Zobowiązania krótkoterminowe
1.Kredyt kupiecki - określa warunki odroczenia zapłaty. Polega on na tym, że jedno przedsiębiorstwo bierze od drugiego towar a płaci za niego w określonym w umowie terminie. Przedsiębiorstwa na rynku zaczynają konkurować między sobą, dając atrakcyjniejsze warunki odraczania zapłaty po to, aby zwiększona sprzedaż umocniła ich pozycję na rynku.
2.Kredyt bankowy krótkoterminowy - uzyskanie tego kredytu zależy od posiadanej przez przedsiębiorstwo wiarygodności finansowej tzn. zdolności terminowego spłacania kredytu wraz z odsetkami przez przedsiębiorstwo ( bank ocenia wysokość oprocentowania i formę zabezpieczenia).
Kredyty te mogą być udzielone w postaci:
a) kredytu w rachunku bieżącym ( kredyt otwarty lub kasowy) - bank ustala limit zadłużenia i termin spłaty kredytu. Wysokość faktycznie wykorzystanego kredytu obrazuje ujemne saldo rachunku bieżącego.
Kredytowanie w rachunku bieżącym może występować w dwóch formach:
- kredytowanie o char. celowym, który jest przeznaczony na określony cel, z czym wiąże się dokładnie określenie terminu spłaty,
- kredyt w formie linii kredytowej ( kredyt odnawialny), które może służyć do regulowania różnych dyspozycji płatniczych przedsiębiorstwa - kredytobiorcy, w tym szczególnie powtarzających się do wysokości ustalonego limitu zadłużenia.
Koszt kredytu:
K = r*lz + s*pz
r- stopa procentowa
lz- limit zadłużenia
s- stawka prowizji
pz- przyznany limit zadłużenia
W sytuacji przejściowego braku środków na rachunek bank może udzielić także kredytu kasowego, umożliwiając terminowe regulowanie zobowiązań bez potrzeby ubiegania się za każdym razem o przyznanie kredytu. Kredyt ten musi być spłacony do 14 dni najbliższych wpływów ze sprzedaży bieżącej na rachunek przedsiębiorstwa.
b) rachunek kredytowy - wymaga otwarcia specjalnego rachunku do ewidencji wykorzystania i spłaty przyznanego kredytu.
3. Kredyt wekslowy (dyskontowy) - występuje wówczas, gdy wierzyciel sprzedaje instytucji kredytowej weksel swego dłużnika przed terminem płatności. Bank płaci za weksel kwotę stanowiącą różnicę między sumą, na jaką wystawiony został weksel, a wartością dyskonta na resztę dni pozostających do terminu zapłaty powiększoną o prowizję banku. Osoba sprzedająca weksel, otrzymuje z banku tym mniejszą sumę, im więcej dni pozostaje do dnia wykupu weksla.
Istota kredytu dyskontowego polega więc na tym, że posiadacz weksla sprzedając go bankowi, uzyskuje od banku kredyt w postaci sumy pieniężnej wypłacanej od razu, w momencie zawarcia umowy, tzn. przed terminem płatności. Weksle składane do dyskonta powinny spełniać wymagania formalne, określone w prawie wekslowym.
Banki obciążają nominalną kwotą weksla rachunek kredytowy przedsiębiorstwa dającego weksel do dyskonta i uznają jego rachunek bieżący ( rozliczeniowy) kwotą weksla pomniejszoną o dyskonto. Odsetki z tytułu dyskonta są dochodem dla banku tak jak oprocentowanie innych kredytów, a kosztem dla przedsiębiorstwa dającego weksel do dyskonta.
Operacje dyskonta weksli wiążą się z kupowaniem weksli przez bank. Weksel, stanowiący wyraz kredytu kupieckiego, jest przenośnym środkiem płatniczym, który w bankowym dyskoncie zostaje przekształcony przez kredyt bankowy w pieniądz płatny natychmiast.
Weksel jako papier wartościowy jest dokumentem stwierdzającym wierzytelność pieniężną o treści i skutkach określonych w prawie wekslowym. Wystawienie weksla zobowiązuje jego wystawcę (trasanta) lub wskazaną przez niego osobę (trasata) do bezwarunkowego zapłacenia sumy pieniężnej określonej osobie (remitentowi) w wyznaczonym czasie i miejscu.
Wyróżniamy:
a)weksel trasowany (trata, weksel ciągniony) - musi zawierać nazwę weksla w dokumencie, bezwarunkowe polecenie zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej, nazwisko osoby prawnej lub fizycznej, która ma zapłacić należność (trasata), termin płatności, miejsce płatności, nazwisko osoby, na rzecz której lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana, miejsce wystawienia i datę oraz podpis wystawcy weksla.
b) weksel własny ( sola, suchy, prosty) - różni się tym, że wystawca weksla jest jego głównym dłużnikiem.
Weksel spełnia funkcje:
- f. kredytowa - daje możliwość dokonania transakcji między podmiotami gosp., czyli bez potrzeby zapłaty gotówką
- f. gwarancyjna - stanowi zabezpieczenie spłaty zobowiązania
- f. płatnicza - zamiast zapłaty dłużnik może pokryć dług wekslem
- f. obiegowa - nieograniczona możliwość przenoszenia praw wekslowych w drodze indosu na inną osobę (indosariusza)
Suma wekslowa zawierająca również odsetki S: S = K + (K*r*t) / (100%*360)
K - pierwotna suma wekslowa
r - stopa procentowa w stosunku rocznym
t - liczba dni, jaka upływa od daty wystawienia weksla do dnia płatności, za rok obliczeniowy przyjęto 360 dni,
K - pierwotna suma wekslowa
Koszt dyskonta weksla stanowiący kwotę odsetek k: k = ( K*r*t ) / (100*360)
K - suma weksla oddawana na dyskonto
r - stopa dyskontowa w skali roku
t - liczba dni upływających od dnia wystawienia weksla do daty płatności weksla
Okres obliczeniowy roczny wynosi 360 dni.
4.Kredyt odbiorcy (przedpłata, zaliczka) - wnoszony jest albo przed rozpoczęciem procesu albo po częściowej realizacji zamówienia. Konieczność wniesienia przedpłaty powoduje silniejsze związanie nabywcy z wytwórcą zamówionego wyrobu.
5. Emisja papierów wartościowych - jest to emisja papierów komercyjnych ( wystawione są na okaziciela i świadczą o udzieleniu pożyczki dla emitującego papier w określonej wysokości, na dany czas. Są oferowane przez emitenta na rynku kapitałowym wg cen nominalnych pomniejszonych o określone dyskonto. Jednocześnie emitent zobowiązuje się do wykupu tych papierów w okresie nieprzekraczającym roku).
Rodzaje papierów komercyjnych: bony komercyjne, komercyjne weksle inwestycyjno - terminowe (KWIT), weksle oraz obligacje, bony handlowe, bony inwestycyjne, weksle inwestycyjno - komercyjne.
Są tańszym źródłem niż bankowe kredyty krótkoterminowe.
6. Faktoring - polega na sprzedaży należności faktorowi będącemu pośrednikiem w rozliczeniach z tytułu sprzedaży towarów i usług między sprzedawcą a odbiorcą. Funkcje faktora może pełnić bank lub inna wyspecjalizowana instytucja, np. w Polsce towarzystwa ubezpieczeniowe oraz przedsiębiorstwa faktoringowe. Podmioty faktoringowe odkupują należności od różnych przedsiębiorstw do czasu upływu terminu ich płatności, a następnie zajmują się wyegzekwowaniem ich od dłużnika, za co pobierają wynagrodzenie.
Znane są dwa rodzaje faktoringu:
- f. niewłaściwy ( niepełny ) - faktor nie przejmuje od dłużnika ryzyka niewypłacalności, udzielając przedsiębiorstwu kredytu
- f. właściwy ( pełny )
Koszt faktoringu:
- odsetki od udzielonych kredytów i zaliczek ( na poziomie oprocentowania kredytu w rachunku bieżącym)
- opłata za dodatkowe usługi, np. księgowe, doradcze ( 0,3-4%)
- prowizja przyznanego limitu kredytu faktoringowego (0,5-2%)
Kredyt faktoringowy udzielany przez banki jest droższy od kredytu w rachunku bieżącym, ale ma dogodne zabezpieczenie wierzytelności pieniężnych.
7. Zobowiązania stałe - zobowiązania wobec pracowników z tytułu wynagrodzeń. Wynikają one z odstępstwa w czasie między terminem ponoszenia wydatków na wynagrodzenia dla pracowników a terminem powstania zobowiązań wobec pracowników. Podobnie gromadzi przedsiębiorstwo pieniądze ze sprzedaży na inne płatności regulowane okresowo np. podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych.
8. Kształtowanie struktury źródeł krótkoterminowego finansowania przedsiębiorstw
W kształtowaniu struktury kapitału krótkoterminowego można zauważyć zastępowanie źródeł tradycyjnych źródłami nowoczesnymi i pewniejszymi np.
- zastępowanie bankowego kredytu krótkoterminowego kredytem kupieckim - kredyt kupiecki jest tańszy, a bardzo często darmowy, nieoparty na warunkach umowy, w której oferowano by skonto, ponadto jest bardziej dostępny, bo nie wymaga poważniejszych zabezpieczeń
- zastępowanie bankowego kredytu krótkoterminowego kredytem kupieckim, a następnie bankowym kredytem faktoringowym,
- zastępowanie bankowego kredytu krótkoterminowego kredytem kupieckim, a następnie kredytem wekslowym oraz ubezpieczeniem kredytu kupieckiego,
- substytucja bankowego kredytu krótkoterminowego przez emisję papierów komercyjnych - badania wykazały, że emisja papierów komercyjnych jest około 4% tańsza od kredytu bankowego w rachunku bieżącym.
Im wyższa wartość emisji, tym wyższe dyskonto. Emisja papierów komercyjnych jest więc korzystna dla:
- emitenta ( niższy koszt od kredytu bankowego)
- banku ( wyższa prowizja niż kredytu bankowego)
- inwestora ( im wyższa wartości emisji, tym wyższe dyskonto, czyli zarobek).
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
1