ISTOTA HIGIENY PRACY

prowadzący:

HIGIENA PRACY to wiedza i umiejętności:

• przewidywania,

• rozpoznawania,

• oceny,

• kontrolowania

środowiska pracy oraz stresów zawodowych w celu ochrony pracowników i ludności będącej w zasięgu ich działania przed chorobami, uszczerbkiem zdrowia i pogorszenia samopoczucia.

HIGIENA PRACY to wiedza i umiejętności:

• przewidywania,

• rozpoznawania,

• oceny,

• kontrolowania.

PRZEWIDYWANIE polega na określeniu potencjalnych zagrożeń dla zdrowia i uwarunkowań sprzyjających wypadkom, na etapie planowania, projektowania oraz tworzenia nowych technologii i stanowisk pracy, a także w związku z ich przekształceniem i modernizacją

HIGIENA PRACY to wiedza i umiejętności:

• przewidywania,

• rozpoznawania,

• oceny,

• kontrolowania.

ROZPOZNAWANIE polega na ujawnianiu materialnych i niematerialnych czynników środowiskowych i zawodowych potencjalnie szkodliwych lub uciążliwych oraz ich jakościowym i ilościowym oznaczeniu względnie szacowaniu.

HIGIENA PRACY to wiedza i umiejętności:

• przewidywania,

• rozpoznawania,

• oceny,

• kontrolowania.

OCENA jest złożonym procesem analizy warunków narażenia i oznaczonych czynników pod względem ich znaczenia dla zdrowia, w oparciu o obowiązujące przepisy prawa i wytyczne oraz istniejące piśmiennictwo, z wypracowaniem wniosków profilaktycznych.

HIGIENA PRACY to wiedza i umiejętności:

• przewidywania,

• rozpoznawania,

• oceny,

• kontrolowania.

KONTROLA polega na bieżącym nadzorze nad warunkami pracy oraz na prewencji pierwotnej zmieniającej do eliminacji ze środowiska pracy czynników wpływających negatywnie na zdrowie, a przy braku takiej możliwości do minimalizacji ich szkodliwości albo uciążliwości.

CZYNNIK NIEBEZPIECZNY to czynnik, którego oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do urazu

CZYNNIK SZKODLIWY to czynnik, którego oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do schorzenia

CZYNNIK UCIĄŻLIWY to czynnik, którego oddziaływanie na pracującego może spowodować złe samopoczucie lub nadmierne zmęczenie nie powodując jednak trwałego pogorszenia stanu zdrowia człowieka.

HIGIENISTA PRACY to osoba posiadająca zazwyczaj wyższe wykształcenie w zakresie nauk inżynieryjnych, chemii, fizyki, medycyny lub pokrewnych nauk przyrodniczych. Wykształcenie to posiadła w wyniku studiów podyplomowych i szkoleń uzupełniających oraz uzyskała wiedzę i umiejętności do wykonywania następujących zadań:

• identyfikacji i oceny czynników ryzyka zdrowotnego, występujących w środowisku pracy

• bieżącego nadzoru nad środowiskiem pracy i sposobami wykonywania pracy, które mogą wywrzeć ujemny wpływ na organizm człowieka

ŚRODOWISKO PRACY to warunki środowiska materialnego (określone czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi) w których odbywa się proces pracy

• zapewnienia wykonywania właściwych
  i niezbędnych pomiarów i badań środowiskowych, w celu określenia narażenia i uciążliwości

• dokonania ilościowej oceny narażenia będącego skutkiem wykonywania pracy

• interpretowania wyników pomiarów środowiska
  z punktu widzenia ich znaczenia dla zdrowia pracowników i ludności oraz przedstawiania wniosków profilaktycznych kierownictwu zakładu, związkom zawodowym i odpowiednim władzom administracyjnym

• inicjowania programów poprawy warunków i sposobów wykonywania pracy oraz udział w ich realizacji

• udziału w analizowaniu przyczyn wypadków przy pracy i chorób zawodowych

• dokonywania oceny nowego wyposażenia stanowisk pracy pod względem wymogów bezpieczeństwa, higieny pracy i ergonomii

• stosowania zasad, metod i środków ergonomii
  w procesie optymalizacji warunków i sposobów wykonywania pracy

• doradzania w zakresie planowania i organizacji pracy, projektowania stanowisk pracy, utrzymania ruchu maszyn i urządzeń oraz stosowania określonych surowców i materiałów, z uwzględnieniem wymogów bezpieczeństwa
  i higieny pracy

• doradzania w zakresie zdrowia zawodowego, bezpieczeństwa, higieny pracy i środowiska oraz ergonomii a także w zakresie możliwości stosowania zbiorowych i indywidualnych środków ochrony

• dostarczania pracownikom informacji
  o występowaniu w środowisku czynników szkodliwych albo uciążliwych oraz prowadzenia szkolenia zainteresowanych w tym zakresie

• udzielania porad dotyczących technologii, wyposażenia i urządzeń technicznych stanowiące źródło zanieczyszczeń środowiska i narażenia pracowników wraz z oceną działań profilaktycznych w tym zakresie

• współdziałania ze służbą medycyny pracy, kierownictwem zakładu oraz ze związkami zawodowymi i innymi organizacjami zawodowymi w zakresie problemów zdrowia zawodowego i środowiskowego

Czynnik niebezpieczny to czynnik, którego oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do urazu

Czynnik szkodliwy to czynnik, którego oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do schorzenia

Czynnik uciążliwy to czynnik, którego oddziaływanie na pracującego może spowodować złe samopoczucie lub nadmierne zmęczenie nie powodując jednak trwałego pogorszenia stanu zdrowia człowieka.

Środowisko pracy to warunki środowiska materialnego (określone czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi) w których odbywa się proces pracy

Zagrożenie - stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek czy chorobę

Czynniki środowiska pracy

Czynniki środowiska pracy

Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh) - wartość średnia, która nie powinna spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina.

Wg Rozporządzenia MPiPS w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy - Dz.U. z 2002r. Nr 217 poz.1833 (z późniejszymi zmianami)

Najwyższe dopuszczalne natężenie / stężenie (NDN/NDS) - wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie Pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.

Wg Rozporządzenia MPiPS w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy - Dz.U. z 2002r. Nr 217 poz.1833 (z późniejszymi zmianami)

Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP) - wartość stężenia, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona w żadnym momencie.

Wg Rozporządzenia MPiPS w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy - Dz.U. z 2002r. Nr 217 poz.1833 (z późniejszymi zmianami)

EFEKT SZKODLIWY (Adverse Effect) - nieodwracalna zmiana biologiczna pojawiająca się
w trakcie lub po zakończeniu narażenia.

Jest to zaburzenie czynnościowe lub uszkodzenie morfologiczne, które może wpływać na wydolność całego organizmu lub może zmniejszyć jego sprawność w warunkach dodatkowego obciążenia, a także może zwiększyć jego wrażliwość na działanie innych czynników.

POZIOM BEZ OBSERWOWANEGO DZIAŁANIA SZKODLIWEGO NOAEL (No-observed-adverse-effect-level NOAEL) -

W zależności dawka-odpowiedz dla substancji o działaniu progowym najwyższa dawka lub poziom narażenia, przy którym nie występuje statystycznie lub biologicznie istotny wzrost częstości lub nasilenia efektów szkodliwych w eksponowanej populacji w stosunku do kontroli.

Niektóre efekty mogą być wywołane na tym poziomie narażenia, ale nie są rozważane jako efekty szkodliwe lub prekursory swoistych efektów szkodliwych.

POZIOM BEZ OBSERWOWANEGO DZIAŁANIA NOEL (No-observed-effect-level NOEL) -

Poziom ekspozycji, przy którym brak statystycznie lub biologicznie istotnego wzrostu częstości lub nasilenia efektu w eksponowanej populacji w porównaniu z kontrola.

NAJNIŻSZY OBSERWOWANY POZIOM DZIAŁANIA SZKODLIWEGO LOAEL

(Lowest-observed-adverse-effect-level) -
W zależności dawka-odpowiedz dla substancji o działaniu progowym najniższy poziom narażenia, przy którym występuje statystycznie lub biologicznie istotny wzrost częstości występowania efektów szkodliwych lub ich nasilenia (ciężkości) w grupie narażonej w stosunku do grupy kontrolnej.

DAWKA WYZNACZAJĄCA (Benchmark dose) - Pojecie operacyjne stosowane do oceny ryzyka związanego z narażeniem na substancje chemiczne nierakotwórcze.

Oznacza dolną granicę przedziału ufności, np. 95%, dla wielkości narażenia (lub dawki pobranej), które może spowodować niewielki wzrost, np. 5% lub 10%, częstości występowania efektów zdrowotnych.

WSPÓŁCZYNNEK NIEPEWNOSCI (Uncertainty Factor UF) - Parametr stosowany do wyznaczania bezpiecznych w założeniu limitów narażenia środowiskowego dla ludzi. Przy jego ustalaniu uwzględnia się:

1. różnice wrażliwości wśród przedstawicieli populacji
ludzkiej

2. niepewność wynikająca z ekstrapolacji wyników badań
ze zwierząt na ludzi

3. niepewność wynikająca z ekstrapolacji wyników badań
trwających krócej niż cale życie zwierząt

4. niepewność wynikająca ze stosowania do obliczeń najniższego poziomu wywołującego szkodliwe działanie LOAEL zamiast poziomu nie wywołującego szkodliwego działania NOAEL. Najczęściej wartość współczynnika wynosi 10-1000, w zależności od jakości danych.

Stany Zjednoczone

ACGIH - American Conference of Industrial Hygienists

- TLV-TWA (Time Weighted Average) - wartość średnia ważona dla 8-godzinnego dnia pracy i 40-godzinnego tygodnia pracy; stanowi stężenie, na które mogą być
narażeni potencjalnie prawie wszyscy pracownicy, dzień po
dniu, bez szkodliwego wpływu na ich zdrowie.

TLV-STEL (Short Term Exposure Limit) -stanowi stężenie średnie ważone, na które pracownicy mogą być
narażeni przez 15 minut i które nie powinno być
przekraczane w czasie zmiany roboczej. Stężenie to nie
może występować częściej niż 4 razy w czasie zmiany
roboczej.

- TLV-C (Ceiling) - wartość stężenia, które nie powinno być
przekraczane w żadnym czasie zmiany roboczej.

Stany Zjednoczone

NIOSH - National Institute for Occupational Safety and Health

- REL jest to stężenie średnie ważone dla czasu pracy do 10
godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo.

- STEL - jest to stężenie średnie ważone dla 15 minut, które nie
powinno być przekroczone w żadnym czasie zmiany roboczej.

- REL (Ceiling) - jest to stężenie, kt6re nie powinno być
przekraczane w żadnym czasie zmiany roboczej.

OSHA - Occupational Safety and Health Administration

- PEL jest to stężenie średnie ważone które nie może być
przekraczane w czasie 8-godzinnej zmiany roboczej i 40-
godzinnego tygodnia pracy.

- STEL jest to stężenie średnie ważone dla 15 minut, które nie
powinno być przekraczane w żadnym czasie zmiany roboczej.

- Ceiling Values jest to stężenie, które nie powinno być
przekroczone w żadnym czasie zmiany roboczej.

Były ZSRR

W byłym Związku Radzieckim najwyższe dopuszczalne stężenie określano jako stężenie maksymalne definiowane jako stężenie, które nie powinno być przekraczane w żadnym czasie 8-godzinnego dnia pracy i 41-godzinnego tygodnia pracy i które nie powinno wywoływać żadnych zmian chorobowych u pracowników jak i u ich przyszłych pokoleń.

Merytoryczne podstawy ustalania wartości normatywnych stanowią:

badań epidemiologicznych, w których została określona zależność pomiędzy wielkością a czasem trwania ekspozycji zawodowej, a jej skutkami zdrowotnymi.

• wyniki obserwacji lekarskich grup eksponowanych na konkretne czynniki szkodliwe dla zdrowia w warunkach przemysłowych,

• wyniki badań doświadczalnych,

• przeprowadzonych na zwierzętach,

Wyliczanie NDS dla substancji o działaniu drażniącym (wyłącznie):

NOEL

NDS

= ------------------------------------

współczynnik niepewności

Współczynnik niepewności do 5 wynikający z różnic międzygatunkowych i wrażliwości osobniczych.

Z danych dotyczących RD50:

Powyższe dane służą do wyznaczenia najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla substancji drażniących drogi oddechowe. NDS przyjmowany jest w zakresie od 1/10 do 1/100 stężenia substancji drażniącej u zwierząt wyznaczonego jako RD50.

Higieniści amerykańscy w 1994 r. ustalili na podstawie testu RD50, wartość NDS dla 50-70% substancji o działaniu drażniącym. Obliczono, że średnia wartość współczynnika uzależniającego wartość NDS od wartości RD50 wynosi 1/30 (TLV = 1/30 RD50).

WSPÓŁCZYNNIK NIEPEWNOŚCI :

UFS = A * B * C * D * E

A - związany z różnicami we wrażliwości osobniczej człowieka

B - różnice wynikające z drogi podania

C - przejście z badań krótkoterminowych do przewlekłych

D - w przypadku stosowania LOAEL zamiast NOAEL

E - współczynnik modyfikacyjny (dotyczy oceny eksperta o kompletności danych oraz potencjalnych efektach odległych)

Wyliczanie NDS dla substancji o działaniu układowym

Dawka substancji, która wstała pobrana przez zwierze (mg/kg/dzień) (NOAEL)

VT

NOAEL = C1 * --------

W

V - ilość wdychanego powietrza przez zwierze (m3/dzień)

T - czas ekspozycji dziennej (doby)

W - średnia masa zwierzęcia użytego w badaniach (kg)

C1 - stężenie (mg/m3)

Przekształcenie dawki, która uległa pobraniu przez zwierze, na ekwiwalentne dzienne stężenie dla człowieka, pobrane w ciągu 8 godzin (mg/m3) (C2)

NOAEL WH

C2

= ---------------

VH

WH - masa człowieka 70 kg

VH

- objętość powietrza wdychanego przez człowieka w ciągu 8 godzin

C2 - stężenie (mg/m3)

Wyliczenie NDS

C2

NDS = --------------------

UF

NDS - mg/m3

UF - suma współczynników niepewności

RYZYKO AKCEPTOWANE -

Prawdopodobieństwo wystąpienia choroby lub uszkodzenia ciała akceptowane przez jednostkę.

Ocena ryzyka wynikającego z ekspozycji ludzi na substancje rakotwórcze na podstawie badań przeprowadzonych na zwierzętach opiera się na kilku następujących założeniach:

- zależność pomiędzy podaną dawką mierzoną we właściwych jednostkach i częstością raka
u zwierząt jest określana na podstawie
biologicznych doświadczeń na zwierzętach,

- zależność dawka-odpowiedź u ludzi jest taka
sama jak u zwierząt,

- właściwymi jednostkami dla ekwiwalentnej
dawki może być zarówno mg/kg ciężaru ciała
jak też mg/m2 powierzchni ciała na dzień,

- rakotwórcza odpowiedź po podaniu małych
dawek jest liniowa.

Kodeks etyczny przygotowany na podstawie kodeksu -obowiązującego higienistów przemysłowych USA

Zasada 1

Higienista przemysłowy powinien wykonywać swoją pracę zgodnie z aktualnym stanem wiedzy a wydawane przez niego opinie oraz zalecenia powinny być obiektywne i opierać się na potwierdzonych badaniach.

Zasada 2

Higienista przemysłowy winien zachować bezstronność. Powinien on udostępniać posiadane informacje na temat zagrożeń zdrowotnych oraz udzielać wskazówek dotyczących kroków jakie należy podjąć w celu ochrony zdrowia i życia ludzkiego wszystkim zainteresowanym stronom.

Kodeks etyczny

Zasada 3

Higienista przemysłowy jest zobowiązany utrzymywania
w tajemnicy danych osobowych oraz zastrzeżonych informacji (zgodnie z Ustawą o tajemnicy państwowej i służbowej), które uzyskał w trakcie swojej działalności zawodowej. Nie dotyczy to sytuacji, kiedy w związku z obowiązującym prawodawstwem lub nadrzędnymi wymaganiami dotyczącymi zdrowia ludzkiego oraz bezpieczeństwa jest zwolniony z tego obowiązku.

Zasada 4

Gdy zasady Kodeksu Etycznego Higienisty Przemysłowego, są sprzeczne z zasadami zawartymi w innych kodeksach
i przepisach, do których przestrzegania higienista jest zobowiązany, musi on starać się rozwiązać sprzeczność,
w taki sposób, aby nie łamać zasad obowiązujących w żadnym z tych Kodeksów.

Kodeks etyczny

Zasada 5

Higienista przemysłowy powinien świadczyć usługi jedynie

w zakresie swojej specjalności tzn. może, podejmować się świadczenia tylko takich usług do których wykonywania posiada odpowiednią wiedzę, kwalifikacje oraz możliwości.

Zasada 6

Higienista przemysłowy powinien postępować i zachowywać się w sposób, który nie pozwoli na zdyskredytowanie swojego zawodu w oczach opinii publicznej. Miedzy innymi nie powinien on zezwalać na wykorzystywanie swojego nazwiska przez kogokolwiek, o kim ma podstawy sadzić, że prowadzi nieuczciwe działania w zakresie higieny przemysłowej.

Zasada 7

W reklamie swoich usług, higienista powinien przedstawić swoje rzeczywiste kwalifikacje. Kwalifikacje, wykształcenie oraz ewentualne referencje muszą być opisane zgodnie ze stanem faktycznym.

Czynniki środowiska pracy

wg PN-Z-08052:1980

Fizyczne:

1. hałas (słyszalny, infradźwiękowy i ultradźwiękowy)

2. drgania

3. promieniowanie (jonizujące, podczerwone, nadfioletowe, laserowe)

4. oświetlenie

5. mikroklimat (zimny, gorący)

6. pole elektromagnetyczne

7. elektryczność statyczna

8. pyły przemysłowe

!!!Czynniki niebezpieczne mogące prowadzić do urazów:

• poruszające się maszyny

• ruchome elementy maszyn

• przemieszczające się wyroby i materiały

• ostre oraz wystające elementy i krawędzie

Chemiczne:

W zależności od możliwych skutków i rodzaju ich działania:

• toksyczne (ust. o substancjach i preparatach chemicznych Dz.U. 2001.11.84)

• drażniące (amoniak, formaldehyd, tlenki azotu, kwasy, zasady, rozpuszczalniki - ust. o substancjach i preparatach chemicznych Dz.U. 2001.11.84)

• uczulające (zw. chromu sześciowartościowego, zw. niklu, formalina, antybiotyki β-laktamowe, detergenty, środki dezynfekcyjne - ust. o substancjach i preparatach chemicznych Dz.U. 2001.11.84)

• rakotwórcze (rozp.MZ Dz.U. 2004.280.2771)

• mutagenne (rozp.MZ Dz.U. 2004.280.2771)

• upośledzające funkcje rozrodcze (niektóre leki przeciw-nowotworowe, hormony, chinina, sole talu, selenu, arszenik, aldehyd mrówkowy, nikotyna, etanol - ust. o substancjach i preparatach chemicznych Dz.U. 2001.11.84)

W zależności od sposobów wchłaniania:

• przez drogi oddechowe (pary, gazy, aerozole i pyły - rozpuszczalniki, amoniak, kwasy, wodorotlenki) w zależności od rozpuszczalności w wodzie, stężenia w powietrzu, wentylacji płuc, szybkości przemiany i wydalania szkodliwych substancji z organizmu, stanu skupienia substancji

• przez skórę i błony śluzowe (substancje rozpuszczalne w tłuszczach - rtęć, cyjanki ) w zależności od stanu skóry, różnic anatomicz-nych, wieku, temperatury, wilgotności - oparzenie i skaleczenia eliminują działanie bariery naskórkowej zwiększając wchłanianie

• przez przewód pokarmowy związane głównie z nieprze-strzeganiem higieny osobistej i podstawowych zasad bhp

Biologiczne:

1. priony

2. mikroorganizmy:

3. bakterie

4. wirusy

5. promieniowce

6. grzyby

7. pierwotniaki

8. rośliny

9. zwierzęta

Psychofizyczne:

1. obciążenie fizyczne (statyczne i dynamiczne)

2. obciążenie nerwowo- psychiczne

3. obciążenie umysłu

4. obciążenie lub niedociążenie percepcyjne

5. obciążenie emocjonalne

Czynniki środowiska pracy

FORMY UPRAWNIEŃ ZWIĄZANE Z WYKONYWANIEM ZAWODU HIGIENISTY PRACY

FORMY UPRAWNIEŃ ZWIĄZANY Z WYKONYWANIEM ZAWODU HIGIENISTY PRACY

AKREDYTACJA

Procedura przyznawania na czas określony certyfikatu instytucjom spełniającym kryteria i wymagania norm i standardów oraz realizujących politykę jakości zawartą w deklaracji najwyższego kierownictwa tych instytucji

LICENCJONO-WANIE

Tryb postępowania, w którym agencje rządowe przyznają osobom indywidualnym pozwolenie na podjęcie pracy w zawodzie lub na stanowisku pracy po spełnieniu określonych kryteriów kompetencji

DEKLARACJA WHO i ILO

Każdy człowiek, zdrowy, niepełnosprawny lub przewlekle chory ma prawo do pracy w zdrowym
i bezpiecznym środowisku bez narażania się na utratę zdrowia lub zdolności do pracy.

1 mln. lat p.n.e

Australopitecus używa broni i narzędzi kamiennych podczas ich produkcji doznaje urazów rąk i oczu. Łowcy bawołów zarażają się wąglikiem.

10 tys. lat p.n.e

Człowiek neolitu rozpoczyna produkcje żywności, naczyń, odzieży

5 tys. lat p.n.e

Epoka miedzi i brązu. Następuje rozwój metalurgii i powstanie pierwszego wyspecjalizowanego zawodu związanego z wytopem metali

370 r. p.n.e

Hipokrates zajmuje się badaniami zdrowia współobywateli. Po raz pierwszy opisuje zawodowe zatrucia ołowiem u górników i metalurgów

50 r. p.n.e

Pliniusz II (Starszy) opisuje wykorzystanie pęcherzy zwierzęcych w charakterze indywidualnych ochron osobistych układu oddechowego

Średniowiecze

BRAK DANYCH

1473

Ellenberg opisuje objawy zatrucia ołowiem i rtęcią oraz środki zapobiegawcze umożliwiające uniknięcia tych zatruć

1553

Paracelsus opisał zatrucia rtęcią górników w Idrii.

1556

Georgius Agricola pisze dzieło „Matallica” , w którym opisuje wypadki w pracy i choroby górników podkreślając bezwzględną konieczność wentylowania kopalń

1567

Paracelsus - ojciec toksykologii stwierdził „WSZYSTKIE SUBSTACJE SĄ TRUCIZNAMI,
A ICH DZIAŁANIE ZALEŻY OD DAWKI”

1723

Ramazzini obserwuje i opisuje także zatrucia rtęcią górników .

1770

BERNARDINO Ramazzini - ojciec medycyny pracy wydał „Dr Morbis Artificum Diatriba” oraz powiązał stan zdrowia ludzi z wykonywanym zawodem

1775

Percival Pott opisuje przypadki raka moszny występujące wśród kominiarzy brytyjskich i zwraca uwagę na ich nieodpowiedni ubiór (Brytyjczycy nie mieli ubioru w pełni osłaniającego całe ciało).

1803

Podczas pożaru w kopalni rtęci i dostaniu się par rtęci do atmosfery zmarło wielu górników i okolicznych mieszkańców w wyniku zatrucia. (Dochodziło do poronień u ciężarnych kobiet, masowo zdychało bydło)

1822

Potissier opisuje zatrucie zwane też gorączką metalizcną, dreszczem cynkowym następujące
w wyniku wchłaniania pyłu tlenku cynku drogą inhalacyjną przy krótkotrwałym narażeniu na cynk rozgrzany do temperatury wyższej niż punkt topnienia

1831

Dr C. T. Thackrah (ojciec angielskiej medycyny) opisał objawy przerywanych ataków gorączki u robotników zatrudnionych przy produkcji mosiądzu

1830-1897

Ustanowienie w Wielkiej Brytanii prawodawstwa dotyczącego ochrony pracy, inspekcji pracy i odszkodowań za choroby zawodowe i wypadki przy pracy

1832

Dr Charles Thurner Thackrah pisze iż przy „cyzelowaniu, oprawianiu klejnotów i innych tego typu prac robotnicy siedzą i w związku z tym są narażeni na możliwość zachorowania na choroby przewodu pokarmowego (…) generalnie pyły powstające w trakcie wszystkich czynności związanych z obróbka srebra powodować mogą poranne odkrztuszanie plwociny.”

1886

Lewin opisał przypadek srebrzycy u robotnika zatrudnionego przy produkcji azotanu srebra
w jednej z fabryk w Berlinie

1895

Schubert opisał tę chorobę u robotników zatrudnionych przy srebrzeniu szklanych korali w jednej z fabryk w Czechach. Powstają ciemne zabarwienia dziąseł, śluzówki, jamy ustnej, języka oraz skóry na szyi, okolicy potylicznej i wokół oczu a nawet całego ciała.

1902-1911

Ustanowienie w USA prawodawstwa dotyczącego ochrony pracy, inspekcji pracy i odszkodowań za choroby zawodowe i wypadki przy pracy

1915-1924

Dr Alice Hamilton prowadzi badanie stanu zdrowia pracowników narażonych na ołów w przemyśle ceramicznym, a także narażonych na działanie wibracji i wysokich temperatur, par rtęci i trójnitrotoluenu (TNT). Organizuje zespół chemików i inżynierów, którego zadaniem jest analiza warunków środowiska pracy w zakładach przemysłowych USA i wyprazowanie środków poprawy tych warunków

1918-1939

W oddziale Higieny Pracy założonego w 1923r. PZH i w Państwowej Szkole Higieny działają Kasprzak i Nowakowski - pionierzy polskiej higieny pracy

1938

Powstaje American Conference of Governmental Hugienists (ACGIH), obecnie ok. 5000 członków, pierwsi ogłosili wielkości TLV corocznie są one weryfikowane

1939

Powstaje American Industrial Hygiene Association (AIHA), obecnie ok. 10000 członków

Od 1945r.

Rozszerzenie i doskonalenie prawa pracy w USA, Australii, Japonii i Europie

1945-1954

Powstają w Krakowie, Warszawie, Łodzi i Zabrzu katedry higieny i medycyny pracy

1960

ACGIH oraz AIHA organizują American Board of Industrial Hygiene (ABIH) odpowiedzialna za certyfikację higienistów

1954-1989

Państwo i związki zawodowe obejmują nadzór nad warunkami pracy w Polsce. Powstają PIS, PIP, IMP
i CIOP

Po 1989r.

Następuję dostosowanie polskiego prawodawstwa do systemu prawnego obowiązującego we Wspólnocie Europejskiej

W polskim systemie ochrony pracy można wyodrębnić trzy segmenty:

• segment wykonawczy,

• segment nadzoru,

• segment naukowo-badawczy.

Segment wykonawczy - pracodawca i osoby kierujące pracownikami (artykuły 207, 208 i 209 rozdziału I działu X Kodeksu Pracy - Dz.U. nr 21 z 1998 r. poz. 94 - tekst jednolity wraz z późniejszymi zmianami)

Segment nadzoru:

• Państwowa Inspekcji Pracy [tekst jednolity Dz.U.2001.124.1362 „Państwowa Inspekcja Pracy” z późniejszymi zmianami]

• Państwowa Inspekcja Sanitarna [tekst jednolity Dz.U.1998.90.575 „Państwowa Inspekcja Sanitarna” z późniejszymi zmianami]

• Urząd Dozoru Technicznego [Dz.U.2000.122.1321
  „Dozór techniczny” z późniejszymi zmianami]

• Urzędy górnicze [Dz.U.1994.27.96 „Prawo geologiczne i górnicze” z późniejszymi zmianami]

• Straż Pożarna [tekst jednolity Dz.U.2002.147.1230 „Państwowa Straż Pożarna” z późniejszymi zmianami]

System ochrony pracy w Polsce

Segment naukowo-badawczy:

• instytuty naukowo-badawcze,

• instytucje funkcjonujące w ramach szkół wyższych.

Charakterystycznymi przedstawicielami tego segmentu są:

• Centralny Instytut Ochrony Pracy (CIOP) w Warszawie,

• Instytut Medycyny Pracy (IMP) w Łodzi,

• Instytut Medycyny Pracy Wsi w Lublinie i

• Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu

• Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni

Placówki naukowo-badawcze prowadzą badania w zakresie:

• ochrony pracy i ergonomii,

• opracowujące wytyczne, opinie i ekspertyzy,

• oceniają prototypy ochron osobistych,

• wydają certyfikaty,

• dostarczają podstaw naukowych do regulacji prawnych z zakresu
  bezpieczeństwa i higieny pracy.

Stężenie w powietrzu substancji

Przewidywane skutki działania drażniącego substancji dla ludzi

RD₅₀

1/10 RD₅₀

1/100 RD₅₀

• Stężenie tolerowane
  przez człowieka

• Stężenie powodujące
  niewielkie podrażnienie
  oczu, nosa i gardła

• Brak lub bardzo słaba
  percepcja działania
  drażniącego

REJESTRACJA

Dowolny spis osób uważających się za higienistów bez konieczności potwierdzenia posiadanych kwalifikacji

CERTYFIKACJA

„first party”

„third party

Procedura formalnego uznawania kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia w zawodzie przez powołaną grupę specjalistów

Procedura formalnego uznawania kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia w zawodzie przez niezależną grupę specjalistów, podlegającą monitoringowi upoważnionej organizacji narodowej lub międzynarodowej

---