Badanie gazometryczne krwi

pH {7,350-7,450}
pCO2 {35,0-45,0}
pO2 {83,0-108}
SBEc {-3 do +3 mmol/l}
cHCO3- wodorwęglan {22-26 mmo/l}
cH+c wodór
sO2 saturacja {95,0-99,0}
CO-Hb(hemoglobina tlenkowęglowa) u palących <10,5%
CO-Hb u niepalących <2,2%

Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej

Rodzaj zaburzenia pierwotnego:	pH	HCO3-	pCO2	reakcja kompensacyjna
Kwasica metaboliczna	↓	↓	↓	hiperwentylacja
Zasadowica metaboliczna	↑	↑	↑	hipowentylacja
Ostra kwasica oddechowa	↓	↑ lekko	↑	generacja zasad w nerce
Przewlekła kwasica oddechowa	↓ lekko	↑	↑	generacja zasad w nerce
Ostra zasadowica oddechowa	↑	↓	↓ lekko	utrata zasad przez nerki
Przewlekła zasadowica oddechowa	↑	↓	↓	utrata zasad przez nerki

Kolorem czerwonym zaznaczono pierwotną zmianę. (Objaśnienia - w tekście.)

RBC - miano erytrocytów,
HCT - hematokryt,
HGB - hemoglobina,
MCV - średnia objętość krwinki czerwonej
MCH - średnia masa hemoglobiny w krwince
MCHC - średnie stężenie hemoglobiny w krwinkach
RDW - wskaźnik anizocytozy, współczynnik zmienności średniej objętości erytrocytów.
HDW - rozproszenie rozkładu hemoglobiny (wskaźnik anizochromii - różnej intensywności zabarwienia erytrocytów)
RET - miano retikulocytów
MCVr- średnia objętość retikulocytów
Chr- zawrtość hemoglobiny w retikulocytach

WBC - miano leukocytów,
NEUT - miano neutrocytów,
MID - miano komórek pośrednich nie-lmfocyty, nie-neutrocyty (monocyty, eozynocyty, bazocyty),
LYMP - miano limfocytów,
MONO - miano monocytów,
EOS - miano eozynocytów,
BASO - miano bazocytów,
PLT - miano płytek,
MPV - średnia objętość płytek,
PDW - współczynnik zmienności średniej objętości,
PCT - płytkokryt, obiętośc płytek
P-LCR - frakcja płytek olbrzymich,
histogram rozkładu wielkości płytek

RBC - miano erytrocytów,
HCT - hematokryt,
HGB - hemoglobina,
MCV - średnia objętość krwinki czerwonej
RDW - wskaźnik anizocytozy, współczynnik zmienności średniej objętości erytrocytów -jego wartość wzrasta w niedokrwistości z niedoboru żelaza. Wzrost RDW można też zaobserwować po utracie krwi lub po leczeniu witaminą B12 lub/i kwasem foliowym.
MCH - średnia masa hemoglobiny w krwince
MCHC - średnie stężenie hemoglobiny w krwinkach
HDW - rozproszenie rozkładu hemoglobiny (wskaźnik anizochromii - różnej intensywności zabarwienia erytrocytów)
histogram erytrocytów, potrzebny do wykrywania dwóch populacji krwinek
histogram zawartości hemoglobiny w erytrocytach,
wykres kropkowy (skatergram) erytrocytów
RET - miano retikulocytów
WBC - miano leukocytów,
NEUT - miano neutrocytów,
MID - miano komórek pośrednich nie-lmfocyty, nie-neutrocyty (monocyty, eozynocyty, bazocyty),
LYMP - miano limfocytów,
MONO - miano monocytów,
EOS - miano eozynocytów,
BASO - miano bazocytów,
PLT - miano płytek,
MPV - średnia objętość płytek,
PDW - współczynnik zmienności średniej objętości,
PCT - płytkokryt, obiętośc płytek
P-LCR - frakcja płytek olbrzymich,
histogram rozkładu wielkości płytek

MCVr- średnia objętość retikulocytów

Chr- zawrtość hemoglobiny w retikulocytach

Morfologia krwi obwodowej:

Erytrocyty:

Wzrost:

1.Nadkrwistości objawowe spowodowane niedotlenieniem tkanek:

- wrodzone i nabyte wady serca, serce płucne, rozedma płuc, przebywanie na znacznych wysokościach.

2.Nadkrwistości objawowe spowodowane zwiększonym wytwarzaniem erytropoetyny:

- torbielowatość nerek, wodonercze, nowotwory (haemangioblastoma, hepatoma), pheochromocytoma.

3.Wpływ kortykosterydów:

- Zespół Cushinga, leczenie sterydami.

4.Odwodnienie

Spadek:

1. Niedokrwistość.

2. Nagła utrata krwi.

3. Późny okres ciąży.

4. Przewodnienia.

Hematokryt-stanowi frakcję objętościową erytrocytów w pełnej krwi i zależy od ich ilości i objętości.

Wzrost:

1. Nadkrwistości pierwotne (czerwienica prawdziwa). 2. Nadkrwistości wtórne (przewlekłe choroby płuc, przebywanie na dużych wysokościach, nowotwory nerek przebiegające ze zwiększonym wytwarzaniem erytropoetyny). 3. Stany zmniejszające objętości krążącego osocza wywołane jego utratą (choroba oparzeniowa, zapalenie otrzewnej). 4. Odwodnienia (obfite biegunki, uporczywe wymioty, moczówka prosta, nadmierne pocenie).

Spadek:

1. Niedokrwistości. 2. Stany zwiększające objętość krążącego osocza tj.ciąża zwłaszcza druga połowa, hiperproteinemie. 3. Przewodnienie.

Hemoglobina-zasadniczy składnik erytrocytów, bierze udział w przenoszeniu tlenu.

Wzrost: nadkrwistości pierwotne i wtórne, odwodnienia.

Spadek: niedokrwistość, przewodnienia

Leukocyty- inaczej krwinki białe, jądrzaste komórki krążące we krwi obwodowej, są wytwarzane w szpiku kostnym i tkance limfatycznej, zasadnicza funkcja obrona ustroju przed mikroorganizmami. Fizjologiczny wzrost występuje po wysiłku, po posiłku, w ciąży, stresie. Rodzaje krwinek białych: granulocyty obojętnochłonne (neutrocyty), kwasochłonne (eozynocyty), zasadochłonne (bazocyty), monocyty i limfocyty.

Wzrost -leukocytoza: zakażenia (bakteryjne, pierwotniakowi, grzybicze, wirusowe), stany zapalne, choroby nowotworowe, uszkodzenia tkanek, hematologiczne zespoły rozrostowe, mocznica, w wyniku działania adrenaliny i hormonów sterydowych.

Spadek -leukopenia: pierwotna i wtórna aplazja i hipoplazja szpiku kostnego, leki, promieniowanie jonizujące, hipersplenizm, białaczki, szpiczak plazmocytowi, przerzuty nowotworowe do szpiku kostnego, choroba Addisona-Biermara, ciężkie zakażenia bakteryjne, zakażenia wirusowe, wstrząs anafilaktyczny, kolagenozy, wyniszczenie, leki: sulfonamidy, chloramfenikol, NLPZ, tyreostatyki, l.p/padaczkowe, doustne leki p/cukrzycowe.

Limfocyty- rozpoznają antygen i uczestniczą w odpowiedzi immunologicznej ustroju

Biochemia:

Powszechnie stosowane profile narządowe badań:

• Profil nerkowy: Sód, potas, mocznik, kreatynina.

• Profil wątrobowy: transaminazy (alaninowa, asparginowa), fosfataza alkaliczna, bilirubina, albumina, GGTP.

• Profil kostny: białko całkowite, albumina, wapń, fosfor, fosfataza alkaliczna.

• Profil sercowy: transaminazy asparaginowa i alaninowa, kinaza kreatynowa, dehydrogenaza mleczanowa, potas, troponina.

• Profil lipidowy: cholesterol całkowity, triglicerydy, cholesterol HDL i LDL.

• Profil kontrolny: Sód, potas, mocznik, kreatynina, Bilirubina, AST, ALT, fosfataza alkaliczna, GGTP, albumina, białko całkowite, wapń, fosfor, kwas moczowy.

• Profil trzustkowy: lipaza, amylaza, ALT, wapń

• Profil tarczycowy: TSH, fT3, fT4.

OB. - po 1 godz. Mężczyźni < 10mm/h; Kobiety < 15mm/h

Wzrost: zakażenia,

procesy zapalne,

nowotwory złośliwe (w tym szpiczak mnogi),

zespół nerczycowy,

ciąża,

niedokrwistości.

Spadek: Nadkrwistości,

Hipofibrynogenemia,

Niewydolność serca,

Kortykosteroidy,

Leki przeciwzapalne

Kreatynina

Wzrost:

Ostra i przewlekła niewydolność nerek, wstrząs, odwodnienie, wysiłek fizyczny, akromegalia, toksyczne lub alergiczne działanie leków, środki cieniujące, nefropatia w przebiegu chorób układowych, cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, szpiczaka, vasculitis, posocznica, rzucawka ciężarnych.

Spadek:

Niska masa mięśniowa, głodówka, stosowanie kortykosteroidów.

Mocznik

Wzrost: Ostra i przewlekła niewydolność nerek, odwodnienie, wstrząs, krwawienie z przewodu pokarmowego.

Aminotransferaza alaninowa (ALAT, ALT)

Wzrost:

↑↑ ostre WZW, (ALT>AST), toksyczne uszkodzenie wątroby, „wątroba wstrząsowa”, niewydolność serca, niedokrwienie lub hipoksja.

↑ marskość wątroby, choroba alkoholowa, mononukleoza zakaźna z zajęciem wątroby, nowotwory wątroby, zawał serca.

Spadek:

Niedobór pirydoksyny (witamina B6)

Aminotransferaza asparaginianowa (AspAT, AST, GOT)

Wzrost:

Ostre WZW (ALT>AST), choroby dróg żółciowych, choroba alkoholowa i marskość (AST>ALT), ropień wątroby, rak pierwotny i przerzuty do wątroby, niewydolność prawokomorowa serca, niedokrwienie lub hipoksja, urazy wątroby, „wątroba wstrząsowa”, leki hepatotoksyczne lub powodujące zastój żółci.

Spadek:

Niedobór pirydoksyny (Wit. B6)

Bilirubina

- całkowita

- bezpośrednia (sprzężona)

- pośrednia (niesprzężona)

Wzrost:

Przewaga bilirubiny pośredniej: hemoliza, zes. Gilberta, zes. Criglera-Najjara.

Przewaga bilirubiny bezpośredniej: cholestaza, WZW, toksyczne uszkodzenie wątroby (leki, muchomor sromotnikowi), marskość wątroby, zespół Dubina-Johnsona, zespół Rotora.

Spadek: bez znaczenia.

Sód (Na)

Wzrost: odwodnienie, poliuria, hiperaldosteronizm, moczówka prosta, nadmierna podaż chlorku sodu.

Spadek: Przewodnienie, niewydolność serca, zespół nerczycowy, SIADH, niewydolność kory nadnerczy, diuretyki, biegunka.

Potas (K)

Wzrost: nasilona hemoliza, uszkodzenie tkanek, rabdomioliza, kwasica, niewydolność nerek, niedoczynność nadnerczy, nadmierna podaż soli potasu, diuretyki oszczędzające potas(spironolakton), inhibitory ACE, hipoaldestorenizm.

Spadek: Nadużycie środków przeczyszczających, hiperaldosteronizm, zespół Cushinga, kwasica cewkowa, diuretyki, marskość wątroby.

---