10.05.2011

Metodyka nauki chodu

Niezbędne warunki do przystąpienia do nauki chodu:

- pacjent musi być spionizowany (gdy stoi przez 30 minut),

- dostateczna siła mięśniowa KKD (3 wg skali Lovetta),

- zdolność utrzymania równowagi w pozycji stojącej. Sprawdzamy czy pacjent jest w stanie utrzymać równowagę w pozycji siedzącej, jeżeli nie potrafi to na pewno nie utrzyma jej w staniu,

- dostateczna ruchomość stawów (likwidacja przykurczy),

- zdolność koordynacyjna - umiejętność ruchów naprzemiennych KKG i KKD.

Przed nauką chodu:

- redresje,

- PIR,

- ćw. koordynacyjne,

- ćw. równoważne,

- ćw. na wzmocnienie siły mięśni.

Naukę chodu rozpoczynamy od:

1. Nauka chodu przy poręczach (barierkach): bezpieczna, stabilna i możliwa jest asekuracja z przodu i z tyłu przez terapeutę.

- uczymy prawidłowej postawy,

- zwracamy uwagę na jakość chodu, ważna jest dokładność a nie szybkość

- ćw. wykroku i zakroku (ważne równomierne obciążanie nóg).

2. Nauka chodzenia z balkonikiem (3 barierki: 2 z boku i 1 z przodu i tym różni się od chodzika, na kółkach).

- prawidłowa postawa,

- równa długość kroku.

3. Chodzik.

4. Nauka chodzenia o dwóch kulach łokciowych.

- dostateczna siła mięśni KKG (zwłaszcza trójgłowych) - ćw. wzmacniające,

- dobór kul: koniecznie w obuwiu, w którym pacjent będzie chodzić, postawa wyprostowana, kula postawiona 5cm od bocznej krawędzi stopy, uchwyt na wysokości krętarza większego kości udowej,

- „nałokietnik” powoduje zablokowanie łokcia, dzięki temu daje podpór, czego nie ma w laskach,

- kule można też ustawić w pozycji leżącej, lub na stole pionizacyjnym,

- prawidłowej stanie o kulach łokciowych: kule w przodzie ok. 1,5 stopy i 5cm w bok, co gwarantuje bezpieczny czworobok podparcia.

Często omija się 3 poprzednie etapy i uczy pacjenta od razu nauki chodu o kulach. Często taką procedurę stosuje się to u pacjentów młodych np. po usunięciu łąkotki.

Ćwiczenia przygotowujące do chodu o kulach:

- prawidłowa postawa,

- odrywanie naprzemienne kul w miejscu,

- odrywanie naprzemienne nóg w miejscu,

- odrywanie przeciwnej nogi i kuli w miejscu

- przenosić ciężar ciała z nogi na nogę (przy podporze o kulach).

Jeżeli pacjent czuje się pewnie w staniu o kulach to zaczynamy naukę chodu.

Rodzaje chodu o dwóch kulach łokciowych:

• Chód czterotaktowy - 4 takty by zrobić 1 krok:

- dostawny: kula  kula  noga  noga; (dla pacjentów starszych, grubszych i słabszych),

- naprzemienny (wymaga zdolności koordynacyjnych): prawa kula  lewa noga  lewa kula  prawa noga; (dla pacjentów z większą wydolnością i koordynacją, ale też słabych, starszych lub otyłych)

• Chód trójtaktowy:

- z symetryczną pracą ramion: kule  noga  noga; (dla pacjentów starszych o słabych możliwościach lokomocyjnych),

- półkangurowy: kula  kula  obie nogi; (dla pacjentów którzy nie maja zdolności ruchów naprzemiennych, u pacjentów z paraplegią, po uszkodzeniu rdzenia kręgowego)

• Chód dwutaktowy:

- kangurowy: 2 kule  2 nogi, z przekroczeniem linii kul; (przy porażonych KKD, po uszkodzeniach rdzenia kręgowego lub po urazach nogi, dla pacjentów z dużą siłą ramion),

- naprzemienny: prawa kula i lewa noga  lewa kula i prawa noga, chód do asekuracji

- z symetryczną pracą ramion/ortopedyczny: noga chora i kule  noga zdrowa, linie kul przekracza się zdrowa nogą; zbliżony do chodu prawidłowego, możliwość odciążenia KD, dla pacjentów z urazem jednej KD. Chód ten daje możliwość dowolnego obciążania kończyny.

Wchodzenie po schodach: zdrowa noga  chora noga i kule

Schodzenie po schodach: kule i chora noga  zdrowa noga

Osoba asekurująca stoi zawsze poniżej pacjenta.

Unikanie błędów:

- nie można stać w linii kul

- nie można krzyżować kul, co często dzieje się przy próbie obrotu. Przy obrocie kule idą dostawnie i dopiero potem dołącza ciało

- nie można stawiać kul za szeroko ani za wąsko

Przy gipsie marszowym mogą występować przykurcze stawu kolanowego, zaburzenia czucia stopy oraz zanik mięśnia czworogłowego uda.

5. Nauka chodu o jednej kuli łokciowej - kula po stronie zdrowej.

Po udarze pacjent zawsze trzyma kule po stronie zdrowej, a KG porażona na temblaku by nie ciągnęła barku w dół.

Rodzaje chodu o jednej kuli:

• Chód trójtaktowy: kula  chora noga  zdrowa noga

• Chód dwutaktowy: kula i chora noga  zdrowa noga

Przy chorobach przewlekłych warto nauczyć pacjentów padania i wstawania.

Upadanie do przodu na wyciągniętych ramionach, kule odrzucamy w bok. Na początku uczy się pacjenta padania na górę materacy, następnie zwiększa się odległość pacjenta od ziemi.

Kule pachowe - oparcie kul na górnych żebrach, wymagana mniejsza siła ramion.

Kończyna dolna powinna zawsze dotykać podłoża, nawet jeżeli nie można jej obciążać, żeby nie doszło do zaników czucia.

Aby nauczyć pacjenta np. 10% obciążania kończyny, należy go zważyć, obliczyć 10% z jego wagi i kazać nacisnąć kończyną na wagę tak by wskazała ona kilogramy obliczone z 10% masy ciała.

Metody kinezyterapeutyczne - to sposób postępowania skierowany do konkretnych schorzeń opracowanych przez różnych autorów; uznany i stosowany w praktyce.

METODY KINEZYTERAPEUTYCZNE

MECHANICZNE

Butlera

Cyriaxa

Dobosiewicz

Gocht-Geβner

Hartmana

Hoppe

Jacobson

Kaltenborna-Evjentha

Karskiego

Klappa

Kostkiewicza

Maigne'a

Maitlanda

Majocha

Marnitza

Mc Kenzie

Mennela

Mulligana

Niederhöffera

Pressio

Rochera

Scharll

Schroth

Siwka-Tylmana

Smith

Travell-Simones

Upledgera

Bandera

NEUROFIZJOLOGICZNE

Brunkow

Brunnström

Brüggera

Fay'a

Hanke

Johnstone

Kenny

Klinkmann-Eggers

NDT Bobath

PNF

Rood

Vojty

EDUKACYJNE

Ayres

Carr-Shepherd

Deavera

Domana

Klein-Vogelbach

Petö

Phelpsa

Pilatesa

S-E-T

Sherborne

Metoda Hoppe - rehabilitacja skolioz, trójpłaszczyznowa

McKenzie - terapia bólów kręgosłupa, polegająca na ćw. wyprostnych, przeprostnych. Tym różni się od metody poznańskiej, w której stosuje się ćw. zgięciowe.

Choroba Heinemedina - H14 - choroba wirusowa, atakująca rogi przednie rdzenia kręgowego, gdzie znajdują się komórki ruchowe, powoduje porażenie wiotkie.

Kinesiotaping - metoda japońska, stosowana na całym świecie, polegająca na oklejaniu wybranych fragmentów ciała plastrami o specjalnej strukturze.

Plaster składa się z bazy (3-5 cm) i ogonów

Techniki kinesiotapingu:

- technika więzadłowa: naklejamy na maksymalnym rozciągnięciu ogonów, bez rozciągnięcia bazy,

- technika mięśniowa: bez rozciągania plastra, ale na rozciągniętym mięśniu, wspomaga działanie mięśnia,

- technika powięziowa: lekkie rozciągnięcie plastra (25-50%),

- technika limfatyczna: stosowana przy obrzękach, bez rozciągnięcia ogonów (najczęściej wiele ogonów).

PNF - nerwowo-mięśniowe torowanie, opracowana przez Kabata; polega na wykorzystaniu ruchów globalnych, wielopłaszczyznowych, skrętnych w schematach i wzorcach ruchowych.

Schematy:

• Od odwiedzenia do przywiedzenia

• Od przywiedzenia do odwiedzenia

• dla KKG

• dla KKG

• dla górnego tułowia - chopping

• dla dolnego tułowia- lifting

Wzorce dotyczą ustawienia stawu pośredniego.

Ćwiczenia pacjent wykonuje sam lub wykonuje się ćw. wspomagane prowadzone.

Rehabilitacja pacjentów neurologicznych, udarowych. Stosowana również w bólach kręgosłupa.

Metody neurofizjologiczne stosowane w neuropediatrii, u dzieci z zaburzeniami OUN, z porażeniem mózgowym.

NDT Bobath - nauka poszczególnych ruchów z poszczególnych etapów rozwojowych dziecka wg sekwencji ich pojawiania się

Musimy znać rozwój ruchowy dziecka do 1 r.ż

1. kontrola głowy

2. podpór na przedramionach

3. podpór na dłonaich

4. obroty

5. pełzanie

6. czworakowanie

7. siad

8. klęk obunóż

9. stanie przy meblach

10. chodzenie

Każdy etap jest przygotowaniem układu mięśniowo- nerwowego do kolejnego etapu i nie może zostać pominięty.

Nauka czynności odbywa się poprzez sterowanie rękami terapeuty za 3 strefy „kontroli ruchu i postawy”, jakimi są głowa, obręcz barkowa i obręcz miedniczna.

5 ćwiczeń stosowanych w tej metodzie:

- ćw. kontroli głowy,

- ćw. podporów na przedramionach, łokciach, dłoniach

- ćw. równoważne,

- ćw. zmiany pozycji,

- ćw. lokomocji (obroty, pełzanie, chodzenie).

Vojty - stosowana przy porażeniach mózgowych, proponuje stymulację rozwoju ruchowego u wszystkich dzieci z grup ryzyka (z nieprawidłowo przebiegających cią lub porodów) i u dzieci z nieprawidłowym zachowaniem odruchowym.

Ćw. polegają na uciskanie określonych punktów na ciele dziecka - strefy wyzwalania ruchów. Uciski te mają stymulować dziecka do obrotów i pełzania.

Ćwiczenia uznaje się za zakończone, gdy dziecko osiągnie prawidłowe, naprzemienne pełzanie. Uważa się je wtedy za zdrowe.

Pełzanie jest najbardziej złożoną czynnością ruchową. Biorą udział wszystkie mięśnie w odpowiedniej sekwencji. Pełzanie przetorowuje cały układ mięśniowo-nerwowy.

Ćwiczenia wykonuje się godzinę po jedzeniu, dziecko musi być nagie.

Punkty do ucisku:

- strefa piersiowa- 7-8 przestrzeń żebrowa, stymulacja przepony

- mund - boden - pod brodą, stymulacja połykania

- środek policzka - stymulacja ruchów obrotu głowy

- kolec biodrowy przedni górny - stymuluje ruchy nóg do pełzania

KINEZYTERAPIA - wykład11

5

KINEZYTERAPIA - wykład11

1

---