OKSYDOREDUKTAZY-enzymy katalizujące r.oksydoredukcyjne, czyli przemiany zwiazane z przeniesieniem protonow,elektronow i tlenu.w przenoszeniu tych skladnikow uczestnicza zwykle charakterystyczne koenzymy. klasa ta obejmuje enzymy o potocznych nazwach: dehydrogenazy, reduktazy, oksydazy, oksygenazy, hydrolazy,peroksydazy.

dehydrogenazy przenosza protony i elektrony na tlen lub z substratu na koenzymy lub odwrotnie

reduktazy katalizują przeniesienie prot. i ele. lub samych elek. z przenośnikow np. z lancucha oddechowego na dalsze uklady oksydoredukcyjne.

oksydazy aktywuja tlen czasteczkowy przez przeniesienie na nie elek. w skutek tego może się odlaczyc z protonami wydzielonymi uprzednio do roztworu tworzac czasteczke H2O lub rzadko H2O2 (oksydazy flawinowe)

okygenazy i hydroksylazy katalizuja przylaczenie tlenu do zw.organicznego z przeniesieniem prot. i ele. z udzialem koenzymu

peroksydazy dzialala utleniejaco na zw organiczne z udzialem H2O2.

pelna nazwa enzymu klasy oksydoreduktaz powinna zawierac nazwy dawcy, akceptora (przenoszonych prot. i ele.) oraz nazwe klasy

TRANSFERAZY- katalizuja r. przeniesienia grup pomiedzy poszczegolnymi zwiazkami i to zwykle z udzialem koenzymow.przedstawiciele:aminotransferazy, fosfotransferazy(kinazy), acylotransferazy-katalizuja przniesienie gr aminowej, fosforanowej z udzialem ATP, acylowej lub glikozylowej.

duze znaczenie maja enzymy przenoszace gr jednoweglowe z których najwazniejsze to : metylotransferazy(CH3)i formylotransferazy (HCO-)

przeniesienie tych grup odbywa się z reguly za posrednictwem koenzymow. nazwa powinna zawierac okreslone grupy…………… dawcy oraz akceptorow

HYDROLAZY- katalizuja r. hydrolizy czast. rozkladu wiazan z udzialem wody

wazniejsze enzymy to: esterazy-rozkladaja w. estrowe; glikozydazy-w.glikozydowe; peptydazy-w. peptydowe; amidazy- w. amidowe; hydrolazy nie wymagaja zwykle wspoldzialania koenzymow co jest wyjątkiem!!!!.

nazwa obejmuje okreslenie klasy i substratu. skrocone nazwy enzymow hydrolitycznych można tworzyc przez dodoatnie do nazwy substratu koncowki „aza”.

LIAZY- katlaizuja odrwcalne lub nieodwracalne odlacznie grup od substratu bez udzialu wody. naleza tu: en. katlaizujace rozerwanie wiazan C-C np. dekarboksylaza aminokwasow; rozkladajace w. C-O czyli przylaczajace lub odrywajace czast. wody .np. hydrolaza jabłczanowa; katal. rozklad wiazan C-N np. deaminaza ; rozkl. n-krotne inne wiaz. np. CS. prawidlowa nazwa liaz zawiera okreslenie substratu i rodzaju odlaczonej gr. i nazwe klasy

IZOMERAZY- katal. r. izomeryzacji, jak :racemizacja, epimeryzacja, izomeracja cis/trans, oraz wewnatrzczasteczkowe przmiany oksydoredukcyjne i przeniesienie grup. nazwa obejmuje okreslenie substratu i rodzaju izomeryzacji.

LIGAZY

Zwane inaczej syntetazami. Katalizują wytwarzanie wiązań miedzy 2-ma czasteczkami. Jest powiazane z rozpadem bogatego w energie ATP. Do tej klasy naleza enzymy aktywujące powstawanie wiazania C-O (np. syntetazy amino-acylo-tRNA) wiazania C-S, wiazania C-C (karboksylazy). Pełna nazwa enzymu obok określenia klasy powinna zawierac nazwy łączących się substratow oraz związku twożącego się w wyniku rozkładu związku makroergicznego np. ligaza-S-CoA;CO
;ADP. Wykaz niektórych enzymow z przykładami katalizowanych reakcji:

1. oksydoreduktazy-kat. reakcje oksydoreduktacyjne

1. oksydoreduktaza alkohol;NAD - dehydrogenaza alkoholowa

alkohol H

R-CH
OH R-C=O aldehyd

II. transferazy - kat. Reakcje przenoszenia grup z jednego związku na drugi

2.6.1.1. aminotransferaza L-asparaginian;2-oksglutaran - aminotransferaza asparaginianowa

Kw L-asparaginowy kw 2-oksoglutarowy kw oksobursztynowy kw L-glutaminowy

III. hydrolazy - kat rozbicie związków złożonych na prostsze na drodze hydrolizy

3.5.1.5. aminohydrolaza mocznika - ureaza

O

NH
-C-NH
CO
+2 NH

Mocznik

4. liazy - rozbijaja niehydrolityczne wiazania C-C C-O C-N C-S

1. karboksylaza 2-oksokwasow - dekarboksylaza pirogronianowa

Kw pirogronowy aldehyd octowy

5. izomerazy - racematy, epimerazy, izomerazy

5.1.2.1. racemaza mleczanu - racemaza mleczanowa

Kw L-mlekowy kw D-mlekowy

1. 4-epimeraza L-rybulozo-5-fosforanu 4-epimeraza rybulozofosforanowa

L-rybulozo-5-fosforanu D-ksylulozo-5-fosforanu

5.3.1.1. keto-izomeraza D-giceroaldehydo-3-fosforanu

Izomeraza triozofosforanowa

Aldehyd 3-fosfo-D-glicerynowy fosfodihydroksyaceton

6. ligazy (syntetazy)- kat syntezę związku z rozbiciem wiazania difosforanowego w ATP lub innych nukleotydach wysokoenergetycznych. Wytwarzają wiazania C-O

C-S C-N C-C

6.2.1.1. ligaza octan CoA(AMP) - syntetaza acetylo-CoA

O

CH
- COOH + HS-CoA CH
- C ~ S-CoA

6.3.1.2. ligaza L-glutaminian: amoniak(ADP) - syntetaza glutaminianowa

Kw L-glutaminowy L-glutamina

KOENZYMY I GRUPY PROSTETYCZNE

Wiele enzymow wymaga do swojego specyficznego dzialania obecności małych jednostek niebiałkowych o nazwie KOFAKTORY

Kofaktorem może być

• jeden lub wiecej jonów nieorganicznych np. Zn
  lub Fe
  

• złożona cząsteczka organiczna o nazwie koenzym

Taki metal lub koenzym który jest kowalencyjnie związany z enzymem nazywamy grupa prostetyczna.

Całość katalityczna aktywnego enzymu wraz z jego koenzymem lub jonem metalu okresla się jako holoenzym. Sama białkowa czesc enzymu bez jego kofaktora jest nazywana apoenzymem. Pewne koenzymy takie jak NAD
są wiązane, uwalniane przez enzym w czasie jego cyklu katalitycznego i dlatego działają jako kosubstraty.

Wiele koenzymow jest pochodnymi prekursorow witamin, które są często istotnym składnikiem pożywienia, a który niedostateczny dopływ powoduje choroby z niedoboru.

---