Rodzaje norm żywienia.

Normy żywieniowe określają ilość energii i niezbędnych składników odżywczych w przeliczeniu na l osobę, które zgodnie z aktualnym stanem wiedzy powinny otrzymywać

poszczególne grupy ludności w codziennym (zwyczajowym) pożywieniu, aby zapewnić

prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny oraz pełnie zdrowia.

Normy żywieniowe opracowywane są na podstawie różnych badań stanu odżywienia. Przy

układaniu norm należy również brać pod uwagę stopień wykorzystania danego składnika z

pożywienia, a także uwzględnić podział ludności na poszczególne grupy. Główną podstawą

do zróżnicowania norm jest podział ludności na grupy w zależności od wieku, płci, aktywności fizycznej. Przy sporządzaniu norm uwzględnia się zawsze pewien margines

bezpieczeństwa.

Głównym celem ustalania norm jest dostarczenie organizmowi niezbędnych składników

pokarmowych w odpowiedniej ilości i we właściwych wzajemnych proporcjach.

Wyróżnia się następujące rodzaje norm żywieniowych:

1. Normy minimalne (minimalne dopuszczalne spożycie MDS) - wskazują najmniejsza

ilość składników pokarmowych, które jeszcze wystarczają, aby chronić organizm przed

powstawaniem wyraźnych zmian chorobowych. Normy te są jednak za niskie do osiągnięcia przez organizm normalnego rozwoju fizjologicznego. Normy te mogą być stosowane w wyjątkowych przypadkach i przez krotki czas, dłuższe odżywianie wg tych norm powoduje mniejszy wzrost, gorszą budowę ciała, mniejszą sprawność umysłową.

2. Normy zalecane (zalecane spożycie ZS, fizjologiczne) - określają ilość składników

odżywczych, która pokrywa zapotrzebowanie każdej osoby należącej do danej grupy z

uwzględnieniem rezerw na zaspokojenie potrzeb wynikających ze zwyczajów żywieniowych. Normy te są przewidziane dla ludzi zdrowych, prowadzących prawidłowy uregulowany tryb życia. Wykorzystywane są przy sporządzaniu jadłospisów.

3. Normy definiowane jako średnie zapotrzebowanie - dla energii oszacowane są one na

poziomie średniego zapotrzebowania danej grupy ludności, a dla składników odżywczych

przewidują spożycie wystarczające na pokrycie zapotrzebowania 97,5 % osób zaliczanych do danej grupy. Ten rodzaj norm służy do oceny stanu żywienia. Określane również jako zalecane dzienne spożycie.

4. Normy wyrażające bezpieczny zakres spożycia - określają przedział spożycia składników odżywczych, w którym przy dolnej granicy nie ma ryzyka niedoboru, a przy górnej - ryzyka nadmiaru.

5. Normy wyrażające najwyższy tolerowany poziom spożycia - termin ten określa najwyższe dobowe spożycie składnika odżywczego, które z dużym prawdopodobieństwem nie powoduje niekorzystnych objawów zdrowotnych u prawie wszystkich osób (97,5%) zaliczanych do danej grupy.

6. Normy wyżywienia (racje pokarmowe) - są to zestawy produktów spożywczych w

gramach na osobę, których spożycie gwarantuje pokrycie norm żywieniowych. Zostały

opracowane dla tych samych grup ludności, co normy żywieniowe, z uwzględnieniem

różnych poziomów ekonomicznych.

Normy żywieniowe znajdują zastosowanie zarówno do sporządzania jadłospisów, planowania żywienia, oceny prawidłowości żywienia oraz w przemyśle spożywczym i w

upowszechnianiu zasad racjonalnego żywienia

---