Dobra:

Konkurencyjne ( musimy o nie konkurować):

-prywatne (miejsca parkingowe, mieszkania komunalne, komunikacja miejska), możliwość wykluczenia z ich użytkowania

-mieszane, brak możliwości wykluczenia

Niekonkurencyjne:

- „klubowe”( telewizja kablowa, wieczory panieńskie), możliwość wykluczenia

- „publiczne” ( zieleń miejska, oświetlenie ulic), brak możliwości wykluczenia

Silne efekty zewn.- efekty transakcji rynkowej ,które mają wpływ na osoby nie biorące udziału w transakcji

Źródła finansowania samorządów:

- dochody własne ( przekazywane w całości i bezterminowo, powiązane z lokalną bazą ekonomiczną, zakres lokalnej swobody decyzji)

- transfery ( dotacje i subwencje)

- środki z podatków wpływających na rzecz państwa (np. PIT)

- kredyty i pożyczki zagraniczne

Idealny system finansowania samorządów:

-podział zad. według zasady subsydiarności

-podział zad. dostosowany do organizacji teryt.

-podział dochodów odpowiada podziałowi zad.

-dochody ze źródeł własnych

-wydatki bieżące ze źródeł bieżących, inwestycje ze źródeł kapitałowych

-przejrzystość dla obywateli i kredytodawców

-samorząd decyduje o strukturze wydatków

System finansowania j.s.t w Polsce:

- Europejska karta samorządu lokalnego

- Konstytucja RP

- Ustawa o finansach publicznych z `98

- Ustawa o dochoda j.s.t z 2003

- Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych

- Ustawa o podatku rolnym

- Ustawa o RIO

Klasyfikacja budżetowa :

- Działy, 3 cyfry, np. 600- transport publiczny

- Rozdziały, 5 cyfr, np. 60004- lokalny transport publiczny

- Paragrafy, 4 cyfry,(4 cyfra- finansowanie ze źródeł zagranicznych)

Kompetencje gminy:

-Rada uchwala stawkę nie wyższą od maksymalnej ( np. za nieruchomość)

-Rada uchwala zwolnienia dodatkowe do ustawowych

- Wójt/ burmistrz- indywidualne zwolnienia

+Stawka maksymalna wzrasta o inflację

Najważniejsze podatki:

- Od nieruchomości, oprócz budowli od metra2,w zal. od sposobu użytkowania.

- Rolny (2-gi co do wielkości), podstawą cena kwintala żyta, ilość hekt., jakość gleby,

Położenie regionalne.

- Od środków transportu ( od '98 nie od sam. Osobowych), ciągniki (pojemność silnika),

Ciężarówki i przyczepy ( ładowność), autobusy ( miejsca)

- Opłata miejscowa, w miejscowościach wpisanych na listę przez Wojew.

- Opłata uzdrowiskowa ( oddzielna od 2006r.), zastępuje miejscową w uzdrowiskach

- Opłata targowa, podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych

Transfery

Argumenty uzasadniające: Równość pionowa ( między szczeblami administracyjnymi), równość pozioma ( między jednostkami teryt. Tego samego szczebla), wspomaganie samorządów świadczących usługi dla mieszkańców spoza.

-Subwencje (metoda alokacji: oparta na subiektywnych decyzjach)-systemy ryczałtowe

-Dotacje celowe (oparte na zobiektywizowanych wskaźnikach)- systemy proporcjonalne

Wymagania wobec transferów:

-przejrzystość, przewidywalność, minimalizacja wpływu na autonomię lokalną,

Odporność na manipulacje polityczne i manipulacje wskaźnikami przez samorządy

Subwencja ogólna:

-część wyrównawcza ( część podstawowa + uzupełniająca), ma częściowo wyrównywać.

Wyjaśnieniem dla tej subwencji jest to ile gmina by otrzymywała ,gdyby stosowała maksymalne progi podatkowe

- część oświatowa, algorytm ustala minist. Oświaty: Liczba uczniów, typy szkół, nauczyciele

-część równoważąca ( gminy/powiaty) i regionalna ( województwa)- podatek Janosikowi

Dotacje celowe:

- podzielone na te, które są i te które mogą być dochodami j.s.t

- na zadania zlecone i powierzone

- na własne zadania bieżące

- na własne zad. inwestycyjne

Budżet:

- Po zatwierdzeniu jest prawem - Polityczna deklaracja celów władzy

- Program w oparciu o,który swoje plany przygotowują poszczególne jednostki admin.

- Narzędzie kontroli działań władzy

Zasady planowania budżetowego:

-zupełność, uprzedniość, jedność, roczny horyzont, jawność, przejrzystość, gospodarność

Strategie dysponentów budżetu według Wildarskyego

-poparcie klientów - dobre relacje z politykami - Zaokrąglanie w górę

- Utrzymywanie budżetu, pozbywanie się obowiązków - Programy o statusie tymczasowym

- Brak trudnych decyzji o zmniejszaniu budżetu

Budżet zadaniowy- konstrukcja Polska:

- Rola USAID, Krakowa i Krakfinu

- Kilkaset samorządów przeszkolonych przez USAID

-Rola w zakresie efektywności gospodarowania i przejrzystości

-Ma swoje założenia ( wskaźniki efektywności, program i koszty)

Prawne procedury planowania budżetu:

-Projekt i propozycje zmian składa zarząd

-Przekazanie projektu do RIO do 15.11

-Ostateczny termin projektu do 31.03

-Obowiązuje do 31.12

- 20.03 następnego roku- sprawozdanie z wykonania

-do 30.04 sesja absolutoryjna

Defensywne planowanie budżetu- celowe zaniżanie kwot w planie budżetu aby na pewno nie zabrakło środków

---