WSPÓŁCZESNE KIERUNKI PEDAGOGICZNE /wykład 4.12.2010
Pedagogika ekologiczna
Bauman: „koniec wieku etyki”
-----
Hans Jonas - filozof, który postuluje przeorganizowanie tego wątku etycznego. Argument za kodeksem etycznym, który miałby naprawiać przyszłość
Dehumanizacja etyki - na plan pierwszy wysuwany jest ten czynnik ekonomiczny.
Albo będzie zmiana, albo będzie katastrofa. Zmiana jest konieczna jeśli chcemy mówić o istnieniu bytu.
Jonas mówi o ostrzeżeniu człowieka przed jego samozagładą.
Postawa wobec człowieka bytu - jaka by miała być? Stosunek człowieka do przyrody do bytu powinien być taką kopią stosunku rodzicielskiego (ochrona, dbałość, pochylanie się nad obiektem, który jest przedmiotem troski). Jest to uświadomienie katastrofalnych
Henryk Skolimowski - ekofilozofia, zainicjował powstanie pierwszej katedry bioetyki na polskim gruncie, powstała w ramach Politechniki Łódzkiej. Podkreśla to, że jeżeli przyjrzymy się współczesności, to mamy do czynienia z negatywnymi zjawiskami (zjawiska dekadenckie, fascynacja złem, załamanie się koncepcji sensu życia). Mówi się o konieczności pytania o sens, jakości własnego istnienia.
Agresja industrialna - świat, w którym jesteśmy jest takim miejscem do którego wypada się jakoś odnieść, i jeśli on nie jest pozytywny, to wpływa on również na nas (tym w czym się partycypuje tym się jest).
Hops: „Człowiek jest dla człowieka wilkiem” - Skolimowski odnosi się do tego powiedzenia: wychodzi na to, że wilk jest lepszy od człowieka
RÓWNOWAGA: Kultura - religia - człowiek - kosmologia.
Skolimowski: krytyka tej etyki, która jest dzisiaj obowiązująca. Pokazuje ewolucję etyki (odnosi się do myśli europejskiej). Początkowo etyka jest etyką na miarę bogów (punktem odniesienia jest Bóg - kryterium, które trzeba brać pod uwagę do rozstrzygnięć).
Zasygnalizowanie przez niego tendencji, myślenia, w którym usuwa się na bok perspektywa absolutu, a na pierwszy plan wysuwa się człowieka (człowiek stwórcą nie jest, ale na ziemi można go za stwórcę uznać).
Rodzaj pychy człowieka, który uważa się za decydenta, który wie co robi, marginalizacja absolutu (Boga).
Skolimowski nie odrzuca perspektywy utylitarnej, ale ta myśl o użyteczności zaczyna wysuwać się na plan pierwszy (plan duchowy jest usytuowany dalej, a bardziej zwraca się na te rzeczy, które się ma i co się z nich ma).
Współczesność: Skolimowski mówi: etyka jest na miarę maszyny. To nie jest żadna autorska filozofia. Zwraca się uwagę na takie kategorie, które rządzą człowiekiem, takie jak:
wydajność - miarą człowieka dość często jest kategoria wydajności
kontrola - kontroluje się życie społeczne, zróżnicowany system kontroli
manipulacja,
konkurencyjność - znane ze świata produkcji, konsumpcji, znane jest również w życiu społecznym
agresywność.
Konkurencyjność i agresywność - teoria darwinowska - na drodze ewolucji odpadają najsłabsi.
REWERENCJA
(czyli szacunek)
SPRAWIEDLIWOŚĆ ODPOWIEDZIALNOŚĆ
WŁAŚCIWY STYL ŻYCIA
Świat - sanktuarium: człowiek powinien być opiekunem spolegliwym.
Edukacja ekologiczna - co powinna uwzględniać, a więc i nauczanie i wychowanie, co powinno uwzględniać?
równowaga zewnętrzna i wewnętrzna
odpowiedzialność za środowisko i za siebie (działania prozdrowotne)
gotowość do działań
zwrócenie uwagi/uświadomienie wzrostu zakresu działań człowieka
uświadomienie współzależności różnych organizmów - rzecz należy widzieć całościowo: UJĘCIE HOLISTYCZNE, a nie wyjęcie jakiegoś wycinka rzeczywistości.
Nieuprzedmiotowienie człowieka, nie traktowanie go jak maszyny.
Wychowanie ekologiczne - dwie rzeczy są sygnalizowane:
zasady moralne - podkreślenie ich znaczenia, porządkującej świat etyki i nasze działania;
powinny być kształtowane nawyki działań proekologicznych; wychowanie powinno kształtować postawy.
Postawy mają 3 aspekty: poznawczy, emocjonalny i behawioralny (działaniowy, prakseologiczny). Postawy wobec świata, również wobec siebie.
Prakseologia - nauka o sprawnym działaniu.
PEDAGOGIKA KRYTYCZNA
Myśl krytyczna - zróżnicowanie
Pedagogika krytyczna - pola problemowe
Społeczeństwo konsumpcyjne /konsumeryzm, homo consumerus/
Ad. I.
Myśl krytyczna - zaplecze pedagogiczne pedagogiki krytycznej.
Szkoła krytyczna - zwana szkołą frankfurdzką:
H. Marcuse, J. Habermas, E. Fromm, T. Adorno
Szkoła frankfurdzka - placówka naukowa, która podjęła się jeszcze przed II wojną światową takiego głębokiego namysłu krytycznego nad życiem społecznym, nad szkołą, nad kulturą. Wszyscy przedstawiciele wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych.
Krytyka społeczeństwa amerykańskiego.
Do tej krytyki ż. społecznego stosuje się koncepcje Freuda i Marksa. Freud - sięgamy do niego, aby pokazać antynomię, przeciwieństwo natury i kultury (m.in. „Kultura jako źródło cierpień” Z. Freud). Siłami biologicznymi wg Freuda są popędy. Marks (ekonomia i filozofia) - sygnalizuje się znaczenie czynnika ekonomicznego, Marks tłumaczy życie społeczne na zasadzie gry interesów społecznych.
Konieczna jest redystycja kultury (??)
Pojawienie się filozofów, autorów krytycznie odnoszących się do społeczeństwa: Michel Foucault.
Peter L. Maclaren
Henry Giroux
R. Rorty
Również w nowych wersjach myśli krytycznej pojawiają się nazwiska:
P. Bourdieu
J.C. Passeron
P. McLaren
Ad. II
P. krytyczna - myśl krytyczna: trzeba być podejrzliwym (sztuka podejrzeń)
Polityka głosu - dopuszczanie do głosu, a nie zmuszanie jedynie do słuchania
Polityka różnicy - nie ma jakiejś jednej wersji rzeczywistości, czy interpretacji jakiegoś zjawiska, że różne głosy powinny być możliwe w kulturze i dopiero wtedy, kiedy mamy do czynienia z wielooglądowością można konstruować jakąś jedną wersję rzeczywistości.
POLA PROBLEMOWE:
Edukacja reprodukuje coś - powiela, przytrzymuje przy życiu pewne rozwiązania, które wcześniej zaistniały, podtrzymuje istniejący stan rzeczy. Edukacja nie może być wyizolowana z życia społecznego. Krytyka edukacji to jest również pośrednio krytyka ż. społecznego.
Zaniedbywany jest przez szkołę tzw. interes emancypacyjny (wyzwolenie), a reprodukuje nierówność statusu społeczno-ekonomicznego. Odwrócenie się szkoły od interesu emancypacyjnego (poglądy Habermasa).
Reprodukcja nierówności obywatelskich - dominujące w całej tej perspektywie edukacyjnej jest państwo, do tego stopnia, że niektórzy autorzy mówią o upaństwowieniu myślenia. Podporządkowanie człowieka, co tłumaczone jest globalizowaniem…
Narzucenie pewnej wersji kultury - określonej wersji tradycji, przemoc symboliczna, ma możliwość zawładnięcia nami, kultura patriarchalna (p. feministyczna).
Zwrócenie uwagi, że poza innymi kwestiami w szkole/edukacji ma miejsce reprodukcja mechanizmów konsumpcji.
Wyszukiwarka