23.11.2010

Wykład VII

Podstawowe zagadnienia z zakresu szycia ran

Narzędzia podstawowe:

• Skalpel

• Pinceta chirurgiczna lub anatomiczna

• Imadło

• Nożyczki proste lub zagięte

Rodzaje nici chirurgicznych:

• Jednowłóknowe

• Wielowłóknowe

Pochodzenie:

• Naturalne

• Syntetyczne

Reakcja z tkankami:

• Wchłaniane

• Niewchłanialne

Rany - rodzaje szwów

• Szew pojedynczy

• Szew ciągły

• Szwy metalowe

• Szwy naturalne: jedwab, len, głowy mrówek

• Szwy syntetyczne: Vicryl, Dexon, PDS, Nylon

• Monofilamenty

• Polifilamenty

Nici wchłanialne:

• Stopniowo ulegają resorpcji w tkankach

• Utrata wytrzymałości następuje kilkakrotnie szybciej niż ich rozpad

Nici wchłanialne naturalne:

• Katgut - jednowłókowa nić wytwarzana z błony surowiczej lub podśluzówkowej jelit zwierzęcych, rozkłada się na drodze proteolizy enzymatycznej, utrata na zrywanie następuje w kilka dni, wchłanianie materiału trwa do kilku tygodni.

• Katgut chromowany - przedłużony okres wchłaniania (40-90 dni), podobnie jak katgut obecnie wypierany z użycia przez wchłanialne materiały syntetyczne

Nici wchłanialne syntetyczne wielowłóknowe - strukturę chemiczna plecionych nici tworzą polimery kwasu glikolowego i polimery kwasu mlekowego, rozkład następuje na drodze hemolizy, bez udziału enzymów przy mniejszym odczynie tkankowym, znajdują zastosowanie w adaptacji tkanek głębszych

• Kwas poliglikolowy - wytrzymałość mechaniczna nici po 3 tyg. 35%, wchłanianie 69-90 dni (PGA ®)

• Poliglaktyna 910 - wytrzymałość mechaniczna nici po 3 tyg. 35%, wchłanianie 69-90 dni (Vicryl ®)

• Lactomer - wytrzymałość mechaniczna nici po 3 tyg. 35%, wchłanianie 69-90 dni(Polysorb ®)

Nici wchłanialne syntetyczne jednowłókowe - chemicznie składają się ze związków kwasu glikolowego, mlekowego, kaprolaktonu, trójmetylu węglanu i polidwuoksanonu.

• Polyglytone - po 10 dniach utrzymuje 20-30% wytrzymałości, całkowita absorpcja po 50 dniach (Caprosyn ®)

• Poliglecaprone - po miesiącu zachowuje poniżej 20% wytrzymałości, całkowita absorpcja 60-90dni (Monocryl ®)

• Glikonat - po miesiącu utrzymuje 20% wytrzymałości, okres wchłaniania 60-90 dni (Monosyn ® -B)

• Glycomer - po miesiącu utrzymuje około 30% wytrzymałości, a okres wchłaniania wynosi 90-110 dni (Biosyn ®)

• Polidwuoksanon - po miesiącu wutrzymuje 50% wytrzymałości, a okres wchłaniania wynosi 180-210dni (PDSII ®, MonoPlus ®-B)

Nici niewchłanialne:

• Długo utrzymują się w tkankach w niemal niezmienionym stanie

• Degradacja następuje po latach (kilka procent rocznie)

Nici niewchłanialne naturalne - jedynym przedstawicielem grupy jest jedwab, pod postacią nici plecionych (Mesilk ®, Sofsilk ®)

Nici niewchłanialne syntetyczne - zbudowane ze związków poliestrowych, poliamidowych (nylonowych) lub polipropylenowych, najczęściej materiały jednowłókowe

• Nici poliestrowe - wielowłóknowe (Ethibond ®, Mersilne ®, Ti-Cron ®)

• Nici poliamidowe - wielowłóknowe (Amifil P ®, Nurolon ®, Surgilon ®)

• Nici poliamidowe - jednowłóknowe(Amifil M ®, Ethilon ®, Monosof ®, Dermalon ®, Dafilon ®) charakteryzują się tendencją do powrotu do stanu wyprostowania, w satnie wilgotnym łatwiejsza do manipulacji, cechują się elastycznością

• Nici polipropylenowe - jednowłóknowe (Prolen ®, Surgipro ®, Surgipro II ®) duża łatwość wiązania i trwałość węzła, powierzchnia jest bardzo gładka, nie przylega do tkanek, zalecamy jako szew śródskórny

• Nici poliestrowe - jednowłóknowe (Miralen ®-B, Novafil ®) nici te charakteryzuje duża gładkość powierzchni, łatwość wiązania i dobre trzymanie węzła; wadą - znaczna miękkość, podatna na uszkodzenia mechaniczne

Dobór nici:

• Pod względem grubości

• Pod względem wchłanialności

• Pod względem struktury fizycznej

1. Nici jednowłóknowe (monofile)

-Zalety: gładkość, lepsza tolerancja w tkankach, rzadko wywołują odczyny zapalne

-Wady: trudniej układają się, wymagają większej zręczności przy wykonywaniu węzła

2. Nici wielowłóknowe (plecione)

-Zalety: poręczność, łatwiejsze wiązanie węzła

-Wady: tzn. efekt knota - drażnienie i stany zapalne na skutek higroskopijności, szczególnie w tkankach powierzchownych; tzn. efekt piły - szorstkość powierzchni powodująca przecinanie tkanek, a także skłonność do rozwiązywania się węzła

Rodzaje igieł chirurgicznych:

• Atraumatyczne

• Nawlekane

• Zakrzywione

• Proste

Wyróżnia się igły o czubku:

1. Okrągłym (stożkowym) - do szycia tkanki podskórnej i mięśniowej

- Postać standardowa

- Postać zaostrzona

- Postać tępa

b.) Trójkątnym (tnące) - do szycia powięzi i skóry

- Postać standardowa

- Tnąca odwrotnie (krawędź tnąca skierowana na zewnątrz)

- Plastyczne

c.) Szpatułkowatym - najczęściej stosowane w okulistyce i kardiochirurgii

• Szew pojedynczy węzełkowy

• Szew materacowy pionowy

• Szew materacowy poziomy

• Szew skórny krzyżowy (zetka)

• Szew ciągły prosty

• Szew ciągły przekładany

• Szew ciągły śródskórny

• Szew ciągły kapciuchowy

Usuwanie szwów:

• Powieki - 3-5 dni

• Twarz i szyja - 5-7dni

• Narządy płciowe - 7-10dni

• Skóra owłosiona głowy - 7-14dni

• Kończyny - 10-16dni

Zszywki do skóry

• Wykonywane ze stali nierdzewnej i łączą największą wytrzymałość i niewielka reakcja tkanek

• Zakładane za pomocą staplerów

• Dzięki nim można precyzyjnie wywinąć brzegi rany i uniknąć nie estetycznych blizn

• Rany zabrudzone rzadziej ulegają zakażeniu

• Ich zastosowanie przyspiesza zamykanie rany

• Stosowane w miejscach gdzie występują duże naprężenia

3

---