LEKI STOSOWANE W DYCHAWICY OSKRZELOWEJ
Dychawica oskrzelowa jest to stan patologiczny, w którym dochodzi do zwężenia światła oskrzeli i upośledzenia drożności dróg oddechowych. Choroba ma charakter napadowy. W trakcie napadu dochodzi do :
skurczu mięśni gładkich oskrzeli,
obrzęku błony śluzowej,
nagromadzenia gęstego, lepkiego śluzu.
Farmakoterapia dychawicy oskrzelowej ma na celu głównie :
przerwanie ataku duszności,
zapobieganie powikłaniom ze strony płuc i układu krążenia,
zapobieganie kolejnym napadom duszności.
GRUPY LEKÓW I ICH PREPARATY FARMAKOLOGICZNE
GLIKOKORTYKOSTERYDY - są najskuteczniejszymi lekami o działaniu przeciwzapalnym i przeciwalergicznym, stosowanymi w długotrwałym leczeniu astmy oskrzelowej.
PREPARATY WZIEWNE - bardzo dobrze wchłaniają się z dróg oddechowych, co pozwala ograniczyć ich dawkę i zmniejszyć ryzyko działań niepożądanych. Miejscowe działania niepożądane to zakażenia grzybicze jamy ustnej, gardła i krtani oraz zaburzenia głosu. BEKLOMETAZON - BECLOCORT , BECLOMET , BECODISK , BECOTIDE BUDEZONID - BUDESONID , PULMICORT , HORACORT
PREPARATY DOUSTNE - stosuje się tylko wtedy, gdy leki wziewne są nieskuteczne. PREDNIZON - ENCORTON, DEKSAMETAZON - DEXAMETHASON,
PREPARATY DOŻYLNE - stosuje się tylko w leczeniu doraźnym, gdy inne metody przerwania napadu okazały się nieskuteczne. HYDROKORTYZON - HYDROCORTISONUM HEMISUCCINATUM, METYLOPREDNIZOLON - SOLU - MEDROL
HYDROCORTISONUM HEMISUCCINATUM
amp. 25 mg , 100 mg , 500 mg
Działanie :
działa silnie przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, przeciwwstrząsowo i immunosupresyjnie,
zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych i zmniejsza obrzęk,
wyrównuje bardzo szybko zaburzenia hemodynamiczne w przebiegu wstrząsu,
normalizuje obniżone ciśnienie tętnicze oraz akcję serca,
zwiększa stężenie glukozy we krwi,
przyspiesza rozpad i hamuje syntezę białek,
powoduje zatrzymanie sodu i wody w ustroju, zwiększa wydalanie potasu z moczem,
nasila resorpcję wapnia z kości, powodując rozwój osteoporozy,
hamuje reakcje odpornościowe organizmu,
blokuje wydzielanie hormonu adrenokortykotropowego przez przysadkę (sprzężenie zwrotne)
Wskazania do stosowania :
ostre stany spastyczne oskrzeli, np. atak dychawicy oskrzelowej, stan astmatyczny,
ostre stany alergiczne, np. obrzęk Quinckego, reakcje uczuleniowe na leki, ostry obrzęk głośni,
stany wstrząsowe przebiegające ze spadkiem RR, np. wstrząs anafilaktyczny, pourazowy, oparzeniowy, kardiogenny, hemolityczny, septyczny,
ostra niewydolność kory nadnerczy,
osłona sytuacji stresowych, np. zabieg operacyjny, ciężka infekcja.
Przeciwwskazania :
W ostrych, groźnych dla życia stanach nie ma żadnych przeciwwskazań do zastosowania hydrokortyzonu w dużych dawkach, zwłaszcza jeżeli przewiduje się stosowanie leku przez krótki okres czasu ( 24 - 36 godzin ).
Działania niepożądane : hydrokortyzon stosowany krótkotrwale i w niezbyt dużych dawkach jest dobrze tolerowany i jest mało prawdopodobne wystąpienie działań niepożądanych, które mogą mieć miejsce podczas długotrwałego leczenia substytucyjnego :
osłabienie reakcji immunologicznych,
niedoczynność kory nadnerczy,
maskowanie objawów zakażeń grzybiczych, wirusowych i bakteryjnych lub wystąpienie nowych infekcji,
hamowanie reakcji zapalnych,
zaburzenia elektrolitowe, np. hipokaliemia,
zastoinowa niewydolność krążenia,
rozstępy i zmiany troficzne skóry,
zaniki mięśniowe,
nadmierne owłosienie,
nadciśnienie tętnicze,
osteoporoza,
owrzodzenia żołądka i dwunastnicy,
nasilenie objawów cukrzycy,
hipercholesterolemia i miażdżyca naczyń,
Dawkowanie i sposób podawania :
W stanach zagrożenia życia hydrokortyzon podaje się dożylnie w dawce 100 - 500 mg ( do 1500 mg / dobę).
Bezpośrednio przed wykonaniem iniekcji należy wymieszać zawartość obu ampułek lub rozpuścić proszek z fiolki przy pomocy rozpuszczalnika załączonego w opakowaniu. Tak przygotowany preparat można podać w niewielkim rozcieńczeniu (do 20 ml ) bezpośrednio dożylnie lub w kroplowym wlewie dożylnym.
BETA - ADRENOMIMETYKI) - leki tej grupy powodują rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli, hamują wyzwalanie mediatorów reakcji alergicznych, przyspieszają transport rzęskowy, zmniejszają przepuszczalność drobnych naczyń płucnych, pobudzają tworzenie surfaktantu. Efekty ich działania są następujące :
rozszerzanie oskrzeli,
przeciwalergiczne,
wzmaganie usuwania śluzu,
zmniejszenie obrzęku błony śluzowej,
niedopuszczenie do niedodmy,
PREPARATY WZIEWNE : ORCYPRENALINA - ASTMOPENT, FENOTEROL - BEROTEC , BERODUAL , DITEC , SALBUTAMOL - SALBUTAMOL , SALBUVENT , VENTOLIN , SALMETEROL - SEREVENT , FORADIL
PREPARATY DO STOSOWANIA OGÓLNEGO : EFEDRYNA - EPHEDRINUM HYDROCHLORICUM , ORCYPRENALINA - ASTMOPENT , SALBUTAMOL ,
METYLOKSANTYNY - wywołują następujące efekty farmakologiczne :
powodują rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli oraz naczyń krwionośnych,
pobudzają ośrodek oddechowy,
przyspieszają transport rzęskowy,
przyspieszają czynność serca,
zwiększają siłę skurczu i napięcie mięśnia sercowego,
zwiększają zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen,
rozszerzają naczynia wieńcowe, skórne, mięśni i nerek,
obkurczają naczynia brzuszne,
obniżają ciśnienie tętnicze,
zwiększają przepływ nerkowy i nasilają diurezę.
Działania niepożądane :
nudności, wymioty, biegunka,
niepokój
zaburzenia rytmu serca, częstoskurcz,
bóle wieńcowe,
bóle głowy,
spadek ciśnienia tętniczego,
drgawki
Preparaty :
AMINOFILINA - AMINOPHYLLINUM amp. 250 mg / 10 ml, tabl. , czopki
TEOFILINA - THEOPHYLLINUM,
DIPROFILINA - DIPROPHYLLINUM,
PREPARATY ZŁOŻONE : ALLERGASTHMIN , PROASTHMIN
LEKI CHOLINOLITYCZNE - ich działanie polega na blokowaniu receptorów muskarynowych w oskrzelach, co powoduje rozszerzenie oskrzeli :
ATROVENT
BERODUAL
TLEN
LEKI PRZECIWALERGICZNE STOSOWANE PROFILAKTYCZNIE - leki te działają stabilizująco na błonę komórkową komórek wyzwalających mediatory reakcji alergicznych :
KROMOGLIKAN DISODOWY - INTAL , DITEC , CROMOSOL , CROMOGEN , LOMUSOL,
KETOTIFEN - KETOTIFEN , ZADITEN , POZITAN,