POLSKA W CZASACH SASKICH
Unia personalna Polski z Saksonią za panowania Augusta II Mocnego (1697-1733) i Augusta III (1733-1763):
=>połączenie dwóch różnych ustrojowo i rozwiniętych gosp państw: dążenia Sasów do zapewnienia Wettinom pozycji w Europie,
=>wciągnięcie Polski w wojnę północną (1700-1721) wraz z Rosją i Danią przeciw Szwecji:
-pokonanie przez Szwecję Danii, wojsk rosyjskich i saskich - klęska wojsk polskich pod Kliszowem (1702)
-zajęcie W-wy przez króla Szwecji Karola XII - konfederacja warszawska powołała St.Leszczyńskiego na króla Polski (1704)
-1704 - konfederacja sandomierska w obronie Augusta II i przeciw wojskom szwedzkim, poparta przez cara Piotra I;
-1709 - zwycięstwo Rosji nad Szwedami pod Połtawą - powrót Augusta II Sasa na tron;
-pokój w Nystad (1721) - koniec wojny - do Rosji Inflanty, Estonia, Ingria, Karelia; do Prus Pomorze Szczecińskie.
Reformy „sejmu niemego”
=>1715 - konfederacja tarnogrodzka przeciw Augustowi II i jego próbie wprowadzenia absolutyzmu, wzmocnienia władzy, skarbu, odebrania wpływów szlachcie,
=>”sejm niemy” w 1717 - kompromisowy układ między konfederatami a królem przy mediacji cara Piotra I,
-unia personalna Polski i Saksonii, wojska saskie miały opuścić teren RP, król nie mógł wyjechać z Polski na dłużej, ministrowie sascy nie mogli podejmować decyzji w sprawach polskich,
-ustalono stałą 24 tys armię, stały podatek na wojsko, stały budżet w wys 10 mln złp, ograniczono kompetencje hetmanów i sejmików w zakresie polityki zagr i skarbowej;
Wpływy sąsiadów na los Polski:
=>widoczne w czasie wojny północnej - wpływ na konfederacje,=>1719 układ m-dzy Saksonią, Austrią i Anglią - zobowiązano się utrzymać niezależność Polski; => układ Rosji i Prus w Poczdamie w 1720 - zobowiązano się do utrzymania dotychczasowego ustroju Polski, =>1732 - traktat Loewenwolda - trzech czarnych orłów (rosji, prus, austrii) w sprawie osadzenia własnego kandydata na tronie polskim,;
=>1733 wybór Stanisława Leszczyńskiego na króla Polski - sprzeciw Rosji i Austrii;
-wojna o tron pomiędzy pomiędzy Stanisławem Leszczyńskim i Augustem III Wettinem wspieranym przez wojska rosyjskie (1733-1735), ucieczka Leszczyńskiego do Prus,
POLSKA W CZASACH SASKICH
Unia personalna Polski z Saksonią za panowania Augusta II Mocnego (1697-1733) i Augusta III (1733-1763):
=>połączenie dwóch różnych ustrojowo i rozwiniętych gosp państw: dążenia Sasów do zapewnienia Wettinom pozycji w Europie,
=>wciągnięcie Polski w wojnę północną (1700-1721) wraz z Rosją i Danią przeciw Szwecji:
-pokonanie przez Szwecję Danii, wojsk rosyjskich i saskich - klęska wojsk polskich pod Kliszowem (1702)
-zajęcie W-wy przez króla Szwecji Karola XII - konfederacja warszawska powołała St.Leszczyńskiego na króla Polski (1704)
-1704 - konfederacja sandomierska w obronie Augusta II i przeciw wojskom szwedzkim, poparta przez cara Piotra I;
-1709 - zwycięstwo Rosji nad Szwedami pod Połtawą - powrót Augusta II Sasa na tron;
-pokój w Nystad (1721) - koniec wojny - do Rosji Inflanty, Estonia, Ingria, Karelia; do Prus Pomorze Szczecińskie.
Reformy „sejmu niemego”
=>1715 - konfederacja tarnogrodzka przeciw Augustowi II i jego próbie wprowadzenia absolutyzmu, wzmocnienia władzy, skarbu, odebrania wpływów szlachcie,
=>”sejm niemy” w 1717 - kompromisowy układ między konfederatami a królem przy mediacji cara Piotra I,
-unia personalna Polski i Saksonii, wojska saskie miały opuścić teren RP, król nie mógł wyjechać z Polski na dłużej, ministrowie sascy nie mogli podejmować decyzji w sprawach polskich,
-ustalono stałą 24 tys armię, stały podatek na wojsko, stały budżet w wys 10 mln złp, ograniczono kompetencje hetmanów i sejmików w zakresie polityki zagr i skarbowej;
Wpływy sąsiadów na los Polski:
=>widoczne w czasie wojny północnej - wpływ na konfederacje,=>1719 układ m-dzy Saksonią, Austrią i Anglią - zobowiązano się utrzymać niezależność Polski; => układ Rosji i Prus w Poczdamie w 1720 - zobowiązano się do utrzymania dotychczasowego ustroju Polski, =>1732 - traktat Loewenwolda - trzech czarnych orłów (rosji, prus, austrii) w sprawie osadzenia własnego kandydata na tronie polskim,;
=>1733 wybór Stanisława Leszczyńskiego na króla Polski - sprzeciw Rosji i Austrii;
-wojna o tron pomiędzy pomiędzy Stanisławem Leszczyńskim i Augustem III Wettinem wspieranym przez wojska rosyjskie (1733-1735), ucieczka Leszczyńskiego do Prus,
POLSKA W CZASACH SASKICH
Unia personalna Polski z Saksonią za panowania Augusta II Mocnego (1697-1733) i Augusta III (1733-1763):
=>połączenie dwóch różnych ustrojowo i rozwiniętych gosp państw: dążenia Sasów do zapewnienia Wettinom pozycji w Europie,
=>wciągnięcie Polski w wojnę północną (1700-1721) wraz z Rosją i Danią przeciw Szwecji:
-pokonanie przez Szwecję Danii, wojsk rosyjskich i saskich - klęska wojsk polskich pod Kliszowem (1702)
-zajęcie W-wy przez króla Szwecji Karola XII - konfederacja warszawska powołała St.Leszczyńskiego na króla Polski (1704)
-1704 - konfederacja sandomierska w obronie Augusta II i przeciw wojskom szwedzkim, poparta przez cara Piotra I;
-1709 - zwycięstwo Rosji nad Szwedami pod Połtawą - powrót Augusta II Sasa na tron;
-pokój w Nystad (1721) - koniec wojny - do Rosji Inflanty, Estonia, Ingria, Karelia; do Prus Pomorze Szczecińskie.
Reformy „sejmu niemego”
=>1715 - konfederacja tarnogrodzka przeciw Augustowi II i jego próbie wprowadzenia absolutyzmu, wzmocnienia władzy, skarbu, odebrania wpływów szlachcie,
=>”sejm niemy” w 1717 - kompromisowy układ między konfederatami a królem przy mediacji cara Piotra I,
-unia personalna Polski i Saksonii, wojska saskie miały opuścić teren RP, król nie mógł wyjechać z Polski na dłużej, ministrowie sascy nie mogli podejmować decyzji w sprawach polskich,
-ustalono stałą 24 tys armię, stały podatek na wojsko, stały budżet w wys 10 mln złp, ograniczono kompetencje hetmanów i sejmików w zakresie polityki zagr i skarbowej;
Wpływy sąsiadów na los Polski:
=>widoczne w czasie wojny północnej - wpływ na konfederacje,=>1719 układ m-dzy Saksonią, Austrią i Anglią - zobowiązano się utrzymać niezależność Polski; => układ Rosji i Prus w Poczdamie w 1720 - zobowiązano się do utrzymania dotychczasowego ustroju Polski, =>1732 - traktat Loewenwolda - trzech czarnych orłów (rosji, prus, austrii) w sprawie osadzenia własnego kandydata na tronie polskim,;
=>1733 wybór Stanisława Leszczyńskiego na króla Polski - sprzeciw Rosji i Austrii;
-wojna o tron pomiędzy pomiędzy Stanisławem Leszczyńskim i Augustem III Wettinem wspieranym przez wojska rosyjskie (1733-1735), ucieczka Leszczyńskiego do Prus,
POLSKA W CZASACH SASKICH
Unia personalna Polski z Saksonią za panowania Augusta II Mocnego (1697-1733) i Augusta III (1733-1763):
=>połączenie dwóch różnych ustrojowo i rozwiniętych gosp państw: dążenia Sasów do zapewnienia Wettinom pozycji w Europie,
=>wciągnięcie Polski w wojnę północną (1700-1721) wraz z Rosją i Danią przeciw Szwecji:
-pokonanie przez Szwecję Danii, wojsk rosyjskich i saskich - klęska wojsk polskich pod Kliszowem (1702)
-zajęcie W-wy przez króla Szwecji Karola XII - konfederacja warszawska powołała St.Leszczyńskiego na króla Polski (1704)
-1704 - konfederacja sandomierska w obronie Augusta II i przeciw wojskom szwedzkim, poparta przez cara Piotra I;
-1709 - zwycięstwo Rosji nad Szwedami pod Połtawą - powrót Augusta II Sasa na tron;
-pokój w Nystad (1721) - koniec wojny - do Rosji Inflanty, Estonia, Ingria, Karelia; do Prus Pomorze Szczecińskie.
Reformy „sejmu niemego”
=>1715 - konfederacja tarnogrodzka przeciw Augustowi II i jego próbie wprowadzenia absolutyzmu, wzmocnienia władzy, skarbu, odebrania wpływów szlachcie,
=>”sejm niemy” w 1717 - kompromisowy układ między konfederatami a królem przy mediacji cara Piotra I,
-unia personalna Polski i Saksonii, wojska saskie miały opuścić teren RP, król nie mógł wyjechać z Polski na dłużej, ministrowie sascy nie mogli podejmować decyzji w sprawach polskich,
-ustalono stałą 24 tys armię, stały podatek na wojsko, stały budżet w wys 10 mln złp, ograniczono kompetencje hetmanów i sejmików w zakresie polityki zagr i skarbowej;
Wpływy sąsiadów na los Polski:
=>widoczne w czasie wojny północnej - wpływ na konfederacje,=>1719 układ m-dzy Saksonią, Austrią i Anglią - zobowiązano się utrzymać niezależność Polski; => układ Rosji i Prus w Poczdamie w 1720 - zobowiązano się do utrzymania dotychczasowego ustroju Polski, =>1732 - traktat Loewenwolda - trzech czarnych orłów (rosji, prus, austrii) w sprawie osadzenia własnego kandydata na tronie polskim,;
=>1733 wybór Stanisława Leszczyńskiego na króla Polski - sprzeciw Rosji i Austrii;
-wojna o tron pomiędzy pomiędzy Stanisławem Leszczyńskim i Augustem III Wettinem wspieranym przez wojska rosyjskie (1733-1735), ucieczka Leszczyńskiego do Prus,
-1734 - konfederacja w Dzikowie przeciw Wettinowi i w obronie niezalezności - rozbita przez wojska sasko-rosyjskie w 1735r.
-układ wiedeński - Leszczyński zrzekł się korony polskiej, a August został królem Polski
-1736 - sejm pacyfikacyjny - potwierdził władzę Wettinów w Polsce, wpływ sąsiadów na sprawy polskie i ogłosił amnestię dla konfederatów dzikowskich
Upadek aparatu państwowego:
=>zrywanie sejmów, przekupstwa obcych dworów, =>brak armii, skarbu, =>upadek gospodarczy - zniszczenia wojenne, upadek miast, ustawodawstwo antymieszczańskie, =>nietolerancja, zababon upadek szkolnictwa w rękach jezuitów, =>wzrost znaczenia sąsiadów Polski; =>nieudolne rządy królów saskich, uległych wobec sąsiadów.
Próby wyjścia z kryzysu:
=>próby wyjścia z kryzysu gospodarczego
-przymus propinacyjny (tylko pan miał prawo do wytwarzania i sprzedaży wyrobów alkoholowych), przestawianie folwarków na uprawę ziemniaków, rzepaku na olej, hodowlę, produkcję przędzy wełnianej i lnianej,
-rozwój gospodarstwa „olenderskiego” - osadnicy przybywali z Holandii, ich gosp oparte były na płaceniu czynszu, zagospodarowano tereny podmokłe, budowano wiatraki, sprowadzono nową rasę krów;
-ożywienie handlu - targi, jarmarki; zakładanie przez magnaterią manufaktur
=>Stanisław Dunin Karwicki postulował ograniczyć liberum veto, przeprowadzić reformy skarbowe i wojskowe; =>projekty reform ustrojowych opracowane przez „Familię” Czartoryskich i Potockich - głosowanie większościowe w sejmie, pozbawienie szlachty gołoty prawa głosowania, likwidacja instrukcji sejmikowych, ograniczenie roli hetmanów i podskarbich,
=>Stanisław Leszczyński -krytykował liberum veto, wolną elekcję, postulował reformy w armii, zamianę pańszczyzny na czynsz, nadanie wolności osobistej chłopom, wprowadzenie polityki promieszczańskiej,
=>Stanisław Konarski - postulował reformę sejmu, zniesienie liberum veto, przeprowadził reformę szkolnictwa pijarskiego - w 1740 założył Collegium Nobilium - 7-letnią szkołę szlachecką, kształcącą świadomych obywateli,
=>reformy Załuskich - bp Andrzeja stanisława i jego brata bp J. Andrzeja - reformy gosp w Zagłębiu Staropolskim reformy w Akademii Krakowskiej, założenie biblioteki braci Załuskich w 1747.
-1734 - konfederacja w Dzikowie przeciw Wettinowi i w obronie niezalezności - rozbita przez wojska sasko-rosyjskie w 1735r.
-układ wiedeński - Leszczyński zrzekł się korony polskiej, a August został królem Polski
-1736 - sejm pacyfikacyjny - potwierdził władzę Wettinów w Polsce, wpływ sąsiadów na sprawy polskie i ogłosił amnestię dla konfederatów dzikowskich
Upadek aparatu państwowego:
=>zrywanie sejmów, przekupstwa obcych dworów, =>brak armii, skarbu, =>upadek gospodarczy - zniszczenia wojenne, upadek miast, ustawodawstwo antymieszczańskie, =>nietolerancja, zababon upadek szkolnictwa w rękach jezuitów, =>wzrost znaczenia sąsiadów Polski; =>nieudolne rządy królów saskich, uległych wobec sąsiadów.
Próby wyjścia z kryzysu:
=>próby wyjścia z kryzysu gospodarczego
-przymus propinacyjny (tylko pan miał prawo do wytwarzania i sprzedaży wyrobów alkoholowych), przestawianie folwarków na uprawę ziemniaków, rzepaku na olej, hodowlę, produkcję przędzy wełnianej i lnianej,
-rozwój gospodarstwa „olenderskiego” - osadnicy przybywali z Holandii, ich gosp oparte były na płaceniu czynszu, zagospodarowano tereny podmokłe, budowano wiatraki, sprowadzono nową rasę krów;
-ożywienie handlu - targi, jarmarki; zakładanie przez magnaterią manufaktur
=>Stanisław Dunin Karwicki postulował ograniczyć liberum veto, przeprowadzić reformy skarbowe i wojskowe; =>projekty reform ustrojowych opracowane przez „Familię” Czartoryskich i Potockich - głosowanie większościowe w sejmie, pozbawienie szlachty gołoty prawa głosowania, likwidacja instrukcji sejmikowych, ograniczenie roli hetmanów i podskarbich,
=>Stanisław Leszczyński -krytykował liberum veto, wolną elekcję, postulował reformy w armii, zamianę pańszczyzny na czynsz, nadanie wolności osobistej chłopom, wprowadzenie polityki promieszczańskiej,
=>Stanisław Konarski - postulował reformę sejmu, zniesienie liberum veto, przeprowadził reformę szkolnictwa pijarskiego - w 1740 założył Collegium Nobilium - 7-letnią szkołę szlachecką, kształcącą świadomych obywateli,
=>reformy Załuskich - bp Andrzeja stanisława i jego brata bp J. Andrzeja - reformy gosp w Zagłębiu Staropolskim reformy w Akademii Krakowskiej, założenie biblioteki braci Załuskich w 1747.
-1734 - konfederacja w Dzikowie przeciw Wettinowi i w obronie niezalezności - rozbita przez wojska sasko-rosyjskie w 1735r.
-układ wiedeński - Leszczyński zrzekł się korony polskiej, a August został królem Polski
-1736 - sejm pacyfikacyjny - potwierdził władzę Wettinów w Polsce, wpływ sąsiadów na sprawy polskie i ogłosił amnestię dla konfederatów dzikowskich
Upadek aparatu państwowego:
=>zrywanie sejmów, przekupstwa obcych dworów, =>brak armii, skarbu, =>upadek gospodarczy - zniszczenia wojenne, upadek miast, ustawodawstwo antymieszczańskie, =>nietolerancja, zababon upadek szkolnictwa w rękach jezuitów, =>wzrost znaczenia sąsiadów Polski; =>nieudolne rządy królów saskich, uległych wobec sąsiadów.
Próby wyjścia z kryzysu:
=>próby wyjścia z kryzysu gospodarczego
-przymus propinacyjny (tylko pan miał prawo do wytwarzania i sprzedaży wyrobów alkoholowych), przestawianie folwarków na uprawę ziemniaków, rzepaku na olej, hodowlę, produkcję przędzy wełnianej i lnianej,
-rozwój gospodarstwa „olenderskiego” - osadnicy przybywali z Holandii, ich gosp oparte były na płaceniu czynszu, zagospodarowano tereny podmokłe, budowano wiatraki, sprowadzono nową rasę krów;
-ożywienie handlu - targi, jarmarki; zakładanie przez magnaterią manufaktur
=>Stanisław Dunin Karwicki postulował ograniczyć liberum veto, przeprowadzić reformy skarbowe i wojskowe; =>projekty reform ustrojowych opracowane przez „Familię” Czartoryskich i Potockich - głosowanie większościowe w sejmie, pozbawienie szlachty gołoty prawa głosowania, likwidacja instrukcji sejmikowych, ograniczenie roli hetmanów i podskarbich,
=>Stanisław Leszczyński -krytykował liberum veto, wolną elekcję, postulował reformy w armii, zamianę pańszczyzny na czynsz, nadanie wolności osobistej chłopom, wprowadzenie polityki promieszczańskiej,
=>Stanisław Konarski - postulował reformę sejmu, zniesienie liberum veto, przeprowadził reformę szkolnictwa pijarskiego - w 1740 założył Collegium Nobilium - 7-letnią szkołę szlachecką, kształcącą świadomych obywateli,
=>reformy Załuskich - bp Andrzeja stanisława i jego brata bp J. Andrzeja - reformy gosp w Zagłębiu Staropolskim reformy w Akademii Krakowskiej, założenie biblioteki braci Załuskich w 1747.
-1734 - konfederacja w Dzikowie przeciw Wettinowi i w obronie niezalezności - rozbita przez wojska sasko-rosyjskie w 1735r.
-układ wiedeński - Leszczyński zrzekł się korony polskiej, a August został królem Polski
-1736 - sejm pacyfikacyjny - potwierdził władzę Wettinów w Polsce, wpływ sąsiadów na sprawy polskie i ogłosił amnestię dla konfederatów dzikowskich
Upadek aparatu państwowego:
=>zrywanie sejmów, przekupstwa obcych dworów, =>brak armii, skarbu, =>upadek gospodarczy - zniszczenia wojenne, upadek miast, ustawodawstwo antymieszczańskie, =>nietolerancja, zababon upadek szkolnictwa w rękach jezuitów, =>wzrost znaczenia sąsiadów Polski; =>nieudolne rządy królów saskich, uległych wobec sąsiadów.
Próby wyjścia z kryzysu:
=>próby wyjścia z kryzysu gospodarczego
-przymus propinacyjny (tylko pan miał prawo do wytwarzania i sprzedaży wyrobów alkoholowych), przestawianie folwarków na uprawę ziemniaków, rzepaku na olej, hodowlę, produkcję przędzy wełnianej i lnianej,
-rozwój gospodarstwa „olenderskiego” - osadnicy przybywali z Holandii, ich gosp oparte były na płaceniu czynszu, zagospodarowano tereny podmokłe, budowano wiatraki, sprowadzono nową rasę krów;
-ożywienie handlu - targi, jarmarki; zakładanie przez magnaterią manufaktur
=>Stanisław Dunin Karwicki postulował ograniczyć liberum veto, przeprowadzić reformy skarbowe i wojskowe; =>projekty reform ustrojowych opracowane przez „Familię” Czartoryskich i Potockich - głosowanie większościowe w sejmie, pozbawienie szlachty gołoty prawa głosowania, likwidacja instrukcji sejmikowych, ograniczenie roli hetmanów i podskarbich,
=>Stanisław Leszczyński -krytykował liberum veto, wolną elekcję, postulował reformy w armii, zamianę pańszczyzny na czynsz, nadanie wolności osobistej chłopom, wprowadzenie polityki promieszczańskiej,
=>Stanisław Konarski - postulował reformę sejmu, zniesienie liberum veto, przeprowadził reformę szkolnictwa pijarskiego - w 1740 założył Collegium Nobilium - 7-letnią szkołę szlachecką, kształcącą świadomych obywateli,
=>reformy Załuskich - bp Andrzeja stanisława i jego brata bp J. Andrzeja - reformy gosp w Zagłębiu Staropolskim reformy w Akademii Krakowskiej, założenie biblioteki braci Załuskich w 1747.