Nazwa polityka społeczna powstała na przełomie XIX i XX w. Twórca jego był Charles Fourier On po raz pierwszy użył tego pojęcia

Polityka społeczna - to kreowanie postępu społecznego, nakierowana jest na realizowanie (zaspokajanie) potrzeb społecznych

Polityka socjalna - to węższy zakres polityki społecznej nastawiona na rozwiązywanie potrzeb socjalnych (bieżących) istniejących w danej społeczności lokalnej

Czynniki wpływające na pojawienie się polityki społecznej:

1) przemiany polityczne - pojawienie się nowego ustroju politycznego

2) przemiany społeczne - przechodzenie grupy społecznej z takiej grupy, która nie jest świadoma swojego pochodzenia (klasy robotniczej) do poziomu krystalizacji (klasy właścicieli - burżuazji) Ludzie krystalizują się za pomocą industrializacji Odbywają się procesy migracji, a także procesy urbanizacji.

3) reformizm - ewolucyjny powolny rozwój społeczny za pomocą reform. W Niemczech zaczynały się początki reform społecznych. W zaborze pruskim powstał pierwszy podręcznik do polityki społecznej Twórca jego był Frederyk Skarlet „Ogólne zasady gospodarstwa narodowego” Polityka, jako przedmiot w katedrach uniwersyteckich została wprowadzona po II wojnie światowej.

Proces samoorganizacji obywateli.

• W 1923 wprowadzono ustawę „O opiece społecznej”, która powstała do 1990 Ustawodawstwo socjalne było ustawodawstwem stabilnym (było wzorem)

• W okresie międzywojennym rozwija się polityka społeczna, jako działalność naukowo badawcza (IGS ISS)

• Po II wojnie światowej założenia socjalizmu były takie, że w ramach jego rozwoju zostaną zaspokojone potrzeby społeczne - ile człowiek wypracuje tyle będzie mógł zaspokajać swoje potrzeby Kolejnym założeniem było dla każdego inne zaspokajanie potrzeb

• W latach 90 wprowadzono urlopy macierzyńskie pozwalające na odchowanie dzieci

• W socjalizmie uważano, że wszystkie problemy się rozwiążą w ramach jego rozwoju lub całkowicie zamkną.

• Przez cały okres socjalizmu nie rozwiązano jednak kwestii mieszkaniowych.

• Po 1956 po odwilży październikowej stwierdzono, że trzeba wprowadzić pewne korekty programu socjalnego. Po 1956 rozwija się polityka społeczna, jako działalność praktyczna.

• Po 1990 następuje proces decentralizacji państwa, a tym samym polityka społeczna. Powstaje samorząd gminny, który zaczyna przyjmować zasady zaspokajania potrzeb społecznych. Następnie powstaje samorząd powiatowy następuje proces uspołeczniania. Duża cześć działań przejmują stowarzyszenia fundacje organizacje, instytucje kościelne.

Polityka społeczna - działalność państwa nakierowana na realizowanie potrzeb społecznych

Polityka społeczna ma dwoisty charakter

1)jako działalność rożnych podmiotów samorządów organizacji pozarządowych nakierowana na

• poprawę warunków pracy i życia ludzi

• asekuracje przed ryzykami życiowymi

• wyrównywanie szans życiowych grup społeczeństwa ekonomicznie i socjalnie najsłabszych poprzez zwalczanie socjalnej izolacji

Polityka społeczna, jako działalność realizowana jest w dwóch zasadniczych wymiarach

• prowadzenie bieżących działań osłonowych

• zapobieganie zagrożeniom społecznym.

Szczegółowymi celami polityki społecznej, jako działalności praktycznej jest:

• wyrównywanie warunków życia i pracy poprzez zaspokajanie potrzeb ludności w rożnym wieku

• tworzenie równego dostępu w korzystaniu z praw obywatelskich

• usuwanie nierówności społecznych

• kształtowanie stosunków społecznych

• asekurowanie przed ryzykami życiowymi

2) jako nauka o polityce społecznej, której zadaniem jest:

• monitorowanie i stale diagnozowanie sytuacji socjalnej

• analiza występujących kwestii socjalnych wyjaśnianie ich genezy

• wskazywanie perspektyw i warunków rozwiązań Wg Daneckiego i W Niecinskiego kwestie społeczne są to takie problemy życiowe wspólne dla całych grup i zbiorowości, które

• wynikają z niedostosowania organizacji życia zbiorowego do specyficznych potrzeb społecznych i indywidualnych ich członków

• na skutek kumulacji rożnych czynników stwarzają dla tych grup i zbiorowości sytuacje trudne oraz

• wprowadzają zakłócenia w rodzaju społeczeństwa. Nie rezygnując z tworzenia jeszcze jednej definicji kwestii społecznej. Można wyróżnić tylko jego najważniejsze elementy są to zjawiska i sytuacje, które:

• dotyczą większych grup i zbiorowości społecznych

• polegają na kumulacji negatywnych cech położenia materialnego społecznego lub politycznego

• odbierane są przez grupę, jako niesprawiedliwe przy czym kryterium stanowi porównanie własnego położenia do aprobowanego społecznie systemu wartości bądź do położenia innych grup

• zakłócają prawidłowy rozwój grup, a przez to

• wywołują społeczny niepokój .wzburzenie i tym samym

• są źródłem napiec społecznych niekiedy nawet ostrych konfliktów przez co wpływają destrukcyjnie na rozwój całego społeczeństwa

• nie mogą być w pełni rozwiązane w ramach grupy

• przy wykorzystaniu dostępnych grupie metod i możliwości

• mogą być rozwiązane tylko droga podjęcia działań przez państwo lub inne podmioty polityki społecznej

TABELKA

Model motywacyjny - trzeba pomagać ludziom do osiągnięcia samodzielności

Bezrobocie

Bezrobocie -główna przyczyna ubóstwa

Metody pomiaru bezrobocia

1) rejestracja w urzędach pracy

2) system BAEL za osobę bezrobotna w tym systemie przyjmuje się osobę, która w ostatnim tygodniu nie przepracowała nawet godziny, ale jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna i wyraża chęć podjęcia pracy

Jest nas 38,2 mln w tym

• w wieku produkcyjnym 23,6

• Polakow pracuje 13,2

• gospodarstw domowych 13,3

• rodzin 10,4

• dzieci i młodych ludzi (do 24 lat) na utrzymaniu rodziców 10,8

• Polaków niepełnosprawnych 5,4

• Polaków bezrobotnych 3,6

• Polaków ma wykształcenie wyższe 3,2

• wdowy 2,4

• kawalerowie 4,9

• Polaków nie mających żadnego wykształcenia 0,8 Bezrobocie z punktu ekonomicznego (przedmiotowe ujecie)oznacza nierównowagę na rynku pracy miedzy podąża, a popytem na sile robocza

Bezrobocie z punktu widzenia polityki społecznej (ujecie podmiotowe) interesuje nas sytuacja osoby bezrobotnej i jego rodziny

Praca w gospodarce pełni funkcje:

• ekonomiczna jest głównym czynnikiem tworzenia PKB

• dochodowa praca jest podstawowa forma dochodu

• społeczna praca jest nie tylko źródłem dochodu ale również satysfakcji zadowolenia podwyższa prestiż swój zaspokaja nasze potrzeby rozwoju

Bezrobocie oznacza, że żadna z tych funkcji nie jest realizowana

Rodzaje bezrobocia

1) ze względu na przyczyny

• frykcyjne,(płynne) stan czasowej dezaktywizacji związany ze zmiana zatrudnienia z czasowa nieaktywnością człowieka Stopa tego bezrobocia wynosi 3do 5%

• strukturalne niedopasowanie siły roboczej do potrzeb rynku pracy Związane jest ono z restrukturyzacja przemysłu. Wynika ono z wyżu demograficznego oraz z niedostosowania systemu do potrzeb rynku pracy

• cykliczne wywołane przez okresowe spadki koniunktury

• technologiczne spowodowane wprowadzaniem do procesu produkcji nowych technologii

2) wg statystyki

• jawne obejmuje wszystkich tych którzy są oficjalnie zarejestrowani w urzędach jako osoby bezrobotne

• ukryte (utajone)

3) wg okresu trwania

• krótkookresowe do 3 miesięcy nie przynosi ono negatywnych skutków

• średniookresowe do 6 miesięcy

• długookresowe do 12 miesięcy

• długoterminowe (chroniczne) powyżej 12 miesięcy Przyczyny bezrobocia:

• głęboki spadek produkcji materialnej spowodowany recesja gospodarcza

• restrukturyzacja gospodarki

• słaby rozwój całych regionów kraju

• redukcja zatrudnienia socjalnego

• mechanizmy kształtowania funduszu plac obciążenia placowe

• sytuacja demograficzna

Sytuacja na polskim rynku pracy w latach 1990-2001 można podzielić na trzy podokresy

1) lata 1990-1993 dynamiczny wzrost nierównowagi na rynku pracy. W okresie tym nastąpił spadek koniunktury gospodarczej wynikający z obniżenia się popytu globalnego (rozpad powiązań z byłym blokiem socjalistycznym) Spowodowało to spadek popytu na prace Do tego należy dodać jeszcze działania instytucji rynku

2) lata 1994-1997 stopniowy spadek bezrobocia. Nastąpiła poprawa koniunktury stopniowa poprawa funkcjonowania instytucji rynku pracy także przystosowanie się społeczeństwa do wymagań gospodarki rynkowej

3) lata 1998-2001 spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego. Uwarunkowania zewnętrzne (tzw. kryzys rosyjski) spowodowały obniżenie popytu zewnętrznego. Także realizacja procesów restrukturyzacyjnych w niektórych dziedzinach gospodarki doprowadziły do zmniejszenia zatrudnienia Istotna przyczyna tego zjawiska był również czynnik demograficzny napływ na rynek pracy osób urodzonych w okresie

Stopa bezrobocia wynosiła pod koniec grudnia 2005 19,1%

liczba bezrobotnych

Stopa bezrobocia = -----------------------x 100%

czynni zawodowo

Cechy polskiego bezrobocia:

• przestrzenne zróżnicowanie duże w Polsce nie istnieje jeden rynek pracy gdyż nie ma swobodnego przepływu pracowników miedzy regionami Bariera mieszkaniowa powoduje wiele bardzo zróżnicowanych rynków pracy (nie występuje wymiana siły roboczej miedzy regionami o najwyższym wskaźniku bezrobocia)

• duży udział młodzieży wśród bezrobotnych. Bezrobocie to w ujęciu społecznym może być bardzo groźne i przynosi same straty gdyż znaczna cześć najbardziej dynamicznych zasobów pracy nie jest wykorzystywana dla gospodarki kraju

• wysoka stopa bezrobocia długookresowego Bezrobocie długookresowe ma miejsce, gdy ludzie przez dłuższy czas pozostają bez pracy Bezrobotni zarejestrowani w urzędach pracy to głownie osoby rejestrujące się po raz kolejny i które wcześniej pracowały zawodowo

• znaczny udział procentowy w całej populacji bezrobotnych osób o wykształceniu zasadniczym zawodowym lub podstawowym czyli pracowników niewykwalifikowanych

• rosnący udział osób niepełnosprawnych

Stan na 31.10.2005r

największa stopa bezrobocia była:

- w województwie warmińsko-mazurskim 27,5

- w województwie zachodnio-pomorskim 25,6 najniższa stopa bezrobocia była:

- w województwie małopolskim i mazowieckim 13,8

- w województwie wielkopolskim 14,6

Koszty i skutki bezrobocia

1) koszty bezpośrednie

• wynika z Funduszu pracy

• koszty pomocy społecznej dla bezrobotnych i ich rodzin

• koszty wcześniejszych emerytur i świadczeń pieniężnych

• koszty utrzymania instytucji w zakresie obsługi bezrobotnych

2)koszty pośrednie

• ulgi zwolnienia fundusze w regionach o szczególnym zagrożeniu bezrobociem

• luka podatkowa ubezpieczeniowa

• luka czynników wytwórczych PNB

• koszty bezrobocia w szarej strefie gospodarki Negatywnw skutki psychospołeczne i moralne

• pogorszenie standardu życia

• zagrożenie egzystencji

• zagrożenie w strefie psychicznej gospodarki

• zakłócenia w życiu rodzinnym

• szkody moralno-etyczne

• napięcia i konflikty spoleczne

Pozytywne aspekty społeczno-ekonomiczne:

• racjonalizacja zatrudnienia

• racjonalizacja wyboru kwalifikacji i zawodu

• postawy wobec pracy

• zwiększenie społecznej odpowiedzialności związków zawodowych

• wspomaganie procesów restrukturyzacji

Ubóstwo

Ubóstwo - sytuacja, w której jednostce lub rodzinie brakuje środków na zaspokojenie potrzeb, które są uznane za niezbędne Ubóstwo definiuje się w różnorodny sposób

Ubóstwo to :

• brak dostatecznych środków materialnych do życia bieda niedostatek

• stan poniżej pewnego znacznego w czasie progu dochodowego lub progu realizacji potrzeb w odniesieniu do jednostki rodzinnej lub grupy społecznej

• zjawisko społeczne polegające na braku dostatecznych materialnych dla zaspokojenia potrzeb życiowych, rodziny lub jednostki

Ubóstwo absolutne to stan warunków bytowych, który uniemożliwia lub w istotnym stopniu utrudnia realizacje podstawowych potrzeb życiowych. Zwolennicy tego podejścia przyjmują, jako kryterium ubóstwa taki poziom egzystencji, który stawia pod znakiem zapytania istnienie człowieka lub grupy społecznej

Ubóstwo względne - związane jest z nadmiernymi rozpiętościami w poziomie życia. Ubogimi w społeczeństwie o dużych nierównościach nazywani są najgorzej sytuowani jego członkowie nawet, gdy maja środki pozwalające zaspokoić więcej niż tylko podstawowe potrzeby Istotna jest wiec nie bezwzględna wysokość dochodu, ale dystans miedzy nimi.

Przyczyny ubóstwa:

• teoria skażonych charakterów - mówi ze ubóstwo uważane jest za wynik indywidualnych wad ułomności i defektów np. brak aspiracji zdolności możliwości Każdy musi powiększać swoje dochody biedny jest ten kto nie włożył odpowiedniego wysiłku

• teoria ograniczonych możliwości - ubożenie społeczeństwa pozostaje poza kontrola jednostki Biednym jest się dlatego ze nie ma równego dostępu do szkol miejsc pracy istnieje dyskryminacja ze względu na płeć kolor skory oraz dlatego ze rząd nie stosie odpowiedniej polityki protekcjonizmu wobec ekonomicznie najsłabszych

• teoria Wielkiego Brata - ubożenie wynika z tego że rząd niszczy bodźce do umacniania niezależności ekonomicznej rodziny Rząd przez wysokie podatki i liczne programy socjalne prowadzi do tego ze rodziny nie maja motywacji do poprawy swojej sytuacji ekonomicznej

Trzy kategorie ubóstwa:

• ubóstwo losowe - spowodowana rożnymi losowymi wydarzeniami w życiu człowieka wypadki choroby klęski żywiołowe

• ubóstwo subiektywne - spowodowane małą zaradnością i aktywnością ludzi niskimi kwalifikacjami i słabym wykształceniem niechęcią do wykonywania pracy uzależnieniem od zasiłków i pomocy społecznej rożnymi patologiami społecznymi alkoholizm narkomania

• ubóstwo strukturalne - nie wynika ani z przyczyn losowych ani z czynników subiektywnych lecz z zewnętrznych przyczyn gospodarczych bezrobocia niskich wynagrodzeń polaryzacji dochodów wysokich cen likwidacji subsydiów do produktów i usług zaspokajających podstawowe potrzeby ludzi

Linie ubóstwa:

• minimum egzystencji (ubóstwo absolutne) 12% osób - zaspokajanie potrzeb fizjologicznych na poziomie biologicznym (wyżywienie ubranie mieszkanie) Korzystanie tylko z nieodpłatnych usług służby zdrowia zakupy lęków w przypadkach sporadycznych zachowanie nie uwzględnia potrzeb związanych z kultura transportem wypoczynkiem

• minimum socjalne 57,58 % osób - pozwala na korzystanie z usług fryzjerskich 2-3 razy w roku

• ustawowa linia ubóstwa subiektywna

• ustawowa linia ubóstwa relatywna

Ubóstwo subiektywne

Poziom dochodu gospodarstwa domowego

• bardzo dobry

• dobry

• ledwo wystarczający

• niewystarczający

• bardzo zły

Ubóstwo relatywne - to nasze wydatki w stosunku do 50% średniej wydatków gospodarstw domowych Świadczy ono o rozbieżnościach dochodowych i o biedzie społeczeństwa

Derywacja - sytuacja nie zaspokojonych potrzeb lub sytuacja upośledzenia w zakresie zaspokojenia potrzeb, jeżeli jesteśmy zamknięci w wiezieniu w domu dziecka. Wyróżniamy deprecjacje

• aspiracyjną nasze aspiracje są większe od zaspokojonych potrzeb

• ubytkowa po dobrym zaspokojeniu potrzeb nadszedł czas gorszego zaspokajania potrzeb

Wskaźnik HDI to wskaźnik rozwoju społecznego wg którego powinno się mierzyć ubóstwo

Elementy HDI:

• długość życia mieszkańca w danym kraju

• stopień analfabetyzmu

• PKB na jednego mieszkańca

Migracje

• Emigracja- wyjazd z kraju rodzinnego do innego państwa spowodowany przyczynami ekonomicznymi politycznymi religijnymi rodzinnymi na stale lub na pewien czas

• Remigracja - powrót do dawnego miejsca zamieszkania

• Repatriacja - organizowany przez władze publiczne powrót do ojczyzny osób, które wskutek rożnych okoliczności wojna prześladowania znalazły się czasowo poza jej granicami (jeńcy wojenni więźniowie obozów koncentracyjnych deportowani wysiedleńcy)

• Deportacja - zesłanie przymusowe połączone z ograniczeniem wolności przesiedlenie os do innego regionu kraju lub usuniecie ich poza granice past głownie ze względów politycznych na podstawie decyzji władz administracyjnych

Migracje mogą dokonywać się pod wpływem czynników ekonomicznych i pozaekonomicznych.

Czynniki pozaekonomiczne:

• polityczne - emigracja po powstaniach narodowych w Polsce

• religijne .diaspora grupa Żydów

• ideologiczne - emigracja komunistów z Grecji po wojnie światowej

• rasowe migracja plemion Hutu i .Turii w Ruandzie W ramach migracji zarobkowych wyróżniamy:

• tzw. mały ruch przygraniczny

• sezonowa migracje pracownicza

• czasowe wyjazdy w celach zarobkowych na czas nieokreślony z góry

• wyjazdy za granice na stale motywowane także po części politycznymi względami

Czynniki wpływające na procesy migracji

1) Czynnik prawny

• czynniki wypychające - liberalne regulacje i przepisy dotyczące zakupu dewiz

• czynniki przyciągające - brak wymagań dewizowych liberalne przepisy imigracyjne W tym dotyczące łączenia rodzin regulacje określające status oraz uprawnienia socjalne uchodźców politycznych i robotników migrantów łatwość uzyskania azylu i pozwolenia na prace

2) Czynnik ekonomiczny

• czynniki wypychające - wysoki poziom bezrobocia brak możliwości zatrudnienia w swoim zawodzie zła sytuacja mieszkaniowa źle zaopatrzenie sklepów w towary konsumpcyjne wymienialność duża siła nabywcza zachodnich walut

• czynniki przyciągające - stopień rozbudowy instytucji „państwo dobrobytu” niska stopa bezrobocia możliwość zatrudnienia zapotrzebowanie na cudzoziemska sile robocza wysokie tempo wzrostu gospodarczego czy inwestycji determinujące popyt na sile robocza

3) Czynnik społeczno -polityczny

• czynniki wypychające - dyskryminowanie mniejszości narodowych zbrojne konflikty ograniczenie podstawowych praw człowieka rozczarowania i frustracje związane z kształtowaniem się nowego ustroju niebezpieczeństwo dyktatury zamachu lub wojny domowej

• czynniki przyciągające - życzliwy stosunek społeczeństwa opinii publicznej i partii politycznych do cudzoziemców mniejszości etnicznych

4) Czynnik demograficzny

• czynniki wypychające - wysoki przyrost naturalny przeludnienie nadwyżki młodych ludzi w wieku produkcyjnym

• czynniki przyciągające - niski lub ujemny przyrost naturalny powodujący niedostateczna podaż własnej siły roboczej

5) Czynnik historyczny

• czynniki wypychające - brak skupisk narodowościowych w danym państwie instytucji kulturowych oświatowych religijnych danej grupy imigrantów

• czynniki przyciągające - istnienie starych centrów wychodztwa (Polacy we Francji) bądź tez dużych liczebnie ośrodków nowej emigracji (Jugoslawianie w Niemczech) sprzyja przebywanie imigrantów reprezentujących te same narodowości oraz znacznie ułatwia ich asymilacje w nowych środowiskach

Starość

Na postrzeganie starości maja wpływ:

• normy strukturalne

• normy estetyczne

• sytuacja demograficzna

• czynniki polityczne

Progi starości:

• Wiek biologiczny określa ogólna sprawność i żywotność organizmu Starzenie się biologiczne jest procesem silnie zindywidualizowanym i rożnie rozłożonym w czasie w przypadku poszczególnych ludzi W gerontologii dla rasy białej i obszarze cywilizacji europejskiej za okres starzenia się przyjmuje się okres miedzy 40 a 70 rokiem życia a za starość okres po 70 Najważniejsze zjawiska charakterystyczne dla procesów biologicznych starzenia się to histereza plazmy komórkowej zmniejszenie ilości wody w ustroju

• Wiek kalendarzowy to liczba przeżytych lat Początkiem starości jest dla obu płci wiek 60lat (w demografii francuskiej) Początkiem starości jest dla obu płci 65 rok życia (w statystykach ONZ)..

• Wiek psychologiczny określony jest w drodze badania funkcji intelektualnych funkcjonowanie niektórych zmysłów sprawności psychomotorycznej zmian osobowościowych

• Wiek społeczny jest wyrazem społecznej sytuacji człowieka W warunkach społeczeństw nowoczesnych symptomem starzenia się jest zanik lub ograniczenie roli pracownika co powoduje iż na pierwszym miejscu w hierarchii pojawiają się inne role

• Wiek ekonomiczny określa się poprzez miejsce jednostki w społecznym podziale pracy Ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym Tu okres starości będzie równoznaczny z wiekiem poprodukcyjnym i oznaczać będzie te fazę życia w której u człowieka zanika aktywność ekonomiczna poza jego własnym gospodarstwem domowym

Skutki starości:

• znaczny spadek adapcyjnosci

• postępujące ograniczenie samodzielności życiowej

• stopniowe nasilenie się zależności od otoczenia Formy uzależnienia

• uzależnienie psychiczne człowieka wynika z indywidualnego postrzegania starości prze niego samego Osoba stara może traktować pomoc rodziny czy instytucji jako swoje prawo bądź przywilej wynikający z wieku lub może przyjąć stanowisko zupełnie odmienne

• uzaleznienie funkcjonalne wynika z konieczności korzystania z pomocy innych os przy wykonywaniu wielu podstawowych nawet czynności Ten typ uzależnienia towarzyszy na ogol ludziom samotnym

• uzależnienie ekonomiczne to brak lub niedostatek odpowiednich środków do zaspokojenia potrzeb ¾ ludzi w Polsce korzysta z pomocy dzieci

Typy postaw i przystosowania się człowieka do starości:

• postawa konstruktywna przyjaźnie nastawiony do innych akceptujący siebie i w miarę możliwości aktywny

• postawa zależności czującego się dobrze zwłaszcza w środowisku rodzinnym

• postawa aktywna lecz obronna nie lubiącego bezczynności koniec życia zagłusza aktywnością

• postawa wrogości osoby niezadowolonej ze swoich kontaktów z innymi W starości dostrzega klęskę

• postawa pasywności do życia do siebie brak u niego optymizmu i chęci do życia Śmierć traktuje jako wyzwolenie samego siebie od cierpienia

Strategie pedagogiczne w obliczu starości i starzenia

• dodaje życia do lat ale zgodnie z przynależnymi mu lub przyjętymi w danym kraju rolami

• zrzędliwy starzec pouczający innych bo jest mądry doświadczony

• osobnik o niespełnionych planach i inspiracjach obwinia innych lub okoliczności za swe niepowodzenia

• hipochondryk niemal zawsze opowiada o przebytych chorobach i dramatycznych przeżyciach oczekuje od innych współczucia

• typ fizyka

Zadania dla starzejących się społeczeństw Europy zachodniej

• utrzymanie bezpieczeństwa ekonomicznego w okresie starszym

• zachowanie solidarności międzypokoleniowej

• zwalczanie ekskluzji społecznej oraz dyskryminacji w stosunku do ludzi starszych

• zapewnienie opieki długoterminowej

• umożliwienie ludziom starszym uczestnictwa w życiu społecznym

Niepełnosprawność

Definicja osoby niepełnosprawnej przyjmują dwojakiego rodzaju kryteria a mianowicie:

• biologiczne (medyczne) czyli uszkodzenie narządów lub ich czynności powodujące naruszenie lub obniżenie sprawności ich funkcjonowania oraz całego organizmu

• społeczne wskazujące na konsekwencje tego uszkodzenia i obniżenia sprawności w rożnych sferach życia oraz na relacje danej osoby ze środowiskiem w którym żyje i działa

W roku 1980 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przyjęła i ogłosiła Międzynarodowa Klasyfikacje Uszkodzeń Niepełnosprawności i Upośledzeń, w której to koncepcja niepełnosprawności określona została jako biologiczna

Koncepcja ta przyjmuje 3 wymiary:

• uszkodzenie oznacza wszelki brak lub anormalność anatomicznej struktury narządów oraz brak lub zaburzenie funkcji psychicznych lub fizjologicznych organizmu na skutek określonej wady wrodzone choroby lub urazu

• niepełnosprawność funkcjonalna oznacza wszelkie ograniczenia lub brak wynikający z uszkodzenia zdolności wykonywania czynności w sposób i w zakresie uważanym za normalny dla człowieka

• upośledzenie lub niepełnosprawność społeczna

W 1994 na Europejskim Forum Niepełnosprawności uchwalono definicję uwzględniające kontekst środowiskowy.

Osoba niepełnosprawną jest jednostka w pełni swych praw znajdująca się w sytuacji upośledzającej ja na skutek barier środowiskowych ekonomicznych i społecznych których z powodu występujących u niej uszkodzeń nie może przezwyciężać w taki sposób jak inni ludzie Bariery te zbyt często są zwiększane przez deprecjonujące postawy ze strony społeczeństwa

Definicja Polska z 1997

Trzy stopnie niepełnosprawności:

• znaczny stopień niepełnosprawności - nie może podjąć pracy wymaga stałej opieki

• umiarkowany stop niepełnosprawności - naruszona sprawność organizmu zdolny do pracy częściowa pomoc

• lekki stop niepełnosprawności - osoba o naruszonej sprawności zdolna do wykonywania zatrudnienia nie wymaga pomocy

Przyczyny niepełnosprawności:

• podejście biologiczno-medyczne, w którym przechodzenie na rentę postrzegane jest jako skutek naturalnego procesu starzenia się organizmu

• hipoteza zużywania organizmu zakłada ze wzrost rentowności następuje na skutek pracy w trudnych warunkach obciążenia praca uciążliwych dojazdów do pracy Dodatkowym obciążeniem mogą być tutaj zachowania indywidualne np. niezdrowy styl życia ale również przyczyny systemowe np. przyspieszona industrializacja

• ujecie ekonomiczne akceptujące przemiany na rynku pracy i jego segmentacje w myśl którego wzrost wskaźników przechodzenia na rentę jest efektem wysokiego bezrobocia bądź zagrożenia bezrobociem Renty inwalidzkie są swoistym wentylem bezpieczeństwa i nie wymagają od rządu wysiłków w tworzeniu miejsc pracy

• teoria kapitału ludzkiego Beckera - zakładająca racjonalne wybory o alokacji czyli (energii życiowej) miedzy kształcenie prace i inwestycje we własne zdrowie Przechodzenie na rentę w średnim wieku jest wyrazem wyboru inwestycji w zdrowie.

---