Formowanie polimerów Metoda jaką się obierze do formowania wyrobów jest uzależniona od tego, czy polimer jest termoplastyczny czy termoutwardzalny. Głównymi technikami formowania polimerów termoplastycznych są: formowanie przez wtrysk , wytłaczanie (wyciskanie) i rozdmuchiwanie. Formowanie polimerów przeprowadza się w temperaturach trochę wyższych lub niższych niż temperatury topnienia. Jeżeli chodzi o polimery termoplastyczne odpady można ponownie wykorzystywać, zatem straty są małe.
27. Formowanie polimerów Utwardzenie polimerów termoutwardzalnych w procesie formowania odbywa się dzięki wytwarzaniu się więzi poprzecznych. Wiodącymi metodami formowania polimerów termoutwardzalnych są prasowanie i wytłaczanie do formy. Produkty z elastomerów są formowane podobnie, głównie przez prasowanie z jednoczesnym ogrzewaniem mieszanki elastomeru ze środkiem wulkanizacyjnym.
28. Formowanie polimeru przez wtrysk Metodę tą stosuje się do produkcji wyrobów z polimerów termoutwardzalnych. Konkretną ilość surowca pod postacią granulek dostarcza się z lejka zasypowego do cylindra . Ładunek ten podgrzewa się w komorze grzewczej, gdzie otrzymuje się lepką ciecz. Potem stopiony polimer wtłacza się przez dyszę do zimnej formy, gdzie podczas stygnięcia robi się sztywny, potem wyjmuje się go z formy. Rys. 18 Formowanie polimeru przez wtrysk
29. Formowanie polimeru przez wyciskanie Metoda ta opiera się na wypychaniu przez dyszę lepkiego polimeru termoplastycznego. Ślimak przepycha przez komorę grzewczą materiał pod postacią granulek, tam następuje mieszanie, zagęszczanie i topienie, natomiast w dyszy- formowanie lepkiej cieczy. Twardnienie wyciskanego materiału dokonuje się pod wypływem nadmuchu powietrza lub strumienia wody tuż za dyszą. Rys. 19 Formowanie polimeru przez wyciskanie
30. Formowanie polimeru przez wyciskanie Metoda ta jest przydatna głównie do wytwarzania długich wyrobów o stałych przekrojach poprzecznych, np. rur i taśm. Cienkie włókna lub folie tworzy się wytłaczając ciekły polimer przez dyszę z ogromną ilością niewielkich otworków lub przez wąskie szczeliny. Ze względu na kształt wyrobu jego chłodzenie i twardnienie po wytłoczeniu następuje bardzo szybko.
31. Formowanie polimeru przez rozdmuchiwanie Materiał wyjściowy do produkcji pojemników (butelek) jest kształtu rury, którą wkłada się w dwukierunkową formę, a potem wdmuchuje się do niej gaz. Wywierane ciśnienie zmusza odwzorowanie powierzchni formy przez ścianki rury. Rys. 20 Nadawanie kształtu przez rozdmuchiwanie
32. Formowanie polimeru przez rozdmuchiwanie Polimery termoplastyczne formuje się także przez odkształcenie plastyczne, jak i metale. Do formowania wyrobów z arkuszy wykorzystuje się zazwyczaj proces próżniowy. Arkusz mocuje się nad formą, a po nagrzaniu arkusza włącza się układ próżniowy, który eliminując powietrze z wykroju powoduje formowanie wyrobu. Rys. 2.21 Kształtowanie polimeru za pomocą próżni
33. Formowanie polimeru przez prasowanie Określoną ilość polimeru (lub żywicy) i utwardzacza, dokładnie wymieszaną z dodatkami umieszcza się w formie między jej górną a dolną częścią. Obie części formy podgrzewa się. Dzięki ciśnieniu podgrzany polimer płynie, wypełniając wykrój w matrycy. Rys. 2.22 Nadawanie kształtu polimerom termoutwardzalnym przez prasowanie
Użyta do formowania wyrobów z polimerów technika zależy w dużym stopniu od tego, czy polimer jest termoplastyczny czy trmoutwardzalny. Podstawowymi procesami formowania polimerów termoplastycznych są:
wtryskiwanie
wyciskanie
rozdmuchiwanie
Formowanie polimerów odbywa się zazwyczaj w temperaturach nieco wyższych lub niższych od temperatury topnienia, dlatego ich zachowanie jest zbliżone do gumy lub cieczy. W przypadku polimerów termoplastycznych odpady mogą być użyte ponownie do formowania wyrobów, a więc straty materiału są niewielkie.
Utwardzanie polimerów termoutwardzalnych w procesie formowania zachodzi dzięki tworzeniu się wiązań poprzecznych. Takie zachowanie się polimerów termoutwardzalnych ogranicza możliwości ich formowania. Głównymi technikami formowania polimerów termoutwardzalnych są:
prasowanie
wtłaczanie do formy
Wyroby z elastomerów są formowane podobnie jak polimery termoutwardzalne, głównie przez prasowanie z jednoczesnym ogrezwaniem mieszanki elastomeru ze środkiem wulkanizującym. Ujemną cechą polimerów termoutwardzalnych i elastomerów wulkanizowanych jest to, że odpady nie mogą być użyte podobnie do wytwarzania wyrobów.