Chemia rolna wykład 1

01.03.2009 r.

Literatura:

Mercik, Chemia rolna

8 zjazd egzamin „zerówka”

9 zjazd cwiczenia terenowe /Skierniewice/

Chemia rolna- zajmuje się badaniem wzajemnych zależności jakie zachodzą między rośliną, glebą i nawożeniem w procesie żywienia roślin oraz śledzenie obiegu składników chemicznych w ekosystemach rolniczych.

Celem chemii rolnej jest dążenie do osiągnięcia dużych plonów o dobrych cechach jakościowych.

CHEMIA ROLNA:

powiązania z innymi dziedzinami

• BIOCHEMIA

• FIZJOLOGIA ROŚLIN

• GLEBOZNAWSTWO - żyznośc gleb i metody badania żyzności

• UPRAWA ROLI I ROŚLIN- technika nawożenia, wpływ nawozów na plon i jakośc

• OCHRONA ŚRODOWISKA - ujemne skutki nawożenia

• PRZEMYSŁ NAWOZOWY

HISTORIA POWSTAWANIA NAWOZÓW:

• J. Van Helmont (1577-1644)- po raz pierwszy założył doświadczenie nawozowe.

• XVIII/XIX w. PRÓCHNICOWA TEORIA ODŻYWIANIA ROŚLIN.

Jej autorem był Albert Thaer.

Brzmiała następująco: „ Próchnica i woda stanowią podstawowy pokarm dla roślin. Składniki nieorganiczne odgrywają tylko podrzędną rolę jako stymulatory wzrostu roślin, zatem cała żyznośc gleby zależy wyłącznie od zawartej w niej próchnicy.

• Po raz pierwszy użył pojęcia CHEMIA ROLNA H. Day (1778-1829)

• Michał Oczapowski- napisał podręcznik w języku polskim Zasady Chemii Rolniczej

• „Teoria Mineralnego odżywiania roślin” Justus von Liebieg:

„ Bezpiecznym pokarmem dal roślin nie jest próchnica, lecz sole mineralne pobierane z wodą za pomocą korzeni z gleby i dwutlenku węgla asymilowane z powietrza. Gleba musi więc być zasilana nawozami miner. W celu uzupełnienia niedoboru powstałego przez odprowadzanie składn, pokarmowych z plonem roślin.

GŁÓWNE MYŚLI LIEBIEGA:

• rośliny pobierają z gleby nie substancje org, ale mineralne. Te składniki mineralne, które znajdują się w popiele roślina pobiera za pomocą korzeni

• roślinie potrzebnych jest 10 pierwiastków, które oprócz węgla, wodoru i tlenu pobierane są z gleby. Tymi pierwiastkami są: P, K, Ca, Mg, Si, Fe.

• Węgiel znajdujący się w roślinie pobierany jest z powietrza w postaci CO2

• obornik i komposty stosowane do użyźniania gleby są tyle warte ile znajduje się w nich soli miner. Powstałych po rozłożeniu. Azot powstały po rozłożeniu materii org jest dla jest dla roślin bezwartościowy gdyż roślina może go pobrac z powietrzem

• brakujące w glebie skład. Pokarmowe należy uzupełniac nawozami mineral.

• Rośliny pobieraja różne ilości skład. Pokarmowych i dlatego wskazane jest prowadzenie zmian nawożenia

• wzrost rośliny uzależniony jest głównej mierze od tego pierwiastka, który znajduje się w glebie w najmniejszej ilości w stosunku do potrzeb roślin (PRAWO MINIMUM)

• J. B. Baussingault- za najbardziej plonotwórczy pierwiastek uznano azot, który jednocześnie największe znacznie w wyczerpywaniu gleby ze składników pokarmowych.

PRAWO MINIMUM LIEBIEGA*

PRAWO MINIMIUM LIEBIEGA w modyfikacji Bauella:

PRAWO PRZYROSTÓW PROPORCJONALNYCH- PRAWO MITSCHELICHA:

Prawo przyrostów mniej niż proporcjonalnych po zastosowaniu kolejnej dawki nawozów, uzyskujemy przyrost rośliny o połowę mniejszą niż za poprzednią.

Y= a+bx+cx2

a- plon

b- ? (nie mam)

c- współczynnik

PRAWO HOMESA- jest to prawo, które mówi nam o zasadach ustalania składu pożywek.

HISTORIA PRODUKCJI NAWOZÓW MINERALNYCH:

• SUPERFOSFAT- superfosfat pojedynczy, pierwszy nawóz wyprodukowany sztucznie, 1843- Anglia, 1885- Niemcy

• 1850- regularna eksploatacja saletry chińskiej (NaNO3-)

• 1861- początek wydobycia w Niemczech soli potasowej

• 1860-1870- początek stosowania w Rosji mączki fosforytowej

• 1879- początek produkcji w Anglii nowego nawozu fosforowego pod nazwą TOMASYNA

• 1890- pierwszy syntetyczny nawóz azotowy wyprodukowany w Niemczech- siarczan amonu otrzymany z z odpadowej wody amoniakalnej w koksowniach

• 1905- produkcja azotaniaku (CaCn2) w Niemczech

• 1907- produkcja saletry wapniowej Ca(NO3)2 zwanej SALETRĄ NORWESKĄ

NAJWAŻNIEJSZE STACJE DOŚWIADCZALNE:

• 1834- Pechelbronn (Alzacja)

• 1834- Rothmasted ( Anglia)

• 1872- Halle (Niemcy)

• 1894- Ascor (Dania)

• 1923- Skierniewice

ENERGOCHŁONNOŚC W PRODUKCJI ROŚLINNEJ:

• 48%- nawozy

• 20%- paliwa

• 11%- maszyny

• 7%- nasiona

• 8%- energia elektryczna

• 6%- inne

Potas służy do budowy ścian komórkowych.

NAJGORSZE KOMBINACJE NAWOZOWE:

AZOT+ AZOT Z POTASEM

ponieważ zmieniają właściwości fizykochemiczne gleby.

Fosfor jest ważnym pierwiastkiem przy nagromadzaniu się skrobi w ziarniaku, zabezpiecza on energię podczas jej gromadzenia.

60% gleb w Polsce, to gleby kwaśne i bardzo kwaśne.

Najbardziej korzystne nawożenie to:

• CaNpk+ obornik

• Na+ Ca

• Npk+ obornik

Przy burakach i ziemniakach powinniśmy stosowac więcej fosforu niż azotu.

*- na czerwono zostały zaznaczone ważne informacje, które mogą pojawic się na egzaminie, tzw. przez P. Doktora „z wykrzyknikiem”

---