 | Pobierz cały dokument pedagogika.kultury.wspolczesne.systemy.doc Rozmiar 89 KB |
Wychowanie jest procesem złożonym, składającym się z kilku warstw, z których jedna nakłada się na drugą, na podobieństwo geologicznej budowy skorupy ziemskiej. Ta złożona struktura jest odbiciem złożoności istoty ludzkiej i za podstawę klasyfikacji teorii pedagogicznych można by wziąć to rozumienie człowieka (antropologię), które stanowi punkt wyjścia do definicji istoty wychowania. Dla naturalizmu człowiek jest istotą wyłącznie przyrodniczą, biologiczną, organizmem psychofizycznym, różniącym się od innych zwierząt tylko pod względem ilościowym. Zgodnie z tym, pedagogika naturalistyczna widzi w wychowaniu wyłącznie proces przyrodniczy, proces psychofizycznego rozwoju organizmu, jak również nadający się do przyczynowego wyjaśnienia proces przystosowania organizmu do środowiska biologicznego, kształtowania w nim stałych reakcji na jego podniety.
*
Wśród rozpatrzonych wcześniej kierunków pedagogiki rosyjskiej do naturalizmu w ścisłym sensie tego słowa można zaliczyć kierunek pedagogiki eksperymentalnej; i to nie wszystkich jego przedstawicieli, tylko szkołę A.P. Nieczajewa i G. Rossolimo. Dla A. Łazurskiego osobowość, chociaż rozwija się na podłożu organizmu psychofizycznego, nie sprowadza się jednak do niego; to samo trzeba powiedzieć o A. Troszinie i o pedologii radzieckiej, dla których wychowanie jest procesem nie tylko biologicznym, ale i społecznym.
Jaskrawym przykładem pedagogiki socjologistycznej jest pedagogika komunistyczna. Dla socjologizmu człowiek jest przede wszystkim istotą społeczną, członkiem grupy społecznej, a istota wychowania polega na kształtowaniu albo urabianiu człowieka przez grupę społeczną według wzoru najbardziej odpowiadającego interesom tej grupy, jej dążeniu do zachowania siebie w czasie (w nowym pokoleniu) i powiększenia swej potęgi. Wychowanie z tego socjologistycznego punktu widzenia jest w pierwszym rzędzie, a nawet wyłącznie, społecznym procesem urabiania człowieka w interesie panującej grupy społecznej, narzędziem walki o władzę stanowiącą istotę bytu społecznego.
Wiemy już, że A. Katasznikow w ten właśnie sposób określa istotę wychowania i że utopia idealnego bezklasowego społeczeństwa Błońskiego, w którym zamiast walki o władzę między poszczególnymi klasami wystąpi nieograniczona władza zjednoczonej ludzkości nad przyrodą, a zadaniem wychowania stanie się wychowanie władcy przyrody, ustąpiła miejsca rozumieniu przez wychowanie zaszczepienia w umysłach ideologii określonej przez interesy grupy panującej. Doprowadziło to do całkowitego odrzucenia autonomii wychowania i szkoły u Szulgina, potem zaś (u Pistraka) do rozumienia pedagogiki jako techniki kształtowania posłusznego władzy poddanego uzbrojonego w niezbędne dla niej wiadomości i umiejętności.
 | Pobierz cały dokument pedagogika.kultury.wspolczesne.systemy.doc rozmiar 89 KB |