Streszczenie - Księgi Rodzaju 1-48
1. Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię, rośliny, zwierzęta. Potem stworzył mężczyznę i niewiastę i rzekł do nich Bóg: "Rozmnażajcie się i czyńcie sobie ziemię poddaną".
2. Gdy Bóg stworzył niebo i ziemię, a nie było jeszcze roślin i zwierząt, ulepił z prochu ziemi człowieka i tchnął w niego życie. Bóg zasadził ogród w Eden i umieścił tam człowieka. Powiedział do człowieka, że może jeść owoce z każdego drzewa oprócz drzewa poznania dobra i zła. Aby nie był samotny Bóg ulepił zwierzęta, którym człowiek dał nazwy, ale nie była to odpowiednia pomoc dla mężczyzny. Wtedy podczas snu mężczyzny Bóg wyjął z niego żebro i zbudował niewiastę. Gdy mężczyzna ją zobaczył powiedział: "Ta jest dopiero Kością z moich kości i Ciałem z mego ciała".
3. Lecz był w Eden przebiegły wąż. Rzekł on do niewiasty, że mogą jeść z drzewa poznania dobra i zła i wcale nie umrą, lecz będą na równi z Bogiem znali dobro i zło. Niewiasta posłuchała, skosztowała owocu i dała swemu mężowi, a on zjadł. Gdy ujrzeli Boga ukryli się, a Bóg zapytał ich dlaczego się ukryli. Mężczyzna opowiedział Bogu o tym co się zdarzyło. Bóg wydalił ich za to z ogrodu Eden.
4. Mężczyzna zbliżył się do niewiasty, a ona urodziła Kaina, a potem Abla. Kain uprawiał rolę i złożył Bogu w ofierze płody roli, Abel był pasterzem trzód i złożył pierwociny ze swej trzody. Pan wejrzał na ofiarę Abla, a na ofiarę Kaina nie chciał patrzeć. Kain wyprowadził swego brata Abla na pole i zabił go. Gdy Pan zobaczył co Kain uczynił wypędził go z jego roli. Kain zamieszkał w kraju Nod, na wschód od Edenu. Kain zbudował miasto Henoch i rozmnażała się jego rodzina. A wśród jego potomków rosła dzikość moralna. Ewa urodziła trzeciego syna Seta. Wtedy zaczęto wzywać imienia Pana.
5. (Rodowód potomków Adama) Rozmnażał się ród Setytów.
6. Gdy ludzie rozmnażali się na ziemi, postępowało zepsucie moralne. Bóg postanowił zgładzić ludzi i zwierzęta, które stworzył. Pan darzył życzliwością Noego, który pochodził z rodu Seta. Kazał Pan Noemu zbudować arkę i zabrać na nią swoją rodzinę i po parze, samca i samicę wszystkich istot żyjących oraz niezbędną żywność.
7. Noe uczynił jak Pan mu polecił. Zbudował arkę i weszli do niej: Noe, jego żona i ich synowie: Sem, Cham, Jafet i ich żony, a wraz z nimi zwierzęta. Po siedmiu dniach spuścił Pan potop na ziemię. Przez 40 dni i 40 nocy padał deszcz. Na ziemi wzbierały wody i przykryły wszystkie powierzchnie, a istoty żywe, które żyły na lądzie zginęły. A wody stale się podnosiły na ziemi przez 150 dni.
8. Po tym czasie deszcz przestał padać, a wody zaczęły opadać. Noe wypuścił kruka, a potem gołębicę, aby sprawdzić czy wody opadły, następnie jeszcze dwie gołębice. Gdy przekonał się, że wody opadły wyszli wszyscy z arki, która osiadła na górach Ararat. Noe wybudował Panu ołtarz i złożył na nim ofiarę całopalną ze zwierząt. Pan powiedział wówczas, że nigdy nie zgładzi już istot żyjących, gdyż wie, że człowiek jest już zły od młodości.
9.Zawarł Pan również przymierze z każdą istotą żywą, którego znakiem był łuk na obłokach. Noe zasadził winnicę, a gdy spożył z niej wina odurzył się i spał nagi w namiocie. Wszedł tam jego syn Cham, a ojciec Kanaana i doniósł o tym co widział dwu swoim braciom. Oni wzięli płaszcz, weszli do namiotu tyłem, aby nie widzieć nagości swego ojca i przykryli go. Gdy potem Noe dowiedział się o tym przeklął Kanaana, a pochwalił Sema i Jafeta.
10. (Potomstwo synów Noego)
11. Mieszkańcy całej ziemi mieli jedną mowę i chcieli zbudować miasto i wierzę Babel, aby nie rozproszyć się po całej ziemi. Pan rozproszył ich i pomieszał ich język i nie dokończyli budowy. (Potomkowie Sema). Potomek Sema - Terach miał trzech synów Abrama, Nachora i Harana. Haranowi urodził się syn Lot, a Haran zmarł jeszcze za życia Teracha. Abram wziął za żonę Saraj, a Nachor córkę Harana Milkę. Saraj była niepłodna. Terach wziął Abrama Saraj i Lota i wyszli z Ur chaldejskiego do Kanaan. Gdy jednak doszli do Charanu osiedlili się tam.
12. Po śmierci Teracha, Pan nakazał Abramowi udać się do Kanaan i powiedział, że będzie błogosławił Abrama, rozsławi jego imię i uczyni z niego wielki naród. Zabrał więc Abram Saraj i Lota i udał się do Kanaanu, gdzie zbudował ołtarz dla Pana. Gdy nastał głód w Kanaanie Abram z żoną i Lotem udali się do Egiptu. Abram bojąc się, że go zabiją, gdyż Saraj była piękną kobietą, mówił, że jest jego siostrą. Faraonowi spodobała się Sara i wziął ją sobie za żonę, a Abramowi sowicie zapłacił. Pan jednak ukarał za to faraona. Faraon dowiedziawszy się, że Saraj jest żoną Abrama oddalił ją i rozkazał odprowadzić ich do granicy.
13. Abram, Saraj i Lot zawędrowali do Betel, czyli tam, gdzie Abram zbudował ołtarz Panu. Lot miał już liczne trzody, jak również Abram posiadał swoje trzody. Kraj nie mógł utrzymać ich obu i rozdzielili się. Lot wybrał się nad dolinę Jordanu. A po jego odejściu Abram udał się pod Hebron, gdzie były dęby Mamre i zbudował tam ołtarz Panu. Pan powiedział, że daje Abramowi ten kraj na zawsze.
14. Królowie mezopotamscy rozpoczęli wyprawę wojenną, w której wzięli Lota do niewoli. Gdy Abram dowiedział się o tym rozpoczął pościg. Odniósł zwycięstwo nad królem Kedorlaomerem i odzyskał Lota wraz z jego dobytkiem. Król Sodomy Melchizedek, kapłan Boga najwyższego wyszedł na spotkanie Abrama i błogosławił go za to, że pokonał ich wroga. Abram dał mu dziesiątą część ze wszystkiego, a Król Sodomy chciał wziąć tylko ludzi, a mienie oddać Abramowi, lecz Abram nie zgodził się.
15. Pan rzekł do Abrama, że będzie miał tak liczne potomstwo, jak gwiazdy na niebie. Abram nie miał potomka, ale uwierzył w to co Pan powiedział, a Pan uznał mu to za zasługę. Wtedy kazał wybrać mu zwierzęta i ptaki, a Abram uczynił tak i porozcinał zwierzęta wzdłuż na połowy. A Pan rzekł do niego: "Twoi potomkowie będą na wygnaniu przez 400 lat w obcym kraju jako niewolnicy. A potem ukarzę ciemięzców i wyjdą z tego kraju z wielkim dobytkiem". Wtedy to Pan zawarł przymierze z Abramem i dał mu kraj od Rzeki Egipskiej aż do rzeki Eufrat.
16. Saraj nie urodziła potomka Abramowi, rzekła więc do niego, aby zbliżył się do niewolnicy Egipcjanki imieniem Hagar. A było to w dziesięć lat po osiedleniu się ich w Kanaanie. Gdy Hagar została brzemienną lekceważyła Saraj. Saraj upokorzyła niewolnicę za to i Hagar wtedy uciekła od niej na pustynię. Znalazł ją tam Anioł Pański i rzekł, aby wróciła do swojej pani, bo ma urodzić syna i nazwać go Izmael. A jej potomstwo będzie tak rozmnożone, że nie będzie go można policzyć. Izmael zaś będzie walczył przeciwko wszystkim, a wszyscy przeciwko niemu. Hagar uczyniła tak, a syn, który się urodził został nazwany przez Abrama Izmael.
17. Gdy Abram miał 99 lat Pan rzekł do niego, że zawrze z nim przymierze i obdarzy go licznym potomstwem. I od tej chwili Abram otrzymał imię Abraham, a żona jego Saraj imię Sara. Nakazał Pan Abrahamowi zachowywać przymierze, którego znakiem było obrzezanie. Wszyscy domownicy i słudzy płci męskiej urodzeni w jego domu, osiem dni po urodzeniu mieli być obrzezywani. I rzekł Pan do Abrahama, że żona jego za rok o tej porze urodzi mu syna, któremu da na imię Izaak. Uczynił Abraham jak mu Pan nakazał i obrzezał wszystkich swoich domowników płci męskiej.
18. Pan z dwoma aniołami przybył od Abrahama. Ten wyszedł im naprzeciw i zaprosił ich do siebie na posiłek. Powiedział jeden z nich Abrahamowi, że przyjdzie tu za rok i żona jego będzie miała syna, lecz gdy Sara usłyszała te słowa uśmiechnęła się. Pan z aniołami skierował się do Sodomy, a Abraham poszedł ich odprowadzić. Pan rzekł do Abrahama, że chce ukarać Sodomę i Gomorę za ich występki, lecz Abraham prosił o zmiłowanie dla nich, gdy znajdzie się tam choć 50 sprawiedliwych. I tak utargował się z Panem do 10 sprawiedliwych. Pan zgodził się na to, że gdy znajdzie 10 sprawiedliwych ocali miasto.
19. Dwaj aniołowie przybyli do Sodomy, a gdy Lot ich zauważył, zaprosił ich do siebie. Lecz przyszli mężczyźni z tego miasta, otoczyli dom Lota i chcieli poswawolić sobie z przybyszami. Lot nie zgodził się na to i zaproponował im swoje córki dziewice, lecz oni rzucili się na Lota. Aniołowie zaś wciągnęli Lota do środka. A gdy zaczęli wyważać drzwi, aniołowie porazili napastników ślepotą. Rzekli aniołowie do Lota, aby wziął swoich bliskich i opuścił miasto, bo spotka je kara za grzechy. Lot uczynił tak, zabrał swoje córki i żonę. Lecz przyszli zięciowie nie poszli z nimi, bo myśleli, że Lot żartuje. Aniołowie nakazali nigdzie się po drodze nie zatrzymywać i nie oglądać się za siebie. I wyszedł Lot z żoną i córkami i udali się do Soar. A Pan zniszczył Sodomę i Gomorę. Ale żona Lota nie usłuchała aniołów i obejrzała się za siebie, a natychmiast zamieniła się w słup soli. Lot bał się jednak przebywać w Soar i udał się z córkami w góry. Córki jego nie miały mężczyzn, postanowiły upić swego ojca i położyć się przy nim. I tak obie córki Lota zostały brzemienne ze swoim ojcem. A Lot nic o tym nie wiedział. Starszej córce urodził się syn Moab, od którego pochodą Moabici, a młodsza urodziła syna imieniem Ben-Ammi od którego pochodzą Ammonici.
20. Abraham udał się do Gerard i tam mówił o Sarze, że jest jego siostrą, gdyż bał się, że mogą go zabić. Wówczas król Garażu Abimelek wziął ją sobie za żonę. Pan ukazał się Abimelekowi we śnie i kazał oddalić Sarę, bo zabije jego i całą rodzinę. Abimelek wystraszył się i oddał Sarę Abrahamowi. Dał mu także owce, woły, niewolników i 1000 sztuk srebra. Abraham pomodlił się do Boga i Bóg uzdrowił Abimeleka, gdyż Bóg dotknął wcześniej niepłodnością wszystkich w domu Abimeleka z powodu Sary.
1