WYKAZ ZAGADNIEŃ Z TEORII LITERATURY I POETYKI
I. Teoria literatury jako nauka humanistyczna
1. Wiedza o literaturze; nauka o literaturze a krytyka literacka
2. Filozoficzne (Platon, Arystoteles), teoretyczne (Arystoteles) i filologiczne (biblioteka aleksandryjska) źródła nauki o literaturze
3. Filologia jako historyczne źródło zagadnień i metod nauki o literaturze
4. Teoria literatury jako dział nauki o literaturze:
a. przedmiot, problematyka, metoda i cel badań
b. teoria literatury a historia literatury i metodologia badań literackich
5. Poetyka jako dyscyplina teoretycznoliteracka:
a. poetyka sformułowana i poetyka immanentna
b. poetyka opisowa i poetyka historyczna
c. poetyka opisowa i poetyka normatywna
d. działy poetyki i dyscypliny z niej wyrosłe
6. Inne nauki zainteresowane literaturą * nauki wykorzystywane w badaniach literackich
II. Dzieło literackie
1. Dzieło literackie jako wytwór człowieka i element nowej rzeczywistości humanistycznej
2. Pojęcie twórczości
3. Autor: osoba czy podmiot czynności twórczych?
4. Sposób istnienia dzieła literackiego
5. Językowe tworzywo dzieła literackiego
6. Dzieło literackie a tekst: problemy ontologiczne i praktyczne
7. Wyznaczniki literackości, ich historyczny charakter
8. Dwuwymiarowa budowa dzieła literackiego
9. Dzieło literackie jako przedmiot komunikacji literackiej
10. Funkcje dzieła literackiego
11. Dzieło literackie w literaturze i kulturze:
a. dzieło literackie wobec innych sztuk i dziedzin kultury
b. rodzaje relacji międzytekstowych
c. konwencja literacka
d. tradycja literacka
e. kultura literacka
12. Problematyka teoretyczna periodyzacji dzieł i zjawisk literackich (proces historycznoliteracki, epoka, prąd, szkoła, pokolenie)
III. Poznawanie dzieła literackiego
1. Dzieło literackie i jego konkretyzacje
2. Konkretyzacja jako przedmiot estetyczny
3. Filologiczne opracowanie tekstu
4. Analiza dzieła literackiego
5. Interpretacja dzieła literackiego
6. Wartościowanie:
a. status wartościowania w badaniach literackich
b. „wartość w dziele”, „wartość dzieła”, „wartość dzieła dla”
c. wartości artystyczne i wartości estetyczne
d. wartości estetyczne i nadestetyczne
7. Teorie badań literackich jako historyczne próby wyjaśnienia faktu dzieła literackiego i zjawiska
IV. Morfologia dzieła literackiego
1. Jak rozumieć pojęcia treści i formy?
2. Temat jako wykładnik uporządkowania zawartości treściowej dzieła i wskazanie odniesień do rzeczywistości
3. Pojęcie podmiotu literackiego; stosunek tej kategorii do autora
4. Kategoria świata przedstawionego:
a. zasada analogiczności
b. składniki świata przedstawionego
c. relacje między składnikami świata przedstawionego
5. Literackie formy podawcze
6. Kategoria odbiorcy; różne poziomy jej przejawiania się
V. Kompozycja dzieła literackiego
1.Kompozycja jako wykładnik jedności i gwarancja tożsamości dzieła
2. Dzieło literackie jako struktura artystyczna
3. Pojęcie kompozycji:
a. aspekt strukturalny
b. aspekt motywacyjny
c. aspekt komunikacyjny
4. Historyczny charakter wzorców kompozycyjnych i typów kompozycji
5. Kompozycja a budowa dzieła literackiego
VI. Elementy stylistyki
1. Estetyczna waloryzacja wszystkich poziomów organizacji językowej tekstu dzieła literackiego
2. Pojęcie stylu; odmiany stylów
3. Stylizacja: jej istota, odmiany i funkcje
4. Główne rodzaje środków stylistycznych
5. Metafora:
a. metaforyczność jako naturalna właściwość mowy i jej wykorzystanie w literaturze; funkcje metafory i mechanizmy jej przemian
b. teorie metafory
c. rodzaje metafor
6. Fonostylistyka: organizacja brzmieniowa tekstu literackiego
VII. Elementy wersologii
1. Organizacja wierszowa jako uporządkowanie naddane
2. Elementy konstytutywne wiersza polskiego
3. Wiersz a proza
4. Systemy wiersza polskiego
5. Wiersze nieregularne i wolne
6. Funkcje wiersza
7. Organizacja wierszowa wobec problemów języka w poezji współczesnej
VIII. Genologia literacka
1. Przedmiot zainteresowania genologii: poziom przedmiotów, pojęć i terminów genologicznych
2. Kategorie genologiczne
3. Kryteria wyróżniania rodzajów i gatunków
4. Synkretyzm rodzajowy i gatunkowy oraz zjawiska pokrewne
5. Współczesne rewizje tradycji genologicznej
IX. Epika
1. Wyróżniki rodzajowe epiki:
a. narrator i narracja
b. postać literacka jako imago homini (obraz człowieka): funkcje w utworze i techniki kreowania
c. świat przedstawiony * organizacja czasu i przestrzeni
d. epickie formy wypowiedzi
e. właściwości stylistyczne epiki
2. Epika a proza narracyjna
3. Historyczne gatunki epickie
4. Powieść i jej odmiany
5. Gatunki piśmiennictwa użytkowego w funkcji literackiej (dziennik, pamiętnik)
X. Liryka
1. Rozróżnienie pojęć: liryka, poezja, wiersz
2. Liryka jako zobiektywizowany w języku subiektywny obraz świata
3. Wyróżniki rodzajowe liryki:
a. podmiot liryczny
b. sytuacja liryczna
c. typowe formy wypowiedzi lirycznej i ich ewolucja w liryce współczesnej
d. właściwości stylistyczne
e. organizacja wersyfikacyjna utworów lirycznych i jej funkcje
4. Historyczne gatunki liryki
5. Poklasyczne propozycje klasyfikacyjne utworów lirycznych
6. Sytuacja genologiczna w liryce współczesnej
XI. Dramat
1. Status genologiczny dramatu
2. Dramat a teatr: historyczne ukształtowanie relacji i ich znaczenie dla poetyki dramatu
3. Typ sytuacji ludzkich przedstawianych przez dramat
4. Dialog jako forma umożliwiająca prezentację konfliktu
5. Wyznaczniki rodzajowe dramatu jako dzieła literackiego:
a. postać jako bohater dramatu i jako rola teatralna
b. sposoby organizacji zdarzeniowości w dramacie: pojęcie zdarzenia, sytuacji, akcji, intrygi
c. osobliwość istnienia świata przedstawionego w dramacie
d. organizacja czasu i przestrzeni
e. formy wypowiedzi dramatycznej
6. Teatralność wpisana w strukturę dramatu
7. Główne gatunki dramatyczne