Epidemiologia (język grecki "epi" - na , "demos" - lud, "logos" - słowo, nauka) - nauka badająca wpływ czynników środowiskowych na występowanie chorób w populacji lub wpływających na stan zdrowia ludności.
Osiąga ten cel przez badanie:
rozpowszechnienia chorób, czyli częstości występowania i rozmieszczenia chorób w danej populacji ludzkiej
rozpowszechnienia inwalidztw i ich przyczyn
rozpowszechnienia zgonów i ich przyczyn.
Zdobywa te informacje przez pomiar:
pozytywnych mierników stanu zdrowia:
dotyczących rozwoju fizycznego
oceny sprawności fizycznej
ustalenia wskaźnika wydolności
negatywnych mierników stanu zdrowia:
dotyczących chorób
dotyczących zgonów
Badania te dotyczą określonych populacji. Z reguły czynnikiem decydującym o określeniu populacji jest:
wiek
miejsce zamieszkania
narażenie na czynniki ryzyka wystąpienia danego schorzenia.
Badania przeglądowe prowadzone w celu określenia stanu zdrowia określonej populacji. Na tej podstawie można określić współczynnik chorobowości lub potwierdzić, że dana populacja jest wolna od określonej choroby. Są także pomocne w ocenie wpływu warunków zewnętrznych na powstawanie i szerzenie się choroby.
Badania obserwacyjne:
Kliniczno-kontrolne (retrospektywne), w których wybiera się odpowiednią grupę przypadków o określonym statusie choroby. Pula badanych dzieli się na osoby, które chorują (ich choroba jest jednorodna pod względem nozologicznym) oraz grupę kontrolną, w której choroba nie występuje. Następnie ustala się potencjalne ekspozycje, które mogły wystąpić w przeszłości danej populacji.
Kohortowe (prospektywne) selekcjonujące obiekty badań w zależności od stanu ich ekspozycji i zazwyczaj osoby są zdrowe na początku badań. Punktem wyjścia tego badania są określone uwarunkowania środowiska, dla których w obserwacji długofalowej poszukuje się odpowiednich skutków zdrowotnych
przekrojowe
Badania eksperymentalne: polegające na celowym i kontrolowanym sterowaniu przyczyną wywołującą zjawiska zdrowotne.