System GPS (system satelitarnego pozycjonowania) - system satelitarny. Globalne układy współrzędnych - układ współrzędnych geograficznych(szerokość i długość geograficzna).WGS-84 -globalny trójwymiarowy nowy układ współrzędnych- środek to środek masy Ziemi, kontrowersje budzi środek -bo jądro jest płynne, przy biegunach jest spłaszczone. System GPS- wokół Ziemi krąży 24 satelity na różnych orbitach. Ustalenie orbity w stosunku do płaszczyzny równika-51⁰, 4-10 satelitów w każdym momencie można zobaczyć. Żywotność satelity ok. 10 lat. Mając 4 satelity wyznacza się współrzędne punktów. Satelity to segment kosmiczne jest jeszcze segment kontroli- w Kolorado Springs- wysyłają depesze drogą radiową do satelit ( poprawiają efemerydy - współrzędne kosmiczne satelitów), i mogą otrzymywać „impuls” z powrotem (Tego nie może zwykły użytkownik) Jest jeszcze segment użytkowników czyli my. Budowa odbiornika ma 3 moduły :-mikroprocesor, -moduł operatora, -M. z oprogramowaniem do danych, -generator cyfrowy(czas) -SCHEMAT- . Antena-spiralna (dlimakowa, stożkowa), prostokątna - mikropasmowa. Ustawia się antenę nad punktem, mirzy się wysokość anteny. Praca urządzenia -zegar tomowy satelity GPS on emituje fale radiowe o odpowiedniej częstotliwości. Częstotliwość podawania 10,23MHz, emitowane są dwa sygnały dla wszystkich użytkowników i drugi -wymagający dekodera z sygnałami idzie depesza satelitarna współrzędne satelity, numer satelity, czas generowania przez zegar atomowy informacje przychodzą do odbiornika, gdyż na podstawie tych informacji wyznacza się pozycję. Dzięki GPS -4satelity mierzą 4 odległości, znając współrzędne satelitów możemy wyznaczyć współrz. odbiornika Mamy odbiór impulsowy, albo fazowy. Odbiór impulsowy jest o rząd mniej dokładny niż odbiór fazowy. Dla normalnych użytkowników dokładność 100m, przy użyciu dekodera 5-10m. Pomiary fazowe :50-10m ale gdy postawimy antenę to musimy mieć otwarty teren, aby nie zgubić sygnału. Pomiar nawigacyjny- tu idzie tylko sygnał od satelity do odbiornika, drugą połowę sami generujemy odbiornikiem, oscyloskopem. Generuje taką samą częstotliwość co satelita. Przy pseudoodległości pomiarze jest urządzenie korelator, szuka przesunięcia patrzy kiedy sygnały się zejdą, zostają pomierzone przesunięcia fazowe, czas, częstotliwość to mamy drogę. p_r=(t^k-t^s)*C, gdzie t^s- czas generowany nominalnie przez satelitę, t^k- czas odbierania sygnału przez odbiornik, c- szybkość sygnału. Nazywamy to pseudoodległością ponieważ występują błędy : δ_t^s- błąd pomiaru czasu zegara atomowego, δ_t^k -błąd oscylatora kwarcowego. Występują jeszcze błędy : δ_rjon- błąd przechodzenia przez jonosferę, δ_rtrop- błąd przechodzenia przez troposferę, ε_r- błędy pomiarowe na stanowisku. P_r=(t_k-t^s)*c =r+( δ_t^s+δ_tk)*c+δ_rjom+δ_rtrop+ε_r. Natomiast wzór na pseudoodległość ze współrzędnych geometrycznych r_k^s=Pierwiastek(x^s-x_odb)²+(y^s-y_odb), gdzie x_s, y_s- satelity; x_odb, y_odb - odbiór. Dokładność zwykłego pomiaru 100m, aby zwiększyć dokładność robi się pomiar różnicowy DGPS odbiornik radiowy stawia się na uprzednio wyznaczonym godezyjnie punktem. Wynik z satelity porównuje się z tym punktem geodezjnym i taką poprawkę przyjmuje się na wszystkich inny punktach i mamy dokładność nawet 1 cm.

---