoprezentacja jako środek redukcji dysonansu poznawczego.
5.Celem autoprezentacji jest uzyskanie pozytywnej oceny własnego JA siebie.
6.Wg Cotrell: autoprezentacja jest po to, aby pozytywnie oceniać siebie. Ludzie bardziej akceptują takie osoby. Unikanie negatywnej oceny, zadbanie o korzystną ocenę samego siebie. Ludzie akceptują tych, którzy wyglądają lepiej, wolą z nimi się spotykać lepsze relacje społeczne.
7.Potter: celem jest uzyskiwanie przewagi nad innymi - targowisko próżności - ludzie w wyjątkowych sytuacjach chcą ukazać swoją wyjątkowość. Tendencja uzyskiwania przewagi nad innymi.
8.Michael Argyle: autoprezentacja zawsze występuje w interakcji (mamy do czynienia z dwoma zainteresowanymi stronami). Obie strony są zainteresowane autoprezentacją. Autoprezentacja jako po prostu wskaźnik reagowania w kontakcie z osobą znajomą lub nieznajomą. A. Jest dla nas informacją, jak mamy się zachowywać. W sytuacji pierwszego spotkanie występuje wzajemne taksowanie - ocena szans co nastąpi.
9.Wg Steele autoprezentacja jako potwierdzenie wartości JA. Istotą tego rozumienia jest teoria afirmacji. Ludzie zawsze dążą do afirmacji, potwierdzenia własnych wartości. Steele przeprowadził szereg eksperymentów. Ludziom nadawano wskaźniki wartości JA np. fartuch lekarski - zewnętrzne potwierdzenie wartości - ludzie w fartuchach zachowywali się inaczej (pewniej) niż ludzie bez wskaźników. Wartość JA potwierdza się też poprzez wybory życiowe (np. wybór kierunku studiów jako wskaźnik). Autoprezentację można traktować jako sygnalizację przyswojonych cech.
Teorie zakłopotania
I. GOFFMAN - teorie zakłopotania (odmiana nieśmiałości)
II. MORDIGLIANI ANTONIO - zakłopotanie zawsze jest następstwem niepowodzenia przy realizacji określonych zadań,, odczuwa się przykre emocje
III Teoria EDELMAN - zakłopotanie zawsze występuje gdy pojawia się lęk przed negatywną oceną ze strony innych
POSTAWY:
GORDON: postawa to psychiczny i nerwowy stan gotowości zorganizowany przez doświadczenie , postawy nie są wrodzone; post. To stan gotowości
TRESSER SCHWARTZ - postawy nie są uwarunkowane na całe życie, nie są trwałe, są tymczasowe (jedyna postawa dobry-zły)
TADEUSZ MĄDRZYCKI- postawa jako zjawisko poznawcze, emocjonalne, czynnik motywacyjny, postawa jako charakterystyka
WG ALLPORTA - poziom antylokucji, deklaracji, różnicowania, agresji, dyskryminacji, właściwości modalne
OZZGUT-opracował metodę badania postaw dyferencji semantycznej, która pozwala wychwycić co ludzie cenią a czego nie
DANIEL KAC - funkcja kształtowania poznawczego wizerunku świata
Wg ARONSONA postawy są zgodne z zachowaniem, gdy istnieje zasadność wysiłku, także gdy zachowanie niewiele kosztuje
INSKO - praca nT. teorii i techniki zmian postaw
(16 technik zmian postaw) proces poznawczy niespójności, kategoryzacja(zmiana ka. Postaw), indukcja - FESTINGER - ludzie porównując się z innymi sprawdzają czy ich stan jest poprawny czy niepoprawny, proces hernenentyki-przemyślenia wewnętrznego, procesy stymulacji-czynnik zmiany postaw ROGERS
HELSON- teoria poziomu akceptacji, zdaniem hels. Działają 3 czynniki bodziec ogniskowy, kontekstowe, nawykowe
MCGUIRE -teoria logiczno-afektywnej zgodności
Efekt sokratyczny - uzgodnienie aspektów logiczno-emocjonalnych przebiega bez udziału świadomości, jest rozciągnięte w czasie
NAIDER-badanie co się dzieje , gdy ludzie dążą do ujednolicenia postaw
Koncepcja GUTRI- postawy zmieniają się przez kształtowanie nawyków
Teoria szczepień ochronnych-MCGUIRE-na manipulacyjnych zmianach postaw najbardziej cierpią osoby nieprzygotowane do odbioru danej treści
Teoria uodparniania - wcześniejsze przedyskutowanie aspektów danej treści uodparnia na manipulację
Teoria sceptyzmu -wątpienia
FERTINSKER-zachowanie ma wpływ na postawy
STEREOTYPY-termin wprowadził Lippman