KONSPEKT LEKCJI W KLASIE I

Prowadzący: Milena Derlikiewicz

Data: 20.09.2007, 27.09.2007

Klasa: I c, I ti

Temat: Rysunek rzeźby powierzchni Ziemi na mapie.

Cele lekcji:

1. zapamiętanie wiadomości:

• uczeń rozumie i definiuje pojęcie: poziomica,

• uczeń odróżnia wysokość względną od bezwzględnej.

zrozumienie wiadomości:

• uczeń wyjaśnia metody przedstawiania rzeźby terenu na mapie.

3. zastosowanie w sytuacjach typowych:

• uczeń oblicza średni spadek stoku,

• uczeń potrafi kreślić poziomice oraz narysować profil hipsometryczny.

4. zastosowanie w sytuacjach problemowych:

• uczeń potrafi rozpoznać różne formy terenu przedstawione na mapach różnymi metodami.

Metody pracy:

1. asymilacji wiedzy:

• opis

• pogadanka

• praca z podręcznikiem

Środki dydaktyczne:

• atlas

• podręcznik

PRZEBIEG LEKCJI

Ogniwa lekcji	Czynności nauczyciela	Czynności uczniów	Środki dydaktyczne	Uwagi
Część wstępna	Przywitanie się z uczniami. Sprawdzenie obecności. Wpisanie tematu lekcji do dziennika lekcyjnego. Sprawdzenie umiejętności uczniów w obliczaniu skali - kartkówka!!! Rząd I Skala mapy wynosi 1:2000000. Odległość w terenie wynosi 130km. Jaka jest odległość na mapie? Skala mapy wynosi 1:20000. Powierzchnia na mapie wynosi 7cm². Jaka jest to powierzchnia w rzeczywistości? Proszę podać wynik w kilometrach kwadratowych i hektarach. Rząd II Skala mapy wynosi 1:50000. Powierzchnia na mapie wynosi 3cm². Jaka jest powierzchnia w rzeczywistości? Proszę podać wynik w kilometrach kwadratowych i hektarach. Skala mapy wynosi 1:20 000. powierzchnia na mapie wynosi 7 cm². Jaka jest to powierzchnia w rzeczywistości? Proszę podać wynik w kilometrach kwadratowych i hektarach.	Przywitanie z nauczycielem. Przygotowanie uczniów do lekcji.		2-3 min.
Kontrola uczniów	Sprawdzenie pracy domowej. Zadanie 1. wschód, południe, zachód, północ, południe. Zadanie 2. Petersburg leży na 60º szerokości geograficznej N i na 31º długości geograficznej E. Nowy Orlean leży na 30º szerokości geograficznej N i 90º długości geograficznej W. Baku leży na 40º szerokości geograficznej N i 50º długości geograficznej E. Durban leży na 30º szerokości geograficznej S i 31º długości geograficznej E. Zadanie 3. Australia rozciągłość południkowa 40º, równoleżnikowa 27º. Afryka rozciągłość południkowa 67º, równoleżnikowa 70º. Zadanie 4. Rozciągłość równoleżnikowa Polski wynosi 10º, południkowa 5º 50", czyli 647,5km. Zadanie 5. Rozciągłość równoleżnikowa 199º, południkowa 76º.			7 min.
Nawiązanie do nowego tematu	Na dzisiejszej lekcji zobaczymy jak dawniej kartografowie przedstawiali rzeźbę terenu. Poznamy takie pojęcia jak poziomica, wysokość względna i bezwzględna. Nauczymy się wykreślać poziomice, tworzyć profil hipsometryczny oraz obliczać średni spadek stoku. Podaje temat lekcji: „RYSUNEK RZEŹBY POWIERZCHNI ZIEMI NA MAPIE”.	Uczniowie zapisują temat lekcji.		3 min.
Realizacja nowego materiału	Realizacja nowego materiału. Zaczniemy od krótkiej historii zaznaczania rzeźby terenu na mapie. Otwórzcie swoje podręcznika ma stronie 13. mamy tam fragmenty map z dawnych czasów. Powiedzcie mi w jak na mapie numer jeden przedstawiono rzeźbę terenu? Tak, dawniej kartografowie przedstawiali wszelkie wypukłe formy rzeźby terenu za pomocą rysunku kopczyków, ale rysunki te informowały tylko o ogólnym rozmieszczeniu wzniesień. Nie możemy odczytań z nich wysokości ani spadku stoku. Na mapach z XIX w. stosowana była metoda kreskowa. Na czym polegała? Mapa ta ze względu na wszechobecne kreskowanie nie była zbyt czytelna. W mapie trzeciej zostały już użyte kolory. Powiedzcie mi jak przedstawia się rzeźbę terenu na dzisiejszych mapach? Dziś do przedstawiani rzeźby terenu używa się poziomic, czyli nigdy nie przecinających się linii łączących punkty o jednakowej wysokości na poziomem morza. Dzięki nim możemy odczytać z mapy wysokość bezwzględną, nachylenie stoku, ekspozycję stoku oraz obliczyć wysokość względną. A czym jest wysokość bezwzględna? A względna? Aby poprawić czytelność rysunku rzeźby na mapie, stosuje się barwne pasy między poziomicami. Barwy Romerowskie. Omawiam rysunek ze strony 15. Obszary wyżej położone oznacza się kolorami ciepłymi: żółtymi, pomarańczowymi, przez czerwone aż do brązowych, daje to wrażenie wypukłości. Obszary nizinne przedstawiane są barwami zimnymi - odcieniami zielonymi. Daje to wrażenie wklęśnięcia. Teraz nauczymy się wykreślać poziomice. Zmierzyliśmy w terenie dane wysokości, a chcemy wykreślić poziomice o wartościach 5, 10 i 15. Zastosujemy tu metodę interpolacji. Najpierw łączymy w trójkąty poszczególne wysokości, następnie wyznaczamy pośrednie wartości między dwoma różnymi wysokościami. Teraz łączymy punkty o tej samej wysokości. Dobrze teraz spróbujemy wykreślić poziomice, ale nie używając już metody interpolacji. Zrobimy to na „oko”. Na koniec nauczymy się wykreślać profil hipsometryczny i obliczać średni spadek stoku. Profil hipsometryczny rysuję na tablicy i tłumaczę zasady jego tworzenia. Teraz do profilu obliczymy średni spadek stoku: i = h2 - h1/d*1000%0 h1 i h2 - wysokości danych punktów n.p.m. d - odległość pozioma między danymi punktami i - średni spadek stoku i = 70 - 50/450 * 1000%0 i = 20/450 * 1000%0 i = 44,44%0	Pagórki. Za pomocą gęstości kresek przedstawiano nachylenie stoku. Im gęściej tym stok był bardziej nachylony. Wysokość mierzona względem poziomu morza (m n.p.m., m p.p.m.) Wysokość mierzona względem punktu nie znajdującego się na poziomie morza (m).		28 min.
Zadanie domowe	Zadanie pracy domowej - jeśli nie zdążymy rysować na lekcji muszą dokończyć to ćwiczenie w domu.			2 min.
Utrwalenie materiału	Nauczyciel w celu powtórzenia wiadomości z lekcji zadaje pytania związane z przeprowadzoną lekcją.			2 min.

---