Suspensywność aktów
Odwołanie s.273 (decyzje nieostateczne są wstrzymane do czasu upłynięcia terminu na odwołanie)
wznowienie postępowania s.318 (Organ decyduje o wstrzymaniu z urzędu lub na żądanie, gdy zachodzi prawdopodobieństwo, że decyzja zostanie uchylona)
stwierdzenie nieważności decyzji s. 333 (obowiązek wstrzymania wykonania decyzji, gdy zachodzi prawdopodobieństwo, że jest ona dotknięta nieważnością)
przywrócenie terminu sąd-adm s. 405 (Stosownie do okoliczności sąd może z własnej woli wstrzymać postępowanie lub wykonanie orzeczenia)
skarga do WSA s 432
- skarga na decyzje lub postanowienie (organ, który wydał może wstrzymać z urzędu lub na wniosek, chyba że są przesłanki natychmiastowej wykonalności lub ustawa zakazuje wstrzymywać)
- skarga na inny akt lub czynność dotyczące uprawn. lub obowiąz. wynikających z przepisu prawa (organ może wstrzymać z urzędu lub na wniosek)
- skarga na uchwałę organów samorządu oraz terenowej administracji (organ z urzędu lub na wniosek z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie)
wznowienie postępowania sąd-adm s. 471 (sąd może wstrzymać wykonanie orzeczenie, gdy zgłaszający uprawdopodobni, że grozi mu niepowetowana szkoda)
przypadki niekasacyjnego, lecz merytorycznego orzekania przez sądy adm.
- spory kompetecyjne
- 146 $ 2 PoPpSA
- 154 $ 2 PoPpSA s. 478 (orzeczona bezczynność organu, pisemne wezwanie do podjęcia działań, możliwość wniesienia skargi do sądu o ukarania grzywną. Sąd oprócz grzywny może merytorycznie orzec o istnieniu lub nieistnieniu obowiązku lub uprawnienia, jeżeli pozwala na to charakter sprawy oraz nie ma wątpliwości co do okoliczności i stanu prawnego)
- 188 PoPpSA s. 466 (wyrok merytoryczno-reformacyjny, brak istotnego naruszenia procedury, naruszenie prawa materialnego, NSA jest uprawniony do uchylenia orzeczenia i merytorycznego rozpatrzenia skargi)
POCZĄTEK POSTĘPOWANIA
rodzaje skarg:
- na postanowienie,
- na inne niż decyzje i postanowienia akty lub czynności,
- skarga na bezczynność,
- na akty prawa miejscowego,
- akty jednostek samorządu terytorialnego podejmowane w sprawach z zakresu adm. publicznej,
- na akty nadzoru nad działalnością organu jednostek samorządu terytorialnego,
- na niewykonanie wyroku WSA,
- w sprawach, w których ustawy szczególne przewidują sądową kontrolę
wyczerpanie środków zaskarżenia (s. 426)
- legitymacja do złożenia skargi (np. przy rozstrzygnięciach nadzorczych] (s. 420)
- ochrona interesu prawnego - każdy kto ma interes prawny,
- ochrona interesu publicznego - prokurator, organ nadzoru na uchwałę jednostki samorządu terytorialnego, organ nadzoru nad samorządem zawodowym
- ochrona interesu społecznego - organizacja społeczna, inicjator referendum lokalnego
- termin do złożenia skargi (s.430)
- na decyzje lub postanowienia w ciągu 30 dni od doręczenia skarżącemu
- na inne akty i czynności w ciągu 30 dni od odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia lub 60 dni od wezwania w przypadku braku odpowiedzi
- prokurator i RPO w ciągu 6 miesięcy od doręczenia stronie rozstrzygnięcia lub wejścia w życie aktu lub podjęcia czynności uzasadniającej wniesienie skargi
- rodzaje orzeczeń (s.444)
- w sprawach skarg na decyzje lub postanowienie (uchylenie w wypadku istotnego naruszenia prawa materialnego, naruszenia formalnego dającego podstawę do wznowienia postępowania, innego istotnego naruszenia prawa, stwierdzenie nieważności w przypadku dotknięcia odpowiednią wadą, stwierdzenie niezgodności z prawem decyzji lub postanowienia w wypadku istnienia przesłanek negatywnych stwierdzenia nieważności lub uchylenia)
- w sprawie skarg na inne niż decyzje i postanowienia akty lub czynności z zakresu adm. publ. dotyczące uprawnień lub obowiązków z mocy prawa (uchylenie lub stwierdzenie bezskuteczności zaskarżonej czynności)
- w sprawach skarg na bezczynność (zobowiązanie organu do podjęcia działań lub stwierdzenie nabycia uprawnienia lub istnienia obowiązku)
- w sprawach skarg na uchwałę lub zarządzenie jednostek samorządu oraz prawa miejscowego adm. rządowej (nieważność uchwały, stwierdzenie wydania z naruszeniem prawa) - w sprawach skarg na akty nadzoru (uchylenie aktu)
- w sprawach skarg na inne akty lub czynności (uchylenie lub stwierdzenie bezskuteczności aktu lub czynności)
KONIEC POSTĘPOWANIA
kiedy organ adm publ działa wbrew przepisom o właściwości jednocześnie nie łamiąc prawa?
- 66 $ 4 k.p.a. - przy sporach zewnętrznych gdy sąd powszechny uzna się niewłaściwym
- art. 100 §2,3 k.p.a - Wtedy, gdy zawieszenie postępowania zależy od rozstrzygnięcia kwestii przez inny organ, a organ ten nie podejmuje czynności i stan ten może doprowadzić do niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego lub poważną szkodę dla interesu społecznego. Organ może wtedy rozpatrzyć sprawę wstępną we własnym zakresie
Kiedy braki formalne wniesionego pisma od razu skutkują sankcjami, bez uprzedniego wzywania do uzupełnienia tych braków
- skarga na przewlekłość postępowania (odrzucana bez wezwania do uzupełnienie braków)
Kiedy 'prawomocne' może być 'zmieniane i uchylane wskutek zmiany okoliczności sprawy' ?
- 165 PoPpSA Wtedy, gdy postanowienie jest niekończące w sprawie.
rektyfikacja z kpa (s. 257) A rektyfikacja z PoPpSA (s. 453)
- właściwie nie ma różnic; jedyne to:
Przy uzupełnieniu:
- inne podstawy
- w kpa formą procesową (chyba...) decyzja a w PoPpSA wyrok, chyba że uzupełnienie dotyczy wyłącznie kosztów
Przy wyjaśnieniu:
w PoPpSA nie jest jasno napisane czy z urzędu czy na wniosek (przyjmuje się, że oba)
PYTANIA Z TEGO I Z POPRZEDNIEGO ROKU:
POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNE:
Odwołanie
- wynika z ogólnej zasady dwuinstancyjności
- służy od każdej decyzji nieostatecznej. Wyjątki: decyzja ministra z I instancji, decyzja samorządowego kolegium odwoławczego w sprawach własnych jednostek samorządu terytorialnego.
Uprawnione do wniesienia są:
- strony i jednostki do których skierowano decyzję
- organizacja społeczna - uczestnictwo w sprawie w I instancji, obrona interesu społecznego i cel statutowy
- prokurator - nieważne czy uczestniczył w I instancji
- RPO - na prawach prokuratora
Cofnięcie odwołania przed podjęciem decyzji jest możliwe tylko wtedy, gdy nie doprowadziłoby to do utrzymania sytuacji niezgodnej z prawem lub naruszającej interes społeczny.
- forma ogólna pisma
- wnoszone w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie
- pośredni tryb wnoszenia odwołań
Odwołanie w OP
- niedewolutywność
- brak legitymacji organizacji społecznej
- odwołanie musi zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać zakres żądania, wskazywać dowody uzasadniające żądanie
Kiedy można uchylić lub zmienić decyzję ostateczną w postępowaniu ogólnym administracyjnym i podatkowym?
Właściwość organów
- rzeczowa (wyznaczona przez prawo materialne i porozumienia między organami)
- miejscowa (miejsce zamieszkania, siedziby; miejsce położenia nieruchomości, miejsce zdarzenia dającego podstawę do wszczęcia postępowania, organa miasta stołecznego - śródmieścia)
- instancyjna (ustalona w kpa z zastrzeżeniem pierwszeństwa ustaw szczególnych, organy wyższego stopnia)
- delegacyjna (przy wyłączeniu właściwego organu, organ nadrzędny wyznacza kto będzie rozpatrywał sprawę, delegacja kompetencji na organ bliższy miejscu zamieszkania osoby poprzez instytucję pomocy prawnej)
Zażalenie
- tylko na postanowienia
- czasami niesamoistnie wnoszone wyłącznie razem z odwołaniem
- uprawnieni do wniesienia są strony i uczestnicy postępowania
- wnoszone w terminie 7 dni na piśmie
- środek względnie suspensywny
- w kwestiach nieuregulowanych stosuje się przepisy o odwołaniach
Ugoda administracyjna
- sprawa musi być zawisła przed sądem administracyjnym
- co najmniej dwie strony w sprawie
- ugoda służy realizacji zasady szybkości i prostoty postępowania
- nie może stanowić obejścia szczególnych wymagań ze względu na współdziałanie organów
- nie może być wyłączona na mocy przepisów szczególnych
- nie narusza interesu społecznego lub słusznego interesu stron
- musi zostać zatwierdzana przez organ administracyjny w formie decyzji
- sporządzana pisemnie i utrwalona w protokole
- ma moc prawną decyzji
Funkcje postępowania administracyjnego
- ochronna (zagwarantowanie przestrzegania prawa)
- organizacyjna (tworzenie pewnych form życia zbiorowego)
- wychowawcza (kształcenie pozytywnych postaw wobec prawa)
Strona w postępowaniu ogólnym i podatkowym
- skarżący, organ wykonujący adm. publiczną, uczestnicy na prawach strony,
- ogólne (osoba, której interesu prawnego dotyczy postępowanie; osoba, która żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub faktyczny)
- podatkowe (art. 133 op. podatnik, płatnik, inkasent, interes prawny jako podstawa udziału w postępowaniu)
Środki dowodowe
- środek pozwalający na przekonanie o istnieniu lub nieistnieniu określonych faktów
- bezpośrednie lub pośrednie, rzeczowe lub osobowe, podstawowe lub posiłkowe, uregulowane lub nieuregulowane w kpa
- dowód z dokumentów, zeznania świadków, opinie biegłych, oględziny, przesłuchanie stron, oświadczenia stron
- w podatkowym: deklaracje, informacje podatkowe, informacje dotyczące stron, środki dowodowe nienazwane
- zasady: a) dysponowania zakresem postępowania dowodowego przez organ prowadzący postępowanie, b) bezpośredniości postępowania dowodowego, c) otwartego systemu dowodów, d) równej mocy środków dowodowych, e) czynnego udziału strony w postępowaniu dowodowym, f) swobodnej oceny dowodów
Zakres obowiązywania kpa
- przynajmniej jedna strona jest organem adm. publ.
- sprawy indywidualno-konkretne
- sprawy w których można wydać decyzję administracyjną
- wyłączenie spraw dotyczących powszechnego obowiązku obrony, przywileje i immunitety dyplomatyczne, sprawy karno-skarbowe z wyjątkiem mandatów, stosunki podległości służbowej w administracji
- kpa stosowane w części przepisów w sprawach podatkowych (dział IV i VIII kpa)
Historia
- 1875 - Wiedeński Trybunał Administracyjny
- 1923 - Ustawa o środkach prawnych od decyzji administracyjnych
- 1926 - komisja kodyfikacyjna
- 22 III 1928 - rozporządzenie prezydenta z mocą ustawy, KPA, egzekucja, karno-skarbowe
- 1935 - inwalidzki sąd administracyjny
- 14 III 1069 - uchwalenie KPA
- od 1 I 1961 obowiązuje KPA
- 17 VI 1966 - ustawa o postępowaniu egzekucyjnym
- 1980 - zmiany w KPA, rozszerzenie kontroli sądowo-administracyjnej
- 31 I 1980 - powstanie NSA i zmiany w KPA, dodanie przepisów o podatkach
- 1990 - przekształcenie w administracje dualistyczną, powstanie samorządowych kolegiów odwoławczych
- 1994 - rozbudowa ustaw o SKO
- 11 V 1995 - ustawa o NSA
- 1997 - ordynacja podatkowa
- 2005 - elektroniczne formy doręczania komunikatów i wniosków
- 30 VI 2006 - nowelizacja OP
Zasady
Naczelne:
- praworządności
- proporcjonalności
- równości wobec prawa
- prawo do sprawiedliwego i jasnego rozpatrzenia sprawy przez niezależny, bezstronny i niezawisły sąd
- ochrony dóbr osobistych
- prawa do petycji, skarg i wniosków
- dwuinstancyjności
- odszkodowania za niezgodne z prawem działanie adm. publ.
Ogólne:
- praworządności
- prawdy obiektywnej
- uwzględnienia interesu społecznego i słusznego interesu obywateli
- pogłębiania zaufania obywateli do organów państwowych
- udzielania informacji
- wysłuchania stron
- przekonywania
- szybkości i prostoty
- ugodowego załatwiania spraw spornych
- pisemności
- dwuinstancyjności postępowania
- trwałości decyzji
- sądowej kontroli legalności decyzji
Zasady w OP
- praworządności (tylko organy)
- prawdy obiektywnej
- czynnego udziału strony
- zaufania
- dwuinstancyjności
- trwałości decyzji
- przekonywania
- informacji
- szybkości i prostoty
- pisemności
- jawności postępowania dla stron
- BRAK: wyważania interesu publicznego i jednostkowego, sądowej kontroli, ugodowości, wychowawczości
Postępowanie dowodowe
Zasady:
- dysponowania zakresem postępowania przez organ prowadzący
- bezpośredniości postępowania
- otwartego systemu dowodów
- równej mocy środków dowodowych
- czynnego udziału stron w postępowaniu
-swobodnej oceny dowodów
Weryfikacja decyzji
- środki zaskarżenia (dewolutywne lub niedewolutywne, względnie suspensywne lub bezwzględnie suspensywne, zwyczajne lub nadzwyczajne, samoistne lub niesamoistne)
- środki nadzoru (kasacja, reformacja)
- odwołanie (nie służy od decyzji ministra i samorządowego kolegium odwoławczego w sprawach należących do zadań własnych jednostek samorządu, legitymację mają strony; podmiot, który ma interes prawny oraz podmiot, którego decyzja dotyczy, środek względnie suspensywny, względnie dewolutywny; samokontrola I instancji w ciągu 7 dni od odwołania (14 dni w OP) albo rozpatrzenie merytoryczne (zgodne z rozstrzygnięciem w I instancji lub niezgodne z rozstrzygnięciem w I instancji - rozpoznanie merytoryczno-reformacyjne) lub kasacyjne (uchylenie decyzji I instancji: brak postępowania dowodowego lub konieczność postępowania uzupełniającego) przez II instancje)
- wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (środek niedewolutywny, stosowane odpowiednio przepisy o odwołaniu od decyzji)
- Zażalenie (służy od postanowień, środek samoistny, jeśli jest wyraźnie wskazany albo niesamoistny razem z odwołaniem, legitymacja: strony i uczestnicy, termin: 7 dni od doręczenia, środek względnie suspensywny, stosowane odpowiednio przepisy o odwołaniach)
Nieważność decyzji (terminy)
Przesłanki pozytywne:
- decyzja wydana z naruszeniem przepisów o właściwości
- brak podstawy prawnej lub rażące naruszenie prawa
- dotyczy sprawy już rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną
- decyzja skierowana do osoby nie będącą stroną w sprawie
- była dotknięta trwałą niewykonalnością dniu jej wydania
- wykonanie wywołałoby czyn zagrożony karą
- zawiera wadę powodującą jej nieważność ipso iure
Przesłanki negatywne:
- upłynięcie 10 lat (nie dotyczy: braku podstawy prawnej lub rażącego naruszenia prawa, niewykonalności, wywołania czynu zagrożonego karą)
- nieodwracalne skutki prawne
Środek względnie suspensywny, wniosek składany przez stronę lub z urzędu, przysługuje odszkodowanie w ciągu 3 lat za wydanie decyzji niegodnej z prawem
art. 1 kpa - Zakres obowiązywania KPA
- postępowanie przed organami adm. publ. w sprawach indywidualnych należących do ich właściwości i rozstrzyganych drodze decyzji
- przed innymi organami powołanymi z mocy prawa lub w drodze porozumienia do rozstrzygania tych spraw
- w sprawach sporów o właściwość między organami jednostek samorządu i adm. rządowej oraz między organami wymienionymi wyżej
- w sprawach wydawania zaświadczeń
Współdziałanie organów administracji publicznej
-
Spory o właściwość
Spory wewnętrzne
Jednostki samorządu
- między jednostkami - wspólny organ nadrzędny, a przy jego braku sąd administracyjny
- między kierownikami służb inspekcji, straży, adm. zespolonej w powiecie - starosta
- między organami jednostek samorządu w różnych województwach w sprawach z zakresu adm. rządowej - minister właściwy do spraw adm. publ.
Organy administracji rządowej
- między organami adm. zespolonej w jednym województwie - wojewoda
- między wojewodami oraz organami adm. zespolonej w róznych województwach - ministar właściwy do spraw adm. publ.
- między wojewodą, a organami adm. niezespolonej - minister właściwy do spraw adm. publ w porozumieniu z organem nadzoru nad organem pozostającym w sporze
- między organami adm. niezespolonej - wspólny organ wyższego stopnia, a w razie jego braku minister właściwy do spraw adm. publ.
-między terenowymi organami adm. rządowej, a ministrem - premier
Organy państwowe, a inne jednostki
- wspólny organ wyższego stopnia ,a przy jego braku minister właściwy do spraw adm. publicznej
Postępowanie podatkowe
- między naczelnikami urzędów skarbowych w jednym województwie - dyrektor izby skarbowej
- między naczelnikami urzędów skarbowych w różnych województwach oraz między dyrektorami izb skarbowych - minister właściwy do spraw finansów publicznych
- między naczelnikami urzędów celnych w jednym województwie - dyrektor izby celnej
- między naczelnikami urzędów celnych w różnych województwach oraz między dyrektorami izb celnych - minister właściwy do spraw finansów publicznych
- między wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta, starostą, marszałkiem województwa , a naczelnikiem urzędu skarbowego, naczelnikiem urzędu celnego - sąd administracyjny
- między wójtami, burmistrzami, prezydentami, starostami, wspólne dla nich samorządowe kolegium odwoławcze, a w razie braku sąd administracyjny
- między marszałkami województwa - sąd administracyjny
Spory zewnętrzne
- spory między organami samorządu, a organami adm. rządowej (rozstrzyga sąd administracyjny, legitymacja o rozstrzygnięcie: strona, organ samorządu lub adm. rządowej, minister właściwy do spraw adm. publ., RPO. NSA wyznacza organ właściwy w sprawie. Organ niewłaściwy podejmuje tylko czynności niecierpiące zwłoki).
- spory między organami adm. publ., a sądami powszechnymi (jeżeli jedna strona odrzuci podanie, to druga staję się właściwa i nie może go już odrzucić)
Właściwość delegacyjna
- w przypadku wyłączenia organu, organ nad nim nadrzędny może wyznaczyć inny organ jako właściwy do rozpatrzenia sprawy
- pomoc prawna, delegacja części kompetencji na inny organ
Podmioty na prawach strony
- organizacja społeczna (warunki: cel statutowy, potrzeba ochrony interesu społecznego; prawa: żądanie wszczęcia postępowania w indywidualnej sprawie (wymagana zgoda strony w trakcie), dopuszczenie do toczącego się już śledztwa. W OP nie wymaga się zgody strony)
- prokurator (prawa: żądanie wszczęcia postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem, udział w toczącym się śledztwie, prawo sprzeciwu (30 dni dla organu) i skargi sądowej)
- Rzecznik Prawo Obywatelskich (prawa prokuratora, żądanie wszczęcia postępowania w celu ochrony praw i wolności, udział w toczącym się postępowaniu, działanie na zasadzie subsydiarności)
- inne podmioty (Inspekcja Ochrony Środowiska - [prawo do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania)
POSTĘPOWANIE SĄDOWOADMINISTRACYJNE:
Legitymacja do złożenia skargi
Podmioty w postępowaniu sądowo-administracyjnym (zwłaszcza organizacja społeczna)
- strony (skarżący, organ wykonujący adm, publ., równouprawnienie stron. Stronami mogą być: osoby fizyczne, osoby prawne, państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej, inne jednostki nieposiadające osobowości prawnej, jeśli mogą być podmiot praw, obowiązków, organizacje społeczne w zakresie ich statutowej działalności)
- prokurator, RPO (ochrona praworządności, ochrona praw człowieka i obywatela, prawa: dołączenie do toczącego się procesu, wniesienie skargi do WSA, wniesienie skargi kasacyjnej do NSA, wniesienie zażalenia do NSA, wniesienie skargi o wznowienie postępowania sądowo-administracyjnego, prawa strony)
- organizacja społeczna (prawa: wzięcie udziału w toczącym się postępowaniu, może być stroną lub uczestnikiem)
Pomoc prawna
- zwrócenie się do organu właściwego według miejsca zamieszkania o pomoc
- złożenie wyjaśnień, zeznań lub dokonanie innej czynności
Wznowienie postępowania sądowego
- wznowienie postanowień i wyroków prawomocnych
- nieprzywracalny termin pięcioletni na wznowienie (wyjątek: niemożność żądania wznowienia przez stronę lub należytej reprezentacji)
- legitymacja czynna: strony, uczestnicy na prawach strony, uczestnicy dopuszczeni do postępowania, prokurator i RPO (ochrona praworządności, praw człowieka i obywatela)
Podstawy żądania o wznowienie:
- orzekała osoba nieuprawniona lub podlegająca wyłączeniu ipso iure, a strona nie mogła domagać się wyłączenia trakcie postępowania
- strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, nie była należycie reprezentowana, była pozbawiona możliwości działania i przyczyny te nie ustały do czasu uprawomocnienia się orzeczenia i brak reprezentacji nie był podnoszony w drodze zarzutu, a strona nie potwierdziła dokonanych czynności
- orzeczenie oparto o dokument podrobiony lub przerobiony lub uchylono orzeczenie karne
- orzeczenie uzyskano za pomocą przestępstwa, które nie może być ustalone prawomocnym wyrokiem skazującym z innych przyczyn niż brak dowodów
- wykryto nowe okoliczności lub dowody, z których strona nie mogła dotąd skorzystać
- wykrycie prawomocnego orzeczenia tej samej stprawy
- orzeczenie TK o niezgodności aktu, na którym oparto orzeczenie z konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą
- termin wniesienia skargi o wznowienie - 3 miesiące do dowiedzenia się o okoliczności, ustaniu przeszkody lub miesiąc od wejścia życie orzeczenia TK
- względna suspensywność
- niedewolutywność
Orzeczenie:
- zmiana zaskarżonego aktu, uchylenie aktu, odrzucenie skargi
Zażalenie
- legitymacja: strony, uczestnicy, organizacja społeczna, prokurator, RPO
- wymagana uzasadnienie
- termin 7 dni
- obowiązkowe uiszczenie wpisowego
- wnoszone pośrednio przez WSA do NSA
Postępowanie wstępne ze skargą do WSA
- badanie skargi, braków formalnych, zdolności sądowej i procesowej, dopuszczalności skargi, badanie zachowania terminów, brak uzupełnienia w terminie braków formalnych
Niedopuszczalność skarg z przyczyn przedmiotowych:
- brak właściwości sądów administracyjnych
- skarga na akt nieistniejący
- brak wyczerpania drogi zaskarżenia lub brak wezwania do usunięcia naruszenia prawa
- taka skarga była już prawomocnie rozstrzygnięta między tymi stronami
Niedopuszczalność skarg z przyczyn podmiotowych:
- brak czynnej legitymacji podmiotu składającego skargę
- brak zdolności sądowej lub procesowej
Rodzaje wyroków
- rodzaj zależy od rodzaju skargi
W sprawach skarg na decyzje lub postanowienie:
- uchylenie w całości lub części (przy naruszeniu prawa materialnego mającym wpływ na wynik sprawy, naruszeniu prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania, naruszeniu prawa formalnego mającego wpływ na wynik sprawy
- stwierdzenie nieważności
- stwierdzenie niezgodności z prawem (gdy niemożliwe jest uchylenie lub stwierdzenie nieważności)
W sprawach skarg na inne niż decyzje i postanowienia akty lub czynności z zakresu adm. pub.
- uchylenie
- stwierdzenie bezskuteczności
W sprawach skarg na bezczynność organów wykonujących adm. publ.
- zobowiązanie organu do wydania aktu lub dokonania czynności
W sprawach skarg na uchwały lub zarządzenia organów jednostek samorządu
- stwierdzenie nieważności (w czasie 1 roku od uchwalenia)
- stwierdzenie wydania z naruszeniem prawa
W sprawach skarg na akty nadzoru
- uchylenie
W sprawach skarg na inne akty lub czynności
- stwierdzenie bezskuteczności aktu lub czynności
Pełnomocnictwo procesowe
- każda osoba fizyczna mająca zdolność procesową (w OP także pełna zdolność do czynności)
- pełnomocnictwo pisemne lub ustne do protokołu
- domniemanie pełnomocnictwa dla członków najbliższej rodziny w sprawach drobnych
- w OP domniemanie pełnomocnictwa dla małżonka, w sprawie mniejszej wagi, brak wątpliwości co do istnienia i zakresu pełnomocnictwa
Rodzaje skarg
- skarga do WSA
- skarga na przewlekłość postępowania
- na akty nadzoru nad samorządem
- na akty prawa miejscowego
- na bezczynność organu
- na decyzje adm.
- na inne akty lub czynności z zakresu adm. publ.
- na niewykonanie wyroku WSA
- na postanowienia
Orzeczenia WSA
Dotyczące: toku postępowania (odrzucenie skargi), kwestii wpadkowych (udzielenie pomocy prawnej), rozstrzygnięcia sprawy sądowo-administracyjnej
Skarga do WSA (m.in. tryb wnoszenia, wymagana formalne)
Treść skargi: wskazanie zaskarżonej decyzji, oznaczenie organu wydającego, określenie naruszenia prawa
Forma skargi: wyłącznie forma pisemna
Termin:
- skarga na decyzje lub postanowienie - 30 dni od doręczenia,
- skarga na inny akt lub czynność - 30 dni od doręczenia odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a przy braku odpowiedzi - 60 dni od wniesienia wezwania
- prokurator i RPO - 6 miesięcy od doręczenia stronie rozstrzygnięcia lub 6 miesięcy od wejścia w życie zaskarżanego aktu
Tryb wnoszenia skargi: wnoszenie za pomocą organu, który wydał zaskarżony akt. Gdy organ nie przekaże skargi:
- na wniosek skarżącego grzywna do 10x średniego wynagrodzenia
- jeśli grzywna nie pomoże, to sąd może rozpoznać sprawę merytorycznie na podstawie odpisu skargi, gdy stan faktyczny nie budzi wątpliwości
- zawiadomienie przez skład orzekający o rażącym naruszeniu prawa przez organ
- rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym
Prokurator w postępowaniu sąd-adm
Prawa:
- udział w postępowaniu (ochrona praworządności, ochrona praw człowieka i obywatela)
- skarga do WSA na działanie lub bezczynność organu
- skarga kasacyjna do NSA
- zażalenie do NSA
- skarga o wznowienie postępowania
Występuje na prawach strony
Środki zaskarżenia
- skarga
- zażalenie
Skarga kasacyjna
- wyroki i postanowienia WSA kończące postępowanie w sprawie
Podstawa skargi: a) naruszenie prawa materialnego przez złą wykładnię lub błędne zastosowanie b) naruszenie prawa proceduralnego mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy
Legitymacja: strona, uczestnicy, prokurator (ochrona praworządności), RPO (ochrona praw człowieka i obywatela)
- przymus zastępstwa przez adwokata, radcę prawnego, doradcę podatkowego, rzecznika patentowego
- możliwość cofnięcia skargi w każdym momencie
Wymagania skargi:
- wymagania formalne jak przy pismach procesowych (oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, podstawy skargi i ich uzasadnienie, wniosek o uchylenie lub zmianę)
- wymagania materialne (zakres zaskarżenia, podstawy kasacji, uzasadnienie)
Termin: 30 dni od doręczenia, prokurator i RPO mogą wystąpić o uzasadnienie orzeczenia
Tryb wnoszenia: Skargę wnosi się do WSA, który wydał zaskarżone orzeczenie
- od skargi pobierane jest wpisowe
Postępowanie wstępne: WSA bada zachowanie terminu, dopuszczalność skargi, wymagania formalne. Na odrzucenie skargi przez WSA przysługuje zażalenie do NSA
Postępowanie rozpoznawcze: NSA kontroluje orzeczenie w granicach skargi (wyjątek: NSA bierze z urzędu pod uwagę przesłanki nieważności orzeczenia)
Forma postępowania rozpoznawczego: 3 sędziów, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zagadnienia szczególnie trudne - 7 sędziów. Rozpoznanie na rozprawie z wyjątkiem:
- skarga oparta na naruszenie przepisów proceduralnych mogących mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, strona zrzekła się prawa do rozprawy, a pozostałe strony w ciągu 14 dni nie zażądały rozprawy
- skarga a postanowienia WSA kończące sprawę
Orzeczenie:
- oddalenie skargi
- uchylenie orzeczenia w całości lub części i przekazanie WSA do ponownego rozpatrzenia
- wyrok merytoryczno-reformacyjny (brak istotnego naruszenia procedury, naruszenie prawa materialnego, NSA jest uprawniony do uchylenia orzeczenia i merytorycznego rozpatrzenia skargi)
W braku regulacji stosuje się odpowiednio przepisy i postępowaniu przed WSA, uzasadnienie wyroku z urzędu w ciągu 30 dni
Pismo procesowe
- oznaczenie sądu do którego jest skierowane, imię, nazwisko, nazwa stron i przedstawicieli
- oznaczenie rodzaju pisma
-osnowa wniosku lub oświadczenia
- podpis strony, przedstawiciela lub pełnomocnika
- wymienienie załączników
- adres do doręczeń
- odpisy w celu dostarczenia ich stronom
- sąd daje 7 dni na uzupełnienie braków formalnych pisma
Przymus zastępstwa
- skarga kasacyjna
- wznowienie postępowania
- brak zdolności sądowej lub procesowej strony
Podstawy skargi kasacyjnej
- naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie
- naruszenie prawa proceduralnego mogące mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy
Postępowanie mediacyjne i uproszczone
- prowadzone przed wyznaczeniem rozprawy
- odbywa się z udziałem stron i podmiotów na ich prawach
- prowadzi sędzia lub referendarz sądowy
- sporządza się protokół
- organ wykonuję ustalenia w zakresie swoich kompetencji i właściwości
- na akt wydany na podstawie ustaleń mediacyjnych przysługuje skarga do WSA (30 dni)
Prezes NSA
- nadzór NSA nad orzecznictwem WSA, unieważnienie prawomocnego orzeczenie przez NSA na wniosek prezesa NSA
- postępowanie w sprawie podejmowania uchwał mających na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, które wywołały rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych - inicjatywa między innymi prezesa NSA
Właściwość NSA i WSA
Postępowanie rozpoznawcze przed WSA
- możliwość połączenia kilku spraw objętych jedną skargą lub pozostających ze sobą w związku
- zakres rozpatrzenia odpowiada zakresowi zaskarżonej decyzji
- rozpoznanie na podstawie przesłanych przez organ akt sprawy
- rozpoznanie na podstawie sytuacji z daty wydania zaskarżonej decyzji
- postępowanie jawne, na rozprawie
- postępowanie uproszczone w trybie niejawnym przez 1 sędziego fakultatywnie, gdy:
a) decyzja lub postanowienie jest dotknięta wadą nieważności lub daje podstawę do wznowienia postępowania
b) strona zgłosi wniosek o tryb uproszczony, a pozostałe strony w ciągu 14 dni nie złoża wniosku o rozprawę
c) organ mimo grzywny nie przekazał akt, a stan faktyczny nie budzi wątpliwości i skarżący złożył wniosek o rozpatrzenie na podstawie nadesłanego przez niego odpisu skargi
art. 63 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
- Jeżeli ustawy tak stanowią, postępowanie wszczyna się na wniosek
Art. 63 KPA:
Formy wnoszenia podań:
- pisemnie, telegraficznie, dalekopisem, telefaksem, mailem, formularzem na stronie organu
- musi zawierać dane osoby, adres, żądanie
- wniesione pisemnie lub ustnie do protokołu musi być podpisane przez wnoszącego i przyjmującego
- podanie w formie elektronicznej musi mieć certyfikat
- na żądanie wnoszącego organ potwierdza wniesienie podania
Możliwość uchylenia prawomocnego orzeczenia WSA
Wznowienie postępowania:
- termin 5 lat od moment uprawomocnienia się z wyjątkiem braku należytej reprezentacji strony lub braku możliwości działania strony
- legitymacja: strony, uczestnicy na prawach strony, uczestnicy dopuszczeni do postępowania
Przyczyny nieważności:
a) uczestnictwo w orzekaniu osoby nieuprawnionej, jeżeli strona nie mogła domagać się jej wyłączenia
b) brak zdolności sądowej lub procesowej strony, brak reprezentacji, brak możliwości działania (wyjątki: ustanie niemożności przed uprawomocnieniem, podniesienie braku reprezentacji w drodze zarzutu, potwierdzenie czynności procesowych)
Przyczyny restytucyjne:
a) oparcie orzeczenia na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na uchylonym wyroku karnym
b) uzyskanie orzeczenia za pomocą przestępstwa, czyn przestępczy musi być udowodniony, chyba że to niemożliwe z powodów innych niż brak dowodów
c) wykrycie okoliczności faktycznych mogących mieć wpływ na wynik sprawy, które to okoliczności nie były wcześniej znane lub wykorzystane
d) wykrycie wcześniejszego prawomocnego orzeczenia w tej samej sprawie
e) akt na którym oparto orzeczenie został uznany za niezgodny z konstytucją przez TK
- wniosek o wznowienie musi spełniać wymogi pisma procesowego i uzasadnienie wraz z podstawą oraz zawierać żądanie zmiany lub uchylenia
Termin: 3 miesiące od dnia dowiedzenia się o okolicznościach lub przeminięcia przeszkody
- względna suspensywność skargi
- niedewolutywność skargi
Unieważnienie prawomocnego orzeczenia:
- inicjatywa prezesa NSA
- unieważnienie prawomocnego orzeczenie, gdy:
a) nie podlegało ono orzecznictwu sądów administracyjnych
b) nie może być inny sposób wzruszone
Terminy ustawowe i sądowe
Postępowanie odrębne i pomocnicze
Odrębne: spory o właściwość między organami samorządu i SKO oraz między organami tych jednostek i organami administracji
Pomocnicze:
- postępowanie w sprawie zaginięcia lub zniszczenia akt (właściwy sąd w którym ostatnio toczyła się sprawa, wszczynane z urzędu lub na wniosek, wezwanie do złożenia wyjaśnień, dostarczenia kopii dokumentów, orzeczenie o odtworzeniu lub niemożności odtworzenia akt)
- postępowanie przed NSA w sprawie podejmowania uchwał (wykładnia)
Pasuje i tu i tu:
Zawieszenie postępowania
Obligatoryjne: brak reprezentacji strony, konieczność rozpoznania kwestii wstępnej
Fakultatywne: na wniosek strony, która wniosła żądanie, jeśli inne strony nie wnoszą sprzeciwu i nie narusza to interesu społecznego
Koszty postępowania
- zasada równego rozłożenia kosztów między stronę i organ
- strona ponosi koszty powstałe z jej winy
- zwolnienie strony od kosztów w wypadku jej „niewątpliwej niemożności”
- strona wnosi opłat zależną od wartości kwoty zaskarżenia
- 3 lata - przedawnienie kosztów sądowych
- opłata kancelaryjna za stwierdzenie prawomocności oraz wydawanie odpisów, itp.
- obowiązek wpłaty zaliczki na „wydatki” (koszty tłumaczy, ogłoszeń, itp.)
- koszty w postępowaniu sąd-adm ponosi występująca z żądaniem
- strona przegrana zwraca koszty poniesione przez stronę wygraną
- zwrot kosztów niezbędnych za stawiennictwo
- stosunkowe rozdzielenie kosztów między skarżącego i organ
- strona traci uprawnienie do zwrotu kosztów, jeśli nie żąda go przed końcem rozprawy
Zwolnienie od kosztów z mocy prawa:
- skarga z zakresu pomocy i opieki społecznej
- dotycząca statusu bezrobotnego, zasiłków, itp.
- dotycząca chorób zawodowych, świadczeń leczniczych
- stosunki pracy i służbowe
- powszechny obowiązek obrony
- zwolnienie od kosztów prokuratora, RPO, kuratora strony
- zwolnienie strony, której przyznano prawo pomocy
- zwolnienie określone rozporządzeniem rady ministrów
Postanowienie i decyzja
- akt administracyjny zewnętrzny
- jednostronny akt stosowania prawa
- akt indywidualno-konkretny
Doradca podatkowy
?????????
Zasada dyspozycyjności
- sąd nie działa z urzędu, ale na wniosek uprawnionego podmiotu. Wniosek można wycofać
Więcej grzechów już nie pamiętam. Te i pozostałe serdecznie pier….
15