1.Omów prawa rozwoju psychomotorycznego niemowlęcia, uzasadnij ich znaczenie.
PSYCHOMOTORYCZNY ROZWÓJ DZIECKA |
||
WIEK DZIECKA |
ROZWÓJ RUCHOWY |
ROZWÓJ PSYCHICZNY |
0 |
1.W leżeniu na brzuchu : |
1. Reaguje niechęcią na ostre światło i głośne dźwięki |
1 |
1. W leżeniu na brzuchu unosi na moment głowę |
1. Zauważa czerwoną zabawkę i śledzi ją wzrokiem w bok do kąta 45 stopni |
2 |
1. W leżeniu na brzuchu unosi głowę do kąta 45 stopni i utrzymuje ją przez 10s |
1. Zatrzymuje wzrok na poruszającej się twarzy i śledzi ją |
3 |
1. W leżeniu na brzuchu unosi głowę pod kątem |
1. Można wyróżnić trzy różne dźwięki krzyku |
4 |
1.W leżeniu na brzuchu trzyma łokcie przed ramionami w pewnym podporze na przedramionach
|
1. Grucha i śmieje się |
5 |
1.W leżeniu przodem buja się przód - tył i na boki, unosi ręce z wyprostem nóg ( pływanie ) |
1. rytmiczne ciągi sylabowe |
6 |
1. W leżeniu na brzuchu podpiera się na dłoniach i stopach |
1. Lokalizuje dźwięk przez zwrócenie głowy lub wzroku |
7 |
1. Samo podciąga się do pozycji siedzącej |
1. Uważnie obserwuje czynności osób mu bliskich |
8 |
1. Siedzi pewnie bez oparcia przez minimum 5s |
1. Odwraca głowę szukając znanych mu osób i przedmiotów |
9 |
1. Potrafi przejść z siadu do leżenia na brzuchu |
1. Robi "kosi-kosi" |
10 miesięcy |
1. Chodzi bokiem trzymając się poręczy |
1. Prowadzi monologi, naśladuje dźwięki |
11 miesięcy |
1. Raczkuje |
1. Na prośbę dorosłego podaje przedmiot |
12 miesięcy |
1. Pełne raczkowanie |
1. Wymawia trzy pierwsze słowa dwusylabowe |
Rozwój psychoruchowy dziecka w pierwszym roku życia przebiega według ściśle określonych faz. O dorastaniu małego dziecka można mówić w kontekście powiązania rozwoju ruchowego oraz funkcji poznawczych. Określamy to mianem rozwoju psychomotorycznego. Braki czy też opóźnienia rozwoju motorycznego sygnalizują opóźnienia w rozwoju poznawczym, emocjonalnym, społecznym. W pierwszych miesiącach życia dziecka deficyty ruchowe mogą być jedynym sygnałem ogólnych nieprawidłowości rozwoju. Wrastanie małego człowieka przebiega ściśle od siebie uzależnionymi fazami. Zawsze przejście na wyższy etap uwarunkowane jest zaistnieniem oraz utrwaleniem niższego. I tak np. dziecko nie potrafiące sztywno trzymać głowy, nie zacznie siedzieć.
Dziecko poznaje świat wieloma zmysłami. Od pierwszych chwil swojego życia uczy się zauważać bodźce, następnie je rozróżniać, potem wiązać z nimi określone zjawiska. Gdy dziecko leżąc na brzuchu zacznie unosić głowę, lepiej może ujrzeć otoczenie. Gdy potrafi unosić się podpierając się tylko jedną ręką, druga może posłużyć mu do dotykowego odkrywania środowiska. Siedzące dziecko wykorzystuje obie rączki, zaś jego pole widzenia znacznie się powiększa. Natomiast dziecko które raczkując swobodnie się przemieszcza, może zbliżyć się do interesującego go obiektu. Kiedy dziecko zaczyna chodzić, jego rączki stają się cennymi narzędziami którymi badając świat - dziecko posługuje się bardzo precyzyjnie.
2. Opisz odruchy bezwarunkowe u noworodka , omów ich znaczenie dla rozwoju psychomotorycznego dziecka.
Odruchy noworodka
Noworodek wykazuje pewną liczbę odruchów. Tuż po urodzeniu bardzo wyraźnie zaznacza się odruch ssania -polega na niezwykle energicznym ssaniem kciuka lub brodawki sutkowej. Praktycznie każde dotknięcie okolic ust noworodka powoduje u niego natychmiastowe szukanie pożywienia - co przejawia się braniem do ust wszystkiego co może uchwycić i ssać. Odruch ssania jest ściśle powiązany z odruchem szukania - w wyniku dotknięcia policzka lub kącika ust dziecka następuje odwrócenie głowy w stronę zadziałania bodźca.
Odruch chwytny - bardzo mocny chwyt za palce, na przykład podczas pierwszego badania tuż po porodzie przez pediatrę.
Odruch Moro inaczej odruch obejmowania - pojawia się tuż po urodzeniu i utrzymuje do 3 miesiąca życia. Jest oznaką prawidłowego funkcjonowania układu równowagi. W sytuacji barku tego odruchu należy podejrzeć uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego. Po zadziałaniu jakiegokolwiek gwałtownego bodźca np. podniesienie noworodka za obie ręce do góry i opuszczenie bez podtrzymania główki, poruszenie łóżeczkiem, dziecko odwodzi i prostuje ramiona, otwiera dłonie, przekręca główkę w jedną stronę.
Do odruchu stąpania dochodzi w momencie gdy dziecko postawione pionowo stopami dotyka podłoża, wówczas zaczyna stawiać kroki. Odruch ten określamy jako chód autonomiczny.
Odruch Babińskiego - odruch ten występuje fizjologicznie do drugiego roku życia. Polega na wyprostowaniu dużego palca u stóp z jednoczesnym zgięciem pozostałych paluszków podeszwowo. Odruch ten jest wywoływany przez drażnienie skóry bocznej powierzchni stopy.
Niesymetryczny toniczny odruch szyjny- wyzwala się przy ułożeniu dziecka na plecach. Odruch ten polega na prostowaniu kończyn po tej stronie, w którą zwrócona jest twarz i na zgięciu kończyn po stronie przeciwnej. Odruch jest od urodzenia. Znika zwykle po 3- 4 miesiącu życia.
Odruch Galanta - inaczej wygięcie grzbietu - uzyskuje się przez drażnienie okolicy przykręgosłupowej pleców. Następuje wówczas zgięcie grzbietu w stronę drażnioną.
Odruch Szala - przy obejmowaniu ręką noworodka leżącego na plecach kieruje się on do boku po przeciwnej stronie, unosząc łokieć ponad tułów dziecka. U noworodka donoszonego ręka nie dochodzi do wyrostka barkowego, a łokieć nie sięga do linii środkowej ciała.
Skrzyżowany odruch wyprostu - drażnienie powierzchni podeszwowej stopy lekko wyprostowanej kończyny dolnej. Efekt: w pierwszej fazie uzyskujemy zgięcie przeciwstawnej nogi - w drugiej fazie, jej przywodzenie, a w trzeciej - wyprostu.
3. Rozwój psychomotoryczny 3. miesięcznego niemowlęcia
Patrz tabela pytanie nr 1
4. Rozwój psychomotoryczny 6. miesięcznego niemowlęcia
Patrz tabela pytanie nr 1
5. Rozwój psychomotoryczny 9. miesięcznego niemowlęcia
Patrz tabela pytanie nr 1
6. Rozwój psychomotoryczny 12. miesięcznego niemowlęcia
Patrz tabela pytanie nr 1
7. Podaj charakterystykę rozwoju somatycznego w okresie niemowlęcym.
Pierwszy rok życia jest okresem zdumiewającego wzrostu i rozwoju. Niemowlę ma charakterystyczny wygląd. Posiada ono stosunkowo dużą głowę, krótką szyję, duży tułów. Dziecko w tym okresie ma obfitą tkankę tłuszczową, która nadaje mu okrągłe zarysy. Niemowlę jest bardzo wrażliwe na wpływy zewnętrzne. Dla prawidłowego rozwoju musi być prawidłowo żywione. Pierwszy okres życia jest okresem, w którym szczególne często zagrażają dziecku choroby wynikające z niedoboru, na przykład krzywica (z niedoboru witaminy D), oraz niedokrwistość (brak żelaza). Dlatego prawidłowe żywienie jest bardzo ważne.
Najwłaściwszym pokarmem dla niemowlęcia jest pokarm matki. Najbardziej lapidarnie motywował to kiedyś prof. Wł. Szenajch. Mawiał on: „mleko krowie jest w sam raz dobre dla cielaka, a dziecku potrzebne jest mleko kobiety.” Pokarm matki jest sterylny, bezpośrednio z miejsca produkcji przekazywany do spożycia. Zawiera on składniki, które odgrywają istotną rolę w procesach odporności przeciw zakaźnej. Karmienie piersią stwarza także okazję do bezpośredniego, intymnego kontaktu dziecka z matką.
Rozwój w okresie niemowlęcym jest szczególnie intensywny. Mówimy o rozwoju psychoruchowym, ponieważ w tym okresie nie można odróżnić tych dwóch komponentów rozwoju. Noworodek to człowiek kompletnie zależny od otoczenia - bezradny, mało ruchliwy, niezdolny do samodzielnego poruszania.
Nie nawiązuje kontaktu z otoczeniem.
Nie rozumie ludzkiej mowy i nie mówi.
W pierwszym roku życia dziecko przede wszystkim osiąga spionizowaną postawę ciała.
Niemowlę osiągając pionizację uczy się manipulować ręką. Nie jest to wcale takie proste. Dłoń ludzka skoordynowana ze wzrokiem stanowi niedoścignionej doskonałości narzędzie pracy.
Pionizacja ciała pozwala na opanowanie lokomocji. Co prawda w pierwszym okresie niemowlęta poruszają się „na czworakach”, raczkując, ale jest to przejściowa faza rozwoju.
Pod koniec roku zazwyczaj dziecko już staje i chodzi. Nie jest to jeszcze chód zbyt pewny, ale pierwszy krok na drodze rozwoju motorycznego w tym zakresie.
Dziecko uczy się poznawać otoczenie - wykształca w sobie zdolność emocjonalnego reagowania na osoby bliskie, przede wszystkim na matkę.
Zdolność poznawania i co istotne, zdolność przywiązywania się do matki jest bardzo ważną cechą. W tym właśnie okresie kształtują się zasadnicze elementy rozwoju uczuciowego.
W ciągu pierwszego roku życia dziecko opanowuje mowę.
Rozumie, co do niego się mówi po intonacji głosu, po wyrazie twarzy rozmówcy, uczy się poznawać zabarwienie uczuciowe ludzkiej mowy.
Pod koniec roku zazwyczaj samo mówi i choć rozwój mowy trwać będzie jeszcze długo, to jest to istotny postęp.
Równie ważną cechą okresu niemowlęcego jest umiejętność opanowania zwieraczy - dziecko uczy się sygnalizować potrzeby fizjologiczne.
Rozwój niemowlęcia odbywa się dzięki właściwym warunkom higieniczno - zdrowotnym, ale także dzięki wpływom środowiska. Trzeba pamiętać, że bodźcem do rozwoju dziecka, do pokonywania wielkich i różnorodnych trudności jest przykład człowieka dorosłego.
Dziecko wychowywane bez dorosłych nie nauczy się chodzić, mówić ani rozumieć ludzkiej mowy. Dlatego ten okres jest bardzo ważny i wymaga wiele troski i starań ze strony rodziców.
8. Omów rozwój fizyczny i psychoruchowy w okresie poniemowlęcym.
Wiek poniemowlęcy to drugi i trzeci rok życia.
Tempo rozwoju somatycznego jest teraz znacznie wolniejsze, mniejsze jest zapotrzebowanie na pokarmy, znika podskórna tkanka tłuszczowa, dziecko staje się znacznie szczuplejsze, ale za to sprawniejsze. Dziecko doskonali swoją motorykę i mowę, przez co staje się bardziej niezależne, samodzielne, poznaje otoczenie.
Charakterystyczną cechą dziecka w tym okresie jest ogromne zapotrzebowanie na ruch. Nazywamy to „głodem ruchu i wrażeń”. Dzieci źle znoszą monotonne zajęcia - z trudem skupiają się nad jedną czynnością na dłużej. Wielka ruchliwość prowadzi do zmęczenia, trzeba więc dbać, by dziecko dużo spało.
W okresie poniemowlęcym dzieci chorują zazwyczaj na choroby zakaźne. Obecnie szczepienia wyeliminowały większość tych chorób. Zwiększają się także ilości urazów. Dziecko ruchliwe pozbawione doświadczenia wykazuje brak rozwagi i na przykład dotyka płomienia świecy, czy skacze ze znacznej wysokości, ponieważ nie umie jej ocenić.
W trzecim roku życia dziecko zaczyna stawiać pytania: „ co to jest?”
W tym okresie dziecko powinno już opanować świadome oddawanie moczu i kału. Uzębienie mleczne ustala się w pełnym zakresie (20 zębów). W związku z tym zmienia się sposób żywienia dziecka, które coraz bardziej przechodzi z pokarmów papkowatych i półstałych na stałe.
9.Podaj charakterystykę rozwoju somatycznego i psychospołecznego w okresie pokwitania.
Pierwszą cechą charakterystyczną dojrzewania jest jego indywidualny przebieg, zarówno w sensie czasu występowania jak i nasilenia różnych objawów. W okresie dojrzewania wiek metrykalny przestaje mieć znaczenie.
Do okresu dojrzewania dzieci - równolatki różnią się zaawansowaniem w rozwoju tylko w niewielkim stopniu i każdy bez trudu „na oko” określi wiek pierwszy raz napotkanego dziecka. W okresie dojrzewania trudno jest to uczynić. Dziewczynka 15 - letnia może być kobietą dojrzałą somatycznie, a więc już nie rośnie i od dawna miesiączkuje, ale może być także jeszcze dzieckiem, które dopiero zaczyna dojrzewać.
W okresie tym waga ciała powiększa się wolniej.
Proporcje ciała ulegają zmianie.
Głowa wydłuża się, głównie dzięki wzrostowi szczęki górnej i żuchwy.
Rosną łuki brwiowe, małżowiny uszne, nos wydłuża się, zmienia się rysunek ust, gałki oczne są głębiej osadzone.
W związku ze zmianą twarzy mija dziecięcość rysów, początkowo twarz brzydnie, aby po okresie dojrzewania osiągnąć już dorosły wyraz.
U chłopców występuje wzrost krtani (jabłko Adama), wydłużenie strun głosowych i zmiana tonacji głosu (mutacja).
Zaczyna się silny rozwój pasa barkowego.
Na ciele pojawia się stopniowo owłosienie: u chłopców koło części płciowych, pod pachami, na twarzy, tułowiu, u dziewcząt typowy trójkąt owłosienia koło części płciowych i owłosienie pod pachami.
U chłopców wzrastają moszna i jądra, następnie długość prącia.
Około szesnastego roku życia pojawiają się polucje.
U dziewcząt rozrasta się tkanka tłuszczowa na wzgórku łonowym.
Powiększają się wargi sromowe, pochwa i macica, zachodzą zmiany w błonie śluzowej pochwy i w jej florze bakteryjnej.
Rozwija się etapami pierś kobieca (powiększenie brodawek sutkowych, powiększenie sutka). Około trzynastego roku życia występuje pierwsza miesiączka (wahania w czasie od 9 do 16 roku życia).
Kolejność procesów dojrzewania
lata dziewczęta chłopcy
10 - 1212 -14 14 -1616 - 18 18 - 19 21 -23 Zaokrąglenie bioder, początek rozwoju piersi i owłosienia łonowego, szczyt skoku wzrostowego, wzrost warg sromowych, pochwy, macicy, zmiany błony śluzowej pochwy. Dalszy rozwój piersi, pigmentacja brodawek sutkowych, powiększenie się owłosienia łonowego, wyraźny rozwój bioder, miesiączka. Typowa sylwetka kobieca, pełny rozwój piersi, pełne owłosienie łonowe i pod pachami, stopniowe subtelnienie rysów twarzy, trądzik, miesiączkowanie z jajeczkowaniem. Zakończenie wzrastania kośćca.
Brak cech pokwitania. Powiększenie się jąder i prącia, opuszczenie moszny, początek owłosienia na twarzy i koło części płciowych. Szczyt skoku wzrostowego, owłosienie pachowe, zmiana głosu (mutacja), trądzik, męski typ owłosienia łonowego, owłosienie twarzy, polucje. Głos czysty, męski, owłosienie tułowia i brzucha, wzrost krtani (jabłko Adama).Męska budowa ciała. Zakończenie wzrastania kośćca.
Proces przeobrażenia dziecka w człowieka dorosłego, określany przez psychologów tradycyjnych jako „okres burzy i naporu” różni się przede wszystkim od poprzednich faz rozwojowych treścią, przebiegiem, intensywnością i dynamiką przeżyć emocjonalnych. Cechą typową dla dorastania jest nasilenie krytycyzmu. Powszechne jest dążenie do swobody i niezależności, jako przejaw osoby dorosłej. Charakterystyczną cechą okresu dorastania jest intensywny rozwój intelektualny. Kształtuje się myślenie abstrakcyjne, formalne, logiczne, hipotetyczno -dedukcyjne. Rozwój samoświadomości i samooceny doprowadza do wykrystalizowania się obrazu samego siebie oraz poczucia własnej odrębności.
10. Wyjaśnij pojęcia; karmienie naturalne, żywienie sztuczne, karmienie mieszane, mleko początkowe, mleko następne i omów na czym polega modyfikacja mleka krowiego.
Karmienie naturalne - jest to karmienie wyłącznie piersią, jest ono jedynym fizjologicznym sposobem żywienia niemowląt zdrowych. Powinno być utrzymane do 4-6 miesiąca życia dziecka. Zasadne jest karmienie piersią do 9 m. ż. ( z punktu widzenia alergologii)
Karmienie mieszane - jest to dokarmianie odpowiednio modyfikowanym mlekiem, w sytuacji kiedy karmienie piersią jest niewystarczające i mimo prób karmienia na żądanie dziecko nadal jest głodne:
krzyk po karmieniu
ssanie palców
częste budzenie się
brak wystarczających przyrostów masy ciała.
Ilość mleka modyfikowanego określa się na podstawie ważenia niemowlęcia przed i po karmieniu piersią oraz obliczenia mleka wypitego z piersi i uzupełnieniu mleka modyfikowanego do objętości wskazanej w schemacie sztucznego żywienia.
Karmienie sztuczne - jest to karmienie mlekiem modyfikowanym dla niemowląt,gdy karmienie piersią jest niemożliwe.
Mleko początkowe - mleko dla najmłodszych, stosuje się do 4-go miesiąca życia, skład maksymalnie upodobniony do mleka matki. Oznaczenie na mleku 1.
Mleko następne- wprowadzamy od 5-go miesiąca życia:
może być podawane samo
może służyć jako baza
obniża się poziom białka, ale nie zmienia się jego jakości
Oznaczenie na mleku 2.
Modyfikacja mleka krowiego polega na:
Obniżeniu całkowitej ilości białka i zmianie jego jakości, poprzez dodanie serwatki-obniżając kazeinę
Obniżeniu ilości tłuszczu zwierzęcego , dodając tłuszcze roślinne
Uzupełnieniu laktozy, która:
jest niezbędna do rozwoju OUN
stymuluje rozwój korzystnej flory jelitowej,
korzystnie wpływa na regenerację nabłonka jelitowego.
Uzupełnieniu witamin A, D3, E i C.
Uzupełnieniu mikroelementów np. żelaza( nie podaje się dzieciom najmłodszym, ponieważ mają zapasy z życia płodowego)
Obniżeniu poziomu sodu.
11. Wymień objawy gotowości niemowlęcia do rozszerzenia diety i podaj zasady rozszerzania diety u niemowląt
Objawy ze strony niemowlęcia do wprowadzania pokarmów stałych:
przy karmieniu piersią niemowlę żąda karmienia 8-10 razy na dobę,
mimo regularnego karmienia niemowlę wydaje się być głodne,
niemowlę podwoiło urodzeniową masę ciała,
niemowlę karmione sztucznie wypija około 1 litra mieszanki,
miesięczne przyrosty masy ciała spadają poniżej 400g.
Podstawowe zasady rozszerzania diety u niemowląt.
Pokarmy uzupełniające należy wprowadzać nie wcześniej niż w 4 m. ż i nie później niż 6 m. ż. Należy zaczynać od niewielkiej ilości. Jeżeli dziecko jest karmione piersią nie wolno z tego rezygnować a jedynie włączyć nowe produkty do jego diety.
12. Omów wymagania jakościowe stawiane produktom przeznaczonym dla niemowląt i małych dzieci
Podawane kilkumiesięcznym dzieciom pokarmy powinny być zdrowe, przebadane, najlepiej pochodzące z ekologicznych upraw i hodowli. Informacji na temat bezpieczeństwa produktu dostarczają atesty, oceny i rekomendacje, a także dane dotyczące sposobu hodowli i upraw.
Najwyższą jakością odznaczają się warzywa i owoce z tak zwanego rolnictwa naturalnego oraz ekologicznego. W przypadku tego typu upraw wymogi środowiskowe są restrykcyjnie przestrzegane, a w gospodarstwie nie stosuje się żadnych chemicznych środków ochrony roślin, czy innych nawozów mineralnych. Równie bezpieczne są produkty pochodzące z rolnictwa kontrolowanego. W tym przypadku nawozy używane są w minimalnej ilości, a sam proces produkcji i przechowywania jest dokładnie monitorowany.
Warto pamiętać, że posiłki przygotowywane dla dzieci opatrzone są dodatkowo licznymi obostrzeniami, jak na przykład zakaz stosowania konserwantów, sztucznych barwników oraz aromatów, czy substancji słodzących. Producenci zwracają szczególną uwagę na jakość i pochodzenie warzyw i owoców wykorzystywanych do tworzenia obiadków i deserków przeznaczonych dla najmłodszych. Nadzór nad tym procesem sprawują wiodące instytucje certyfikujące, cieszące się zaufaniem rodziców.
Produkty spożywcze przeznaczone dla dzieci różnią się od tych wskazanych dla dorosłych między innymi składem, wymogami sanitarnymi, procesem produkcji, wymogami jakościowymi produktu oraz opakowania, a także oznaczeniami na etykietach.
By zapewnić dziecku zdrowy rozwój należy wybierać, tylko pewne, sprawdzone posiłki oznaczone jako produkty wskazane do żywienia dzieci. Warto również od początku wpajać dzieciom zdrowe nawyki żywieniowe.
13. Określ wpływ prawidłowego żywienia w dzieciństwie na rozwój i zdrowie dziecka.
Prawidłowe żywienie w dzieciństwie i młodości jest warunkiem:
Prawidłowego , harmonijnego wzrastania i dojrzewania.
Dobrego zdrowia i sprawności fizycznej oraz zdolności do nauki.
Ochrony przed niedoborami pokarmowymi ( krzywica, niedokrwistość, awitaminozy, próchnica, wyniszczenie)
Zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych lub warunkuje ich łagodniejszy przebieg (miażdżyca, nadciśnienie, nowotwory, cukrzyca, otyłość osteoporoza).
14 . Omów zasady racjonalnego żywienia dzieci w okresie poniemowlęcym (2-3 r. ż)
Podstawowe zasady racjonalnego żywienia odnoszące się do wszystkich etapów życia dziecka:
urozmaicenie,
umiar,
unikanie,
uregulowanie.
Urozmaicenie - stopniowe wprowadzanie i przyzwyczajanie dziecka do nowych produktów o zróżnicowanym smaku i konsystencji z każdej z 5 podstawowych grup, pozwala na optymalne pokrycie zapotrzebowania na wszystkie składniki odżywcze. Nadmierne rozdrabnianie produktów może niekorzystnie wpłynąć na rozwój psychomotoryczny.
Unikanie - przede wszystkim nadmiaru soli, cukru, tłuszczu. Należy ograniczać udział produktów wysoko przetworzonych np. konserwowanych wędlin, koncentratów spożywczych, napojów gazowanych. W żywieniu małych dzieci do końca 2 roku życia nie należy stosować diety z ograniczeniem tłuszczu i cholesterolu ( są to składniki niezbędne do rozwoju CUN)
U dzieci powyżej 2 roku życia wskazane jest stopniowe ograniczenie udziału tłuszczu w diecie do 30 proc.i ograniczanie tłuszczów zwierzęcych do max. 10 proc.
Dieta wegetariańska jest nieodpowiednia - może prowadzić do zahamowania wzrostu i niedokrwistości.
Uwaga dziecka powinna być skupiona na jedzeniu, nie powinno nic go rozpraszać. Posiłki powinny być spożywane w spokojnej, pogodnej atmosferze.
Uregulowanie - stałe pory i liczba posiłków w ciągu dnia. Jadłospis dziecka powinien opierać się na 3 do 5 posiłkach dziennie.
15.Omów zasady racjonalnego żywienia dzieci w okresie pokwitania.
Urozmaicenie - wykorzystanie odpowiednich ilości różnorodnych produktów z każdej grupy, zwiększenie spożycia mleka i przetworów mlecznych oraz owoców i warzyw co zapewni prawidłowy rozwój oraz osiągnięcie najwyższej szczytowej masy kostnej. Zaleca się ograniczenie tłuszczów, głównie nasyconych i cholesterolu.
Umiar - spożycie energii i składników pokarmowych powinno być regulowane indywidualnie, w zależności od apetytu, tempa wzrostu, etapu dojrzewania, aktywności fizycznej i odkładania się tkanki tłuszczowej.
Unikanie - wskazane jest ograniczenie spozycia tłuszczów w całodziennych racjach pokarmowych z równoczesnym zmiejszeniem spożycia tłuszczów nasyconych, cholesterolu, cukru i soli.Nie wskazane jest stosowanie diet niekonwencjonalnych.
Uregulowanie - niezbędne jest aby zapewnić młodzieży spożywanie co najmniej 4 posiłków dziennie.
16. Wymień najczęstsze nieprawidłowości w żywieniu dzieci
Bezkrytyczne przenoszenie zasad żywienia dotyczących dorosłych.
Nadmierne używanie soli, zgodnie z przyzwyczajeniami smakowymi typowymi dla dorosłych.
Podawanie za dużych ilości posiłków.
Za późne wprowadzanie pożywienia stałego.
Nadmierne rozdrabnianie produktów.
Nieregularne spożywanie posiłków,
Częste podjadanie słodyczy między posiłkami.
Posiłki nieurozmaicone, nielubiane przez dzieci, niestarannie podane, odgrzewane.
Nerwowa atmosfera w czasie posiłków, rozpraszanie uwagi dziecka, brak czasu, zniecierpliwienie.
17. Podaj definicję zespołu dziecka krzywdzonego, czynniki ryzyka oraz czynniki ochronne
Za krzywdzenie dziecka wg WHO uważa się - każde zamierzone lub niezamierzone działanie drugiej osoby czy społeczności, które ma szkodliwy wpływ na zdrowie, rozwój fizyczny i psychospołeczny dziecka.
Czynniki ryzyka:
Dziecko - kalectwo, choroba przewlekła, wady rozwojowe, nadpobudliwość, dziecko niechciane.
Rodzic - depresja, choroba psychiczna, nałogi, młody wiek matki, niedojrzałość emocjonalna, impulsywność, bycie ofiarą przemocy w dzieciństwie, brak wsparcia ze strony ojca, niski poziom wykształcenia rodziców, bezrobocie, rozpad rodziny, konkubinat, pobyt w więzieniu.
Rodzina - ubóstwo, złe warunki mieszkaniowe, wielodzietność, brak wsparcia.
Otoczenie - ubóstwo, przestępczość, nadużywanie narkotyków, izolacja społeczna, brak wsparcia.
Czynniki ochronne:
Dziecko - zdrowe, inteligentne, sympatyczne.
Rodzic - opiekuńczy, inteligentny, odpowiedzialny, mający doświadczenie w sprawowaniu opieki rodzicielskiej, skupiony na dziecku, sprawnie podejmujący decyzje, dobrze zorganizowany.
Rodzina - odpowiednie zasoby finansowe, dobre wsparcie, zaangażowanie obojga rodziców.
Otoczenie - bezpieczna okolica, zaplecze polegające na uzyskaniu wsparcia, dostęp do opieki zdrowotnej.
18. Omów formy krzywdzenia dzieci.
Przemoc fizyczna:
formy - bicie, kopanie, oparzenia, potrząsanie, duszenie.
obrażenia - złamania, oparzenia, stłuczenia tkanek miękkich, uszkodzenie mózgu; śmierć dziecka.
objawy - ślady po uderzeniach w różnych stadiach gojenia zdradzają przedmioty którymi się posługiwano, trwałe uszkodzenia ciała, niewyjaśniona absencja w szkole, noszenie ubrań zakrywających ciało, niechętne przebieranie się na lekcjach w-f, niska samoocena, lęk przed dorosłymi, strach przed powrotem do domu.
Przemoc psychiczna:
formy - znieważanie dziecka przez agresję słowną, , nadmierne wymagania nieadekwatne do jego wieku, i poziomu rozwoju, emocjonalne odrzucenie.
objawy - zaburzenia mowy, moczenie nocne, poczucie winy, nerwice.
zaburzenia psychosomatyczne - bóle brzucha, napady duszności.
nieprzystosowanie społeczne - alkoholizm, narkomania, konflikty z prawem, stany depresyjne, próby samobójcze.
Seksualne wykorzystywanie:
formy - akt fizycznego gwałtu, zmuszanie dzieci do prostytucji, obsceniczne rozmowy z dzieckiem, zmuszanie do celów pornografii.
objawy - otarcia naskórka w okolicy narządów płciowych, infekcje w okolicy układu moczowo-płciowego, dyskomfort podczas siedzenia i chodzenia, nieadekwatny poziom wiedzy o seksie, zabawa w seks z lalkami, rysunki o tematyce seksualnej, choroby przenoszone drogą płciową, ciąża, prostytucja.
Zaniedbywanie:
formy - niezaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych dziecka, brak schronienia, ubrania, opieki zdrowotnej, kształcenia, brak realizacji szczepień ochronnych, zaniechanie leczenia chorób przewlekłych, lekceważenie obowiązku szkolnego.
objawy - dziecko głodne, odwodnione, niedożywione, z niedoborem wzrostu, prosi o jedzenie lub je kradnie, ma na sobie znoszone, brudne ubranie, owrzodzenia skóry, wszawica, zakażenia pasożytami, próchnica zębów.
Krzywdzenie instytucjonalne - ma miejsce w placówkach służby zdrowia, domach dziecka, internatach, szkołach.
W zakładach opieki zdrowotnej - ograniczenie czasu pobytu rodziców, zakaz odwiedzin, nieinformowanie leczonego dziecka o jego stanie zdrowia, brak przygotowania psychicznego do bolesnych zabiegów i operacji, nieumiejętność komunikowania się z dzieckiem, nieznajomośc jego potrzeb rozwojowych.
Przemoc rówieśnicza - krzywdzenie dzieci przez dzieci:
formy - prześladowanie fizyczne, prześladowanie psychiczne (przezwiska, wykluczenie z grupy, izolacja)
objawy - dziecko jest zastraszone, może podejmować próby samobójcze.
7. Zespół Munchausena - specyficzna forma maltretowania dzieci poniżej 6 roku życia. Objawy choroby są wymyślane przez rodziców, lub przez nich prowokowane, narażając dziecko na trwające latami leczenie, nierzadko szkodliwe, prowadzące do ciężkiego stanu a nawet zgonu.
19. Podaj uwarunkowania i reakcje dzieci na fakt hospitalizacji w zależności od wieku.
Od urodzenia do 3. m. życia.
Niemowlę rozpoznaje zapach i dotyk matki, barwę jej głosu i rytm pracy serca.Pojawia się ogólna reakcja organizmu na zmianę środowiska i opieki w postaci zmienionego rytmu snu, łaknienia i wydalania.
W wieku 3-6 miesięcy.
Niemowlę na brak matki reaguje nagłą dezorientacją, objawiającą się gwałtownym płaczem. Utrata znanych zapachów, barwy, kształtów całkowicie zakłóca wewnętrzną równowagę dziecka. Pobyt nie musi być traumatyczny, gdy inna osoba przejmie zastępczo funkcję matki zastępczej. Dzieckiem powinna zajmować się jak najmniejsza liczba tych samych pielęgniarek.
3. Wiek 6-8 miesięcy.
Rozstanie z matką jest dla dziecka trudniejsze niż poprzednio, gdyż w tym okresie rozwoju dziecko dobrze zna matkę, a z jej obecnością wiąże poczucie zadowolenia, spokoju i bezpieczeństwa. Każde odejście od matki dziecko traktuje jako jej utratę, staje się niespokojne. Pojawiają się lęki separacyjne, czyli oddzielenie od matki jako źródła bezpieczeństwa.
4. Wiek 18 m. życia do 3-4 lat.
Hospitalizacja w tym wieku dla dziecka jest najtrudniejsza, a pozostawienie go na długo w szpitalu jest najbardziej niebezpieczne. Około 2 r. ż. Pojawiają się lęki separacyjne - nasilenie. Dziecko w tym okresie jest egoistyczne i zaborcze. Przywiązanie do matki jest bardzo silne, a zaufanie całkowite. Brak matki traktuje jako opuszczenie, porzucenie. Utrata wszystkiego co jest mu bliskie nosi charakter szoku.
5. Wiek powyżej 4 lat.
Skutki hospitalizacji nie są aż tak dotkliwe jak u młodszych dzieci, są zdolne do oczekiwania na powrót matki i podatne na perswazję. Lżej znoszą rozłąkę dzieci mające rodzeństwo, chodzące do przedszkola, te które łatwiej nawiązują kontakty z innymi dziećmi.
Wiek szkolny.
Dzieci łatwiej znoszą rozstanie, gdyż są bardziej niezależne od rodziców. Dzięki kontaktom z rodzicami, rówieśnikami, odreagowują napięcia związane z chorobą. U niektórych dzieci rozłąka z rodzicami może spowodować lęki separacyjne manifestujące się regresją. Odwiedziny rodziców są też niezbędne, zwłaszcza w okresie początkowej adaptacji, zaostrzeń choroby, różnych zabiegów medycznych.
20. Omów zasady przygotowania dziecka do planowej hospitalizacji w zależności od wieku.
Hospitalizacja w pierwszym półroczu życia dziecka.
odwiedziny, mówienie do dziecka, noszenie na rękach,
dzieckiem powinna zajmować się ta sama, niewielka liczba osób,
po powrocie do domu niezbędna jest spokojna, pełna czułości, bez nadmiaru bodźców atmosfera w domu i stałe przebywanie dzieckiem,
Hospitalizacja od 6-18 m. ż
ważne są jak najczęstsze odwiedziny rodziców, mimo reakcji rozpaczy ze strony dziecka,
ważne jest, aby w miarę możliwości jedna pielęgniarka pełniła funkcję matki zastępczej,
osoba taka nie powinna zawieść zaufania dziecka np.. wykonywać bolesnych zastrzyków,
Przed oddaniem dziecka do szpitala przeciwdziałanie lękom separacyjnym - zabawa w chowanego.
Hospitalizacja w wieku przedszkolnym i szkolnym.
Rodzice powinni przygotować dziecko rozmawiając z nim. Informacja o chorobie powinna być przekazana spokojnie, na 2-3 dni przed hospitalizacją (książeczki o szpitalu, rysunki). Młodszym dzieciom podajemy informacje elementarne, proste ale możliwie pełne.
W wieku szkolnym rozmawiamy na 1-2 tygodnie przed czekającą dziecko hospitalizacją. Dziecko powinno uzyskać taki sam rodzaj informacji jak pacjent dorosły. Już z dzieckiem 6- letnim można prowadzić świadome przygotowanie do operacji. Po powrocie należy traktować dziecko zwyczajnie, przydzielać drobne obowiązki, włączać w życie rodzinne. W przypadku utrzymujących się objawów choroby sierocej wskazana wizyta u psychologa.
21. Podaj definicję, omów fazy, następstwa i zapobieganie chorobie szpitalnej u dzieci.
Choroba sieroca - są to zaburzenia emocjonalne, prowadzące do zaburzeń somatycznych spowodowane brakiem pełnowartościowej, stałej opieki, uczucia matki od początku rozwoju i niezapewnienie dziecku substytutu matki. Głównym czynnikiem w patogenezie choroby sierocej jest nasilający się lęk przed rozstaniem, niemożność zaspokojenia potrzeby przynależności, przywierania i obdarzania uczuciem jednej i tej samej osoby.
Choroba szpitalna - jest odmianą choroby sierocej. Jest to zespół objawów spowodowany brakiem kontaktu z matką w sytuacjach leczenia dziecka. Nie występuje u dzieci od urodzenia do około 3. miesiąca życia( nie występują jeszcze lęki separacyjne) Najtrudniejsza jest sytuacja dziecka w wieku 1,5 do 3 lat.
Fazy choroby szpitalnej:
Faza protestu - trwa kilka godzin lub dni. Dziecko jest bardzo niespokojne, nieustannie płacze, poszukuje dźwięków, które mogą zapowiadać przyjście matki. Jest oszołomione, zagubione, przeżywa silny lęk. Krzykiem reaguje na zbliżenie się obcych osób, odrzuca uspokajanie przez innych, nie interesuje się zabawą, jedzeniem.
Faza rozpaczy - trwa od kilku dni, nawet do kilku tygodni. Objawy czynnego protestu zanikają, słabnie aktywność dziecka, przestaje wzywać matkę. Zostaje zahamowana aktywność motoryczna, płacze monotonnie i z przerwami. Staje się zamknięte w sobie, smutne obojętne, niczego nie oczekuje. Niektóre dzieci przestają mówić, interesować się otoczeniem, wykonują stereotypowe ruchy kiwania, kołysania. Mogą pojawić się niekorzystne objawy somatyczne np. ślinienie, odwodnienie, spadek masy ciała, spadek odporności, skrajne wyczerpanie. Pozorny spokój jest często błędnie interpretowany jako dobre przystosowanie się dziecka do warunków szpitala i braku matki
Faza wyparcia - trwa kilka tygodni lub miesięcy. Zachowanie dziecka przybiera różne formy. Niektóre dzieci szukają oparcia w osobie opiekującej się nim, starają się zwrócić na siebie uwagę, przebywają blisko niej. Powraca zainteresowanie otoczeniem, akceptacja nowych osób, dziecko pozornie zapomina o matce. W jego psychice zachodzą szczególnie destrukcyjne, głębokie procesy wypierania uczuć do matki, tłumienia uprzednio ujawnianych uczuć, prowadzące do zaburzeń w zachowaniu i zahamowania rozwoju umysłowego i emocjonalnego. W klinicznych postaciach obserwuje się anoreksję, wyniszczenie i głębokie upośledzenie umysłowe.
Bezpośrednie jawne skutki hospitalizacji u młodszych dzieci:
lęki dzienne i nocne,
drażliwość,
zmienność nastroju,
brak łaknienia,
płaczliwość lub agresywność,
nadmierne uzależnienie emocjonalne od matki,
zachowania regresywne w zakresie zachowań społecznych i opanowywaniu potrzeb fizjologicznych,
uraz psychiczny - konieczna interwencja psychologa.
Późne skutki:
niepewność, upór i wrogość wobec otoczenia,
nienawiązywanie kontaktów emocjonalnych i społecznych z innymi osobami,
brak planów na przyszłość,
niedojrzałość, nieodpowiedzialność,
wyziębienie uczuć, egoizm, brak empatii,
lękliwość, nadpobudliwość.
Skutki u dzieci starszych:
bierna akceptacja stanu choroby,
utrata poczucia odpowiedzialności za swoje życie,
zniekształcenie oceny rzeczywistości społecznej i przyrodniczej,
rozluźnienie więzów rodzinnych, towarzyskich i ze światem zewnętrznym,
przesycenie treści przeżyć psychicznych problemami związanymi z chorobą,
zawężenie zainteresowań do środowiska szpitala i problemów choroby.
23. Omów deklaracje zawarte w Europejskiej Karcie Dziecka w Szpitalu.
Dzieci powinny przebywać w szpitalu tylko wtedy, gdy leczenie którego wymagają nie może być prowadzone w domu, ambulatoryjnie lub w oddziale dziennym.
Dzieci przebywające w szpitalu mają prawo do tego, aby cały czas przebywali z nimi rodzice lub stali opiekunowie.
Wszystkim rodzicom należy stworzyć możliwość pozostawania w szpitalu razem z dzieckiem oraz nie narażać na dodatkowe koszty lub utratę dochodów.
Dzieci i rodzice powinni mieć prawo do uzyskiwania informacji w sposób odpowiedni do ich wieku i pojmowania. Należy zapobiegać i leczyć, łagodzić stres fizyczny i emocjonalny u dzieci w związku z ich pobytem w szpitalu.
Dzieci i rodzice mają prawo świadomie uczestniczyć we wszystkich decyzjach dotyczących opieki nad zdrowiem. Każde dziecko powinno być chronione przed zbędnymi badaniami i zabiegami leczniczymi.
Dzieci powinny przebywać w szpitalu z dziećmi o podobnych potrzebach rozwojowych.
Dzieci powinny mieć pełną możliwość zabawy, odpoczynku i nauki dostosowanej do swojego stanu zdrowia i wieku.
Dziećmi powinien opiekować się personel, którego przygotowanie i umiejętność zapewniają zaspokojenie potrzeb rozwojowych, fizycznych i emocjonalnych.
Zespół opiekujący się dzieckiem w szpitalu powinien zapewnić mu ciągłość leczenia.
Dzieci powinny być traktowane z taktem i zrozumieniem, a ich prawo do intymności zawsze szanowane.
24. Profilaktyka krzywicy niedoborowej - zakres edukacji matki.
Zapobieganie krzywicy polega na poddawaniu dziecka działaniu promieni nadfioletowych, karmieniu piersią i podawaniu wit D3. Światło słoneczne w naszym klimacie ma działanie przeciwkrzywicze tylko w miesiącach letnich, u dzieci przebywających na powietrzu, poza obszarem dużych miast. Tak na prawdę wystarczy 1 min naświetlania promieniami słonecznymi odbitymi (przez liście, pod parasolem) twarzy i rączek w tym okresie żeby wytworzyła się w organizmie odpowiednia dawka wit D3.
25. Zalecenia dotyczące profilaktyki niedokrwistości niedoborowej w wieku rozwojowym.
Powstawaniu niedokrwistości niedoborowej sprzyja stan chwiejnej równowagi, związany z szybkim tempem wzrastania dziecka i niedoborem żelaza w pożywieniu.
U niemowląt zapasy żelaza otrzymane od matki decydują o czasie powstania niedoboru. Dlatego niedokrwistość występuje u dzieci , które nie mają tego zapasu. Ponieważ magazynowanie żelaza w wątrobie płodu odbywa się w ostatnich tygodniach życia płodowego, szczególnie narażone na jego niedobór są:
wcześniaki
dzieci z ciąży mnogiej i
dzieci matek, które przebyły niedokrwistość z różnych przyczyn.
Inne przyczyny niedokrwistości to:
nieprawidłowe żywienie
nawracające zakażenia
biegunki
zaburzenia wchłaniania
przewlekłe krwawienia
Nie znalazłam więcej wiadomości na temat profilaktyki.
26.Wymień czynniki warunkujące objawy atopowego zapalenia skóry u dzieci i omów profilaktykę zaostrzeń choroby.
Czynniki warunkujące AZS
Genetyczne (dziedziczne)
Środowiskowe (klimat, wysoka temperatura otoczenia, wilgotność)
Zanieczyszczenie środowiska, jaja, ryby, soja, pszenica, orzeszki, czekolada, cytryny)
Alergeny powietrzno pochodne 9roztocza kurzu domowego, pyłki, sierść zwierząt, pleśnie)
Drobnoustroje (bakterie, wirusy)
Czynniki psychiczne (stresy, konflikty w rodzinie)
Czynniki drażniące (urazy mechaniczne, detergenty, substancje zapachowe, dym papierosowy, wełna)
Profilaktyka zaostrzeń choroby:
Pielęgnacja skóry - eliminacja suchości skóry poprzez nawilżenie i natłuszczenie.
Kąpiele emolientowe w połączeniu z maściami natłuszczającymi.
Eliminacja alergenów.
Unikanie czynników drażniących:
temp. w pokoju dziecka 18-20 stopni,
wilgotność 70-80,
bez dymu tytoniowego,
tkaniny syntetyczne, niekrochmalona pościel,
niekrochmalona pościel,
nie używać perfum,
nie korzystać z basenu,
Stosowanie sterydów. W alternatywie - leczenie immunosupresyjne o działaniu p/zapalnym. Nowa grupa leków o dużym profilu bezpieczeństwa, pozbawiona ubocznego działania.
Leki p/histaminowe:
p/świadowe,
uspokajające,
p/zapalne,
profilaktyka.
Łagodzenie świądu i zapobieganie zakażeniom:
leki antyhistaminowe,
molienty,
krótkie paznokcie, czyste ręce,
fototerapia,
psychoterapia,
hospitalizacja,
leczenie klimatyczne
27.Omów zasady pielęgnacji dziecka z atopowym zapaleniem skóry.
Najskuteczniejszą metodą leczenia jest terapia skojarzona polegająca na połączeniu kilku elementów. Stosowanie odpowiednich kremów i maści łączy się naprzemiennie z lekami lub maściami sterydowymi.
Największe znaczenie w leczeniu chorej skóry (poza unikaniem szkodliwych czynników i alergenów), ma jej właściwa pielęgnacja. Niewłaściwie pielęgnowana skóra sprawia wiele kłopotów. Skóra atopowa łatwo ulega wysuszeniu wskutek utraty wody przez naruszoną warstwę ochronną naskórka. Sprzyja to wnikaniu szkodliwych czynników, które mogą zaostrzyć przebieg choroby.
Dlatego tak ważne jest jej systematyczne nawilżenie i natłuszczanie, nawet kilka razy dziennie. Służą do tego emolienty - natłuszczające substancje, które przywracają skórze naturalną barierę. Tworzą one płaszcz lipidowy skóry, zapobiegają utracie wody, powodują wzrost jej elastyczności i zmniejszają uczucie swędzenia. Do skóry atopowej polecane są emolienty zbudowane na bazie olejów mineralnych. Mają one postać emulsji, płynu do kąpieli, żelu pod prysznic, kremu lub maści. Istotne jest to aby preparaty/leki stosowane na chorą skórę były bezpieczne i skuteczne; na bazie wazeliny, parafiny, lanoliny, bez środków zapachowych wzbogacone jedynie o substancje wspomagające procesy gojenia takie jak alantoina
Podstawową zasada w dermatologi jest: suche na suche, mokre na mokre. Dlatego na suche zmiany stosuje się emolienty: maści i emulsje (zawierają mało wody a dużo tłuszy). Na saczące się zminany skórne stosuje się preparaty nawilżające np.: hypoalergiczne pianki w aerozolu (bez substancji zapachowych).
W codziennych zabiegach higienicznych osoby z AZS muszą stosować się do kilku podstawowych zasad. Woda do kąpieli nie powinna być zbyt ciepła. Do mycia należy używać łagodnego mydła lub środków myjących przeznaczonych dla alergików. Popularne - szczególnie w pielęgnacji skóry małych dzieci z AZS - są kąpiele w wodzie z dodatkiem krochmalu, siemienia lnianego czy płatków owsianych. Skórę atopową należy po kąpieli dokładnie osuszyć delikatnie przykładając ręcznik do ciała. Na dzień najlepiej stosować kremy, na noc maści (te ostatnie zwykle są bardziej tłuste i używane w dzień mogą powodować dyskomfort u chorego).
Do zaostrzenia choroby prowadzić może nadmierna potliwość (mówi się o uczuleniu na własny pot), dlatego latem zalecane są częste i krótkie kąpiele po których również skórę należy nawilżać i natłuścić.
28. Podaj definicję, uwarunkowania anatomiczno-czynnościowe i najczęstsze przyczyny ostrych biegunek u dzieci.
Ostra biegunka - (definicja wg WHO) jest to stan utrzymujący się nie dłużej niż 10 dni, w którym niemowlę karmione sztucznie oddaje 3 lub więcej wolnych stolców wolnych, wodnistych lub 1 stolec z domieszką tzw. patologiczną tj. krwi, ropy, śluzu. Stolce zdrowego noworodka karmionego piersią są częste, żółto złociste lub zielonkawe.
Przyczyny ostrej biegunki u niemowląt.
Wirusy (rota wirusy)
Bakterie (salmonella, shigella, escherichia coli)
Pasożyty (lamblia)
Grzyby
Zatrucia pokarmowe:
leki - antybiotyki, leki przeczyszczające
błędy w żywieniu (przekarmianie) i pielęgnacji (przegrzanie)
Grupy ryzyka występowania ostrej biegunki:
Dzieci przedwcześnie urodzone
Dzieci niedożywione
Dzieci w złej kondycji psychicznej, narażone na długie stresy
Dzieci sztucznie karmione
29. Omów opiekę pielęgniarską w ciężkiej biegunce u dzieci
Bezwzględna izolacja dziecka do czasu ustalenia rozpoznania czynnika wywołującego biegunkę w celu ochrony innych niemowląt i personelu
Przestrzeganie reżimu sanitarnego
Stała obserwacja dziecka
Kontrola dożylnego nawadniania :
obserwacja i pielęgnacja miejsca wkłucia
stały nadzór
zmiana pozycji w łóżku
umożliwienie matce pozostania razem z dzieckiem
podanie smoczka do ssania
Pielęgnacja jamy ustnej
Pielęgnacja pośladków
30. Omów profilaktykę ostrych biegunek u dzieci.
Przestrzeganie zasad żywienia.
Przestrzeganie zasad higieny podczas pielęgnowania.
Dbanie o czystość otoczenia dziecka.
Dbanie o higienę pomieszczeń.
Ograniczenie kontaktu dziecka z osobami zewnątrz.
Eliminacja dymu tytoniowego.
Przestrzeganie terminarza kalendarza szczepień.
PIELĘGNIARSTWO PEDIATRYCZNE
Strona 1 z 33