ODŻYWIANIE Jeśli coś jest przez r pobierane to musi się coś wydzielić, np. Ca2+ > 2H+. Pierwiastki- niezbędne (r bez nich nie może żyć), pożądane (potrzebne do lepszego rozwoju), balastowe (niepotrz lecz pobierane), toksyczne (szkodliwe). Makroel- N, P, K, Mg, Ca, S. Mikroel- Fe, Mn, Mo, Zu, Cu, B, Cl. Czynniki zewn wpływające na pobieranie i transp jonów: temp (lekkość wody, dyfuzja jonów w roztw gl, oddychanie), odczyn (kompleks sorpcyjny uwalnia i wymienia jony), światło (ruch transpirac w r), tlen (proces oddychania), mikoryza (symbioza r wyższych z grz).

AZOT: NO3-, NH4+, mocznik. Wyst: Zw org- mocznik (łatwo dost), białka, amidy, aminy, aminokw, kw nukl. Zw nieorg- sole amonowe N-NH4+ i azotanowe N-NO3-, N cząst (atm) mikroorg i r z nimi w symbiozie. Funkcja- skł am, białek, nukl (ATP, NAD, NADP), kw nukl (DNA, RNA), chlorofilu, cytokin. Tr- floem, ksylem. Niedobór- silne zaham wzrostu, słabe rozkrzewienie, chloroza starszych l, łatwa reutylizacja międzyorg. Redukcja azotanów- gł źródło N, po wniknięciu do korz są reduk do NH3 zużywany do syntezy zw org., powodują metahemoglobinoze która nie transp O2 I etap- w cytopl podst katal przez e- reduktaza N: NO3-+NADN+H+NO2-+NAD+H2O. II etap- w plastydach katal e- r azotynowa. Azotyny- powodująpowst we krwi zw rakotw- nitrozoaminy. Amonifikacja NH2 NH3 (mikroorg rozkł mat org). Nitryfikacja NH3 NO2, NO2 NO3 (b autotroficzne z rodz Nitrosomonas, Nitrobacter). Denitryfikacja NO3N2- (b autotroficzne w war deficytu O2 w gl). Wiązanie N atm N2 NH3 lub NH2 (b i promieniowce symbiotyczne i niesymbiot).

POTAS: K+ Funkcja- aktywator licznych e, uczestn w osmoregulacji i w mechan ruchu ap szp. Tr- floem, ksylem. Niedobór- chloroza i nekroza od wierzch i brzegów bl liśc na liśc starszych, zaham wzrost, podlega reutylizacji.

FOSFOR: H2PO4-, HPO4^2- (H3PO4 i PO4^3- nieprzysf dla r). Funkcja- skł nukleotydów, kw nukl. Tr- floem, ksylem. Niedobór- strzelisty pokrój r, zaham wzrostu, l ciemnoziel, dolna str fioletowe, łatwa reutylizacja.

ŻELAZO: Fe2+, Fe3+, chelaty (cząst org+ jony metali, wiąz min podwójne). Funkcja- skł ferredoksyny i cytoduonów biorą udział w tr elektronów w proc fotosynt i oddych, składnik wielu e oksydoredukc, stymulator syntezy chlorofilu- 80% Fe jest w chloropl. Tr- ksylem. Niedobór- chloroza międzyżyłk, a przy silnym deficycie tego pierw całk chl m młodych l, słaba reutylizacja międzyorg.

MAGNEZ: Mg2+. Funkcja- skł chlorofilu, odpow za współdział ze światłem, aktywator licznych e, gł przenoszących reszty P. Tr- ksylem, floem. Niedobór- chlorozy międzyżyłk przechodz w nekrozy, obj cz na starszych l, łatwa reutylizacja.

WAPŃ: Ca2+, chelaty. Funkcja- uczestn w przekaz inf w regulacji metabol, stabilizuje bł kom, skł pektynianów śc kom. Tr- ksylem. Niedobór- silne zaham wzrostu, deform l, zamieranie pąków szczytowych, chloroza wierzch pędu, śluzowacenie korz, zanik włośników, słaba reutylizacja międzyorg, sucha zgnil wierzch pom, załamywanie wierzch pędów kw.

SIARKA: SO4^2-. Funkcja- w zw org wyst w gr sulfhydrylowych -SU, lodaukowych -N=C=S lub wchodzi w skład pierścieni heterocykl. Skł niektórych am (cystyny, cysteiny, metioniny), tworzy mostki dwu S stabilizuja 2 i 3 rzędową strukt białek, wyst w olejkach gorczycznych. Tr- ksylem. Niedobór- chloroza l, nerwy czerwonawe, obj częściej na młodszych l.

NIEDOBÓR MIKROEL: Bor- sucha zgnilizna. Cynk- rozetowatość- przy pędach krótkie międzywęźla. Molibden- biczykowatość- nadmierny rozwój nerwów liściowych, ograniczony rozwój blaszek l.

OPT ZAOPATRZ R W SKŁ MIN- zasobniść gl w skł min, pH gl, potrzeby naw r, straty skł min wynikające z ich wymywania, uwsteczniania lub wynoszenia z plonem.

PR ZWROTU SKŁ POK- by utrz żyzność gl, trzeba zwracać jej skł pok pobrane przez r oraz te które zostały uwstecznione w gl w wyniku stos naw.

PR MIN- wys plonów określa ten skł pok, który wyst w gl w il najniższej w stos do potrzeb r.

PR MAX- nadmiar skł pok w gl ogranicza skuteczność działania innych skł i w następstwie powoduje obn plonów.

PR PIERWSZ WART BIOL- stos naw musi mieć na celu popr wart biol plonów, która ma większe znaczenie niż wys plonów.

DOŚW 1- Niezbędność skł min- można wykazać w kulturach wodnych lub piaskowych, stos pożywkę o ściśle kontrolowanym składzie. Wyk- Trzykrotki w słoiku. Obserwacja obj niedoboru pier na r wynikające z braku go w pożywce.

DOŚW 2- Poziom aktywności NR- można ozn metodą in-vitro w której enzym dyfunduje bezpośr z fragmentów r do mieszaminy inkubacyjnej. Miarą akt enzymu jest stężenie azotynów którepowst z azotanów w mieszaninie inkubacyjnej. Azotyny+ sulfanilamid (amina 1rz) + dwuchlorowodór N(-1-naftylo)-etylodwuaminy barwny związek (kolorymetr).

DOŚW 3- Ozn zaw azotanów- stwierdza się obecność lub brak azotanów w tk rośl. Zaw azotanów w r upr pow 1000 ppm świadczy o przenawożeniu i obniżonej wart biol plonu. Warzywa z upr spec nie powinny zaw pow 250 ppm jonów azotanowych. Ozn przeprowadza się na skrawkach liści. Wyk się barwną reakcję jaką dają azotany z dwufenyloaminą w stęż kw S. Wyk- liście w płytce + dwufenyloamina. Zmiana barwy na granat ozn że w tk r jest zakumul nadm il azotanów.

ODŻYWIANIE Jeśli coś jest przez r pobierane to musi się coś wydzielić, np. Ca2+ > 2H+. Pierwiastki- niezbędne (r bez nich nie może żyć), pożądane (potrzebne do lepszego rozwoju), balastowe (niepotrz lecz pobierane), toksyczne (szkodliwe). Makroel- N, P, K, Mg, Ca, S. Mikroel- Fe, Mn, Mo, Zu, Cu, B, Cl. Czynniki zewn wpływające na pobieranie i transp jonów: temp (lekkość wody, dyfuzja jonów w roztw gl, oddychanie), odczyn (kompleks sorpcyjny uwalnia i wymienia jony), światło (ruch transpirac w r), tlen (proces oddychania), mikoryza (symbioza r wyższych z grz).

AZOT: NO3-, NH4+, mocznik. Wyst: Zw org- mocznik (łatwo dost), białka, amidy, aminy, aminokw, kw nukl. Zw nieorg- sole amonowe N-NH4+ i azotanowe N-NO3-, N cząst (atm) mikroorg i r z nimi w symbiozie. Funkcja- skł am, białek, nukl (ATP, NAD, NADP), kw nukl (DNA, RNA), chlorofilu, cytokin. Tr- floem, ksylem. Niedobór- silne zaham wzrostu, słabe rozkrzewienie, chloroza starszych l, łatwa reutylizacja międzyorg. Redukcja azotanów- gł źródło N, po wniknięciu do korz są reduk do NH3 zużywany do syntezy zw org., powodują metahemoglobinoze która nie transp O2 I etap- w cytopl podst katal przez e- reduktaza N: NO3-+NADN+H+NO2-+NAD+H2O. II etap- w plastydach katal e- r azotynowa. Azotyny- powodująpowst we krwi zw rakotw- nitrozoaminy. Amonifikacja NH2 NH3 (mikroorg rozkł mat org). Nitryfikacja NH3 NO2, NO2 NO3 (b autotroficzne z rodz Nitrosomonas, Nitrobacter). Denitryfikacja NO3N2- (b autotroficzne w war deficytu O2 w gl). Wiązanie N atm N2 NH3 lub NH2 (b i promieniowce symbiotyczne i niesymbiot). POTAS: K+ Funkcja- aktywator licznych e, uczestn w osmoregulacji i w mechan ruchu ap szp. Tr- floem, ksylem. Niedobór- chloroza i nekroza od wierzch i brzegów bl liśc na liśc starszych, zaham wzrost, podlega reutylizacji. FOSFOR: H2PO4-, HPO4^2- (H3PO4 i PO4^3- niep rzysf dla r). Funkcja- skł nukleotydów, kw nukl. Tr- floem, ksylem. Niedobór- strzelisty pokrój r, zaham wzrostu, l ciemnoziel, dolna str fioletowe, łatwa reutylizacja. ŻELAZO: Fe2+, Fe3+, chelaty (cząst org+ jony metali, wiąz min podwójne). Funkcja- skł ferredoksyny i cytoduonów biorą udział w tr elektronów w proc fotosynt i oddych, składnik wielu e oksydoredukc, stymulator syntezy chlorofilu- 80% Fe jest w chloropl. Tr- ksylem. Niedobór- chloroza międzyżyłk, a przy silnym deficycie tego pierw całk chl m młodych l, słaba reutylizacja międzyorg. MAGNEZ: Mg2+. Funkcja- skł chlorofilu, odpow za współdział ze światłem, aktywator licznych e, gł przenoszących reszty P. Tr- ksylem, floem Niedobór- chlorozy międzyżyłk przechodz w nekrozy, obj cz na starszych l, łatwa reutylizacja. WAPŃ: Ca2+, chelaty. Funkcja- uczestn w przekaz inf w regulacji metabol, stabil izuje bł kom, skł pektynianów śc kom. Tr- ksylem. Niedobór- silne zaham wzrostu, deform l, zamieranie pąków szczytowych, chloroza wierzch pędu, śluzowacenie korz, zanik

włośników, słaba reutylizacja międzyorg, sucha zgnil wierzch pom, załamywanie wierzch pędów kw. SIARKA: SO4^2-. Funkcja- w zw org wyst w gr sulfhydrylowych -SU, lodaukowych -N=C=S lub wchodzi w skład pierścieni heterocykl. Skł niektórych am (cystyny, cysteiny, metioniny), tworzy mostki dwu S stabilizuja 2 i 3 rzędową strukt białek, wyst w olejkach gorczycznych. Tr- ksylem. Niedobór- chloroza l, nerwy czerwonawe, obj częściej na młodszych l. NIEDOBÓR MIKRO EL: Bor- sucha zgnilizna. Cynk- rozetowatość- przy pędach krótkie międzywęźla. Molibden- biczykowatość- nadmierny rozwój nerwów liściowych, ograniczony rozwój blaszek l. OPT ZAOPATRZ R W SKŁ MIN- zasobniść gl w skł min, pH gl, potrzeby naw r, straty skł min wynikające z ich wymywania, uwsteczniania lub wynoszenia z plonem. PR ZWROTU SKŁ POK- by utrz żyzność gl, trzeba zwracać jej skł pok pobrane przez r oraz te które zostały uwstecznione w gl w wyniku stos naw. PR MIN- wys plonów określa ten skł pok, który wyst w gl w il najniższej w stos do potrzeb r. PR MAX- nadmiar skł pok w gl ogranicza skuteczność działania innych skł i w następstwie powoduje obn plonów. PR PIERWSZ WART BIOL- stos naw musi mieć na celu popr wart biol plonów, która ma większe znaczenie niż wys plonów. DOŚW 1- Niezbędność skł min- można wykazać w kulturach wodnych lub piaskowych, stos pożywkę o ściśle kontrolowanym składzie. Wyk- Trzykrotki w słoiku. Obserwacja obj niedoboru pier na r wynikające z braku go w pożywce. DOŚW 2- Poziom aktywności NR- można ozn metodą in-vitro w której enzym dyfunduje bezpośr z fragmentów r do mieszaminy inkubacyjnej. Miarą akt enzymu jest stężenie azotynów którepowst z azotanów w mieszaninie inkubacyjnej. Azotyny+ sulfanilamid (amina 1rz) + dwuchlorowodór N(-1-naftylo)-etylodwuaminy barwny związek (kolorymetr). DOŚW 3- Ozn zaw azotanów- stwierdza się obecność lub brak azotanów w tk rośl. Zaw azotanów w r upr pow 1000 ppm świadczy o przenawożeniu i obniżonej wart biol plonu. Warzywa z upr spec nie powinny zaw pow 250 ppm jonów azotanowych. Ozn przeprowadza się na skrawkach liści. Wyk się barwną reakcję jaką dają azotany z dwufenyloaminą w stęż kw S. Wyk- liście w płytce + dwufenyloamina. Zmiana barwy na granat ozn że w tk r jest zakumul nadm il azotanów.

---