Wskazówki do realizacji programu nauki czytania i pisania
(ROCŁAWSKI)
Dokładne rozpoznawanie w czasie pierwszych miesięcy pobytu dziecka w przedszkolu stanu: sprawności komunikowania się, percepcji wzrokowej, wierności z zakresu pamiętania jednostek językowych odbieranych słuchem i wzrokiem, syntezy i analizy słuchowej i wzrokowej, sprawności manualnej, rozwoju społeczno-emocjonalnego, rozbudzenia poznawczego, zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego.
Doskonalenie w każdej dogodnej sytuacji sprawność komunikowania się, zwracając szczególną uwagę na postać ortofoniczną używanych przez dziecko wyrazów. Wprowadzanie plansz ortofonicznych przedstawiających wymowę samogłosek oraz spółgłosek syczących i szumiących.
Ćwiczenia sprawności analizatora słuchowego w zakresie syntezy i analizy sylabowej, zaczynając od wyrazów 2- i 3-sylabowych. Ćwiczenia syntezy morfemowej, logotomowej i logotomowo-fonemowej. Wykorzystanie rozsypanek obrazkowo-sylabowych i logotomowo-fonemowych.
Wprowadzenie do zabaw konstrukcyjnych klocków LOGO.
Rozwijanie pamięci fonetycznej i wzrokowej, posługując się elementarnymi jednostkami językowymi (sylabami, samogłoskami ustnymi, spółgłoskami: m,f,s,z,ś,ź,sz,ż,ch i literami o prostej budowie graficznej).
Ćwiczenie umiejętności porównywania i identyfikowania liter.
Uczenie właściwego posługiwania się przyborami do pisania i rysowania.
Uczenie dzieci wskazywania lewej i prawej strony swojego ciała oraz pokazywania lewej i prawej ręki (serce stanowi punkt odniesienia dla lewej i prawej strony ciała).
W pierwszych miesiącach pobytu dziecka w przedszkolu ustalić poziom przygotowania dziecka do nauki czytania i pisania oraz poziom czytania i pisania (wykonać wszystkie zadania podane w programie dla dzieci 3-letnich.).
Ćwiczenie syntezy i analizy sylabowej wyrazów 4- 5-sylabowych. Doskonalenie syntezy logotomowo fonemowej i wprowadzanie syntezy fonemowo-logotomowej. Ćwiczenie syntezy i analizy sylabowej z utrudnieniami.
Uczenie wskazywania od strony lewej do prawej sylab w rozsypankach obrazkowych sylabowych. (poznawanie linearnej budowy wyrazów).
Doskonalenie pamięci fonetycznej i wzrokowej.
Ćwiczenia w odczytywaniu z ust głosek i prostych wyrazów podawanych bez udziału głosu (obraz układu artykulatorów jako znak wizualny głoski).
Ćwiczenie umiejętności porównywania, rozpoznawania i identyfikowania pojedynczych liter oraz sylab zbudowanych z dwóch liter.
Doskonalenie umiejętności posługiwania się przyborami do pisania i rysowania. Uczenie kreślenia po śladach prostych liter, dbając od początku o właściwy kierunek kreślenia.
Wykonywanie wszystkich zadań podanych w programie dzieci 3- i 4-letnich w pierwszych miesiącach pobytu dziecka w przedszkolu. Ustalić poziom przygotowania do nauki czytania i pisania oraz poziom czytania i pisania.
Doskonalenie pamięci fonetycznej i wzrokowej.
Doskonalenie umiejętności wydłużania głosek w sylabach i wyrazach.
Doskonalenie syntezy logotomowo-fonemową i fonemowo logotomową. Wprowadzenie syntezy fonemowej.
Uczenie analizy fonemowej sylab o budowie CV (spółgłoska+samogłoska) i wyrazów o prostej budowie fonemowej. Wykorzystanie rozsypanek obrazkowych, fonemowych i klocków LOGO.
Doskonalenie odczytywania głosek, sylab i wyrazów z ust bez udziału głosu.
Uświadamianie związku między literami a fonemami (litera jako znak graficzny fonemu).
Uświadamianie istnienia 4 wariantów litery (drukowany, pisany, wielki, mały) na oznaczenie tego samego fonemu.
Ćwiczenie umiejętności porównywania, rozpoznawania i identyfikowania liter i grup literowych o podobnych kształtach.
Uświadamianie potrzeby ustalenia punktu odniesienia w przypadku kontaktu z literami p,b,d,u,n,M,W do właściwego wiązania tych liter z fonemami („nazywania” liter).
Ćwiczenie pisania liter po śladach z zachowaniem właściwej drogi kreślenia.
Otoczenie szczególną opieką dzieci mających trudności z syntezą i analizą fonemową wyrazów.
Zrealizowanie w ciągu I półrocza, jeśli dzieci nie były objęte dotychczas opieką przedszkolną, lub w pierwszych miesiącach jeśli dzieci były objęte opieką przedszkolna, wszystkie zadania programowe stawiane przed nauczycielem pracującym z dziećmi 3-, 4- i 5-letnimi. Ustalić poziom przygotowania dziecka do nauki czytania i pisania oraz poziom czytania i pisania.
Doskonalenie techniki syntezy i analizy fonemowej wyrazów. Wprowadzanie do syntezy i analizy utrudnień. Zwracanie uwagi na wyrazy o skomplikowanej budowie fonemowej. Posługiwanie sięzapisem ortograficznym wyrazu jako modelem jego struktury fonemowej.
Ćwiczenie syntezy i analizyfonemowej wyrazów zawierających litery niepodstawowe.
Ćwiczenie umiejętności szybkiego rozpoznawania pojedynczych liter i sylab.
Uczenie syntezy fonemowej na bieżąco, tj.dołączania nowo posłyszanego fonemu i tworzenia logotomu.
doskonalenie techniki kreślenia liter po śladach.
Sprawdzanie odpowiednimi testami stan gotowości do nauki czytania i pisania.
Ćwiczenie czytanie techniką „ślizgania się” z litery na literę. Zabranianie literowania (Głoskowania).
Nauka poprawnego pisania i łączenia wszystkich 44 liter małych i wielkich, grupując litery wedlug podobieństwa w kierunku kreślenia.
Wdrażanie do globalnego czytania wyrazów o dużej frekwencji w tekstach.
Dążenie do skracania czasu wymawiania głosek w czytaniu techniką „ślizgania się” z litery na literę.
Uczenie cichego czytania.
Wdrażanie do płynnego pisania sylab i wyrazów w liniaturze. Zwracanie uwagi na umieszczanie znaku diakrytycznego w momencie pisania danej litery lub po napisaniu litery sąsiedniej, jeśli jest to wygodniejsze.
Zachęcanie do czytania książek i czasopism dziecięcych.
Kształcenie wrażliwości i świadomości ortograficznej. Zapoznanie z niezbędną do wprowadzenia zasad ortograficznych klasyfikacją fonemów.