xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Model potęgowy :Jest to model najprostszy i najczęściej stosowany , zaproponowany przez W. Oswalda oraz A de Waele'a τ =k(γ)n k,n-parametry modelu wyznaczane doświadczalnie , zależą od rodzaju tworzywa szybkości ścinania i temperatury k-współczynnik konsystencji [Pa*sn] n-wykładnik płynięcia(wykł.potęgi).Współczynnik konsystencji k jestmiarą lepkości im k jest większe, tym płyn jest bardziej lepki.Dla płynów rozrzedzonych ścinaniem n<1, dla pł.zagęszczonych ścinaniem n>1, dla pł. Niutonowskich n=1 (k=η).Zatem n jest miarą nieniutonowskiego zach. się płynów.Wskaźnik szybkości płynięcia:stosuje się go do tworzyw termoplastycznych jest to liczba wyraźajęca masę lub objętość tworzywa przepływającego przez dyszęplastometru obciąźnikowego o znormalizowanym kzstałcie i wymiarach w ciągu danego czasu,pod okreslonym ciśnieniem ,w okr. temp..Przyrząd który się stosuje : Plastometr obciążnikowy Wskaźnik szybkości płynięcia Polska(WSP),Międzynarodowe(MFI)F-masa, (MVI)V-obj. Dominuje wskaźnik (MFI) Schemat Plast. obciążnikowego Pomiaru dokonuje się :1-nastawiamy żądaną temperaturę, po stabilizacji jej, wyjmujemy tłok z tłoczyskiem i wsypujemy ścinki tworzywa badanego.2-wprowadza siętłok, tłoczysko i odpowiedni obciążnik i wtedy zach. zjaw.: Tworzywo topi się, pod wpływem temp., pod wpływem nacisku zostaje przepychane przez dyszę.3-odcinamy spód i ważymy.4- obliczamy ile tworzywa przepłyneło by w ciągu 10 min. Jest to jednocześnie wielkość, która służy odbiorcy do kontroli. Plastyczność prasownicza : zdolność tworzywa utwardzalnego w stanie plastycznymdo wypełniania danego gniazda formującego określonej formy prasowniczej w ustalonych warunkach prasowania. Forma - tastometr Wskaźnik ten jest mało przydatny do badań naukowych. Przyrząd: plastometr (plastografometr)-składa się z 2-óch części :górnej-stempel, dolnej-matryca. Pomiar :formę podgrzewamy do temp.(140 - 210ºC). Tworzywo wprowadzamy do komory. Poddaje się to procesowi prasowania w okr. warunkach (tw. nagrz. się i uplastycznia). Tworzywo płynie pod ciśnieniem w kanale , gdy opory przepływu są duże tworzywo wtedy nie płynie, wynika to z wł. tworzyw termoutwardzalnych. Powoduje to zmniejszenie lepkości, a temp. powoduje przysp. reakcji sieciowania, co pogarsza przepływ (lepkość wzrasta aż do utwardzenia tworzywa). Plastyczność prasownicza służy jako parametr odbiorczy. Cykl procesu wtryskiwania : składa się z następujących faz (nast. one jedna po drugiej, w sposób zamknięty):1-zamykanie formy wtrysk. poprzez ruch zespołu formy zamoc. do rochom. stołu wtrysk. stół przesuwa się po prowadnicach przez ukł. hydraul., mech. lub hydraul.-mech. 2-wtryskiwanie dosuwanie ukł. uplast. do formy, później nast. wciśnięcie ciekłego tworzywa, za pomocą ślimaka lub tłoka, do gniazda formy i jego wypełnienie. 3-docisk uzupeł. tw. w gnieździe przez niedurze dosunięcie ślimaka lub tłoka w wyniku skurczu pierwotnego nast. zmniejsz. obj. 4-uplastycznianie a)-we wtrysk. ślimakowych ślimak zostaje wprawiony w ruch obrotowy co powod. pobieranie tworzywa z zasobnika i prowadzenie go przez ukł. uplastcz. b)-we. wtrysk. tłokowych tłok wtryskowy przesuwa się w kier. zasobnika, co powoduje zsypanie do cylindra następnej, odmierzonej ilości tworzywa.5-otwieranie zmniejszenie siły zamykającej formę, otwieranie formy i wypychanie wypraski z gniazda 6-przerwa np. zakładanie rdzeni, czyszczenie formy, powlekanie gniazda środkiem przeciwprzylepnym. Cas cyklu procesu wtryskiwania zależy od wydajności układu uplastyczniającego wtryskarki, konstrukcji i rozmiarów wypraski oraz rodzaju tworz. i wynosi od kilku sekund do kilku minut. Składowe cyklu T=Ta+Tb+Tc+Td+Te+Tf Budowa wtryskarki : Schemat A-ukł. uplastyczniający, B-ukł. narzędziowy, C-ukł. napędowy. 1-cylinder i tłok układu narzędziowego;2-dźwignia ukł. narzędziowego;3-prowadnice (kolumny) stołu (4); 4-stół ruchomy;5-podzesp. formy wtryskowej;6-stół nieruchomy. Części 4 i 5 razem wykonują ruch poziomy. Druga część formy 5 przymocowana do formy 6 nie wykonuje ruchu. Pomiędzy obiema częściami są gniazda formujące, a w nich wypraska. Gdy tworzywo wpływa do formy pod dużym ciśnieniem (kilka do kilkunastu Mpa), docisk jest duży, aby tworzywo nie rozerwało się.
Prasowanie :Pras. jest metodą przetwórstwa polegającą na cyklicznym wprow. tworzywa do zamykanego gniazda formującego, często jego uplastycznianiu, a następnie stapianiu w zamkniętym gnieździe formującym, jego utwardzeniu lub zestaleniu, następnie wyjęciu przedmiotu (wypraski prasowniczej) Podział : 1- Prasowanie wysokociśnieniowe (tłoczne, przetłoczne, płytowe);2-Prasowanie niskociśnieniowe; 3-Prasowanie wstępne (tabletkowanie). Pras. wysokocisnieniowe: Pras. tłoczne a)napeł. gniazda;b)forma zamknięta;c)wypychanie wypraski;. Jest to proces cykliczny (składa się z faz) - napełnianie; -zamykanie; -sprasowanie; -otwieranie; -przerwa; Forma do pas. tłocz. zwana formą tłoczną składa się z 2-óch podzespołów: ruchomego i nieruchomego.Pras. przetłoczne Rózni się od pras. tłocz. doprow. tworz. do gniazda formującego, tworz. wprowadza się do komory zasypowej, a z niej w stanie plastycznym zostaje przetłoczone pod działaniem tłoka przez kanał przetłoczny do gniazda formującego a)napeł. kom. zAsypowej;b)zamykanie;c)wypychanie wypraski;. W pras. przetłocz. Wypraski mają lepsze właściwości na skutek orientacji makromolekularnej charakteryzują się anizotropią. Czas procesu przetłocz. Jest krótszy od tłocznego (od 50% - 70%) Pras. płytowe stosuje je się do wytwarzania płyt prostych i kształtowych z tworzyw. Ważne znaczenie ma prasowanie płytowe laminatów utwardzalnych, utwardzających się w wyniku polimeryzacji konolensacyjnej, napełniaczem w takich laminatach są zwykle arkusze tkaniny, papieru i forniru drzewnego, natomiast spoiwem jest żywica fenolowa, aminowa, mocznikowa, melaminowa itp. Prasa składa się z formy, która stanowia tylko dwie ogrzewane płyty, gniezdo zaś to przestrzeń między nimi. Cykl prasowania jest taki sam jak w pras. tłocznym. Pras. niskociśnieniowe: Jest to pras w którym ciśnienie pras. nie przekracza 1MPa. Pras. niskociś. laminatów może odbywać się w temp. norm.(ok.20ºC) oraz w temp podwyższonej. Pras. niskocis. polega na ułożeniu odpowiedniej liczby arkuszy napełniacza, następnie wlaniu do gniazda miezsaniny żywicy z innymi składnikami, zamknięciu formy i wywarciu ciśnienia oraz przebiegu odpowiedniego rodzaju polimeryzacji. Pras. to stosuje się do wytw. przedmiotów o dużych rozmiarach. Można także prasować laminaty wykorzystując obniżone ciśnienie - proces taki nazwiemy: pras. próżniowe pneumatyczne lub wykorzystując podwyższone ciśnienie - pr. taki nazwiemy: pras. pneumatyczne normalne. Pras. wstępne (tabletkowanie): Stosowanie tworzywa (tłoczywa) wejściowego w post. Tabletek daje nast. korzyści: a)zwiększa szybkość i czystość operacji przy napełn. formy;b)zmniejsza zapylenie stanowiska;c)zmniejsza wys. komory zasypowej;d)zwiększa możliwość nagrz. wstępnego tworz.;e)zmniejsza błędy i anomalie wyprasek, wynikające z ich porowatości. Schemat procesu:1-dozowanie,2-wypełnianie,3-sprasowanie,4-usuwanie. Laminowanie: polega na trwałym łączeniu adhezyjnym warstw napełniacza w kształcie arkuszy, taśm lub włókien za pomocą spoiwa, którego, a niekiedy jedynym składnikiem jest polimer. Laminowanie przebiega z wywieraniem lub bez wywierania ciśnienia, w temp. Norm. i podwyższonej(150ºC). Metoda laminowania dzieli się ze względu na kształt stosowanego napełniacza lub tworzywa wejściowego i stanu spoiwa, na następujące odmiany: 1-laminowanie natryskowe (napełniacz ma kształt krótkich włókien, a spoiwo jest w stanie ciekłym); 2-przeciąganie i nawijanie (napełniacz ma kształt długich włókien włókien lub taśm z włókien, a spoiwo jest w stanie ciekłym bądź stałym lub tworzywo wejściowe jest w kształcie taśm w stanie plastycznym);3-laminowanie foliowe (stosuje się do niego folie otrzymane innymi metodami przetwórstwa);.