1. Jama brzuszna - stanowi największą jamę ustroju, która od góry ograniczona jest
przeponą, od przodu i boków przez mięśnie przedniej ściany brzucha, od tyłu przez
kręgosłup, a w dole bez wyraźnej granicy przechodzi w jamę miednicy .
2. Ograniczenie jamy brzusznej
-od góry: przepona
-od dołu: płaszczyzna wejścia miednicy
-od przodu i od boku:
- częściowo żebra (do 4 przestrzeni między ebrowej)
- mięśnie i rozcięgna
- od góry: wyrostek mieczykowaty mostka i łuki
- od dołu: grzebienie biodrowe, więzadło pachwinowe i górny brzeg spojenia łonowego
od tyłu: odcinek lędźwiowy kręgosłupa żebrowe
3. Okolice brzucha :
Okolice brzucha dzielimy na trzy poprzeczne pasy, odgraniczone od siebie
dwiema poziomymi liniami granicznymi: górna linia poprzeczna brzucha
łączy najniższe punkty dziesiątych żeber, dolna linia poprzeczna brzucha
biegnie obustronnie przez najwyższe punkty grzebieni biodrowych. Każdy
poprzeczny pas zawiera po dwie symetryczne okolice boczne i jedną
nieparzystą środkową. Nadbrzusze składa się z okolic podżebrowych i
okolicy nadpępcza . Śródbrzusze - z okolic bocznych brzucha i okolicy
pępkowej. Podbrzusze składa się z dwóch bocznych okolic pachwinowych i
środkowej okolicy łonowej.
4. Ściana brzucha :
-skóra
-tkanka podskórna
-powięź podskórna
-powięź powierzchowna brzucha
-warstwa mięśni i rozcięgien
-powięź poprzeczna
-otrzewna ścienna
-ogółem : SKÓRA, TKANKA PODSKÓRNA, WARSTWA
POWIĘZIOWO - MIĘŚNIOWA I OTRZEWNA.
5. Mięśnie ściany jamy brzusznej :
GRUPA TYLNA : m. czworoboczny lędźwi, lędźwiowy większy i lędźwiowy mniejszy;
GRUPA PRZEDNIO-BOCZNA : m.skośny brzucha zewnętrzny, skośny brzucha wewnętrzny i poprzeczny brzucha;
GRUPA PRZEDNIA: m. piramidowy i m. prosty brzucha
6. Otrzewna : to błona surowicza stanowiąca „worek” wyściełający od wewnątrz ściany
jamy brzusznej i miednicy malej ( otrzewna ścienna ) , pozostała część otrzewnej
(otrzewna trzewna) pokrywa narządy zawarte w jamie brzusznej i miednicy małej.
Błona ta oraz niewielka ilość płynu surowiczego przez nią produkowana umożliwia
wzajemne przesuwanie się narządów jamy brzusznej np. przy zmianie pozycji
ciała, oddychaniu, a także umożliwia ruchy perystaltyczne przewodu pokarmowego
(przesuwające treść pokarmową)
7. Przepuklina - patologiczne uwypuklenie zawartości jamy ciała (najczęściej jamy
brzusznej) przez otwór w powłokach, w miejscu zwanym miejscem o obniżonej
oporności; jest to osłabienie ściany mięśniowej.
8.Kanał pachwinowy :
-droga, którą przebywa jądro
-biegnie wzdłuż mięśni, które blokują tworzenie się przepukliny
-w kanale przebiega u mężczyzny powrózek nasienny, zaś u kobiety więzadło
obłe macicy
Narządy leżące wewnątrzotrzewnowo,część brzuszna przełyku,żołądek,część górna i część,wstępująca dwunastnicy,jelito czcze i kręte,kątnica i wyrostek robaczkowy,okrężnica poprzeczna i esowata,wątroba,pęcherzyk żółciowy,przewody żółciowe,pęcherz moczowy (pełny),pęcherzyki nasienne,jądra,jajniki,jajowody,macica
Narządy leżące zewnątrzotrzewnowo
Nerki,moczowody,pęcherz moczowy (pusty),gruczoły nadnerczowe,część zstępująca i pozioma,dwunastnicy,okrężnica wstępująca i zstępująca,kanał odbytnicy,trzustka,nasieniowody,gruczoł krokowy,aorta brzuszna,żyła główna dolna,pnie współczulne
10. Sieć większa - zdwojona blaszka otrzewnej, zwisająca z krzywizny większej żołądka,
tworząca "fartuch" pokrywający od przodu pętle jelitowe. Sięga często aż do spojenia
łonowego i na wysokość więzadeł pachwinowych. Wiotka, luźna tkanka, która
pokrywa jelita i kumuluje się w miejscach zapalenia blokując jego rozprzestrzenianie
się.
11. Sieć mniejsza - twór otrzewnej będący jej zdwojeniem. Uważana za część
tylną krezki brzusznej. Znajduje się pomiędzy wątrobą (ściślej jej powierzchnią
trzewną) a żołądkiem (krzywizna mniejsza). Dociera też do przełyku (jego najniższej
części brzusznej, położonej przy połączeniu z żołądkiem oraz dwunastnicy (tym razem
do jej początkowej, położonej także przy żołądku części). Sieć ta jest ustawiona w
płaszczyźnie strzałkowej, czyli mniej więcej równolegle do płaszczyzny dzielącej
ciało człowieka na dwie (pozornie)symetryczne części. Jej obie blaszki - przednia i
tylna - z obydwu stron obejmują wspomniane narządy.
12. Wpust do żołądka i odźwiernik - ( mięśnie okrężne) tworzą rodzaj zwieraczy, ich
skurcz powoduje zamknięcie światła żołądka, zapobiega to cofaniu się treści z żołądka
do przełyku i treści jelita cienkiego do żołądka.
13. Za odźwiernikiem znajduje się opuszka dwunastnicy, która leży
wewnątrzotrzewnowo w przeciwieństwie do pozostałej części dwunastnicy.
14. Tętnica zaopatrująca żołądek to tętnica żołądkowa lewa, odchodząca od pnia
trzewnego .
15. Krezka jelita cienkiego :
zdwojenie otrzewnej mocujące jelito cienkie w jamie brzusznej
składa się z dwóch blaszek będących przedłużeniem otrzewnej otaczającej
jelito. Pomiędzy nimi przebiegają nerwy i naczynia krwionośne zaopatrujące
narząd oraz znajdują się węzły chłonne
przyczep krezki do tylnej ściany brzucha tzw. korzeń krezki
umiejscowienie jelita na krezce umożliwia ruchy perystaltyczne jelita
17. Układ żyły wrotnej :
-krążenie wrotne - krew pochodząca z jelit zbierana jest przez pień żylny
zwany żyłą wrotną. Żyła ta dochodzi do wątroby, gdzie rozgałęzia się na siatkę
naczyń włosowatych. Odprowadza ona do wątroby składniki pokarmowe,
które wątroba przetwarza i magazynuje. Krew po przepłynięciu przez wątrobę
żyłami wątrobowymi jest odprowadzana do żyły głównej dolnej.
-krew z całego układu pokarmowego, nim trafi do żyły głównej dolnej (a w
konsekwencji do reszty organizmu) musi przebyć drogę przez wątrobę. W tym
narządzie magazynowany jest chwilowy nadmiar substratów energetycznych
(takich jak cukry) po posiłku, które są następnie uwalniane w chwilach głodu.
-układ wrotny reguluje więc duże wahania w stężeniach niektórych składników
pokarmowych.
18. Śledziona :
-u człowieka jest największym narządem limfatycznym
-to narząd, znajdujący się w okolicy lewego podżebrza pod przeponą, po lewej
stronie i nieco z tyłu żołądka
-jest rodzajem dużego węzła chłonnego o miąższowej budowie,
ciemnopurpurowym kolorze i półksiężycowatym przekroju
-w miąższu śledziony wyróżnia się liczne wypełnione krwią zatoki żylne oraz miazgę białą i czerwoną. Biała tworzy tzw. grudki, a w grudkach tych
powstają i rozpadają się białe krwinki układu odpornościowego. Krwinki
białe (leukocyty) wytwarzają ciała odpornościowe, które stanowią barierę
dla rozprzestrzeniającego się zakażenia i broń przeciwko chorobotwórczym
mikroorganizmom. W miazdze czerwonej oczywiście odbywa się proces
rozpadu krwinek czerwonych (erytrocytów). Kiedy czerwone komórki krwi się
starzeją lub są nieprawidłowe, wtedy śledziona odfiltrowuje je z krwiobiegu i
rozkłada zawartą w nich hemoglobinę.