16.10.2006

NORMA PRAWNA

Jest to reguła postępowania wydana lub uznana przez kompetentny organ władzy państwowej, jest to wypowiedz , która nakazuje lub zakazuje określonym podmiotom jako jej adresatom aby w określonych okolicznościach zachowali się w określony sposób.

RODZAJE NORM PRAWNYCH

1. z uwagi na sposób określenia adresata

1. Normy indywidualne - wskazuje konkretnego adresata poprzez użycie jego nazwy (imiennie) występują w tak zwanych aktach stosowania prawa np. orzeczenie

2. Normy generalne - wskazują na pewien krąg adresatów, wyodrębnionych ze względu na cechę lub grupę cech (rodzajowo występują w aktach prawnych)

2. z uwagi na sposób określenia zachowania się

1. Normy abstrakcyjne - określają sposób zachowania się możliwe do spełnienia wielokrotnie (ilekroć zajdą danego rodzaju okoliczności)

2. Normy konkretne - wskazują sposób zachowania się możliwy do spełnienia tylko raz

3. z uwagi na to dla kogo ustawodawca stanowi normy

1. Normy autonomiczne - kiedy ustawodawca jest jednocześnie adresatem normy

2. Normy heteronomiczne - kiedy ustawodawca stanowi normy dla innych adresatów

4. Normy merytoryczne - są to normy które wskazują kto w jakich okolicznościach i jak ma się zachować

5. Normy ustrojowe - są to normy określające organizacje aparatu władzy państwowej

6. Normy proceduralne - są to normy określające tryb postępowania przed organami władzy państwowej

7. Normy semiimperatywne - inaczej jednostronnie, bezwzględnie obowiązujące, są to normy, które gwarantują pewne minimum uprawnień, które można zwiększyć, ale nie można ograniczyć, np. kodeks pracy

8. Normy imperatywne - inaczej bezwzględnie obowiązujące - są to normy, których zastosowania nie można wyłączyć na mocy oświadczeń woli podmiotów prawa np. kodeks karny, kodeks karny skarbowy.

9. Normy dyspozytywne - inaczej względnie obowiązują jeżeli strony stosunku prawnego nie uregulują danej kwestii inaczej np. kodeks cywilny (np. wykonujący dzieło zobowiązany jest namalować obraz albo wykonać rzeźbę jeśli tego nie zrobi musi zwrócić pieniądze)

10. z punktu widzenia ilości adresatów

1. Normy ogólne - istnieje więcej niż jeden adresat

2. Normy jednostkowe - jeden adresat

3. Normy puste - nie ma adresatów

Tego ostatniego podziału nie należy utożsamiać z podziałem norm na indywidualne i generalne

30.10.2006

NORMA PRAWNA A PRZEPIS PRAWNY

Normy Prawne wyrażone są w przepisach prawnych, nie oznacza to jednak, iż są to pojęcia jednoznaczne.

Przepis Prawny jest to jednostka redakcyjna aktu normatywnego, przepis prawny to np. artykuł, paragraf, litera, ustęp czy punkt. W jednym przepisie prawnym może być wyrażona jedna norma prawna, kilka norm prawnych lub tylko niektóre części norm.

Są również takie przepisy prawne, które w istocie nie są normami prawnymi ani ich elementami, przepisy te zawierają istotne z punktu widzenia całokształtu funkcjonowania państwa informacje np. prezydent stoi na czele państwa.

Odkodowanie norm prawnych z przepisów prawa nazywa się wykładnią prawa inaczej interpretacja prawa albo egzegeza prawnicza. (zajmują się tym sądy , urzędy, inspekcje itp.)

RODZAJE PRZEPISÓW

1. Przepisy ogólne - określają zakres podmiotowy i przedmiotowy aktu normatywnego zawierają także przepisy wspólne dla całości aktu normatywnego, definicje legalne - czyli objaśnienia zwrotów i skrótów użytych w danym akcie.

2. Przepisy szczególne - ustanawiają wyjątki od przepisów ogólnych (b. rzadko stosuje się)

3. Przepisy szczegółowe wśród których wyróżniamy

1. przepisy prawa materialnego

2. przepisy ustrojowe

3. przepisy proceduralne

4. przepisy karne - występują w akcie normatywnym tylko wówczas jeżeli dane czyny nie są jednocześnie przestępstwami określonymi w kodeksie karnym.

1. Przepisy zmieniające - zmieniają treść obowiązujących aktów normatywnych (otrzymuje brzmienie, wprowadza zmiany, następują zmiany)

2. Przepisy kolizyjne - rozstrzygają który z dwóch aktów normatywnych zastosować w sytuacji kiedy obydwa regulują tą samą dziedzinę stosunków społecznych (np. Art. 92 Konstytucji)

3. Przepisy odsyłające - odsyłają do treści tego samego aktu normatywnego lub do treści innych aktów normatywnych (odsyłania systemowe). Przepisy te odsyłają również do tzw. klauzul generalnych odesłania poza systemowe takich jak zasady współżycia społecznego, dobro dziecka, Kodeks Etyki Radców Prawnych

4. Przepisy Blankietowe - są to przepisy, które zawierają uregulowania określonych spraw w innym akcie normatywnym.

5. Przepisy przejściowe - regulują wpływ nowego aktu normatywnego na stosunki prawne powstałe podczas obowiązywania dotychczasowego prawa.

6. Przepisy dostosowujące - określają sposób powołania nowych organów, sposób przekształcenia już istniejących lub sposób ich likwidacji.

7. Przepisy końcowe wśród nich wyodrębniamy

1. uchylające - derogacyjne

2. przepisy o wejściu w życie aktu normatywnego

3. przepisy o wygaśnięciu mocy obowiązującej aktu normatywnego

---