Czynniki stresujące w pracy nauczyciela i wychowawcy

Szkoła jest miejscem , w którym stres staje się udziałem zarówno ucznia jak i nauczyciela . Obowiązki i zaangazowanie w sprawy uczniów mogą sprawić , ze stres osiągnie pewien optymalny poziom . Wtedy mobilizuje do działania lub źle wpływa na psychikę i stan fizyczny .

Pęd zawodowy , ciągły brak czasu , natłok informacji , obowiązki zawodowe - oto z czym musimy się zmagać .Nic więc dziwnego , ze zyjemy w ciągłym napięciu . W dobie bezstresowego wychowania zabrakło miejsca na bezstresowych nauczycieli .

Jeśli człowiek nie ma zbyt wielkiego zaufania do swej wiedzy i zdolności , to w trudnej sytuacji odczuwa stres. Ludzie odmiennie reagują na rózne sytuacje . Definicja stresu musi więc uwzględnić dwa czynniki : to , ze ludzie róznią się od siebie sposobem spostrzegania zdarzeń , oraz to , jak na podstawie własnej wiedzy i zdolności oceniają mozliwość skutecznego reagowania . Nalezy wziąć pod uwagę zarówno cechy jednostki , jak i relacje między nimi .Dlatego wielu psychologów o stresie mówi wtedy , gdy człowiek jest pewny , ze nie poradzi sobie z wymogami danej sytuacji , i nie dysponuje dostatecznymi mozliwościami skutecznej obrony własnej osoby przed zagrozeniem . W tej sytuacji pojawia się lęk oddziaływujący ujemnie na funkcje poznawcze ( brak koncentracji , zaburzenia pamięci ) . Powoduje tez zmiany w autonomicznym układzie nerwowym ( ciągłe napięcie mięśni , zmęczenie , brak apeytu ) .Traktując stres jako reakcję na wymagania stawiane organizmowi dzielimy go na : stres biologiczny ( spocone dłonie , szybkie bicie serca ) oraz psychologiczny ( odczuwanie lęku , paniki ) .Róznym stanom napięcia spowodowanym przez stres odpowiadają odmienne emocje i postawy . Bardzo niskiemu napięciu towarzyszy bierność , obojętność , brak moywacji do działania . Średniemu napięciu odpowiada zainteresowanie , zapał do pracy , entuzjazm , twórcze myślenie . Wysokiemu napięciu towarzyszy niepokój lub lęk , zdenerwowanie , agresja , zmęczenie i niechęć .

Czynniki wpływające na powstawanie stresu u nauczyciela :

- wygórowane wymagania wobec nauczyciela ,

- presja środowiska ,

- problemy finansowe ,

- nie wyjaśnione sprawy wychowawcze ,

- kłopoty z adaptacją w nowym środowisku ,

- stosowanie nowych technologii w edukacji ,

- zmartwienia , frustracje ,

- stałe przeciązenie .

W tych sytuacjach nauczyciel zajęty jest prawie wyłącznie myślami o własnych rozczarowaniach oraz niedoskonałościach . Powoduje to , iz relacje między nauczycielem

a uczniem są nieprawidłowe :

- dystansowanie się w kontaktach ,

- złość , wrogość nauczyciela w stosunku do ucznia ,

- strach , lęk i niepokój w nawiązaniu nowych kontaktów ,

- zniekształcanie rzeczywistości ,

- wypalanie zawodowe ,

- dystansowanie się do trudnych spraw ,

- zniechęcenie do pracy w zawodzie ,

- zmniejszona efektywność pracy ,

- zachwianie autorytetu nauczyciela ,

- utrata zaufania do nauczyciela .

Nie mozna jednak zapomnieć o pozytywnych skutkach krótkotrwałej reakcji na stres :

- mobilizacja do pracy ,

- zwiększanie wysiłku fizycznego ,

- dalszy rozwój swej osoby , samokształcenie ,

- koncentracja aktywności umysłowej .

Przygotowała : Iwona Nowicka

---