Iwona Budzińska

Techniki Freineta w nauczaniu początkowym

W czasopismach pedagogicznych znalazłam bardzo dużo literatury i artykułów dotyczących pracy z uczniami ze specjalnymi trudnościami w nauce. Wiele materiałów do pracy uzyskałam z poradni działających na terenie kraju. Dla tych uczniów tworzy się zespoły korekcyjno - kompensacyjne, podejmuje się z nimi pracę indywidualną.

W swojej pracy, w kształceniu zintegrowanym spotkałam się z uczniami uzdolnionymi, dla których intuicyjnie przygotowałam różne środki dydaktyczne aktywizujące i poszerzające ich zainteresowania i zamiłowania. Pracowałam z nimi po lekcjach, za zgodą rodziców. W tym roku przygotowywałam ich do konkursu matematycznego „Kangurek - Maluch” przeznaczony dla klas III i IV.

Ostatnio zainteresowałam się koncepcją pedagogiczna Celestyne Freineta, Stwierdziłam, że jego techniki można wykorzystać do pracy z uczniami zdolnymi.

Zanim przedstawię kilka propozycji przypomnę definicje dotyczące tematu. W ogólnym znaczeniu zdolności to „własności pozwalające na łatwe opanowanie nauki, zdobycie wiedzy, jakiejś umiejętności; talent, dar.”

Zainteresowanie to „nabywana przez człowieka w toku jego rozwoju względnie stała skłonność do zajmowania się pewnymi przedmiotami i sprawami” Pojęcie zainteresowania pozostaje w bezpośrednim związku z motywacją. Motywacja zewnętrzna to stwarzanie zachęty do działania, które jest w jakiś sposób nagradzane. Stwarzanie zachęty to spowodowanie, że uczeń chętnie sięgnie po propozycje, które dostarcza mu nauczyciel. W swojej pracy w kształceniu zintegrowanym zaobserwowałam, że uczniowie chętniej rozwiązują takie zadania, które mają możliwość samodzielnie sprawdzić. Taką wspaniała propozycją dla dzieci jest wykorzystanie fiszek z zadaniami opracowanymi na podstawie metod Freineta. Fiszki to nic innego jak karty pracy. Podzieliłam je na 2 lub 3 numery.

Karta nr. 1 to zadania do wykonania

Karta nr. 2 to źródło informacji

Karta nr. 3 to sposób rozwiązania

Niektóre zadania nie posiadały karty nr. 2, ponieważ nie wymagały podawania informacji.

Jak już wcześniej wspomniałam przygotowuję moich uczniów do sprawdzenia swoich umiejętności w konkursie matematycznym. Poniżej przedstawiam opracowane karty pracy do zadań matematycznych:

KARTA NR 1		KARTA NR 2		KARTA NR 3
ZADANIE NR 6		ŹRÓDŁO INFORMACJI 6/2001		WYKONANIE 6/2001
Tylko jedno z poniższych obliczeń jest poprawne, które? 12: (4+8)=11 8:2+3=40 2∙3+4.5=50 (10+8):2=14 18-6:3=16		Kolejność wykonywania działań: nawias dzielenie, mnożenie dodawanie, odejmowanie		18-6:3=18-2=16

KARTA NR 1		KARTA NR 2		KARTA NR 3
ZADANIE NR 15/2001		ŹRÓDŁO INFORMACJI 15/2001		WYKONANIE 15/2001
Na stole znajdują się figury w kształcie trójkątów oraz kwadratów. Łączna liczba wierzchołków wszystkich figur wynosi 17. Ile trójkątów jest na stole? 10 9 8 7 6		Trójkąt - 3 wierzchołki Δ Kwadrat - 4 wierzchołki □		1∙3+□ 4=17 2∙3+□ 4=17 3∙3+2∙ 4=17 4∙3+□ 4 =17 5∙3+□ 4=17
KARTA NR 1		KARTA NR 2		KARTA NR 3
ZADANIE NR 20/2001		ŹRÓDŁO INFORMACJI 20/2001		WYKONANIE 20/2001
Ile jest liczb trzycyfrowych z których każda ma sumę cyfr równą 4? 10 9 8 7 6		Od 0-9 cyfry 6 - liczba jednocyfrowa 72 - liczba dwucyfrowa 332 - liczba trzycyfrowa 3+3+2=8 - suma cyfr trzycyfrowej liczby 332		Wypiszmy wszystkie liczby o podanej własności: 400, 310, 220, 112, 301,202, 211, 130, 212, 103, 112 - tych liczb jest 10
KARTA NR 1		KARTA NR 2		KARTA NR 3
ZADANIE NR 12/2001		ŹRÓDŁO INFORMACJI 12/2001		WYKONANIE 12/2001
Dodając liczbą 17 do najmniejszej liczby dwucyfrowej i dzielą otrzymaną sumę przez największą liczbę jednocyfrową otrzymamy: 3 6 9 11 27		10 - najmniejsza liczba dwucyfrowa 9 - największa liczba jednocyfrowa		10 + 17 = 27 27 : 9 = 3
KARTA NR 1		KARTA NR 2		KARTA NR 3
ZADANIE NR 21/2001		ŹRÓDŁO INFORMACJI 21/2001		WYKONANIE 21/2001
Dyrygent chciał utworzyć tercet złożony ze skrzypka,, pianisty i perkusisty. Miał on do wyboru dwóch skrzypków, dwóch pianistów i dwóch perkusistów. Postanowił sprawdzić każdy możliwy tercet. Ile prób musiał przeprowadzić? 3 4 8 24 25		Tercet - to trzyosobowy zespół		Tercet = pianista + skrzypek + perkusista Oznaczamy literami: Skrzypków - a, b Pianistów - c, d Perkusistów e, f Możliwe tercety to: (a,c,e) (a,d,e) a,d,f) (a,c,f) (b,c,e) (b,d,f) (b,d,e) (b,c,f) 8 możliwości

KARTA NR 1		KARTA NR 2		KARTA NR 3
ZADANIE NR 21/2001		ŹRÓDŁO INFORMACJI 21/2001		WYKONANIE 21/2001
Pięć dziewcząt ułożyło na plaży kwadrat ze swoich ręczników kąpielowych (patrz rysunek). Ręczniki Ani i Basi maję kształt kwadratów o obwodzie 720 cm. Ręcznik Celiny, Doroty i Eli mają kształt jednakowych prostokątów o obwodzie 600 560 440 360 300		Obwód kwadratu = 4 ∙ a Obwód prostokąta = 2∙a +2∙b		Pojedynczy ręcznik 2∙a + 2∙b=2∙180+2∙120=600

KARTA NR 1		KARTA NR 2		KARTA NR 3
ZADANIE NR 6		ŹRÓDŁO INFORMACJI 6/2001		WYKONANIE 6/2001
Serce człowieka uderza przeciętnie 70 razy w ciągu minuty. Ile przeciętnie uderzeń wykonuje serce w ciągu jednej godziny 4200 7000 4200 700 420		60 minut = 1 godzina		60 ∙ 70 = 4200

KARTA NR 1		KARTA NR 2		KARTA NR 3
ZADANIE NR 7		ŹRÓDŁO INFORMACJI 7/2001		WYKONANIE 7/2001
Czworokąt ABCD jest kwadratem o boku długości 10 cm, czworokąt ATMD jest prostokątem , którego krótszy bok ma długość 3 cm. O ile centymetrów różni się suma długości wszystkich boków kwadratu od sumy długości wszystkich boków kwadratu od sumy długości wszystkich boków prostokąta? o 14 cm o 10 cm o 7 cm o 6 cm o 4 cm		Obwód kwadratu = 4 ∙ a Obwód prostokąta = 2∙ a + 2∙ b		I Obw. ABCD = 4∙10 cm =40 cm Obw.ATMD = 2∙3cm = 2∙10 cm= 26 cm 40 cm - 26 cm = 14 cm II Dwa boki kwadratu ABCD oraz prostokąta ATMD są równe. Zaś dwa różnią się d siebie o 7 cm, suma długości wszystkich boków kwadratu różni się od sumy długości boków prostokąta o 2 ∙7 cm = 14 cm

Uczeń sięga po kartę nr. 1, na której znajduje się polecenie wykonania określonego zadania. Jeżeli ma trudność sięga do karty nr 2, w której podane są informacje potrzebne do rozwiązania tego problemu. Po zakończeniu pracy uczeń sprawdza na karcie nr. 3 czy uzyskał poprawny wynik. Gdy prawidłowo rozwiązał problem, może rozwiązywać następne zadanie. Pozawala mi to na zaobserwowanie możliwości i tempa pracy moich uczniów. Karty takie można opracować także do nauki ortografii i gramatyki. Wykorzystać można słowniki ortograficzne, języka polskiego, encyklopedię i w karcie nr. 2 podać jako źródło książkę która jest potrzebna. Uczeń zdobywa przez to umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji.

Przedstawiłam kilka propozycji wykorzystania fiszek z zadaniami matematycznymi dla ucznia klasy trzeciej i czwartej. Uważam jednak, że wykorzystać można technikę Freineta na każdym przedmiocie i na każdym szczeblu nauczania.

Iwona Budzińska

Ania

Basia

Celina

Dorota

Ela

b

b

a

a

a

a

a

a

PROSTOKĄT

b

b

a

a

KWADRAT

a

a

a

a

---