Kinezyterapia 10.10.2006 wykład I

Rehabilitacja- jest to działanie kompleksowe mające na celu przywrócenie człowieka o ograniczonej sprawności do życia w społeczeństwie.

Rodzaje rehabilitacji:

• Lecznicza- diagnostyka funkcjonalna, fizjoterapia, protetyka i ortotyka, pielęgniarstwo rehabilitacyjne, chirurgia rekonstrukcyjna, ergoterapia -leczenie pracą, psychoterapia

• Zawodowa

• Społeczna

Rehabilitacja lecznicza (medyczna)

Integralna część rehabilitacji medycznej

fizjoterapia

kinezyterapia fizykoterapia

MIEJSCE I ROLA KINEZYTERAPII W PROCESIE REHABILITACJI

Kinezyterapia inaczej:

• Leczenie ruchem

• Gimnastyka lecznicza

• Ćwiczenia lecznicze

• Trening leczniczy

Ćwiczenia fizyczne o charakterze dynamicznym leczenie ułożeniowe

Kinezyterapia

Ćwiczenia o charakterze statycznym Lecznice stosowanie sił zewnętrznych - wyciągi

Kinezyterapia

• jest podstawowym środkiem stosowanym w reh. leczniczej

• najczęstszą formą kinezyterapii są ćwiczenia

• mają one wpływ na cały organizm

• Wskazaniem do ćwiczeń jest upośledzenie czynności

TEORETYCZNE PODSTAWY KINEZYTERAPII

wpływ ćwiczeń na organizm ludzki

1. Stawy i kości

• zwiększają lub utrzymują zakresy ruchomości

• wpływ na powierzchnie stawowe

• zwiększenie uwapnienia kości

• utrzymuje elastyczność więzadeł i torebek stawowych

2. mięśnie

• zwiększają masę i siłę

• Przywracają ich czynności i masę( w zanikach)

• Utrzymują ich elastyczność i długość

• Rozwijają zdolność reagowania na bodźce z U.N. (U.N = układ nerwowy)

• Stymuluje mechaniczne proces ukrwienia i wymiany metabolitu.

Mięśnie- motor poprawiający ukrwienie w KK. Człowiek jak się porusza to uaktywnia pompę mm . Krew w żyłach zatrzymuje się na zastawkach.

3.U.N

• Pobudza czucie głębokie ( propriocepcja )

• Reguluje proces neuromobilizacji nerwów obwodowych ( ruchomości wzdłużonej nerwów)

• Rozwijają pamięć ruchową i szybkość reakcji na bodźce zew.

• Pobudzają OUN

• Poprawiają koordynację ruchową i zmniejszają zaburzenia równowagi

4.Uk. Oddechowy

• Zwiększa pojemność płuc

• Uczą prawidłowego oddychania

• Kształtują klatkę piersiową

5.Uk. krążenia

• Zwiększa ukrwienie i pracę m. Sercowego

• Poprawiają sprawność uk. Krążenia

• Ułatwiają dopływ krwi tętniczej do obwodu

• Usprawniają dopływ krwi żylnej i chłonki z obwodu

6.uk. trawienny i moczowo-płciowy

• Zapobiegają zaparciom i zaleganiu moczu

• Zwiększają pracę mm. Gładkich i narządów wew.

PODSTAWY METODYCZNE KINEZYTERAPII

• Ćwiczenia muszą być indywidualnie dobrane do każdego chorego

• CHRY MUSI BYĆ ZBADANY

• Ćw. Muszą być odpowiednio dawkowane

• Ćw. Muszą być wykonywane poprawnie

ĆWICZENIA MUSZĄ MIEĆ:

• Swój cel (działanie na konkretne schorzenie lub miesień)

• 
  Sposób wykonywania:

1. P.W. (pozycja wyjściowa) W całości

2. kierunek i zakres ruchu jest to

3. powrót do P.W. jednostką

4. faza odpoczynku ćwiczeniową

5. tempo (szybkie, miarowe, wolne) wg

6. liczba powtórzeń (czas trwania danego ćwiczenia) Nowotnego

7. w niektórych ćwiczeniach określamy sposób odciążenia lub obciążenia

Zadając ćw. Określamy zatem:

1. Rodzaj ćw.

2. serię (jednostkę ćw.) = ilość powtórzeń wskazanych w ćw. (20-30)

3. sesję terapeutyczną częstotliwość dzienną serii (1-2-3 dziennie) tzw. cykl ćwiczeń

4. etap usprawniania czas trwania całości np. 10 dni

CEL OGÓLNY (WYŻSZEGO RZĘDU) np. wyleczeni dyskopatii

• 
  rodzaj ćwiczeń

• 
  ileś powtórzeń składa się na serię może być eliminacja jakiegoś bulu

kilka takich serii

składa się na :

• SESJĘ (w skali dnia)

Ileś sesji

• Etap usprawniania

• ćwiczenia mają swój CEL ETAPOWY

Budowa jednostki ćwiczeniowej (dla ćw. Ogólnych)

• część wstępna rozgrzewka 20%-30%

• część główna 60%

• część końcowa 10%-15% uspokojenie organizmu, ćwiczenia relaksujące, oddechowe, zalecenia na dalszą część dnia

O RODZAJU I SPOSOBIE WYKONYWANIA ĆW. LECZNICZYCH DECYDUJĄ:

• rodzaj schorzenia

• schorzenie współistniejące

• stan ogólny chorego

• stan funkcjonalny (czynnościowy)

• reakcja chorego w czasie ćwiczeń

• wieku

METODYKA KINEZYTERAPI

1. Środki metodyczne kinezyterapii

• Objaśnienie ćwiczenia, pokazy, instruowanie

• Polecenie motywowania

• Koordynowanie

Dodatkowo:

• Aktywna pomoc ze strony terapeuty (torowanie, hamowanie)

• Kontrolowanie (nauka samokontroli)

• Zapewnienie stałego bezpieczeństwa choremu

ZADANIA FIZJOTERAPEUTY:

• Ocenić stan chorego (ustalenie rodzaju i stopnia dysfunkcji)

• Określenie bliższego i dalszego celu usprawniania

• Dobór form, środków i metod

• Prowadzenie ćw. I wykonywanie zabiegów

• Okresowa kontrola stanu chorego

• modyfikacja form, metod wg zaistniałego stanu pacjenta ewentualnie zmiana celu leczenia

• prowadzenie dokumentacji usprawniania

AKTYWNOŚĆ FIZJOTERAPEUTY OBEJMUJE:

• czynności przygotowawcze do ćwiczeń

• czynności lecznicze - właściwe ich prowadzenie

• czynności motywujące- w tym krytyka wzmacniająca

• czynności informacyjne- w stosunku do chorego i jego otoczenia

• czynności kontrolne - prawidłowe wykonanie ćwiczenia

ZASADY WYKONYWANIA ĆWICZEŃ LECZNICZYCH:

• konieczne jest współpraca między chorym a fizjoterapeutom

• w izolowanych PW

• stabilizacja odcinka bliższego stawu

• ruch musi być płynny, wokół osi fizjologicznej stawu i we właściwej płaszczyźnie

• rytm ćwiczeń uwzględniając fazę skurczu i rozkurczu mm oraz przerwę przed następnym skurczem

• najpierw zmniejszamy bolesne napięcie mm ( posturalnych ) potem wzmacniamy mm osłabione ( fazowe)

• ćw. Prowadzone są według ustalonego konspektu

• ćw. Nie powinny zaostrzać stanu zapalnego

• ćw. wykonujemy w warunkach bezpiecznych dla pacjenta

• należy uwzględnić wskazania i przeciwwskazania do określonego rodzaju ćw.

WSKAZANIA OGÓLNE:

• wzmacniamy siłę mięśniową w osłabionych zespołach dynamicznych

• zwiększamy zakresu ruchów w stawach z ich ograniczeniem

PRZECIWWSKAZANIA

• ostry stan zapalny miejscowy

• stany gorączkowe

• ciężki stan ogólny chorego

• tętniak- patologiczne rozszerzenie tętnicy może występować w głowie ( zazwyczaj jest to śmiertelne) Objawy: bóle głowy, zawroty, wymioty. Może występować w każde części organizmu. Często w jamie brzusznej poprzez rozszerzenie aorty.

• krwawienie z przewodu pokarmowego - objawy zazwyczaj fusowate wymioty

• ostra niewydolność krążeniowo - oddechowa - objawy sinienie, duszność, osłabienie

OGNIWA (ETAPY) REHABILITACJI:

• diagnoza

• prognoza(rokowanie)

• ordynacja(kwalifikacje do zabiegów)

• kontrola uzyskiwanych wyników

ogólna wykrywanie schorzenia i określa rodzaj i stopień ciężkości

DIAGNOZA różnicowa-wyklucza schorzenia o podobnych objawach

Diagnostyka funkcjonalna:

Czynności określa:

• skutki czynnościowe stawów

• możliwość ich usunięcia

• możliwość skompensowania lub adaptacji

KINEZYTERAPIA LECZNIE RUCHEM

RYS HISTORYCZNY

I lub II w.n.e południowo wschodnia Azja:

• akupresura

• refleksoterapia

• pozycje ułożeniowe

XVI w.n.e. Egipt:

• masaż

• kąpiele zimne

XVI w.n.e. Grecja:

• leczenie snem

• ruch

• basen

• łaźnia

• biegi boso

• gimnastyka

• masaże

460-377 Hipokrates

„należy pamiętać że ćwiczenia wzmacniają , nieczynność ciało osłabia”

200-130 p.n.c. Gallen napisał wiele podręczników, badał narząd ruchu wprowadził systematykę ćwiczeń. Był lekarzem sportowym.

V w.n.e. Aureliusz Caelius pierwszy zastosował przyrządy bloczkowo ciężarkowe

980-1038 Avicenza 156 prac po arabsku, pierwszy pisał o narządzie ruchu

XIII w. Prawda opublikował na wydziale nauk medycznych wiele ciekawych informacji

1569r Geronimo Mercuniale pisał o sztuce gimnastycznej

1510-1590 Ambroży Pare chirurg wojenny, podwiązywanie naczyń w amputowanych kończynach, nastawiał zwichnięte biodra, wymyślił aparaty ortopedyczne, protezy (były bardzo ciężkie)

1509 Gotz - pierwsza sztuczne ręka

1511 - Gestolorf napisał książkę dla lekarzy, dokonał 200 amputacji

1650r Glisson słynna pętla glissona, stosowana do dnia dzisiejszego, jest to trakcja kręgosłupa szyjnego

1741Andre w Lyon napisał pierwszą książkę o tytule Ortopedia

POLSKA

1510-1568- J. Struś tłumacz książek o złamaniach i stawach

XIX w Czerwiakowski - ojciec chirurgii polskiej w Krakowie

XIX w -Janikowski- skoliozy w Warszawie

1858-1901 Drobnik zastępowanie chorych, osłabionych, porażonych mięśni sąsiednimi Poznań

1837 Bierkowski ojciec rehabilitacja i usprawniania leczniczego utworzył zakład gimnastyczno - ortopedyczny w Krakowie

1918 pierwszy raz został użyty termin Rehabilitacja

1841 T. Matecki zakład gimnastyki ortopedycznej

1844 Eichler i Mann zakład Szwedzki

1901Gabryszewski we Lwowie założył zakład ortopedii

1913 w Poznaniu pierwszy zakład ortopedyczny im. Gąsiorowskich

1952 dr. Dega wykładał na Wyższej uczelni WF nauki o gimnastyce leczniczej i masażu

1952 Wierusz otwiera sanatorium dla dzieci

1953 Juszko Pierwsze górnicze centrum rehabilitacji

1960 katedra medycyny rehabilitacji w Poznaniu

1961 KONSTANCIN

1921- 1981 Marian Weiss

Dr. Hab. Med. Janusz Wirski

• pracował w stocerze

• był pedagogiem i nauczycielem reh. dla studentów i lekarzy

Prof. Andrzej Seyfried tworzył modele sztucznej ręki

1947-1998 Piotr Janaszek

• utworzył w Koninie ośrodek rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych

• aktywny działacz Polskiego towarzystwa do walki z kalectwem

• otrzymał medal „Twórcy Polskiej rehabilitacji”

• zginą w wypadku samochodowym na drodze Warszawa - Konin

1

---