Grupa PKP powstała w 2001 roku, w wyniku procesu restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe. Celem tych przemian było - zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej - rozgraniczenie działalności przewozowej kolei od zarządzania liniami kolejowymi oraz utworzenie samodzielnych podmiotów prawa handlowego, mogących świadczyć usługi nie tylko na rynku kolejowym.

Grupę PKP tworzą: PKP S.A. spółka dominująca oraz spółki operatorskie obsługujące rynki: przewozów pasażerskich (PKP Intercity S.A., PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście sp. z o. o.), przewozów towarowych (PKP Cargo S.A., PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa sp. z o. o.) oraz spółki związane z infrastrukturą kolejową (PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., PKP Energetyka sp. z o. o., TK Telekom sp. z o. o., PKP Informatyka sp. z o.o.), oraz: CS Szkolenie i Doradztwo sp. z o.o., Natura Tour sp. z o.o., Polskie Koleje Linowe sp. z o.o., Drukarnia Kolejowa Kraków sp. z o.o., Kolejowe Zakłady Łączności sp. z o.o. Większość z nich została wyodrębniona przez spółkę - matkę PKP S.A. na podstawie Ustawy z 8 września 2000 roku "O komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji Przedsiębiorstwa Państwowego Polskie Koleje Państwowe".

Grupa PKP jest grupą kapitałową, w której spółka dominująca PKP S.A., posiada udziały w spółkach zależnych. Osiem największych spółek zostało wytypowanych do konsolidowania wyników finansowych. 

Grupa PKP jest jednym z największych polskich pracodawców, zatrudniającym ponad 85 tys. osób. Grupa PKP jest czwartą co do wielkości koleją europejską. Grupa PKP jest reprezentowana we wszystkich międzynarodowych organizacjach kolejowych.[1]

Tabela 1. Zestawienie SWOT dla grupy PKP.

Siły (S)	Waga	Słabości (W)	Waga
Niewielka uciążliwość dla środowiska	0,2	Wysokie zadłużenia spółek	0,1
				Zły stan techniczny dworców	0,1
Duża zdolność przewozowa	0,2	Pogarszająca się jakość usług	0,3
Niska wypadkowość transportu	0,3	Niski poziom bezpieczeństwa pasażerów	0,2
Dogodne połączenia aglomeracji i ośrodków przemysłowych	0,2
						Brak linii kolejowych o dużej prędkości.	0,3
Międzynarodowe przewozy pasażerskie	0,1
Suma	1,0	Suma	1,0
Szanse (O)		Zagrożenia (T)
Zwiększenie zapotrzebowania na przewóz towarów	0,1	Pogarszanie się stanu technicznego	0,3
Modernizacja infrastruktury	0,3	Rozwój transportu drogowego i lotniczego	0,2
Tranzytowe położenie Polski	0,3
Rewitalizacja dworców kolejowych	0,1	Brak finansowania transportu kolejowego	0,2
Przypływ funduszy ze skarbu Państwa i Funduszu Kolejowego	0,2	Brak specjalnych linii do przewozów towarowych	0,1
				Mała liczba nowoczesnych pojazdów trakcyjnych	0,2
Suma	1,0	Suma	1,0

---