Projekt - ograniczony w czasie wysiłek podejmowany w celu wytworzenia unikatowego wyrobu lub usługi.
Zarządzanie przez projekty - zestaw działań obejmujących planowanie, podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie, tj. kierowanie ludźmi, kontrolowanie, skierowanych na projekty i wykorzystywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny.
Zarządzanie przez projekty zawiera w sobie trzy wymiary:
kultura,
organizacja,
system informacyjny.
Klasyfikacja projektów
Pochodzenie zlecenia projektu:
klient zewnętrzny,
zarząd firmy,
Orientacja projektu:
procesowa,
obiektowa,
Innowacyjność projektu:
o wysokim stopniu nowości,
o niskim stopniu nowości,
Rozmiar projektu:
wielkie (np. lotniska),
średnie (np. budowa hotelu),
małe (np. budowa domu jednorodzinnego).
Zakres projektu:
inżynieryjne, konstrukcyjne, petrochemiczne, górnicze i wydobywcze,
produkcyjne,
zarządcze,
badawcze.
Trójkąt ograniczeń
Cztery podstawowe parametry projektu:
1. czas
2. budżet
3. jakość
4. zakres
Parametry te nazwano trójkątem ograniczeń.
Specyfiką trójkąta ograniczeń jest zależność pomiędzy wszystkim czterema parametrami - modyfikując jeden z nich należy zmodyfikować przynajmniej jeszcze jeden tak, aby równowaga trójkąta została zachowana.
Macierz kompromisów projektowych
Z trójkątem ograniczeń jest związana technika macierzy kompromisów projektowych.
Na etapie przygotowania projektu zakłada się:
jeden parametr ustalony,
jeden parametr optymalizowany,
dwa parametry negocjowane.
Planowanie i realizacja przedsięwzięcia
Plan jest wyszczególnieniem lub wizualną prezentacją, która powstaje wtedy, kiedy wszystkie zadania projektu zostały oszacowane, uporządkowane w logicznej kolejności i poddane analizie czasu.
Harmonogram powstaje w wyniku dodatkowych prac na wstępnym planie tak, że zasoby niezbędne do wykonania wszystkich zadań projektu są wzięte pod uwagę; jest roboczym dokumentem, który otrzymujemy w wyniku połączenia wstępnego planu z dostępnymi zasobami organizacji.
Podstawą histogramów (wykresów słupkowych) są wykresy opracowane przez amerykańskiego inżyniera przemysłowego H. Gantta (wykresy Gantta).
Do wad tej metody należą:
brak możliwości dobrego przedstawienia zależności pomiędzy różnymi zadaniami,
utrata wartości wizualnej po wprowadzeniu zbyt wielu kolorowych kodów,
trudności w śledzeniu położenia zadań na wykresie przy ujęciu zbyt wielu zadań.
Podstawą programowania sieciowego (critical path networks) jest pojęcie zdarzenia projektu i czynności pozornej. Zdarzenie projektu jest węzłem sieci. Czynności pozorne to czynności sztuczne.
Zaletami tej metody są:
pokazanie wszystkich wzajemnych zależności i powiązań pomiędzy zadaniami, a tym samym wszystkich istniejących ograniczeń,
określenie priorytetów na podstawie analizy szacowanego czasu trwania wszystkich zadań i zwrócenie uwagi na zadania krytyczne,
identyfikacja czynności, które inaczej nie zostałyby zawarte w harmonogramach i kosztorysie.
Systemy programowania sieciowego:
System strzałkowy - strzałkowe programowanie sieciowe, sieci ADM (Arrow Diagram),
System pierwszeństwa - węzłowe programowanie sieciowe, sieci PDM (Precedence Diagram), diagramy logiczne, wykresy PERT.
Zapas oznacza dostepną swobodę w zakresie czasu rozpoczęcia i zakończenia danej czynności, bez oddziaływania na termin ukończenia całego projektu. Jest różnicą między najwcześniejszym i najpóźniejszym możliwym czasem ukończenia danej czynności.
Ścieżka krytyczna to zadania łączące zdarzenia projektu, dla których zapas jest równy zeru. Są najistotniejsze dla powodzenia całego projektu w ramach najkrótszego możliwego czasu.
Kamień milowy to wybrana kluczowa czynność lub zdarzenie, które leży na granicy znaczących faz projektu. Zostaje osiągnięty wtedy, kiedy czynność uważana za szczególnie istotną zostaje zakończona.
Macierz odpowiedzialności jest podstawowym narzędziem służącym do wizualizacji zakresu odpowiedzialności poszczególnych osób biorących udział w projekcie za poszczególne zadania.
Podział odpowiedzialności dla najważniejszych pracowników projektu jest wyszczególniony nad kolumnami macierzy, a pozostałe istotne rodzaje zadań znajdują się na początku rzędów.
Symbole umieszczone w odpowiednich okienkach oznaczają stopień, w jakim dana osoba jest odpowiedzialna za realizację zadania.
Struktury projektowe
Struktura funkcjonalna.
Struktura macierzowa:
struktura macierzy funkcjonalnej (słabej),
struktura macierzy zrównoważonej,
struktura macierzy projektowej (silnej).
Struktura projektowa (zespołowa).