Czasownik BYĆ

CZASOWNIK BYĆ

W języku hiszpańskim istnieją 3 sposoby wyrażania polskiego czasownika być. W tym dziale omówimy ich odmianę i zastosowanie praktyczne. Ich znajomość jest podstawą posługiwania się językiem hiszpańskim podobnie jak w języku angielskim czasownik to be.

1. SER
2. ESTAR
3. HABER

BYĆ	SER	ESTAR
Ja Jestem	(Yo) Soy	(Yo) Estoy
Ty Jesteś	(Tu) Eres	(Tu) Estas
On/Ona Jest	(El/Ella) Es	(El/Ella) Esta
My Jesteśmy	(Nosotros/-as) Somos	(Nosotros/-as) Estamos
Wy Jesteście	(Vosotros/-as) Sois	(Vosotros/-as) Estais
Oni/One Są	(Ellos/-as) Son	(Ellos/-as) Estan

Wyjaśnienie(1): pisząc zaimek np. (Yo) w nawiasie, rozumiem przez to odpowiednik angielskiego I, czyli mówiąc Yo soy w dosłownym tłumaczeniu na polski znaczy Ja jestem, jest to odpowiednik angielskiego I am. Jednakże podobnie jak w języku polskim często pomijamy osobę, ze względu na odmianę czasownika Być, podobnie w języku hiszpańskim ze względu na odmianę czasowników Ser i Estar pomijamy osobę, tzn. mówimy bardzo często Soy inteligente zamiast Yo soy inteligente. Brzmi to w tłumaczeniu na polski odpowiednio Jestem inteligentny i Ja jestem inteligentny

Wyjaśnienie(2): pisząc (Ellos/-as) rozumiemy, że osoba ma swój odpowiednik męski i żeński tzn. Ellos i Ellas ( zmienia się tylko końcówka) W języku hiszpańskim jeżeli mamy samych mężczyzn mówimy Oni ( Ellos ) jeżeli kilka kobiet One (Ellas) jeżli zaś wśród grupy kobiet i mężczyzn, nawet gdy jest jeden mężczyzna mówimy Oni ( Ellos )

CZASOWNIK BYĆ - HABER

Oznacza on Być, Istnieć, Znajdować się w każdej osobie w czasie teraźniejszym występuje w postaci Hay i nie zmienia swojej formy.

Czym różni się SER i ESTAR ?

1. Ważną różnicą między tymi dwoma czasownikami stanowi fakt, że SER oznacza pochodzenie, a ESTAR miejsce przebywania

por ejemplo:

Soy de Lisboa - Jestem z Lizbony	Estoy en Lisboa - Jestem w Lizbonie
Somos italianos - Jesteśmy Włochami	Estamos en Italia - Jesteśmy ( przebywamy) we Włoszech

2. Inna różnica polega na tym, że SER używamy, aby mówić o (trwałych) cechach wyglądu i charakteru, a ESTAR, kiedy mówimy o samopoczuciu i stanach przejściowych ( choroba ).

Manuel es inteligente - Manuel jest inteligentny

Maria esta enferma - Maria jest chora

Kiedy używamy HABER?

Mimo, że jego znaczenie zbliżone jest to SER i ESTAR stosuje się go jedynie w ściśle określonych kontekstach:

• Czasownika Haber w czasie teraźniejszym przyjmuje bezosobową formę HAY ( czytaj: aj ), która w zależności od kontekstu może znaczyć "jest/są" lub "znajduje się/znajdują się"

• Czasownik Haber odmienia się przez osoby, kiedy występuje w funkcji czasownika posiłkowego w czasach złożonych

• Konstrukcji z czasownikiem Haber używamy wtedy, kiedy chcemy podkreślić sam tylko fakt istnienia czegoś lub kogoś w danym miejscu.

Por ejemplo:

En la nevera hay leche - W lodówce jest mleko

UWAGA!!!

Po HAY nie używamy rodzajników określonych. Stosujemy rodzajniki nieokreślone (un, una, unos, unas) albo słówka typu:

• poco(s) -mało

• mucho(s) - dużo

• algunos - kilka

A także możemy zastosować liczebniki. (un, dos, tres, .... )

Por ejemplo:

En la cocina hay un gato - W kuchni jest (jakiś, jeden) kot.

En esta ciudad no hay muchos monumentos - W tym mieście niema wielu zabytków.

Dodatkowo trzeba zwrócić uwagę, że jeżeli np. mówimy En clase no hay dos ventanas rozumiemy przez to zdanie "W klasie niema 2 okien" , ale moga być 1, 3 , 4 itd okien. Gdy chcemy powiedzieć, że wogóle niema okien mówimy poprostu En clase no hay ventanas lub En clase no hay unas ventanas.

PORÓWNANIE HABER ( HAY ) I ESTAR

En la cocina hay un gato. - W kuchni jest kot	El gato esta en la cocina - Kot jest w kuchni
W tym zdaniu chodzi jedynie o stwierdzenie obecności kota w kuchni, dlatego użwya się czasownika haber. Użycie rodzajnika nieokreślonego un oznacza, że osoba wypowiadająca to zdanie nie zna tego kota. Zdanie to dosłownie oznacza: "W kuchni jest jakiś kot"	Natomiast w powyższym zdaniu, przed rzeczownikiem gato pojawił się rodzajnik określony el dlatego, że osoba wypowiadająca to zdanie mówi o kocie, którego zna.

---