Klub Anglo
JAK WYKORZYSTYWAĆ HISTORYJKI SŁOWNO-OBRAZKOWE?
Ważnym elementem składowym serii Bingo! I-III są historyjki słowno-obrazkowe, stanowiące podsumowanie poszczególnych części podręcznika. Są one zilustrowane na początkowych stronach kolejnych rozdziałów a ich teksty nagrane na kasecie. Na co warto zwrócić uwagę pracując z historyjkami? W jaki sposób wykorzystywać je najefektywniej?
Zacznijmy od kilku uwag wstępnych:
historyjki stanowią podsumowanie, nie należy więc od nich zaczynać pracy z rozdziałem (dają one możliwość dodatkowego powtórzenia i utrwalenia materiału);
ponieważ pełne wykorzystanie historyjek jest czasochłonne, są one pewną opcją dodatkową, przydatną, gdy nauczyciel dysponuje większą liczbą godzin języka w tygodniu;
wprowadzając historyjkę powinniśmy maksymalnie wykorzystać ilustracje; pozwoli to zaciekawić dzieci historyjką oraz stworzyć kontekst sytuacyjny, ułatwiający zrozumienie treści.
Przykładowy sposób wykorzystania historyjki prześledzimy na podstawie: My Best Friends (Bingo! 2 B, ss. 62-63). Można w nim wyodrębnić trzy główne etapy:
I. Rozgrzewka językowa - wykorzystująca wiedzę przyswojoną przez dzieci w czasie poprzednich zajęć (dotyczy to zwłaszcza słownictwa).
II. Praca z wersją uproszczoną historyjki - stopniowo przygotowująca dzieci do pracy z nagraniem i dająca im (w końcowej części) możliwość interakcji.
III. Praca z pełną wersją historyjki (nagranie, #zobacz transkrypcję tekstu z kasety) - główna część zajęć, stanowiąca ewentualny wstęp do opracowania historyjki w formie przedstawienia.
I. ROZGRZEWKA JĘZYKOWA:
Zacznijmy od stron, na których znajdują się obrazki ilustrujące treść historyjki.
a) Nauczyciel wskazuje na pierwszy obrazek i zadaje następujące (przykładowe) pytania (w nawiasach okrągłych podano przykładowe odpowiedzi, w kwadratowych dodatkowy komentarz):
Q: Is it in the morning, in the afternoon or in the evening? (A: In the morning. / In the afternoon.) [uczniowie uczyli się nazw pór dnia kilka lekcji wcześniej]
Q: What animals can you see? (A: A mouse, a bird, a hedgehog, a frog, a rabbit, a fox, etc.) [nazwy większości zwierząt zostały wprowadzone na poprzednich lekcjach]
Q: Can you see the sun? (A: Yes. - uczniowie wskazują na słońce)
Q: Why is the sun not happy? (A: The cloud. / It is raining.)
b) Nauczyciel pokazuje kolejne obrazki i pyta:
Q: Is it a bird / a hedgehog / rabbit?What is it? (A: A mouse)
Q: Where is the mouse now? (A: Under the mushroom)
Q: Is it a bird / a hedgehog / rabbit?What is it? (A: A frog)
Q: Where is the mouse now? (A: Under the mushroom. / With the mouse.)
Q: Is it raining? (A: No, it is sunny)
Q: What are the animals doing? (A: (They're) Dancing).
II. PRACA Z WERJĄ UPROSZCZONĄ HISTORYJKI:
Po przeprowadzeniu części wstępnej, nauczyciel, trzymając otwartą książkę w rękach i wskazując na kolejne obrazki, opowiada skróconą i uproszczoną wersję historyjki własnymi słowami, "ubarwiając" ją gestami, intonacją i wyrazem twarzy tak, by stała się ona jeszcze bardziej zrozumiała dla dzieci:
'It is a very big forest and there are many animals: birds, hedgehogs, frogs, rabbits, foxes and mice. The sun is unhappy. The weather is bad. It is raining. The animals are all wet. A little mouse is running and she sees a small mushroom. She goes under the mushroom quickly. A little frog is running and she sees the mushroom and the mouse. She wants to go under the mushroom but the mushroom is very small. The mouse says: 'Come under the mushroom' and the mushroom grows bigger (...)'
Nauczyciel opowiada historię jeszcze kilka razy, dając dzieciom coraz więcej możliwości włączania się i "uzupełniania" (nauczyciel może gestem wskazywać o jakie słowo mu chodzi):
It is... (zademonstrowanie przy pomocy rąk słowa "duży")... yes... a very big... forest.
The mouse is... (demonstracja czynności biegania)... yes... the mouse is running.
Gdy dzieci znają już dobrze "uproszczoną" wersję historyjki, trzeba jeszcze tylko powtórzyć piosenkę: Oh, What Wonderful Things Friends Can Do, która stanowiła finał ostatniej lekcji rozdziału i można już rozpocząć pracę z kasetą.
III. PRACA Z PEŁNĄ WERSJĄ HISTORYJKI (NAGRANIE):
Podczas pierwszego słuchania nauczyciel powinien wskazywać ręką na obrazki odpowiadające poszczególnym częściom historii (dobrze, jeśli uczniowie mogą to też zrobić w swoich książkach). W czasie kolejnego słuchania dzieci powinny zostać bardziej zaangażowane. Mogą np.:
odgrywać role zwierząt biorących udział w historyjce (na wcześniejszej lekcji można przygotować proste papierowe opaski na głowę: dla myszek z wąsikami, dla żabek z oczkami, a dla króliczków z uszkami); kiedy żabki słyszą z kasety słowo: frog, wstają, podobnie z innymi zwierzątkami; jeśli w klasie istnieje możliwość przesuwania mebli, myszki mogą ruszać głowami, żabki podskakiwać, króliczki kicać, zwierzątka mogą także wydawać swoje odgłosy
liczyć ile razy dane słowo (lub słowa) występuje w historyjce
dostać rozsypane części (uproszczonej wersji) historyjki, które próbują ułożyć w odpowiedniej kolejności, jeśli słabo czytają, mogą ułożyć historyjkę z narysowanych przez nauczyciela prostych obrazków (lub symboli), np.: deszcz, żabka, grzybek, króliczek, słońce, ręce splecione w powitaniu (= przyjaźń)
Nauczyciel może także zatrzymywać kasetę, a dzieci mają za zadanie powiedzieć, jakie słowo zostało odtworzone jako ostatnie lub co wydarzy się w historyjce za chwilę. Jeśli grupa jest zaawansowana językowo, można podzielić dzieci na małe grupy, z których każda tworzy (ustnie) swoją wersję historyjki, różniącą się drobnymi szczegółami od oryginału. Zadanie pozostałych grup polega na wyłapaniu wszystkich zauważonych różnic w nowych wersjach historyjki.
Dla nauczycieli, którzy spotykają się z uczniami po lekcjach na zajęciach popołudniowych lub mają więcej godzin języka w tygodniu istnieje możliwość opracowania niektórych z historyjek w formie przedstawienia, na które można później zaprosić rodziców i innych nauczycieli (zob.: #Jak wystawić przedstawienie?).
Opracowanie: A. Zychla
# Time for a story: MY BEST FRIENDS
It's a warm, summer morning. The sun is high in the sky. Suddenly the grey, rainy clouds come up. They are bigger and bigger. They hide the sun away. Here comes thunder. All the animals in the forest hear it roar. Pitter, patter raindrops.
A little mouse runs through the forest. She is all wet! She looks for a place to hide. Suddenly she can see a small mushroom. It's just right for one to hide away from the rain. 'Oh, here is just the thing for me. I can stay under this mushroom until the rain is over'. And she sits under the little mushroom. She feels much better now!
Soon a little frog jumps through the forest. She is all wet! She looks for a place to hide. Suddenly she can see a small mushroom. It's just right to hide away from the rain. She spots the little mouse.
"Hello" she says. "I'm looking for a place to hide away from the rain. Can I sit under this small mushroom with you, my friend?"
The mushroom is too small to hide two, but the mouse feels sorry for the frog and so she says: "Yes, you can" and she moves over to make room for the frog. At the same time the mushroom grows bigger and bigger! Now there are two friends sitting happily under the mushroom.
Soon a little rabbit runs through the forest. He is all wet! He looks for a place to hide. Suddenly he can see a small mushroom. It's just right to hide away from the rain. He spots the mouse and the frog. "Hello" he says. "I'm looking for a place to hide away from the rain. Can I sit under this small mushroom with you, my friends?"
The mushroom is too small to hide three, but the mouse and the frog feel sorry for the rabbit and they say: "Yes, you can" and they move over to make room for the rabbit.
At the same time the mushroom grows bigger and bigger. Now there are three friends sitting happily under the mushroom.
Suddenly it stops raining. The sun comes out and the sky is blue again. The mouse, the frog and the rabbit look at each other and smile. Now they know they have friends. They sing together happily:
Oh, what wonderful things friends can do!
They play and laugh together!
What about you?
I think I can do it, too!
Oh what wonderful things friends can do?
They always stick together!
What about you?
I think I can do it, too!
Oh, what wonderful things can do!
They listen to your problems!
What about you?
I think I can do it, too!
# Jak wystawić przedstawienie?
Dlaczego drama?
Techniki dramy, od prostych zadań komunikacyjnych począwszy, a na przygotowywaniu i wystawieniu przedstawienia skończywszy, stanowią bardzo przydatny składnik nauczania języka obcego. W wyniku zastosowania technik dramy, uczniowie pozyskują autentyczną motywację do komunikacji słownej, a poprzez imitację i wielokrotne powtórzenia tekstu sztuki, ćwiczą i zapamiętują konstrukcje i zwroty. Proces wystawiania przedstawienia stanowi atrakcyjne urozmaicenie lekcji, stwarzając jednocześnie możliwość uczestniczenia w rozmaitych zadaniach typu project work. Ponadto sam udział w przedstawieniu daje uczniom ogromną satysfakcję, tym większą, im mocniej angażowali się oni w samodzielne jego przygotowanie. Nie bez znaczenia jest fakt, że wystawienie przedstawienia stanowi rodzaj prezentacji umiejętności, jakie uczniowie nabyli w ciągu całego roku szkolnego, i które mogą zaprezentować widzom.
Obsada
Mimo, że w przedstawieniach występuje zazwyczaj kilka głównych postaci, można zaangażować w nie nawet kilkanaście osób. Uczniowie mogą odgrywać role statystów (np. pasażerów na dworcu, przechodniów, pracowników). W przypadku, gdy mamy do dyspozycji tylko kilku uczniów, można zmodyfikować tekst przedstawienia lub obsadzić każdego z uczniów w kilku rolach.
Dobrze, jeśli uczniowie sami wybierają role, które chcą odegrać, ale warto zachęcać uczniów bardziej nieśmiałych lub tych, którzy nie wierzą we własne siły. W wypadku, gdyby rywalizacja o główne role była bardzo gwałtowna, można uciec się do losowania lub ustalenia dublerów, którzy na przemian grają swoje role na próbach i w dwóch kolejnych przedstawieniach (warto mieć dublerów, ponieważ zawsze może się zdarzyć, że któryś z uczniów zachoruje lub nie będzie mógł z innych powodów wziąć udziału w przedstawieniu).
Praca z tekstem
Gdy brak czasu na pełną inscenizację tekstu, czyli naukę na pamięć, wystarczą dwie godziny lekcyjne, by uczniowie na tyle dobrze opanowali czytanie tekstu, by móc odegrać przedstawienie z książką w ręku, z suflerem lub z wykorzystaniem techniki playback (jedna grupa uczniów czyta tekst, siedząc w ławkach, a druga odgrywa tekst na scenie "na migi").
Przygotowując wystawienie sztuki, musimy brać pod uwagę fakt, że po dwóch, trzech próbach uczniowie mogą stracić początkowy zapał i przy każdej kolejnej próbie będą oczekiwali nowych, ciekawych zadań. Warto wziąć to pod uwagę, planując pracę nad tekstem. Łatwiej przyjdzie uczniom zapamiętać swoją rolę w ruchu (bierne siedzenie w ławce nudzi i zniechęca), wystarczy też jedna próba na każdych zajęciach. Na kolejnych spotkaniach można natomiast przygotowywać elementy scenografii, plakaty czy zaproszenia.
Ważnym elementem przyczyniającym się do sukcesu przestawienia jest jego "słyszalność". Od początku pracy nad tekstem sztuki, od pierwszych prób czytanych, należy uczyć "adeptów aktorstwa" głośnego mówienia, prawidłowej artykulacji, wyraźnego wymawiania końcówek. Im szybciej przejdziemy do prób z pamięci, tym łatwiej będzie im opanować wymienione umiejętności.
Rekwizyty
Nauczyciel może zaproponować schemat maski, która będzie wykorzystana w przedstawieniu (propozycja takiej maski znajduje się też we wkładce do Bingo! 4 Plus), uczniowie powinni samodzielnie dorysować rysy twarzy odgrywanej postaci. Maskę można później wykorzystać również do inscenizacji skeczy, komiksów i żartów rysunkowych (wiele z nich można zaczerpnąć z Bingo! 4 Plus). Wykonanie kostiumów nie musi się wiązać z wielkimi wydatkami, wystarczy zaakcentować szczególny charakter niektórych postaci poprzez drobne rekwizyty (np. czarne okulary i kapelusze tajnych agentów). Uczniowie sami chętnie zatroszczą się o swoje przebrania.
Scenografia
Można ją stworzyć przy użyciu prostych środków. Można w tym celu wykorzystać tablicę klasową, tekturowe pudła, papier pakowy, na których można napisać i namalować wszystkie potrzebne elementy scenografii.
Przedstawienie można odgrywać przy świetle dziennym lub nadać mu bardziej nastrojowy charakter poprzez zastosowanie sztucznego oświetlenia. Jeśli szkoła dysponuje rzutnikiem pisma, można nie tylko oświetlić całą przestrzeń sceniczną, ale również zmieniać kolor światła, używając kolorowych folii nakładanych na rzutnik. Do tego celu nadają się również zwykłe lampki na biurko z ruchomym kloszem lub latarki o dużej mocy.
Widownia
Kluczowym elementem każdego teatru są widzowie. Na swoje przedstawienie uczniowie chętnie zaproszą rodziców i krewnych (zwłaszcza starsze pokolenie), warto również podzielić się swoimi umiejętnościami z kolegami z innych klas lub grup.
Czynnikiem zachęcającym do obejrzenia przedstawienia będzie jego reklama. Uczniowie mogą samodzielnie wykonać plakaty lub ulotki informujące o terminie i miejscu przedstawienia. Dla rodziców i nauczycieli można przygotować specjalne zaproszenia.
Ponieważ pomieszczenia szkolne nie bardzo nadają się do ogrywania przedstawień, warto pomyśleć, w jaki sposób usadzić gości, by wszyscy mieli zapewnioną dobrą widoczność. Najlepszym rozwiązaniem jest półkolisty kształt widowni lub usadzanie widzów "piętrami" tak, by ci siedzący najdalej siedzieli najwyżej - nawet na stołach.
Życzymy dobrej zabawy, sukcesów scenicznych i wielu bisów!